జింకు అయోడైడ్

జింకు అయోడైడ్
పేర్లు
	IUPAC నామము Zinc iodide
	ఇతర పేర్లు Zinc(II) iodide
గుర్తింపు విషయాలు
సి.ఎ.ఎస్. సంఖ్య	[10139-47-6]
పబ్ కెమ్	66278
SMILES	I[Zn]I
	అంతర్జాతీయ రసాయన గుర్తింపు InChI=1/2HI.Zn/h2*1H;/q;;+2/p-2;
ధర్మములు
రసాయన సూత్రం	ZnI2
మోలార్ ద్రవ్యరాశి	319.22 g/mol
స్వరూపం	white solid
సాంద్రత	4.74 g/cm3
ద్రవీభవన స్థానం	446 °C (835 °F; 719 K)
బాష్పీభవన స్థానం	1,150 °C (2,100 °F; 1,420 K) decomposes
నీటిలో ద్రావణీయత	450 g/100mL (20 °C)
నిర్మాణం
స్ఫటిక నిర్మాణం	Tetragonal, tI96
Space group	I41/acd, No. 142
ప్రమాదాలు
భద్రత సమాచార పత్రము	External MSDS
జ్వలన స్థానం	{{{value}}}
సంబంధిత సమ్మేళనాలు
ఇతరఅయాన్లు	{{{value}}}
ఇతర కాటయాన్లు	Cadmium iodide; Mercury(I) iodide
	Except where otherwise noted, data are given for materials in their standard state (at 25 °C [77 °F], 100 kPa).
	verify (what is ?)
	Infobox references

జింకు అయోడైడ్ ఒక రసాయన సంయోగ పదార్థము.ఇది ఒక అకర్బన సమ్మేళన పదార్థం.జింకు/యశదం, అయోడిన్ మూలకాల సమ్మేళనం వలన ఈ సంయోగ పదార్థం ఏర్పడినది.ఒక అణువు జింకు అయోడైడ్ లో ఒక పరమాణువు జింకు, రెండు పరమాణువుల అయోడిన్ ఉండును. జింకు అయోడైడ్ యొక్క రసాయన సాంకేతిక పదం ZnI₂.

ఉత్పత్తి మార్చు

జింకు, అయోడిన్ లను నేరుగా రిప్లక్సింగ్ ఈథర్ లో రసాయన చర్య నొందించడం ద్వారా ఉత్పత్తి చెయ్యవచ్చును.^[1] సజల ద్రావణ స్థితిలో జింకును అయోడిన్‌తో చర్య జరిపించడం వలన కూడా జింకు అయోడైడ్ సంయోగ పదార్థాన్ని ఉత్పత్తి చెయ్యవచ్చును:^[2] Zn + I₂→ ZnI₂

భౌతిక లక్షణాలు మార్చు

జింకు అయోడైడ్ తెల్లని ఘనపదార్థం. ఇది ఆర్ద్రతాకర్షణ (hydroscopic) సంయోగపదార్థం.అందువలన అనార్ద్ర (anhydrous ) పదార్థం గాలిలోని చెమ్మను త్వరగా గ్రహించి ఆర్ద్ర రూపాన్ని సంతరించు కుంటుంది. జింకు అయోడైడ్ యొక్క అణుభారం 319.22 గ్రాములు/మోల్. సాధారణ ఉష్ణోగ్రత వద్ద జింకు అయోడైడ్ సాంద్రత 4.74 గ్రాములు/ సెం.మీ³^[3]. జింకు అయోడైడ్ సంయోగ పదార్థం యొక్క ద్రవీభవన స్థానం 446 °C(835 °F;719 K).జింకు అయోడైడ్ సమ్మేళనపదార్థం బాష్పీభవన స్థానం 1,150 °C (2,100 °F; 1,420K).అయితే బాష్పీభవన ఉష్ణోగ్రత వద్ద ఈ రసాయన పదార్థం వియోగం చెందును.జింకు అయోడైడ్ నీటిలో కరుగుతుంది.20 °C వద్ద 100 మి.లీ నీటిలో 450 గ్రాముల జింకు అయోడైడ్ కరుగుతుంది. జింకు అయోడైడ్ యొక్క ఫ్లాష్ పాయింట్ 625 °C (1,157 °F; 898K) ^[4]

రసాయన చర్యలు మార్చు

1150 °C వద్ద జింకు అయోడైడ్ ఆవిరులు(vapours) జింకు, అయోడిన్ గా విఘటన చెందును.

నిర్మాణం మార్చు

సజల ద్రవణులలో అష్ట భుజ సౌష్టవమున్న Zn(H2O)62+, [ZnI(H2O)5]+ ను, చతుర్భుజ సౌష్టవమున్న ZnI2(H2O)2, ZnI3(H2O) −and ZnI42−.లను గుర్తించారు.

వినియోగం మార్చు

ఇండస్ట్రీయల్ రేడియోగ్రఫిలో తరచుగా ఎక్సు-రే ఒపక్యు పెనేట్రాంట్(opaque penetrant) గా జింకు అయోడైడ్ ను ఉపయోగిస్తారు.
ఎలక్ట్రాన్ మైక్రోస్కోపిలో ఒస్మియం టెట్రాక్సైడ్ తో కలిపి జింకు అయోడైడ్ ను స్టైన్(stain) గా ఉపయోగిస్తారు.

ఇవికూడా చూడండి మార్చు

జింకు

అధారాలు/మూలాలు మార్చు

↑ Eagleson, M. (1994). Concise Encyclopedia Chemistry. Walter de Gruyter. ISBN 3-11-011451-8.
↑ DeMeo, S. (1995). "Synthesis and Decomposition of Zinc Iodide: Model Reactions for Investigating Chemical Change in the Introductory Laboratory". Journal of Chemical Education. 72 (9): 836. doi:10.1021/ed072p836.
↑ "Zinc iodide". sigmaaldrich.com. Retrieved 2016-02-17.
↑ Wells, A. F. (1984). Structural Inorganic Chemistry (5th ed.). Oxford Science Publications. ISBN 0-19-855370-6.

[1] Eagleson, M. (1994). Concise Encyclopedia Chemistry. Walter de Gruyter. ISBN 3-11-011451-8.

[2] DeMeo, S. (1995). "Synthesis and Decomposition of Zinc Iodide: Model Reactions for Investigating Chemical Change in the Introductory Laboratory". Journal of Chemical Education. 72 (9): 836. doi:10.1021/ed072p836.

[3] "Zinc iodide". sigmaaldrich.com. Retrieved 2016-02-17.

[Wells-4] Wells, A. F. (1984). Structural Inorganic Chemistry (5th ed.). Oxford Science Publications. ISBN 0-19-855370-6.

[1]

[2]

[3]

[4]