కార్నేలియా సొరాబ్జీ
కార్నేలియా సొరాబ్జీ (నవంబరు 15 1866 – జూలై 6 1954) భారతదేశంలో మొదటి మహిళా న్యాయవాది. ఈమె అలహాబాదు హైకోర్టులో న్యాయవాదిగా చేరారు.[1] ఈమె బొంబాయి విశ్వవిద్యాలయం నుండి మొదటి మహిళా పట్టభద్రురాలు. 1889 లో ఈమె ఆక్స్‌ఫర్డు విశ్వవిద్యాలయం నుండి న్యాయశాస్త్రం అభ్యసించిన ప్రథమురాలు., ఈమె బ్రిటిష్ విశ్వవిద్యాలయాలలో చదివిన మొదటి మహిళగా కూడా చరిత్ర సృష్టించింది.[2] ఆ తర్వాత ఆమె భారతదేశం, బ్రిటన్ లలో న్యాయవాద శిక్షణ పొందిన మొట్టమొదటి మహిళైనారు.2012 లో ఆమె ప్రతిమను లండన్ లోని "లింకన్ ఇన్"లో ఆవిష్కరించారు.[3]
కార్నేలియా సొరాబ్జీ | |
|---|---|
 | |
| జననం | 1866 నవంబరు 15 నాశిక్, బొంబాయి ప్రెసిడెన్సీ, బ్రిటిష్ ఇండియా |
| మరణం | 1954 జూలై 6 (వయసు 87) లండన్, యునైటెడ్ కింగ్‌డమ్ |
| విద్యాసంస్థ | బొంబాయి విశ్వవిద్యాలయం [సోమెర్‌విల్లీ కళాశాల, ఆక్స్‌ఫర్డు |
| వృత్తి | న్యాయవాది, సంఘ సంస్కర్త రచయిత. |
ప్రారంభ జీవితం, విద్య
మార్చు1866 నవంబరు 15 న నాసిక్‌లో జన్మించిన కార్నెలియా 1892 లో సివిల్ లా అధ్యయనం కోసం విదేశాలకు వెళ్లి 1894 లో భారతదేశానికి తిరిగి వచ్చింది. ఆ కాలంలో, మహిళలు సమాజంలో బహిరంగంగా మాట్లాడడం గానీ, మహిళలకు వాదించే హక్కు గానీ లేదు. కానీ కార్నెలియాకు ఆ విషయాలంటే అభిరుచి. తన ప్రతిభ కారణంగా, ఆమె మహిళలకు న్యాయ సలహా ఇవ్వడం ప్రారంభించింది. మహిళలకు న్యాయవాద వృత్తిని ప్రారంభించాలని డిమాండ్ చేసింది. చివరగా, 1907 తరువాత, కార్నెలియాకు బెంగాల్, బీహార్, ఒరిస్సా, అస్సాం కోర్టులలో సహాయ మహిళా న్యాయవాది పదవి ఇవ్వబడింది. 1924 లో, సుదీర్ఘ పోరాటం తరువాత, మహిళలను సమర్థించడాన్ని నిషేధించే చట్టం సడలించబడింది. మహిళల కోసం ఈ న్యాయవాద వృత్తిని ప్రారంభించింది. 1929 లో, కార్నెలియా హైకోర్టు సీనియర్ న్యాయవాదిగా పదవీ విరమణ చేసింది. కాని ఆ తరువాత మహిళలలో అటువంటి మేల్కొలుపు వచ్చింది. ఆమె న్యాయవాదాన్ని ఒక వృత్తిగా స్వీకరించడం ద్వారా తన గళాన్ని వ్యక్తపరచడం ప్రారంభించింది. 1954 లో లండన్లో ఉన్నప్పుడు కార్నెలియా మరణించినప్పటికీ, న్యాయవాది వంటి సంక్లిష్టమైన, ప్రతిష్ఠాత్మక వృత్తిలో ఆమె పేరు ఇప్పటికీ మహిళలకు చిరస్థాయిగా మిగిలింది.
న్యాయవాద జీవితం
మార్చు
1894 లో భారతదేశానికి తిరిగి వచ్చిన తరువాత, సోరబ్జీ బయటి పురుష ప్రపంచంతో కమ్యూనికేట్ చేయడాన్ని నిషేధించిన మహిళలైన పర్దానాషిన్ల తరపున సామాజిక, సలహా పనులలో పాల్గొన్నది. అనేక సందర్భాల్లో, ఈ మహిళలు గణనీయమైన ఆస్తిని కలిగి ఉన్నప్పటికీ దానిని రక్షించడానికి అవసరమైన న్యాయ నైపుణ్యాన్ని కలిగి ఉండరు. కఠియావార్, ఇండోర్ రాజ్యాలలోని బ్రిటిష్ ఏజెంట్ల ముందు పుర్దాషిన్ల తరఫున వాదించడానికి సోరబ్జీకి ప్రత్యేక అనుమతి ఇవ్వబడింది. కాని ఆమె కోర్టులో వారిని సమర్థించలేకపోయింది. ఎందుకంటే ఒక మహిళగా, ఆమె భారత న్యాయ వ్యవస్థలో వృత్తిపరమైన స్థితిలో లేదు. దీనికి పరిష్కారం లభిస్తుందనే ఆశతో ఆమె 1897 లో బొంబాయి విశ్వవిద్యాలయం నుండి ఎల్.ఎల్.బి పూర్తి చేసింది. 1899లో ఆమె అలహాబాదు హైకోర్టులో న్యాయవాద పరీక్షకు కూడా హాజరైంది. ఆమె విజయం సాధించినప్పటికీ 1924 లో మహిళలను ప్రాక్టీస్ చేయకుండా నిరోధించే చట్టం మార్చబడే వరకు ఆమెను న్యాయవాదిగా గుర్తించలేదు. ప్రాంతీయ న్యాయస్థానాలలో మహిళలు, బలహీనవర
మైనర్లకు ప్రాతినిధ్యం వహించడానికి ఒక మహిళా న్యాయ సలహాదారుని అందించాలని 1902 లోనే సోరాబ్జీ భారత కార్యాలయానికి పిటిషన్ ఇచ్చింది. 1904 లో, ఆమె బెంగాల్ కోర్టుకు మహిళా సహాయకురాలిగా నియమింపబడింది. 1907 నాటికి, అటువంటి ప్రాతినిధ్యం అవసరం ఉన్నందున ఆమె బెంగాల్, బీహార్, ఒరిస్సా, అస్సాం తాలూకాలలో పనిచేసింది. తరువాత 20 సంవత్సరాలలో ఆమె కొన్నిసార్లు ఎటువంటి ఛార్జీ లేకుండా కూడా 600 మందికి పైగా మహిళలు, అనాథల కొరకు చట్టపరమైన పోరాటాలు చేయడానికి సహాయం చేశారు. ఆమె తరువాత ఆమె వాదించిన కేసుల గురించి ఆమె ఆత్మకథలో రాసుకుంది. 1924 లో, భారతదేశంలో మహిళలకు న్యాయ వృత్తి ప్రారంభించబడింది. సోరబ్జీ కలకత్తాలో ప్రాక్టీస్ చేయడం ప్రారంభించింది. ఏదేమైనా, పురుష పక్షపాతం, వివక్షత కారణంగా, ఆమె కోర్టుకు హాజరుకావడం కంటే కేసులపై అభిప్రాయాలను రూపొందించడానికి పరిమితం చేయబడింది.
సోరాబ్జీ 1929 లో హైకోర్టు నుండి పదవీ విరమణ చేసి, లండన్లో స్థిరపడింది. శీతాకాలంలో భారతదేశాన్ని సందర్శించింది.ఆమె 1954 జూలై 6 న లండన్‌లోని మనోర్ హౌస్ వద్ద తన ఇంటిలో మరణించింది.[4]
సంఘ సంస్కర్తగా
మార్చుశతాబ్దం ప్రారంభంలో, సోరబ్జీ సామాజిక సంస్కరణలలో కూడా చురుకుగా పాల్గొన్నది. ఆమె నేషనల్ కౌన్సిల్ ఫర్ ఉమెన్ ఇన్ ఇండియా, ఫెడరేషన్ ఆఫ్ యూనివర్శిటీ ఉమెన్, బెంగాల్ లీగ్ ఆఫ్ సోషల్ సర్వీస్ ఫర్ ఉమెన్ యొక్క బెంగాల్ శాఖతో సంబంధం కలిగి ఉండేది. భారతీయ దేశానికి ఆమె చేసిన సేవలకు, 1909 లో ఆమెకు కైసర్-ఇ-హింద్ బంగారు పతకం లభించింది. తన కెరీర్ ప్రారంభంలో, సోరబ్జీ స్వయం పాలన సామర్థ్యానికి మహిళల హక్కుల కోసం భారత స్వాతంత్ర్య ప్రచారానికి మద్దతు ఇచ్చింది. సాంప్రదాయ భారతీయ జీవితం, సంస్కృతికి ఆమె ఎంతో మద్దతు ఇచ్చినప్పటికీ, బాల్య వివాహం, వితంతువుల పరిస్థితికి సంబంధించి హిందూ చట్టాలను సంస్కరించే ఉద్యమాన్ని ప్రోత్సహించడానికి సోరబ్జీ ఎంతో కృషి చేసింది. ఆమె తరచూ తోటి సంస్కర్త, స్నేహితురాలు అయిన పండితా రమాబాయితో కలిసి పనిచేసింది.
ఏదేమైనా, సామాజిక మార్పు వెనుక నిజమైన ప్రేరణ విద్య అని, ఎక్కువ మంది నిరక్షరాస్యులైన మహిళలకు విద్యలో ప్రవేశం లభించే వరకు, ఓటు హక్కు ఉద్యమం విఫలమవుతుందని ఆమె నమ్మింది. అయితే, 1920 ల చివరినాటికి, సోరాబ్జీ బలమైన దేశ వ్యతిరేక వైఖరిని అవలంబించింది; దేశ హిందూ 'సనాతన ధర్మం' నమ్మకాలు, ఆచారాలు, సంప్రదాయాలను జాతీయవాదం ఉల్లంఘించిందని నమ్మింది.[5] 1927 నాటికి, ఆమె తన ఆధిపత్యానికి మద్దతును ప్రోత్సహించడంలో, హిందూ సనాతన ధర్మ హక్కులను పరిరక్షించడంలో చురుకుగా పాల్గొంది. కేథరీన్ మాయో రాసిన 1927 పుస్తకం " మదర్ ఇండియా"లో భారతీయ స్వపరిపాలనపై జరిగిన దాడిని ఆమె అనుకూలంగా చూసింది. మహాత్మా గాంధీ శాసనోల్లంఘన ప్రచారాన్ని ఖండించింది. ఆమె తన రాజకీయ అభిప్రాయాలను ప్రచారం చేయడానికి భారతదేశం, యునైటెడ్ స్టేట్స్ లో పర్యటించింది. ఇది తరువాత సామాజిక సంస్కరణలను చేపట్టడానికి అవసరమైన మద్దతును కూడగట్టింది.
ఇతర పఠనాలు
మార్చు- Blain, Virginia, et al.,The Feminist Companion to Writers in English: Women Writers from the Middle Ages to the Present (New Haven : Yale University Press, 1990)
- Burton, Antoinette, At The Heart of the Empire: Indians and the Colonial Encounter in Late-Victorian Britain (Berkeley: University of California Press, 1998)
- Matthew, H.C.G and Brian Harrison, ed., Oxford Dictionary of National Biography (Oxford : Oxford University Press, 2004)
- Mossman, Mary Jane, The First Women Lawyers: A Comparative Study of Gender, Law and the Legal Professions (Toronto: Hart Publishing, 2007)
- Rappaport, Helen, Encyclopedia of Women Social Reformers (Santa Barbara : ABC CLIO, 2001)
- Sorabji, Richard, Opening Doors: The Untold Story of Cornelia Sorabji (2010)
- Zilboorg, Caroline, ed. Women's Firsts (New York : Gale, 1997)
- Innes, C.L. 'A History of Black and Asian Writers in Britain' (Cambridge: Cambridge University Press, 2008). Contains a Chapter on Cornelia and Alice Pennell Sorabji.
మూలాలు
మార్చు- ↑ S. B. Bhattacherje. Encyclopaedia of Indian Events & Dates. p. A-118.
- ↑ "University strengthens ties with India". Cherwell (newspaper). 13 December 2012.
- ↑ "UK honours Cornelia Sorabji". Hindustan Times. May 25, 2012. Archived from the original on 2012-05-28. Retrieved 2014-03-21.
- ↑ "Cornelia Sorabji".
- ↑ Matthew, p. 644
ఇతర లింకులు
మార్చు- Cornelia Sorabji images Archived 2007-11-21 at the Wayback Machine Link to images of Sorabji at the National Portrait Gallery website
- Mother India Link to a copy of Katherine Mayo's, Mother India, available through Australia's Project Gutenberg
- 'Celebrating Indian legacy in Oxford' University of Oxford Press Release, March 2010
- 'Opening Doors: The Untold Story of Cornelia Sorabji - Reformer, Lawyer and Champion of Women's Rights in India' Public lecture by Professor Richard Sorabji