కుంభేశ్వర్ ఆలయ సముదాయం
కుంభేశ్వర్ ఆలయ సముదాయం ఉత్తర నేపాల్ ప్రాంతంలో గల పాత పటాన్ పట్టణంలో అత్యంత రద్దీగా ఉండే పురాతన హిందూ ధార్మిక ప్రదేశం. ఈ సముదాయంలో కుంభేశ్వర్ మహాదేవ్, బంగాళాముఖి, ఉన్మంత భైరవ, గౌరీకుండ, హారతి, మనకమన, కేదార్నాథ్, బద్రీనాథ్ అనే ఆలయాలు ఉన్నాయి. ఈ ప్రదేశంలో సహజసిద్ధంగా నీరు ఊరుతూ ఉంటాయి, ఇది ప్రక్కనే ఉన్న చెరువులను నింపుతుంది, దీని మూలం రసువా జిల్లాలోని గోసైకుండ్ సరస్సు అని చెబుతారు. అందుచేత జైన పూర్ణిమ (जनै पुर्णिमा) పండుగ సందర్భంగా ఈ చెరువుల్లో స్నానం చేయడం అనేది గోసైన్‌కుండ్ లో స్నానం చేయడంతో సమానమని ప్రజలు నమ్ముతారు.
| కుంభేశ్వర్ ఆలయ సముదాయం | |
|---|---|
| Native name कुम्भेश्वर मन्दिर परिसर | |
 కుంభేశ్వర్ ఆలయం | |
| ప్రదేశం | లలిత్ పూర్, నేపాల్ |
| అక్షాంశ,రేఖాంశాలు | 27°40′35.56″N 85°19′33.93″E / 27.6765444°N 85.3260917°E |
వ్యుత్పత్తి శాస్త్రం
మార్చుఖాట్మండు నుండి కుష్టువ్యాధి ఉన్న ఒక రైతు తన ఆవుకు మంచి గడ్డి తినిపించడం కోసమని ఇక్కడకు వచ్చాడని కథనం. ఒకరోజు అతను తన చెక్క స్తంభాన్ని నేలపై కొట్టి, నీటి వనరును కనుగొన్నాడు. ఆ సాయంత్రం తిరిగి వస్తుండగా రాజు అటుగా వెళ్లడం చూశాడు. కుష్టు వ్యాధి ఉన్న వ్యక్తి అలవాటుగా అతను రోడ్డుపైకి వచ్చాడు. అయితే రాజుకు అతనిలో వ్యాధి జాడ కనిపించలేదు. నిజానికి రాజు ఆ వ్యక్తిని చాలా అందంగా గుర్తించాడు, అతనికి "లలిత్" అని పేరు పెట్టాడు. రాజుకి ఒక అద్భుతం జరిగిందని తెలిసి లలిత్ ను ఏమైందని అడిగాడు. లలిత్ రాజుకు నీటి వనరు ఎక్కడ దొరుకుతుందో చూపించాడు, రాజును అక్కడ హిటీ (हिटी) (ఇల్లు అని అర్థం)ని నిర్మించాలని చెప్పాడు. కాబట్టి, ఆ ప్రదేశాన్ని లలిత్‌పూర్ (లలిత్‌పూర్) (లలిత కళలు, లలిత వ్యక్తుల భూమి అని అర్థం) అని పిలుస్తారు. తీర్థయాత్రలో తన నీటి పాత్రను పోగొట్టుకున్న వ్యక్తి దానిని కుంభేశ్వర్ వద్ద మళ్లీ కనుగొన్నట్లు మరొక కథ చెబుతుంది. కుంభేశ్వర్‌లోని కుంభ పదానికి "నీటి పాత్ర" అని అర్థం. పైన పేర్కొన్న వాటిలో ఏ కథనం నిజమైంది అన్నది చర్చనీయాంశం. కుంభేశ్వర్ వద్ద హిమాలయ పర్వతాల (గోసైన్‌కుండ) నుండి నీరు ప్రవహిస్తూ ఉండడం మరొక అద్భుతమైన అంశం. పైన పేర్కొన్న అన్నింటి నుండి పటాన్ పేరు వచ్చింది.[1]
సముదాయంలోని దేవాలయాలు దేవాలయాలు
మార్చుకుంభేశ్వర దేవాలయం
మార్చుకుంభేశ్వర్ దేవాలయం అక్కడి సముదాయంలోని దేవాలయాలలో ప్రధానమైన రెండు దేవాలయాలలో ఒకటి (మరొకటి ఖాట్మండు లోయలోని భక్తపూర్‌లోని న్యాతపోల ఆలయం.) దీనిని 14వ శతాబ్దంలో కింగ్ జయస్థితి మల్లా రెండు అంతస్తుల మందిరంగా నిర్మించాడు. అదనపు 3 అంతస్తులు 17వ శతాబ్దంలో రాజు శ్రీనివాస్ మల్లాచే నిర్మించబడింది. ప్రస్తుతం ఇది ఐదు అంతస్థుల మందిరంగా ఉంది.
బగళాముఖీ ఆలయం
మార్చుబగళాముఖీ ఖాట్మండు లోయలోని అత్యంత ప్రసిద్ధ శక్తి పీఠాలలో ఒకటి. ఈ ఆలయాన్ని ముఖ్యంగా గురువారం నాడు పెద్ద సంఖ్యలో భక్తులు సందర్శిస్తారు. భక్తుల కోరికలు తీర్చే దేవతగా పేరుగాంచింది. లోపలి మందిరం వెండితో చెక్కబడింది.
ఇతర నిర్మాణాలు
మార్చుసముదాయంలో ఇతర దేవాలయాలు, పుణ్యక్షేత్రాలతో పాటు కింది ప్రదేశాలు ఉన్నాయి:
- బద్రీనాథ్ ఆలయం
- చార్-నారాయణ దేవాలయం
- గౌరీకుండ్ ఆలయంలో నీటి ఊట ఉంది, దీని మూలం గోసాయికుండ సరస్సు అని నమ్ముతారు
- హారతి దేవాలయం
- కేదార్నాథ్ ఆలయం
- కుంబేశ్వర్ పోఖారి, సముదాయంలోని చెరువులలో ఒకటి
- మిషా హితీ, సముదాయంలోని మరొక చెరువు
ప్రధాన పండుగలు
మార్చుకుంబేశ్వర్ మేళా లేదా జైన పూర్ణిమ మేళా (సాధారణంగా ఆగష్టు పౌర్ణమి) ఇక్కడి ప్రధాన పండుగలలో ఒకటి, ఇక్కడ ఒక ప్రత్యేక మంటపంలో ఉంచబడిన దేవాలయాల పవిత్ర లింగం (ఫాలిక్ చిహ్నం) ధరించే వెండి తొడుగును పూజించడానికి సుమారు 2 లక్షల మంది భక్తులు వస్తారు. హబ్ ఆలయంలో ట్యాంక్ మధ్యలో. అలాగే కుంబేశ్వర్ పోఖారీ (చెరువు) మేళా కోసం కూడా భక్తులు అధిక సంఖ్యలో వస్తారు.
అదేవిధంగా, "లఖ బత్తి", "భోజ్", "భజన్", "బరాటబండ", "వివాహ వేడుక", "గుఫా రఖ్నీ వేడుక" మొదలైన అనేక ఇతర ఆచారాలు ఇక్కడ పాటిస్తారు. ఆలయ సముదాయంలో భక్తులు విశ్రాంతి తీసుకోడానికి ఒక బహిరంగ ప్రదేశంలో ఉద్యానవనం కూడా ఉంది, ఇది ఆలయానికి ప్రధాన ఆర్థిక వనరుగా మారింది.[1]
మూలాలు
మార్చు- ↑ 1.0 1.1 "Kumbeshwar Temple Complex in Patan City". thelongestwayhome.com. Retrieved 2015-06-06.