ఉమా శర్మ
ఉమా శర్మ (జననం: 1942) కథక్ నృత్యకారిణి, నృత్యదర్శకురాలు, ఉపాధ్యాయురాలు. ఆమె 1946 లో తన తండ్రి స్థాపించిన భారతీయ సంగీత సదన్, ఢిల్లీ అనే శాస్త్రీయ నృత్య, సంగీత అకాడమీని కూడా నడుపుతున్నారు. నట్వారీ నృత్యం లేదా బృందావనం యొక్క రస్లీలా యొక్క పాత శాస్త్రీయ నృత్య రూపాన్ని పునరుద్ధరించినందుకు ఆమె బాగా ప్రసిద్ది చెందింది, ఇది తరువాత కథక్ గా పరిణామం చెందింది.[1] [2] [3]
| ఉమాశర్మ | |
|---|---|
 | |
| జననం | 1942 (age 81–82) ధోల్పూర్ |
| వృత్తి | క్లాసికల్ డాన్సర్, కొరియోగ్రాఫర్, టీచర్ |
కథక్ మధ్యయుగాల భక్తి కృష్ణ కవిత్వం,18,19 వ శతాబ్దాలలో బాగా పండించిన ఆస్థాన కవిత్వం ఆధారంగా రూపొందించబడింది, ఇది ప్రేమ భావన అయిన శృంగరను జరుపుకుంది.
ప్రారంభ జీవితం,శిక్షణ మార్చు
ఉమా శర్మ కుటుంబం రాజస్థాన్ లోని ధోల్ పూర్ కు చెందినది. 1942 లో ఢిల్లీలో జన్మించిన ఉమా శర్మ జైపూర్ ఘరానాకు చెందిన గురు హీరాలాల్జీ, గిర్వార్ దయాళ్ వద్ద నృత్య శిక్షణ పొందింది, తరువాత ఆమె జైపూర్ ఘరానాకు చెందిన పండిట్ సుందర్ ప్రసాద్ శిష్యురాలిగా మారింది. శంభు మహారాజ్, బిర్జు మహారాజ్ లక్నో ఘరానా యొక్క కథక్ సంప్రదాయానికి చెందిన గురువులు, అభినయ కళకు ప్రసిద్ధి చెందారు, తరువాత ఉమా శర్మ ఈ రెండింటి సృజనాత్మక కలయికను సాధించడానికి ప్రయత్నించారు.[1] ఉమ పాఠశాల విద్య కోసం సెయింట్ థామస్ స్కూల్ (న్యూఢిల్లీ) లో చదివారు, తరువాత న్యూఢిల్లీలోని లేడీ శ్రీరామ్ కాలేజ్ ఫర్ ఉమెన్ నుండి పట్టభద్రులయ్యారు.
కెరీర్ మార్చు
సంప్రదాయ వస్తువుల ప్రదర్శనను నేర్చుకున్న తరువాత, ఆమె వివిధ ఇతివృత్తాలపై కొత్త నృత్య సంఖ్యలు, పూర్తి నిడివి నృత్య-నాటకాలను కంపోజ్ చేయడం ద్వారా కథక్ యొక్క పరిధిని విస్తరించింది. ఆమె నృత్య నాటకం స్త్రీ (మహిళ), దాని శక్తివంతమైన థీమాటిక్ కంటెంట్, కళాత్మక ప్రదర్శనకు ప్రసిద్ది చెందింది. ఒక స్త్రీ వివరణగా స్త్రీ కథక్ శతాబ్దాలుగా స్త్రీ యొక్క స్థితిని, స్వతంత్ర గుర్తింపు కోసం ఆమె అన్వేషణను చిత్రించడంలో భావోద్వేగాన్ని ఇస్తుంది.
ఉమ దేశవ్యాప్తంగా ప్రదర్శనలు ఇచ్చి అనేక జాతీయ, అంతర్జాతీయ ఉత్సవాల్లో పాల్గొన్నారు. విదేశాల్లోని సంస్థల ఆహ్వానం మేరకు సాంస్కృతిక శాఖ, ఇండియన్ కౌన్సిల్ ఫర్ కల్చరల్ రిలేషన్స్ ప్రతినిధిగా ఆమె యూఎస్ఎస్ఆర్, న్యూజిలాండ్, ఆస్ట్రేలియా, అమెరికా, కెనడా, మిడిల్ ఈస్ట్, జపాన్, చైనా దేశాల్లో ప్రదర్శన పర్యటనలు చేస్తున్నారు.
ఉమాశర్మ రాజధానిలో సొంతంగా స్కూల్ ఆఫ్ మ్యూజిక్ అండ్ డాన్స్ ను నడుపుతూ కొత్త తరం యువ డ్యాన్సర్లకు శిక్షణ ఇచ్చారు.
అయితే, న్యూ ఢిల్లీకి చెందిన ప్రముఖ నృత్య విమర్శకుడు, విద్వాంసుడు సునీల్ కొఠారి, ఆమె నృత్యం ఎప్పుడూ చాలా బాలీవుడ్ ఆధారితంగా ఉంటుందని విమర్శించారు. అవార్డులు, పబ్లిసిటీ కోసం వివిధ ప్రభుత్వ అధికారులతో ఉన్న సంబంధాలను దుర్వినియోగం చేస్తున్నారని కూడా అతను ఆరోపించాడు. అలాంటి ఆరోపణలపై ఉమ స్పందించలేదు.
అవార్డులు మార్చు
1973లో ఆమె భారత ప్రభుత్వంచే పద్మశ్రీ, [4] పద్మభూషణ్ 2001 [5] చే ప్రదానం చేయబడిన అతి పిన్న వయస్కురాలు. ఆమెకు సంగీత నాటక అకాడమీ అవార్డుతో పాటు సాహిత్య కళా పరిషత్ అవార్డు కూడా లభించింది. 27 జనవరి 2013న, భారతీయ కథక్ నృత్యానికి ఆమె చేసిన గొప్ప కృషికి కాశీలోని అఖిల భారతీయ విక్రమ్ పరిషత్ ఆమెను సృజన్ మనిషి బిరుదుతో సత్కరించింది.
గమనికలు మార్చు
- ↑ 1.0 1.1 Uma Sharma Profile
- ↑ Richmond, p. 198.
- ↑ Massey, p. 83
- ↑ Shukla, Vandana (22 Mar 2003). "Two expressions in the medium of dance". The Times of India.
- ↑ "Padma Awards" (PDF). Ministry of Home Affairs, Government of India. 2015. Archived from the original (PDF) on 15 October 2015. Retrieved 21 July 2015.
మూలాలు మార్చు
- Richmond, Farley P.; Darius L. Swann; Phillip B. Zarrilli (1993). Indian theatre: traditions of performance. Motilal Banarsidass. ISBN 81-208-0981-5.
- Massey, Reginald (1999). India's kathak dance, past present, future. Abhinav Publications. ISBN 81-7017-374-4.