దినేష్ నందిని దాల్మియా
దినేష్ నందిని దాల్మియా (ఫిబ్రవరి 16, 1928 - అక్టోబర్ 25, 2007) భారతీయ కవి, లఘు కథా రచయిత్రి, హిందీ సాహిత్య నవలా రచయిత్రి.[1] ఆమె దాల్మియా గ్రూప్ వ్యవస్థాపకుడు రామకృష్ణ దాల్మియాకు ఐదవ భార్య, అతని మునుపటి నలుగురు భార్యలలో ముగ్గురు ఇంకా జీవించి ఉన్నారు, ఆమె అతని ఐదవ భార్య అయినప్పుడు అతనిని వివాహం చేసుకున్నారు. అయినప్పటికీ, ఆమె లింగవివక్ష, పర్దా వ్యవస్థకు వ్యతిరేకంగా నిలబడి, స్త్రీ విముక్తి ఇతివృత్తంపై కవితలు, వచన కవితలు, చిన్న కథలు, నవలలను ప్రచురించింది.[2] షబ్నమ్, నిరాష్ ఆషా, ముజే మాఫ్ కామా, యే భీ ఝూత్ హై మొదలైనవి ఆమె చేసిన కొన్ని ముఖ్యమైన రచనలు.[3] సాహిత్యానికి ఆమె చేసిన సేవలకు గాను భారత ప్రభుత్వం 2006లో మూడవ అత్యున్నత పౌర పురస్కారం పద్మభూషణ్ తో సత్కరించింది.[4] 2009లో ఇండియా పోస్ట్స్ ఆమెపై స్మారక స్టాంపును విడుదల చేసింది.[5]
దినేష్ నందిని దాల్మియా | |
|---|---|
 | |
| జననం | 1928 ఫిబ్రవరి 16 |
| మరణం | 2007 అక్టోబరు 25 (వయసు 79) |
| ఇతర పేర్లు | దినేష్నందిని దాల్మియా |
| వృత్తి | కవి చిన్న కథా రచయిత నవలా రచయిత |
| సుపరిచితుడు/ సుపరిచితురాలు | హిందీ సాహిత్యం |
| జీవిత భాగస్వామి | రామకృష్ణ దాల్మియా |
| పురస్కారాలు | పద్మభూషణ్ సక్సేరియా అవార్డు మహిళా సశక్తికరణ్ పురస్కారంr ప్రేమ్ చంద్ అవార్డు |
జీవిత చరిత్ర
మార్చుదినేష్ నందిని దాల్మియా, నీ దినేష్ నందిని చోర్డియా, భారతదేశంలోని రాజస్థాన్ రాష్ట్రంలోని ఉదయపూర్‌లో 1928 ఫిబ్రవరి 16న జన్మించారు.[6] ఆమె 13 సంవత్సరాల వయస్సులో తన సాహిత్య కార్యకలాపాలను ప్రారంభించింది, ఆమె 18 సంవత్సరాల వయస్సులో దాల్మియా గ్రూప్ వ్యవస్థాపకుడు రామకృష్ణ దాల్మియాను 1946లో వివాహం చేసుకున్నప్పటికీ,[7] పోస్ట్ గ్రాడ్యుయేట్ డిగ్రీని పొందడం కోసం తన చదువును కొనసాగించింది, తద్వారా మొదటి మహిళ అయింది. రాజస్థాన్ రాష్ట్రంలో మాస్టర్స్ డిగ్రీ హోల్డర్.[8] ఆమె ప్రారంభ రచనలు గద్య పద్యాలు, కానీ తరువాత నిరాష్ ఆషాతో ప్రారంభించి పద్యాలు రాశారు, ఆమె ప్రచురించిన మొదటి పుస్తకం షబ్నం, ఇది ఆమెకు సక్సేరియా అవార్డును సంపాదించిపెట్టింది.[2] తదనంతరం, ఆమె చిన్న కథలు, నవలలు కూడా రాసింది, వాటిలో 35 కవితా సంకలనాలను ప్రచురించింది.[9] ఫూల్ కా దర్ద్, డాక్యుమెంటరీ చిత్రం, అదే పేరుతో ఆమె పని మీద రూపొందించబడింది.[10]
దాల్మియా తన అభిప్రాయాలలో స్త్రీవాది, పర్దా వ్యవస్థ, మహిళల పట్ల వివక్షకు వ్యతిరేకంగా నిరసించారు. ఆమె ఇండో-చైనా ఫ్రెండ్‌షిప్ సొసైటీ, లేఖికా సంఘ్, ఇన్‌స్టిట్యూట్ ఆఫ్ కంపారిటివ్ రిలిజియన్ అండ్ లిటరేచర్ (ఐసిఆర్ఎల్) సభ్యురాలు, ఐసిఆర్ఎల్ అధ్యక్షురాలిగా పనిచేశారు.[6] ఆమె రిచా అనే సాహిత్య పత్రిక వ్యవస్థాపకులలో ఒకరు, దాని ప్రధాన సంపాదకురాలు. ఆమె 2001లో హిందీ సాహిత్య అకాడమీ మహిళా సశక్తికరణ్ పురస్కారాన్ని అందుకుంది, 2005లో రాణి దుర్గావతి విశ్వవిద్యాలయం ఆమెకు డాక్టరేట్ ( గౌరవ కారణాన్ని ) ప్రదానం చేసింది. మరుసటి సంవత్సరం, భారత ప్రభుత్వం ఆమెకు పద్మభూషణ్ పౌర గౌరవాన్ని ప్రదానం చేసింది.[11] ఆమె ప్రేమ్ చంద్ అవార్డు గ్రహీత కూడా.[6]
దినేష్ నందిని దాల్మియా 25 అక్టోబర్ 2007న 79 ఏళ్ల వయసులో ఢిల్లీలో మరణించారు.[7] నీలిమా దాల్మియా అధర్, ప్రముఖ రచయిత్రి, ఆమె కుమార్తె.[12] ఢిల్లీ పరిపాలన ఆమె గౌరవార్థం డబ్ల్యు-పాయింట్, తిలక్ మార్గ్ వద్ద ఉన్న మార్కెట్‌కి దినేష్నందిని దాల్మియా చౌక్ అని పేరు పెట్టింది.[8] 2002లో దినేష్ నందిని దాల్మియా సే బాచిత్ పేరుతో ఆమెతో ఒక ఇంటర్వ్యూను కమల్ కిషోర్ గోయెంకా ప్రచురించారు.[13] ఇండియా పోస్ట్స్ 2009లో ఆమెపై స్మారక స్టాంపును విడుదల చేసింది [5]
ఇది కూడ చూడండి
మార్చు- రామకృష్ణ దాల్మియా
- భారతదేశం పోస్టల్ స్టాంపుల జాబితా (2005–09)
మూలాలు
మార్చు- ↑ 2.0 2.1 "Dineshnandini Dalmia popularised Hindi literature till her last breath". The Hindu. 12 October 2009. Retrieved 7 June 2016.
- ↑ Dinesh Nandini Dalmiya (1996). Yeh Bhi Jhooth Hai. ISBN 978-8171191659.
- ↑ "Padma Awards" (PDF). Ministry of Home Affairs, Government of India. 2016. Archived from the original (PDF) on 15 October 2015. Retrieved 3 January 2016.
{{cite web}}: More than one of|archivedate=and|archive-date=specified (help); More than one of|archiveurl=and|archive-url=specified (help) - ↑ 5.0 5.1 "Stamps India- Dineshnandini Dalmia". Indian Stamp Ghar. 2016. Retrieved 7 June 2016.
- ↑ 6.0 6.1 6.2 "Dineshnandini Dalmia on Stamp Sathi". Stamp Sathi. 2016. Retrieved 7 June 2016.
- ↑ 7.0 7.1 "Dalmia never lived at 10-Aurangzeb Road, writes daughter". Indian Express. 1 September 2009. Retrieved 7 June 2016.
- ↑ "Tilak Marg W-point named after Padma awardee". The Tribune. 29 December 2009. Retrieved 7 June 2016.
- ↑ "DOCUMENTARY FILM SCREENING "Phool Ka Dard"". Delhi Events. 2016. Retrieved 7 June 2016.
- ↑ "Padma Awards" (PDF). Ministry of Home Affairs, Government of India. 2016. Archived from the original (PDF) on 15 October 2015. Retrieved 3 January 2016.
{{cite web}}: More than one of|archivedate=and|archive-date=specified (help); More than one of|archiveurl=and|archive-url=specified (help) - ↑ "Neelima Dalmia Adhar". neelimadalmiaadhar.com. 2016. Archived from the original on 18 February 2016. Retrieved 7 June 2016.
{{cite web}}: More than one of|archivedate=and|archive-date=specified (help); More than one of|archiveurl=and|archive-url=specified (help) - ↑ Kamal Kishore Goenka (2002). Dinesh Nandini Dalmiya Se Baatchit. Hindi Book Centre. p. 175. ISBN 978-8185244655.