ఇన్స్టిట్యూట్ ఆఫ్ సైన్స్, ముంబై
ఇన్స్టిట్యూట్ ఆఫ్ సైన్స్ (గతంలో రాయల్ ఇన్స్టిట్యూట్ ఆఫ్ సైన్స్ (ఆర్ఐఎస్) అని పిలువబడింది) భారతదేశంలోని ముంబైలో ఉన్న పోస్ట్ గ్రాడ్యుయేట్ విద్య, పరిశోధన సంస్థ. దీనిని మహారాష్ట్ర ప్రభుత్వం నిర్వహిస్తుంది, ప్రస్తుతం డాక్టర్ హోమీ భాభా స్టేట్ యూనివర్శిటీతో 2019 బ్యాచ్ నుండి క్లస్టర్ చేయబడింది. అయితే, గతంలో నమోదైన బ్యాచ్ విద్యార్థులు తమ డిగ్రీని ముంబై విశ్వవిద్యాలయానికి అనుబంధంగా పొందుతారు. దీనికి 2014 మార్చిలో నేషనల్ అసెస్మెంట్ అండ్ అక్రిడిటేషన్ కౌన్సిల్ (న్యాక్) 'ఏ' గ్రేడ్ ఇచ్చింది.[1]
| దస్త్రం:Institute of Science Logo.png | |
| నినాదం | విషయాలకు కారణాలను వెతకడం మంచిది. |
|---|---|
| రకం | పరిశోధన సంస్థ |
| స్థాపితం | 1920 |
విద్యాసంబంధ affiliations | డాక్టర్ హోమీ భాభా స్టేట్ యూనివర్శిటీ |
| డైరక్టరు | ప్రొఫెసర్ ఎస్.బి.కులకర్ణి |
విద్యాసంబంధ సిబ్బంది | 50 |
| స్థానం | ముంబై, మహారాష్ట్ర, భారతదేశం |
| కాంపస్ | అర్బన్ |
1920 లో స్థాపించబడిన దీని పరిశోధన ఫిజిక్స్, కెమిస్ట్రీ, బయాలజీ, మైక్రోబయాలజీ, మ్యాథమెటిక్స్, బయోకెమిస్ట్రీ, బయో టెక్నాలజీ, ఎన్విరాన్మెంటల్ స్టడీస్తో సహా సైన్స్ అన్ని శాఖల చుట్టూ కేంద్రీకృతమై ఉంది. మహారాష్ట్ర రాష్ట్రం, ముంబై విశ్వవిద్యాలయంలో, మాస్టర్స్ ఇన్ బయోకెమిస్ట్రీ వంటి కొన్ని ప్రోగ్రాములు ఇటీవలి వరకు ఇన్స్టిట్యూట్ ఆఫ్ సైన్స్లో మాత్రమే అందుబాటులో ఉండేవి. ఇది M.Sc, పిహెచ్డి ప్రోగ్రామ్లను అందిస్తుంది, ప్రస్తుతం అండర్ గ్రాడ్యుయేట్ ప్రోగ్రామ్లను అందించదు. ఇన్స్టిట్యూట్కు ఇచ్చిన స్వయంప్రతిపత్తి కారణంగా 2018 వరకు ముంబై విశ్వవిద్యాలయం M.Sc, పిహెచ్డి ప్రోగ్రామ్లను అందిస్తున్నప్పటికీ, ఈ ప్రోగ్రామ్లకు ప్రవేశాలను సంస్థ విడిగా నిర్వహిస్తుంది, అయితే పరీక్షలను డాక్టర్ హోమీ భాభా స్టేట్ యూనివర్శిటీ (క్లస్టర్) నిర్వహిస్తుంది.
'ది ఇనిస్టిట్యూట్ ఆఫ్ సైన్స్, ముంబై'ను జార్జ్ క్లార్క్, కాంబ్ మొదటి బారన్ సిడెన్హామ్ స్థాపించాడు. ప్రైవేటు విరాళాల నిధులతో సంస్థ భవనాలను నిర్మించారు. సర్ కొవాస్జీ జహంగీర్ సంస్థ తూర్పు విభాగానికి విరాళం ఇచ్చారు. ప్రధాన భవనం పడమర పార్శ్వం నిర్మాణానికి జాకబ్ ససూన్, తూర్పు వైపున సర్ కర్రింబోయ్ ఇబ్రహీం, బి.టి.వాసంజీ ముల్జీ గ్రంథాలయానికి నిధులు విరాళంగా ఇచ్చారు.[2]
జార్జ్ విట్టెట్ డిజైన్ చేసిన ఈ సంస్థకు 1911లో శంకుస్థాపన జరిగింది. 1920 లో పూర్తయిన ఈ భవనం ముంబై విశ్వవిద్యాలయం రాజాబాయి టవర్, ఎల్ఫిన్ స్టోన్ కళాశాల గోతిక్ నిర్మాణాల పక్కన ఉంది.[3]
థానే జిల్లాకు చెందిన పసుపు రంగు ఖరోడీ బసాల్ట్ రాతితో నిర్మించిన ఈ రెండు రెక్కల సొగసైన, వక్రమైన ముఖచిత్రాలు, కోవాస్జీ జహంగీర్ హాల్ చదునైన మధ్య గోపురంతో కలిసి, దాని చుట్టూ ఉన్న 19 వ శతాబ్దపు భవనాలకు అనుగుణంగా ఉన్నాయి. అనేక వంపు ముఖద్వారాల ద్వారా వీధి నుండి రక్షించబడిన బొటానికల్ గార్డెన్, హెర్బేరియం, పార్కు ఉన్నాయి. ఇన్స్టిట్యూట్ ఆఫ్ సైన్స్కు 2009 లో యుజిసిచే "కాలేజ్ విత్ పొటెన్షియల్ ఫర్ ఎక్సలెన్స్" హోదా లభించింది, మౌలిక సదుపాయాల అభివృద్ధికి ఉదార గ్రాంట్లు ఇచ్చింది.
ప్రముఖ పూర్వ విద్యార్థులు
మార్చుఈ సంస్థ అనేక రకాల ప్రముఖ పూర్వ విద్యార్థులను కలిగి ఉంది. వీరు ఆయా రంగాల అభివృద్ధిలో కీలక పాత్ర పోషించారు.[4]
- హోమీ జె. భాభా-భారత అణు కార్యక్రమం పితామహుడు TIFR వ్యవస్థాపక డైరెక్టర్ & AECI 1వ చైర్మన్ఎఇసిఐ
- వి. వి. నార్లికర్-భారతీయ భౌతిక శాస్త్రవేత్త
- బి. ఎమ్. ఉదగావ్కర్-భారతీయ భౌతిక శాస్త్రవేత్త
- M. G. K. మీనన్-భారతీయ భౌతిక శాస్త్రవేత్త, ఇస్రో 2వ చైర్మన్
- శ్రీరామ్ అభ్యంకర్-భారతీయ సంతతికి చెందిన అమెరికన్ గణిత శాస్త్రవేత్త
- మాధవ్ గాడ్గిల్-భారతీయ పర్యావరణ శాస్త్రవేత్త
- మాధవ్ చవాన్-భారతీయ సామాజిక కార్యకర్త & విద్యావేత్త (ప్రథం)
- కె. హెచ్. ఘర్డా-ఇండియన్ కెమికల్ ఇంజనీర్
- కె. జె. సోమయ్య-భారతీయ పారిశ్రామికవేత్త & విద్యావేత్త (సోమయ్య ట్రస్ట్)
- కిరణ్ కార్నిక్-నాస్కామ్ మాజీ సీఈఓ
- వర్షా గైక్వాడ్-భారతీయ రాజకీయవేత్త
- కమలా సోహోనీ-భారతీయ జీవరసాయన శాస్త్రవేత్త
మూలాలు
మార్చు- ↑ "The Institute of Science, Mumbai". iscmumbai.org.in (in ఇంగ్లీష్). Archived from the original on 2018-06-03. Retrieved 2017-10-08.
- ↑ "The Institute of Science, Mumbai". iscmumbai.org.in (in ఇంగ్లీష్). Archived from the original on 2017-10-09. Retrieved 2017-10-08.
- ↑ "The Institute Of Science: Mumbai/Bombay pages". theory.tifr.res.in. Retrieved 2017-10-08.
- ↑ "The Institute of Science, Mumbai". iscm.ac.in. Retrieved 2023-03-22.