హిందుస్థాన్ ఏరోనాటిక్స్ లిమిటెడ్

హిందుస్థాన్ ఏరోనాటిక్స్ లిమిటెడ్ (Hindustan Aeronautics Limited) (HAL) కర్ణాటక రాష్ట్ర రాజధాని బెంగళూరులో ప్రధాన కార్యాలయం కలిగిన అంతరిక్ష, రక్షణ ( ఏరోస్పేస్, డిఫెన్స్) కంపెనీ.  ఈ సంస్థ నిర్వహణ  భారత రక్షణ మంత్రిత్వ శాఖ  వారితో  నిర్వహించబడుతుంది. కంపెనీ తయారీలో యుద్ధ విమానాలు, హెలికాఫ్టర్లు రక్షణ సంభదించిన వాటిని తయారుచేస్తుంది. ఈ సంస్థ స్థాపన 1940 వ సంవత్సరంలో హిందుస్థాన్ ఎయిర్ క్రాఫ్ట్ గా స్థాపించారు, తరువాత హిందుస్థాన్ ఏరోనాటిక్స్ లిమిటెడ్ గా పిలువబడుతున్నది[7].

హిందుస్థాన్ ఏరోనాటిక్స్ లిమిటెడ్
రకంప్రభుత్వ రంగ సంస్థలు
పరిశ్రమ
స్థాపన
  • 23 డిసెంబరు 1940; 83 సంవత్సరాల క్రితం (1940-12-23)
    (హిందుస్థాన్ ఎయిర్ క్రాఫ్ట్)
  • 1964; 60 సంవత్సరాల క్రితం (1964)
    (హిందుస్థాన్ ఏరోనాటిక్స్)
ప్రధాన కార్యాలయం,
కీలక వ్యక్తులు
ఆర్.మాధవన్
(ఛైర్మెన్ & మేనేజింగ్ డైరెక్టర్)
ఉత్పత్తులు
రెవెన్యూIncrease24,620 crore (US$3.1 billion) (2022) [2]
Increase3,644.98 crore (US$460 million) (2022)[2]
Increase5,084.87 crore (US$640 million) (2022)[2]
Total assetsIncrease53,120.49 crore (US$6.7 billion) (2020)[3]
Total equityIncrease85,000.12 crore (US$11 billion) (2022)[2]
యజమానిభారత ప్రభుత్వం (75.15%) [4][5]
ఉద్యోగుల సంఖ్య
28,345 (April 2019)[6]
వెబ్‌సైట్hal-india.co.in

చరిత్ర

మార్చు

హిందుస్థాన్ ఎయిర్ క్రాఫ్ట్ లిమిటెడ్ గా  ఈ కంపెనీని 1940 డిసెంబరు 23న బెంగళూరులో అప్పటి మైసూరు ప్రభుత్వం సహకారంతో  వాల్ చంద్ హీరాచంద్ ప్రారంభించారు. 1941 మార్చిలో భారత ప్రభుత్వం కంపెనీలో వాటాదారులలో ఒకరిగా మారి, ఆ తర్వాత 1942లో దాని నిర్వహణను చేపట్టింది. USA ఇంటర్ కాంటినెంటల్ ఎయిర్ క్రాఫ్ట్ కంపెనీ సహకారంతో, కంపెనీ హార్లో ట్రైనర్, కర్టిస్ హాక్ ఫైటర్, వుల్టీ బాంబర్ ఎయిర్ క్రాఫ్ట్ ల తయారీ వ్యాపారాన్ని ప్రారంభించింది.1951 జనవరిలో హిందుస్తాన్ ఎయిర్ క్రాఫ్ట్ లిమిటెడ్ ను భారత ప్రభుత్వ రక్షణ మంత్రిత్వ శాఖ పరిపాలనా నియంత్రణలో తీసుకరావడం జరిగింది. ప్రెంటిస్, వాంపైర్ & గ్నాట్ వంటి లైసెన్స్ కింద కంపెనీ విమానాలు, విదేశీ డిజైన్ ఇంజిన్లను నిర్మించింది, తద్వారా  దేశీయంగా విమానాల రూపకల్పన, అభివృద్ధిని కూడా చేపట్టింది.1951 ఆగస్టులో, డాక్టర్ వి.ఎం.ఘాట్గే సమర్థవంతమైన నాయకత్వంలో కంపెనీచే రూపొందించబడి, ఉత్పత్తి చేయబడిన HT-2 ట్రైనర్ విమానం మొదటిసారిగా రావడం జరిగింది.150 మందికి పైగా శిక్షకులను తయారు చేసి భారత వైమానిక దళం, ఇతర వినియోగదారులకు సరఫరా చేశారు. క్రమంగా దాని రూపకల్పన సామర్థ్యాన్ని పెంచడంతో, కంపెనీ నాలుగు ఇతర విమానాలను రూపొందించి, అభివృద్ధి చేసింది, అవి ఫ్లైయింగ్ క్లబ్ లకు సరిపోయే రెండు సీటర్ 'పుష్పక్', ఎయిర్ అబ్జర్వేటరీ పోస్ట్ (ఎఒపి), 'క్రిషక్', హెచ్ఎఫ్-24 జెట్ ఫైటర్ '(మారుట్)', హెచ్జెటి-16 బేసిక్ జెట్ ట్రైనర్ (కిరణ్)'. ఆ తర్వాత  1963 ఆగస్టులో, ఏరోనాటిక్స్ ఇండియా లిమిటెడ్ (ఎఐఎల్) లైసెన్స్ కింద మిగ్ -21 విమానాల తయారీని చేపట్టడానికి పూర్తిగా భారత ప్రభుత్వ యాజమాన్యంలోని కంపెనీగా స్థాపించబడింది. నాసిక్ (మహారాష్ట్ర), కోరాపుట్ (ఒడిశా)లలో కర్మాగారాలను ఏర్పాటు చేశారు. 1964 జూన్లో హెచ్.ఎస్.-748 రవాణా విమానాల కోసం ఎయిర్ ఫ్రేమ్ ను ఉత్పత్తి చేయడానికి ఎయిర్ ఫోర్స్ యూనిట్ గా కాన్పూర్ లో 1960లో ఏర్పాటు చేసిన ఎయిర్ క్రాఫ్ట్ మాన్యుఫాక్చరింగ్ డిపోను ఏరోనాటిక్స్ ఇండియా లిమిటెడ్ (ఎ.ఐ.ఎల్) కు బదిలీ చేయడం జరిగింది. తరువాత కొద్దికాలానికే, దేశంలో సాంకేతిక ప్రతిభ పరిమితంగా ఉన్న విమానయాన రంగంలో వనరులను పరిరక్షించడానికి, అన్ని విమానాల తయారీ యూనిట్ల కార్యకలాపాలను అత్యంత సమర్థవంతమైన, చౌకైన రీతిలో ప్రణాళికాబద్ధంగా, సమన్వయం చేయడానికి వీలుగా విమానయాన రంగంలో వనరులను సంరక్షించడానికి హిందుస్థాన్ ఎయిర్ క్రాఫ్ట్ లిమిటెడ్ ను ఏరోనాటిక్స్ ఇండియా లిమిటెడ్ (ఎఐఎల్) లో విలీనం చేయాలని ప్రభుత్వం నిర్ణయించింది. ఏరోస్పేస్ రంగంలో కంపెనీకి సమగ్రమైన డిజైన్, డెవలప్ మెంట్ సామర్ధ్యం ఉంది. ఇప్పటివరకు ఉత్పత్తి అయిన 31 రకాల విమానాల్లో 17 విమానాలు స్వదేశీ డిజైన్ కు చెందినవి. విభిన్న శ్రేణి ఎయిర్ క్రాఫ్ట్ లు, వాటి సిస్టమ్ ల తయారీ, డిజైన్, కంపెనీకి సుదీర్ఘ అనుభవం ఉంది. కంపెనీ అభివృద్ధి కావడానికి, తన రీసెర్చ్, అభివృద్ధి ( ఆర్&డి ) సామర్థ్యాలను బలోపేతం చేసుకోవడం కొరకు, తదనుగుణంగా మునుపటి డిజైన్ బ్యూరోలు రీసెర్చ్, అభివృద్ధి కేంద్రాలుగా పునర్వ్యవస్థీకరించబడ్డాయి[8].

కార్యకలాపాలు

మార్చు

హిందుస్థాన్ ఏరోనాటిక్స్ లిమిటెడ్ భారత ప్రభుత్వానికి చెందిన ఏరోస్పేస్ అండ్ డిఫెన్స్ కంపెనీ. ఈ సంస్థ సైనిక, పౌర మార్కెట్ల కోసం విమానాలు, హెలికాప్టర్లు, ఏవియానిక్స్, కమ్యూనికేషన్స్ పరికరాలను అభివృద్ధి, రూపకల్పన,తయారీ,సరఫరా చేస్తుంది. విమానాలకు మరమ్మత్తు, నిర్వహణ, సహాయక సేవలను కూడా అందిస్తుంది. ఎయిర్ క్రాఫ్ట్ లు, హెలికాప్టర్ లు, ఏరో ఇంజిన్ లు, ఏరోస్పేస్ ఎక్విప్ మెంట్, అడ్వాన్స్ డ్ కమ్యూనికేషన్, నావిగేషన్ ఎక్విప్ మెంట్ హిందుస్థాన్ ఏరోనాటిక్స్ లిమిటెడ్ యాక్ససరీలను అందిస్తుంది. భారత వైమానిక దళం, భారత సైన్యం, భారత నావికాదళం, డిఫెన్స్ రీసెర్చ్ అండ్ డెవలప్ మెంట్ ఆర్గనైజేషన్, ఇండియన్ కోస్ట్ గార్డ్, ఇండియన్ స్పేస్ రీసెర్చ్ ఆర్గనైజేషన్, మారిషస్ పోలీస్ ఫోర్స్, బోయింగ్, ఎయిర్ బస్ ఇండస్ట్రీస్ లకు హెచ్ ఏఎల్ సేవలందిస్తోంది. ఈ సంస్థ భారతదేశంలో ఉత్పత్తి సౌకర్యాలు, పరిశోధన, రూపకల్పన కేంద్రాల నెట్వర్క్ ద్వారా పనిచేస్తుంది[9].

అభివృద్ధి

మార్చు
 
ఇండియన్ ఎయిర్ ఫోర్స్ ఇంగ్లీష్ ఎలక్ట్రిక్ కాన్బెర్రా బాంబర్

హిందుస్థాన్ ఏరోనాటిక్స్ లిమిటెడ్ (హెచ్ఏఎల్) ప్రధానంగా ఏరోస్పేస్ కార్యకలాపాలలో నిమగ్నమై ఉంది. ప్రస్తుతం విమానాలు, జెట్ ఇంజిన్లు, హెలికాప్టర్లు, వాటి విడిభాగాల రూపకల్పన, ఫ్యాబ్రికేషన్, అసెంబ్లీలో నిమగ్నమై ఉంది. నాసిక్, కోర్వా, కాన్పూర్, కోరాపుట్, లక్నో, బెంగళూరు, హైదరాబాద్, కాసరగోడ్ లతో సహా భారతదేశం అంతటా అనేక సౌకర్యాలను కలిగి ఉంది. హిందుస్థాన్ ఏరోనాటిక్స్ లిమిటెడ్ (హెచ్ఏఎల్) హెచ్ఎఫ్-24 మారుట్ ఫైటర్ బాంబర్ భారతదేశంలో తయారైన మొదటి యుద్ధ విమానం[10].

మూలాలు

మార్చు
  1. PTI (27 February 2020). "India's annual defence exports to touch Rs 1,05,000 cr by 2025, says Rajnath Singh". Business Line. Press Trust of India. Retrieved 12 March 2020.
  2. 2.0 2.1 2.2 2.3 "HAL Financial 2022" (PDF).
  3. "HAL Financial Sep 2022" (PDF).
  4. "Hindustan Aeronautic Shareholding". economictimes.indiatimes.com. economictimes.indiatimes.com.
  5. "Latest Shareholding Pattern - Hindustan Aeronautics Ltd". trendlyne.com. Retrieved 2020-08-07.
  6. "56th Annual Report - 2018-19" (PDF). Hindustan Aeronautics Limited. Retrieved 3 September 2021.
  7. "Hindustan Aeronautics Limited". FamousFix.com. Retrieved 2022-11-16.
  8. "Our History". hal-india.co.in/. 16 November 2022. Retrieved 16 November 2022.
  9. "Hindustan Aeronautics Ltd Company Profile - Hindustan Aeronautics Ltd Overview". www.linkedin.com (in అమెరికన్ ఇంగ్లీష్). Retrieved 2022-11-16.
  10. "Hindustan Aeronautics Limited(HAL),Profile, Latest News, Press Release, MOU, CSR". www.psuconnect.in. Retrieved 2022-11-16.