తాండూర్ నాపరాతి పరిశ్రమ
భవనాల నిర్మాణంలో ఫ్లోరింగ్‌కు వాడే నాపరాతి పరిశ్రమకు వికారాబాదు జిల్లా తాండూర్ ప్రసిద్ధి చెందినది. ఇక్కడ విస్తరించి ఉన్న నాపరాతి పరిశ్రమలే తాండూర్ నాపరాతి పరిశ్రమగా పేరు సంపాదించింది. గనులనుంచి వెలికితీసిన నాపరాతిని పాలిషింగ్ పరిశ్రమ ద్వారా నునుపుగా మార్చి దేశంలోని వివిధ ప్రాంతాలకు ఎగుమతి చేయటలో తాండూర్ ప్రసిద్ధిగాంచింది. తాండూర్ పట్టణములోనే కాకుండా పరిసర ప్రాంతాలలో కూడా ఈ పరిశ్రమ విస్తరించి ఉంది. సిరిగిరిపేట్, ఓగిపూర్, మల్కాపూర్, కరణ్‌కోట్, బషీరాబాద్‌ ప్రాంతాలలో నాపరాతి గనులు విస్తారంగా వ్యాపించి ఉన్నాయి. గతంలో బంజరు భూములుగా వదలిచేసిన ఈ ప్రాంతాలు ప్రస్తుతం కనకపు కాసులు వెదజల్లుతున్నాయి. ఎంతోమంది ఔత్సాహికులు ఈ పరిశ్రమలను ఏర్పాటుచేసి తాము లబ్ధిపొందడమే కాకుండా పలు కార్మికులకు ఉపాధి అవకాశాలను కల్పిస్తున్నారు.
నాపరాతి పరిశ్రమ దశలు
మార్చుగనులనుంచి ముడి నాపరాతిని వెలికితీసి భవనాలలో ఫ్లోరింగ్‌కు వాడే విధంగా చేయుటలో ఈ పరిశ్రమలో వివిధ దశలున్నాయి.
గనుల నుంచి వెలికితీయడం
మార్చుతాండూర్ ప్రాంతంలో గత అర్థ శతాబ్ది కాలంగా నాపరాతిని గనులనుంచి వెలికితీయడం జరుగుతున్ననూ సాంకేతిక పద్ధతులను ఉపయోగించడం ఇటీవలే ప్రారంభమైంది. ప్రారంభంలో కార్మికుల ద్వారానే చేతిపనిముట్లను ఉపయోగించి నాపరాతిని బయటకు తీస్తున్నప్పుడు చాలా భాగం పనికిరాకుండా ముక్కలు ముక్కలుగా లభ్యమయ్యేది. ఇటీవలి కాలంలో సాంకేతిక పరిజ్ఞానంతో, ఆధునిక యంత్రసామాగ్రిని ఉపయోగించి భూమి పొరలలో లభ్యమయ్యే ముడి నాపరాతిని వృధాకాకుండా వెలికితీయడం జరుగుతోంది. గనుల వలన యజమానులకే కాకుండా అక్కడ పనిచేసే కార్మికులకు కూడా జీవనోపాధి కలుగుతోంది.
గనుల నుంచి పాలిషింగ్ పరిశ్రమలకు ముడి సరకు సరఫరా
మార్చుగనులనుంచి వెలికి తీసిన ముడి నాపరాతిని పాలిషింగ్ పరిశ్రమలకు లారీలద్వారా సరఫరా చేయడం జరుగుతుంది. ఈ రవాణా కొరకే తాండూర్ ప్రాంతంలో వేల సంఖ్యలో లారీలు నిరీక్షిస్తుంటాయి. గనులనుంచి పరిశ్రమలకు నిత్యం లారీల రవాణా వలన తాండూర్-చించోళి ప్రధాన రహదారిపై ట్రాఫిక్ నిండుగా ఉంటుంది. గనుల ప్రాంతంలో లారీలలో ముడిరాయిని గనులలో పనిచేసే కార్మికులే లోడింగ్ చేస్తారు. పరిశ్రమల వద్ద ముడిరాతిని దింపడం పరిశ్రమలలో పనిచేసే కార్మికులు చేస్తారు. లారీలలో ఎక్కించడం, దించడానికి ప్రత్యేకంగా రేట్లు ఉంటాయి.
పాలిషింగ్ చేయడం
మార్చుముడిరాతిని గనులనుంచి వెలికితీయడం ఒక ఎత్తయితే దానిని భవనాల నిర్మాణంలో ఉపయోగించే విధంగా నునుపుచేయడం మరో ఎత్తు. ప్రారంభంలో చుట్టు తిరిగే ఒక పెద్ద చక్రం కింద ముడినాపరాతిని పెట్టి గంటలతరబడి నీళ్ళు, ఇసుక వేసి నునుపు చేసేవారు. అయిననూ అది పూర్తిగా నునుపుగా కాకుండా గరుకుగా ఉండేది. ఇటీవలి కాలంలో ఒకే కార్మికుడు చేతితే ఒక నాపరాతిని వేగంగా తిరిగే యంత్రం సహాయంతో దానిపై తిప్పి నునుపు చేయడం జరుగుతోంది. ఇదే హ్యాండ్‌పాలిషింగ్ పరిశ్రమగా పేరుగాంచింది. ఈ పరిశ్రమద్వారా ఒకే రాతిని మూడు సార్లు యంత్రం ద్వారా తిప్పవలసి ఉంటుంది. యంత్రం క్రింది భాగంలో గిట్టీలు అనబడే పత్యేకంగా చేయబడినవి ప్లేతుకు అమర్చుతారు. యంత్రం సహాయంతో ప్లేటు వేగంగా తిరుగుతున్నప్పుడు నాపరాతి నునుపు చెందుతుంది. ఈ ప్రక్రియలో నీళ్ళు ధారాళంగా ప్రవహిస్తూ ఉండాలి. ప్లేటును మూడూ సార్పు మార్పుచేయవలసి వస్తుంది. మొదటిసారి ప్రాథమిక గిట్టిలు ఉండే ప్లేటు ద్వారా ముడినాపరాతిమీద ఉండే భాగం చదునుగా తయారవుతుంది. రెండో దశలో ప్రాథమిక దశలో ఏర్పడిన మరకలు కూడా మునుపుగా తయారౌతాయి. అంతిమదశలో నునుపు గిట్టీల ప్లేటు ద్వారా నాపరాయి పూర్తిగా ప్రకాశవంతంగా తయారౌతుంది. ఈ విధంగా పాలిషింగ్ చేయడం ఒకరోజులో ఒక కార్మికుడు దాదాపు 100 నుంచి 150 చదరపు అడుగుల రాతిని నునుపుచేయగలడు. ప్రతిఫలంగా అతనికి రూ.200/- నుంచి రూ.300/- వేతనం లభిస్తుంది.
మార్కెటింగ్
మార్చుముడినాపరాతిని పాలిష్ చేసిన తరువాత భవనాల నిర్మాణంలో ఉపయోగించడానికి దేశంలోని వివిధ ప్రాంతాలను రవాణా చేయడం జరుగుతుంది. ఆంధ్రప్రదేశ్ లోనే కాకుండా పొరుగురాష్ట్రాలైన మహారాష్ట్ర, కర్ణాటక, తమిళనాడు రాష్ట్రాలకు కూడా దీనిని సరఫరా చేస్తుంటారు.
తాండూర్ నాపరాళ్ళ ప్రత్యేకతలు
మార్చు- ఇక్కడి నాపరాయికి చల్లదనం ఎక్కువగా ఉంటుంది. ఇంటిలో పరిచిన తరువాత వేసవి కాలంలో సైతం చల్లగా అనిపిస్తుంది.
- ఇక్కడి నాపరాయి మరీ గట్టిగా ఉండకపోవడంతో కావలసిన ఆకారంలో మార్చుకోవడానికి సులభంగా ఉంటుంది.
- ఇది పొరలు పొరలుగా లభ్యం కావడంతో ఫ్లోరింగ్‌గా, పైకప్పుగానే కాకుండా ఇంటి గోడల నిర్మాణంలో కూడా వినియోగించడానికి వీలుగా ఉంటుంది.
- భూమిలో ఎక్కువ లోతులో కాకుండా పై భాగంలోనే లభ్యం కావడంతో ఖర్చు తక్కువగా ఉంటుంది.
సమస్యలు
మార్చుతాండూర్ ప్రాంతంలో నాపరాతి పరిశ్రమ వలన కాలుష్యం విపరీతంగా వెదజల్లుతోంది. పాలిషింగ్ సమయంలో నాపరాయి పొడిరూపంలో గాలిలో కలిసి పనిచేసే కార్మికులకే కాకుండా పరిసరప్రాంతంలో ఉన్నవారికి కూడా సమస్యలు కలుగజేస్తుంది. రాత్రిసమయంలో పరిశ్రమల వలన వచ్చే శబ్దం వల్ల కూడా అనేక అనర్థాలు జరుగుతున్నాయి. ముఖ్యంగా అక్కడ పనిచేసే కార్మికుల ఆరోగ్యం విపరీతంగా దెబ్బతింటుంది. నిత్యం ట్రాఫిక్ వలన అనేక రోడ్డు ప్రమాదాలు జరుగుతున్నాయి.