ఛార్ బైట్
ఛార్ బేట్ అనేది 400 సంవత్సరాల అతి పురాతనమైన సంప్రదాయ ప్రదర్శన కళ, దీనిని కళాకారులు లేదా గాయకుల బృందం ప్రదర్శించింది. చార్ బేట్ లేదా నాలుగు చరణాలు అనేది జానపద , ప్రదర్శన కళ కు ఒక అద్భుతమైన రూపం ఇచ్చేది. ఇది ఈనాటికీ ప్రధానంగా రాంపూర్ (ఉత్తరప్రదేశ్), టోంక్ (రాజస్థాన్), భోపాల్ (మధ్యప్రదేశ్) , తెలంగాణలోని హైదరాబాద్ (పూర్వపు ఆంధ్ర ప్రదేశ్ ) లో సజీవంగా ఉన్నది.[1] సంగీత నాటక అకాడమీ సంస్థ దీనిని సాంప్రదాయ జానపద కళారూపంగా గుర్తించింది.
మూలం
మార్చుఈ కవితా రూపం అరేబియాలో 7వ శతాబ్దానికి చెందిన రజీజ్ అనే పేరుతో అందుబాటులో ఉంది.[2] "చార్ బేట్" అనే పదం యొక్క మూలాన్ని 7వ శతాబ్దం గా గుర్తించారు దీనిని పెర్షియన్ భాషలో కూడా ప్రముఖంగా గుర్తించవచ్చు, ఇక్కడ ఇది నాలుగు చరణాల కవిత్వాన్ని సూచిస్తుంది, దీనిలో ప్రతి చరణం నాలుగు పంక్తులతో కూడి ఉంటుంది. అరబ్ మూలానికి చెందిన డాఫ్ అనే పెర్కషన్ వాయిద్యంతో ఈ కవిత్వం పాడబడింది.శిబిరాల్లో వారు తమ శ్రేణులలో శౌర్యాన్ని ఇంకా ధైర్యాన్ని నింపడానికి సాయంత్రం పాటలు పాడతారు. ఈ కళారూపం పర్షియా నుండి ఆఫ్ఘనిస్తాన్ మీదుగా భారతదేశానికి వచ్చింది.18వ శతాబ్దంలో భారతదేశం, అనేక రాష్ట్రాలు తమ ప్రైవేట్ సైన్యాన్ని కలిగి ఉన్నాయి, ఇవి పఠాన్ మరియు ఆఫ్ఘని సైనికులను నియమించాయి. ఇవి సైనికులు తమతో పాటు ఛార్ బైట్ సంప్రదాయాన్ని తీసుకువచ్చారు, అది ఇప్పటికీ సజీవంగా ఉంది. ఒక చార్ బైట్ బృందాన్ని 'అఖారా' (అరేనా)గా సూచిస్తారు, దీనికి 'ఉస్తాద్' (గురువు/గురువు) నాయకత్వం వహిస్తారు ఇది విస్తృతంగా ఆమోదించబడిన మూలంగా గుర్తించి మొఘల్ సైన్యంలోని ఆఫ్ఘనిస్తాన్ సైనికులు ఈ కళను భారతదేశానికి తీసుకువచ్చారు.చార్ బేట్‌లు సాధారణంగా ఆర్థికంగా బలహీనమైన నేపథ్యాల నుండి వచ్చిన అక్షరజ్ఞానం లేని వ్యక్తులు.సమూహాలు సాయంత్రం వేళల్లో పాడతాయి మరియు ఉపదేశ శైలిలో ఒకదానితో ఒకటి పోటీపడతాయి, తరచుగా కవి బృందంతో కూర్చుని అక్కడికక్కడే కొత్త పద్యాలు వ్రాస్తాడు.[3]
కూర్పు
మార్చుఇంతకుముందు, ఇది పర్షియన్ , పష్టు భాషలలో కంపోజ్ చేయబడింది, అయితే,ఆ తరువాత ఇది ఉర్దూలో కూడా కంపోజ్ చేయబడింది.దీని రూపం క్రమంగా స్థానిక సంస్కృతిలో పొందుపరచబడింది , జానపదం నుండి దాని యాసను తీసుకోవడం ప్రారంభించింది. "చార్ బైట్" కవిత్వం ఉర్దూ గజల్ లాగానే ఒక్క సెన్సాస్‌ని వెదజల్లుతుంది
ప్రస్తుత కళాకారుల సమూహాలు
మార్చు- ఉత్తరప్రదేశ్‌లోని రాంపూర్ నుండి బబ్బన్ సుల్తానీ, ప్రదర్శన బృందం .
- రాజస్థాన్‌లోని టోంక్ నుండి బాద్షా ఖాన్ , బృందం .
- మధ్యప్రదేశ్‌లోని భోపాల్‌కు చెందిన మసూద్ హష్మీ , బృందం .
- తెలంగాణలోని హైదరాబాద్‌కు చెందిన కొన్ని స్థానిక బృందాలు .[4]
కళ యొక్క థీమ్
మార్చుసాధారణంగా, "చార్ బేట్" అనేది యుద్ధాలు, శౌర్యం, శృంగారం , కొన్నిసార్లు ఆధ్యాత్మికతను వివరించే నాలుగు చరణాల గొలుసుతో కూడిన సుదీర్ఘ కవిత. పూర్వ కాలాలలో ఇది సూఫీ ఆధ్యాత్మిక ఆధ్యాత్మిక ఇతివృత్తాన్ని కలిగి ఉంది, తరువాత సామాజిక-రాజకీయ అంశాలు కలిగిన ఇతివృత్తం యొక్క ప్రధాన అంశాలుగా మారినాయి.
మూలాలు
మార్చు- ↑ "Enjoy "Chaar Bayt" poetry this weekend". The Hindu. 17 December 2008. Retrieved 27 June 2018.
- ↑ ":: Parampara Project | Performing arts of Uttar Pradesh". Archived from the original on 14 September 2017. Retrieved 13 July 2014.
- ↑ "మౌఖిక కవిత్వంలో ముస్లిం సంప్రదాయం" (PDF).
- ↑ Chaar-Bayt Archived 14 జూలై 2014 at the Wayback Machine