హమ్మురాబి
హమ్మురాబి (సా.పూ 1810 - సా.పూ 1750) సా.పూ 1792 నుండి సా.పూ 1750 వరకు బాబిలోనియా వంశానికి చెందిన ఆరవ రాజు. తన తండ్రి సిన్ ముబల్లిత్ అనారోగ్య కారణంగా మరణించడంతో అతను సింహాసనాన్ని అధిష్టించాడు.[2] అతను తన పరిపాలనా కాలంలో ఈలం, లార్సా, ఎష్నున్నా, మారి (ప్రస్తుతం సిరియాలో ఉంది) మొదలైన నగరాలను జయించాడు. అసీరియా రాజైన మొదటి ఇష్మె దగాన్ ను పదవీచ్యుతుణ్ణి చేసి అతని కొడుకు ముత్-అష్కుర్ చేత కప్పం చెల్లించేలా చేశాడు. దీంతో మెసొపొటేమియా ప్రాంతం అంతా బాబిలోనియా వంశం పరిపాలనలోకి వచ్చింది.[3]
| హమ్మురాబి 𒄩𒄠𒈬𒊏𒁉 | |
|---|---|
| బాబిలోన్ రాజు ప్రపంచంలోని నాలుగు మూలల రాజు | |
 | |
| King of the Old Babylonian Empire | |
| పరిపాలన | 42 సంవత్సరాలు ; c. 1792 – c. 1750 BC (middle) |
| పూర్వాధికారి | Sin-Muballit |
| ఉత్తరాధికారి | Samsu-iluna |
| జననం | c. 1810 BC బాబిలోనియా |
| మరణం | c. 1750 BC middle chronology (modern-day Iraq) (aged c. 60) బాబిలోన్ |
| వంశము | Samsu-iluna |
చరిత్ర
మార్చుక్రీస్తుపూర్వం 1792 లో హమ్మురాబి బాబిలోన్ రాజు అయ్యాడు. పురాతన మెసొపొటేమియాలోని అనేక చిన్న స్వతంత్ర నగరాల్లో బాబిలోనియా ఒకటి. ఈ నగరాలు తరచుగా భూమి నియంత్రణ కోసం ఒకరితో ఒకరు పోరాడుతుంటాయి. హమ్మురాబి రాజు అయినప్పుడు బాబిలోన్ అప్పటికే మరింత శక్తివంతమైన నగరాలలో ఒకటిగా ఉండేది. అంతకుముందు బాబిలోనియా రాజులు సమీప నగర-రాష్ట్రాలైన బోర్సిప్పా, కిష్, సిప్పార్లను స్వాధీనం చేసుకున్నారు.[4]
హమ్మురాబి తన పాలన ప్రారంభంలో ఎటువంటి ముఖ్యమైన యుద్ధాలు చేయలేదు. దానికి బదులుగా బాబిలోనియా భవనాలను మెరుగుపరిచాడు. అతను తన నగరాన్ని దాడి చేయడానికి మరింత కష్టతరం చేయడానికి ఎత్తైన నగర గోడలను నిర్మించాడు. దేవాలయాలను విస్తరించాడు[5]. క్రీస్తుపూర్వం 1771 లో ఏలం రాజ్యం తూర్పు నుండి మెసొపొటేమియాపై దాడి చేసింది[6]. ఏలం బాబిలోనియా యొక్క ఈశాన్య దిశలో ఉన్న ఎష్నున్నా అనే నగర-రాష్ట్రంపై దాడి చేసి, దాని నగరాలను నాశనం చేసింది[7]. ఇది దక్షిణ మెసొపొటేమియాలోని బాబిలోనియా, లార్సా అనే నగరం మధ్య యుద్ధాన్ని ప్రారంభించడానికి ప్రయత్నించింది. అయితే హమ్మురాబి దీనికి బదులుగా ఏలాంకు వ్యతిరేకంగా లార్సాతో పొత్తు పెట్టుకున్నాడు[8]. హమ్మురాబి ఏలంను ఓడించాడు. కాని లార్సా తనకు తగినంత సహాయం ఇవ్వలేదని భావించాడు. అందువలన అతను లార్సాపై దాడి చేశాడు. బాబిలోనియా దక్షిణ మెసొపొటేమియాను పూర్తిగా 1763 BC లో జయించింది.[9]
ఉత్తర మెసొపొటేమియాలోని హమ్మురాబి యొక్క మిత్రదేశాలు బాబిలోనియాకు సహాయం చేయడానికి తమ సైన్యాన్ని దక్షిణానికి పంపించాయి[10]. దీంతో ఉత్తర ప్రాంతంలో అశాంతి ఏర్పడింది. అందువల్ల హమ్మురాబి ఉత్తరం వైపు తిరిగి, అశాంతిని ఆపి, ఎష్నున్నను ఓడించాడు.[11] ఆ తరువాత అతను బాబిలోన్ యొక్క మాజీ మిత్రుడు మారితో సహా ఉత్తర మెసొపొటేమియాలోని మిగిలిన నగరాలపై దాడి చేసి జయించాడు. ఎటువంటి పోరాటం జరగకుండా మారి బాబిలోన్‌కు లొంగిపోయే అవకాశం ఏర్పడింది. [12][13]దీని తరువాత, మెసొపొటేమియాలో చాలావరకు హమ్మురాబి నియంత్రణలో ఉంది. ఆధునిక సిరియాలోని రెండు పాశ్చాత్య నగరాలు అలెప్పో, కట్నా మాత్రమే స్వతంత్రంగా ఉన్నాయి[14]. హమ్మురాబి క్రీస్తుపూర్వం 1750 లో మరణించినప్పుడు అతని కుమారుడు సంసు-ఇలునా రాజు అయ్యాడు.[15]
శిక్షా స్మృతి
మార్చుఇతడు తన రాజ్యంలో ప్రజలందరినీ కట్టడి చేస్తూ ఒక శిక్షా స్మృతిని ప్రకటించాడు. దాన్ని ఓ పెద్ద నల్లరాతి శిలపై చెక్కించి ప్రజలందరికీ వీలుండేలా ఓ పెద్ద కొండపై ప్రతిష్టించాడట. అది అటూ ఇటు చేతులు మారి 1901లో ఇరాన్‌లో వలసపాలకులకు దొరికి ఇప్పుడు పారిస్‌లో ఒక మ్యూజియంలో వుంది.
హేమురాబి స్మృతి(The Code of Hammurabi)లో 282 చట్టాలున్నాయి. అందులో చాలమట్టుకు శిక్షలు క్రైస్తవుల బైబిల్ ని పోలివున్నాయి. బైబిల్ పాత నిబంధనల్లో ఉన్నట్లుగా "పన్నుకు పన్ను, కన్నుకు కన్ను" అనే వాడుక ఇందులేదేనేమో అంటారు.స్త్రీల పై వివక్ష బానిసత్వం మొదలైన స్మృతులను పాత నిబంధనలలో స్వల్ప మార్పులతో స్వీకరించారు. బైబిల్ లో లాగే స్వల్ప తప్పిదాలకు మరణ శిక్ష విధించడం ఇందులో కనిపిస్తుంది.
మూలాలు
మార్చు- ↑ Roux, Georges (27 August 1992), "The Time of Confusion", Ancient Iraq, Penguin Books, p. 266, ISBN 9780141938257
- ↑ Van De Mieroop 2005, p. 1
- ↑ Beck, Roger B.; Black, Linda; Krieger, Larry S.; Naylor, Phillip C.; Shabaka, Dahia Ibo (1999). World History: Patterns of Interaction. Evanston, IL: McDougal Littell. ISBN 0-395-87274-X. OCLC 39762695.
- ↑ Van De Mieroop 2005, p. 3
- ↑ Arnold 2005, p. 43
- ↑ Van De Mieroop 2005, pp. 15–16
- ↑ Van De Mieroop 2005, p. 17
- ↑ Van De Mieroop 2005, p. 18
- ↑ Van De Mieroop 2005, p. 31
- ↑ Van De Mieroop 2005, p. 31
- ↑ Van De Mieroop 2005, pp. 40–41
- ↑ Van De Mieroop 2005, pp. 54–55
- ↑ Van De Mieroop 2005, pp. 64–65
- ↑ Arnold 2005, p. 45
- ↑ Arnold 2005, p. 42
వనరులు
మార్చు- Arnold, Bill T. (2005). Who Were the Babylonians?. Brill Publishers. ISBN 978-90-04-13071-5. OCLC 225281611.
- Breasted, James Henry (2003). Ancient Time or a History of the Early World, Part 1. Kessinger Publishing. ISBN 978-0-7661-4946-5. OCLC 69651827.
- DeBlois, Lukas (1997). An Introduction to the Ancient World. Routledge. ISBN 978-0-415-12773-8. OCLC 231710353.
- Van De Mieroop, Marc (2005). King Hammurabi of Babylon: A Biography. Blackwell Publishing. ISBN 978-1-4051-2660-1. OCLC 255676990.
- Ziolkowski, Theodore (2012), Gilgamesh among Us: Modern Encounters with the Ancient Epic, Ithaca, New York and London, England: Cornell University Press, ISBN 978-0-8014-5035-8
ఇతర పఠనాలు
మార్చు- Finet, André (1973). Le trone et la rue en Mésopotamie: L'exaltation du roi et les techniques de l'opposition, in La voix de l'opposition en Mésopotamie. Bruxelles: Institut des Hautes Études de Belgique. OCLC 652257981.
- Jacobsen, Th. (1943). "Primitive democracy in Ancient Mesopotamia". Journal of Near Eastern Studies. 2 (3): 159–172. doi:10.1086/370672.
- Finkelstein, J. J. (1966). "The Genealogy of the Hammurabi Dynasty". Journal of Cuneiform Studies. 20 (3): 95–118. doi:10.2307/1359643. JSTOR 1359643.
- Hammurabi (1952). Driver, G.R.; Miles, John C. (eds.). The Babylonian Laws. Oxford: Clarendon Press.
- Leemans, W. F. (1950). The Old Babylonian Merchant: His Business and His Social Position. Leiden: Brill.
- Munn-Rankin, J. M. (1956). "Diplomacy in Western Asia in the Early Second Millennium BC". Iraq. 18 (1): 68–110. doi:10.2307/4199599. JSTOR 4199599.
- Pallis, S. A. (1956). The Antiquity of Iraq: A Handbook of Assyriology. Copenhagen: Ejnar Munksgaard.
- Richardson, M.E.J. (2000). Hammurabi's laws : text, translation and glossary. Sheffield: Sheffield Acad. Press. ISBN 978-1-84127-030-2.
- Saggs, H.W.F. (1988). The greatness that was Babylon : a survey of the ancient civilization of the Tigris-Euphrates Valley. London: Sidgwick & Jackson. ISBN 978-0-283-99623-8.
- Yoffee, Norman (1977). The economic role of the crown in the old Babylonian period. Malibu, CA: Undena Publications. ISBN 978-0-89003-021-9.
బాహ్య లంకెలు
మార్చు
గురించి/చే రచింపబడిన మూల కృతులున్నాయి.