కల్యంపూడి రాధాకృష్ణ రావు
సి.ఆర్.రావుగా పేరొందిన కల్యంపూడి రాధాకృష్ణారావు (1920 సెప్టెంబరు 10 - 2023 ఆగస్టు 22) గణిత శాస్త్రజ్ఞుడు, గణాంక శాస్త్రజ్ఞుడు. ఆయన అమెరికన్ భారతీయుడు. ఆయన పెన్ స్టేట్ యూనివర్సిటీలో ప్రొఫెసర్, యూనివర్సిటీ ఆఫ్ బఫెలోలో రీసెర్చ్ ప్రొఫెసర్ గా చేసాడు. అతనికి ఎన్నో గౌరవ పురస్కరాలు, డిగ్రీ పట్టాలు, గౌరవాలు అందాయి. వాటిలో 2002కు గానూ యూఎస్ నేషనల్ మెడల్ ఆఫ్ సైన్స్ చెప్పుకోదగింది. ది అమెరికన్ స్టాటిస్టికల్ అసోసియేషన్ ప్రకారం ఇతను "ఒక చారిత్రక వ్యక్తి.[2] ఇతని పనితనం గణాంకశాస్త్రాన్నే కాక ఎకనమిక్స్, జెనెటిక్స్, జియాలజీ, నేషనల్ ప్లానింగ్, డెమొగ్రఫీ, బయోమెట్రీ , మెడిసిన్ వంటి శాస్త్రాలను ప్రభావితం చేస్తోంది." టైమ్స్ ఆఫ్ ఇండియా ప్రకారం ఇతడు భారతదేశపు పది మంది నిత్య శాస్త్రజ్ఞులలో ఒకడు.[3] [4]
| కల్యంపూడి రాధాకృష్ణారావు | |
|---|---|
 ఏప్రిల్ 2012లో చెన్నైలోని ఐఎస్సై-భారత గణాంకశాస్త్ర సంస్థ వద్ద కల్యంపూడి రాధాకృష్ణారావు | |
| జననం | 1920 సెప్టెంబరు 10 హదగళి, మైసూరు రాజ్యం, బ్రిటీషు ఇండియా |
| మరణం | 2023 ఆగస్టు 22 (వయసు 102) బఫెలో, న్యూయార్క్, యు.ఎస్. |
| నివాసం | భారతదేశం, యునైటెడ్ కింగ్డమ్, అమెరికా |
| పౌరసత్వం | అమెరికా[1] |
| రంగములు | గణితశాస్త్రం , గణాంకశాస్త్రం |
| వృత్తిసంస్థలు | భారత గణాంకశాస్త్ర సంస్థ కేంబ్రిడ్జి విశ్వవిద్యాలయం పెన్న్ స్టేట్ విశ్వవిద్యాలయం స్టేట్ యూనివర్శిటీ ఆఫ్ న్యూయార్క్, బఫెలో |
| చదువుకున్న సంస్థలు | ఆంధ్ర విశ్వవిద్యాలయం కలకత్తా విశ్వవిద్యాలయం కింగ్స్ కళాశాల, కేంబ్రిడ్జి |
| పరిశోధనా సలహాదారుడు(లు) | రోనాల్డ్ ఫిషర్ |
| డాక్టొరల్ విద్యార్థులు | Radha Laha V. S. Varadarajan S. R. Srinivasa Varadhan |
| ప్రసిద్ధి | క్రేమర్–రావు పరిమితి రావు-బ్లాక్‌వెల్ సిద్ధాంతం Orthogonal arrays Score test |
| ముఖ్యమైన పురస్కారాలు | పద్మవిభూషణ్ National Medal of Science S. S. Bhatnagar Prize Guy Medal (Silver 1965, Gold 2011) |
ప్రారంభ జీవితం
మార్చురాధాకృష్ణారావు 1920 సెప్టెంబరు 10న బళ్ళారి జిల్లాలోని హదగళిలో తెలుగు కుటుంబంలో జన్మించాడు. ఆయన తండ్రి పోలీసు ఇనస్పెక్టరుగా అక్కడ పనిచేసేవాడు. నూజివీడు, నందిగామ గ్రామాల్లో ఆయన చదివాడు. విశాఖపట్నంలో స్కూల్ ఫైనల్ నుండి డిగ్రీ వరకు స్కాలర్‌షిప్ తో విద్యాభ్యాసం చేసాడు. ఏ తరగతిలోనూ ఫస్టు ర్యాంకు మిస్ కాలేదు. బి.ఎ (ఆనర్స్) పూర్తి చేసాడు. ఆంధ్రా విశ్వవిద్యాలయం నుండి గణితశాస్త్రంలో ఎం.ఎస్.సి డిగ్రీని పొందాడు. విశాఖపట్నం నుండి కలకత్తా వెళ్ళి ఇండియన్ స్టాటిస్టికల్ ఇనిస్టిట్యూట్ లో చేరాడు. 1943లో కలకత్తా విశ్వవిద్యాలయం నుండి గణాంకశాస్త్రంలో మాస్టర్స్ డిగ్రీని పొందాడు.[2] ప్రపంచంలో గణాంకశాస్త్రంలో మాస్టర్స్ డిగ్రీ మొట్టమొదట పొందిన కొద్దిమంది వ్యక్తులలో ఆయన ఒకరు.[ఆధారం చూపాలి]ఆయన ఆ విశ్వవిద్యాలయంలో మొదటి ర్యాంకును సాధించాడు. ఆ సంస్థలోనే లెక్చరర్ గా ఉద్యోగం చేసాడు. ఆ సమయంలో ఎన్నో పరిశోధనలు చేసాడు. ఆ పరిశోధనలతో భాగంగానే కేంబ్రిడ్జ్ విశ్వవిద్యాలయంలో పరిశోధనలు కొనసాగించే అవకాశాన్ని అందుకున్నాడు. ఆయన పరిశోధనాంశములతో కేంబ్రిడ్జ్ విశ్వవిద్యాలయంకు చెందిన ప్రెస్ ఒక గ్రంథ రచనను వెలువరించింది. అప్పటికి ఈయన వయస్సు 26 యేండ్లు మాత్రమే.
మరణం
మార్చుఆయన 2023 ఆగస్టు 22న న్యూయార్క్‌లోని బఫెలోలో 102 సంవత్సరాల వయస్సులో మరణించాడు.[5]
మూలాలు
మార్చు- ↑ "The Numberdars". Archived from the original on 2016-03-23. Retrieved 2013-05-06.
- ↑ 2.0 2.1 "Statisticians in History: Calyampudi R. Rao". American Statistical Association. Archived from the original on 2016-03-03. Retrieved 2015-06-27.
- ↑ "C.R.Rao in News". C.R.Rao Advanced Institute of Mathematics, Statistics and Computer Science. Archived from the original on 2015-07-11. Retrieved 2015-06-27.
- ↑ "Indian Heart Association". Indian Heart Association Webpage. Retrieved 27 April 2015.
- ↑ "Dr CR Rao: ప్రముఖ గణిత శాస్త్రజ్ఞుడు డాక్టర్‌ సీఆర్‌ రావు కన్నుమూత | dr cr rao passed away". web.archive.org. 2023-08-23. Archived from the original on 2023-08-23. Retrieved 2023-08-23.
{{cite web}}: CS1 maint: bot: original URL status unknown (link)