వికీపీడియా

డి.వై. చంద్రచూడ్

భారతదేశ సుప్రీంకోర్టు న్యాయమూర్తి.
(ధనంజయ యశ్వంత్ చంద్రచూడ్ నుండి దారిమార్పు చెందింది)

ధనంజయ యశ్వంత్ చంద్రచూడ్ (జననం 1959 నవంబరు 11) భారతదేశ సుప్రీంకోర్టు న్యాయమూర్తి. గతంలో అలహాబాద్ హైకోర్టు ప్రధాన న్యాయమూర్తిగానూ, బాంబే హైకోర్టు న్యాయమూర్తిగానూ పనిచేశాడు. ప్రస్తుతం నేషనల్ లీగల్ సర్వీసెస్ అథారిటీ ఎగ్జిక్యూటివ్ చైర్మన్‌గా పనిచేస్తున్నాడు.[3] 2022 నవంబరులో భారత ప్రధాన న్యాయమూర్తి పదవిని చేపట్టబోతున్నాడు. [4] సుదీర్ఘకాలంపాటు పనిచేసిన ప్రధాన న్యాయమూర్తి వైవీ చంద్రచూడ్ కుమారుడే ఈ డివై చంద్రచూడ్.[5] చంద్రచూడ్ 2022 న‌వంబ‌ర్ 09న సుప్రీంకోర్టు 50వ ప్ర‌ధాన న్యాయ‌మూర్తిగా చేపట్టాడు. ఆయన 2024, న‌వంబ‌ర్ 10వ వ‌ర‌కు సీజేఐగా విధులు నిర్వ‌ర్తించ‌నున్నాడు.[6]

గౌ.జస్టిస్ ధనంజయ వై. చంద్రచూడ్
డి.వై. చంద్రచూడ్

పదవీ కాలం
9 నవంబర్ 2022 – 10 న‌వంబ‌ర్ 2024
సూచించిన వారు టి.ఎస్. ఠాకూర్
నియమించిన వారు ద్రౌపది ముర్ము
ముందు ఉదయ్ ఉమేశ్ లలిత్
తరువాత సంజీవ్ ఖన్నా
పదవీ కాలం
2016 మే 13 – 8 నవంబర్ 2022
సూచించిన వారు పి. సథాశివం
నియమించిన వారు ప్రణబ్ ముఖర్జీ
అలహాబాద్ హైకోర్టు 45వ ప్రధాన న్యాయమూర్తి
పదవీ కాలం
2013 అక్టోబరు 31 – 2016 మే 12[1]
నియమించిన వారు ప్రణబ్ ముఖర్జీ
బాంబే హైకోర్టు న్యాయమూర్తి
పదవీ కాలం
2000 మార్చి 29 – 2013 అక్టోబరు 30
సూచించిన వారు ఆదర్శ్ సేన్ ఆనంద్
నియమించిన వారు కొచెరిల్ రామన్ నారాయణన్
వ్యక్తిగత వివరాలు
జననం (1959-11-11) 1959 నవంబరు 11 (వయసు 65)[2]
ముంబై, మహారాష్ట్ర
సంతానం 2
పూర్వ విద్యార్థి ఢిల్లీ విశ్వవిద్యాలయం (బిఏ, ఎల్.ఎల్.బి.)
హార్వర్డ్‌ విశ్వవిద్యాలయం (ఎల్ఎల్ఎం, ఎస్.జె.డి.)

జననం, విద్య

మార్చు

ధనంజయ చంద్రచూడ్ 1959 నవంబరు 11న మహారాష్ట్ర రాజధాని ముంబైలో జన్మించాడు. తండ్రి యశ్వంత్ విష్ణు చంద్రచూడ్, భారతదేశ చరిత్రలో ఎక్కువకాలం పనిచేసిన ప్రధాన న్యాయమూర్తి.[7] అతని తల్లి ప్రభ శాస్త్రీయ సంగీత విద్వాంసురాలు.

ముంబైలోని కేథడ్రల్ అంద్ జాన్ కానన్ స్కూల్, ఢిల్లీలోని సెయింట్ కొలంబస్ స్కూల్ లలో చదివిన తర్వాత, 1979లో సెయింట్ స్టీఫెన్స్ కాలేజ్ (ఢిల్లీ) నుండి ఆర్థికశాస్త్రం, గణితంలో పట్టభద్రుడయ్యాడు.[8] 1982లో ఢిల్లీ విశ్వవిద్యాలయంలోని ఫ్యాకల్టీ ఆఫ్ లా నుండి బ్యాచిలర్ ఆఫ్ లాస్ డిగ్రీని, 1983లో హార్వర్డ్ లా స్కూల్ నుండి మాస్టర్ ఆఫ్ లాస్ డిగ్రీని పొందాడు. విదేశాలలో గ్రాడ్యుయేట్ విద్యను అభ్యసిస్తున్న భారతీయ పౌరులకు అందించే ప్రతిష్టాత్మకమైన ఇన్‌లాక్స్ స్కాలర్‌షిప్‌పై చదువుకున్నాడు. హార్వర్డ్‌ విశ్వవిద్యాలయం నుండి జోసెఫ్ హెచ్. బీల్ బహుమతిని అందుకున్నాడు.[9] 1986లో హార్వర్డ్‌లో ఉంటూ డాక్టరేట్ ఆఫ్ జురిడికల్ సైన్స్ పూర్తిచేశాడు.[10]

వృత్తిరంగం

మార్చు

ధనంజయ 1982లో ఢిల్లీ విశ్వవిద్యాలయంలో న్యాయశాస్త్రం అభ్యసించాడు, ఆ సమయంలో యువ లా గ్రాడ్యుయేట్‌లకు ఉన్న కొన్ని ఉద్యోగాలలో ఫాలీ నారిమన్ కోసం కొన్ని బ్రీఫ్‌లను రూపొందించడంతో సహా న్యాయవాదులు, న్యాయమూర్తులకు సహాయం చేసే జూనియర్ న్యాయవాదిగా కొంతకాలం పనిచేశాడు. హార్వర్డ్ నుండి పట్టభద్రుడయ్యాక, చంద్రచూడ్ మొదట సుల్లివన్ అండ్ క్రోమ్‌వెల్ అనే న్యాయ సంస్థలో పనిచేశాడు.[11] భారతదేశానికి వచ్చి భారత సుప్రీంకోర్టు, బాంబే హైకోర్టులో న్యాయవాద వృత్తిని అభ్యసించాడు. 1998 జూన్ నెలలో బాంబే హైకోర్టులో సీనియర్ న్యాయవాదిగా నియమించబడ్డాడు. ఆ సంవత్సరమే అడిషనల్ సొలిసిటర్ జనరల్ ఆఫ్ ఇండియాగా నియమితుడై, న్యాయమూర్తిగా నియమించబడే వరకు పనిచేవాడు.

2000 మార్చి 29 నుండి అలహాబాద్ హైకోర్టు ప్రధాన న్యాయమూర్తిగా నియమితులయ్యే వరకు బొంబాయి హైకోర్టులో న్యాయమూర్తి పనిచేశాడు. ఈ సమయంలో, మహారాష్ట్ర జ్యుడీషియల్ అకాడమీకి డైరెక్టర్‌గా కూడా ఉన్నాడు. 2013 అక్టోబరు 31 నుండి 2016 మే 13న[12] భారత సర్వోన్నత న్యాయస్థానానికి నియమితులయ్యే వరకు అలహాబాద్ హైకోర్టు ప్రధాన న్యాయమూర్తిగా పనిచేశాడు. 2021 ఏప్రిల్ 24నుండి భారత సుప్రీంకోర్టు కొలీజియంలో భాగమయ్యాడు,[12] నేషనల్ లీగల్ సర్వీసెస్ అథారిటీకి ఎగ్జిక్యూటివ్ చైర్మన్ గా కూడా ఉన్నాడు.[13] భారత 50వ ప్రధాన న్యాయమూర్తిగా నియమితులయ్యాడు.[14]

చంద్రచూడ్ ముంబై విశ్వవిద్యాలయం, యునైటెడ్ స్టేట్స్‌లోని యూనివర్సిటీ ఆఫ్ ఓక్లహోమా కాలేజ్ ఆఫ్ లాలో తులనాత్మక రాజ్యాంగ చట్టం విజిటింగ్ ప్రొఫెసర్‌గా కూడా ఉన్నాడు. ఆస్ట్రేలియన్ నేషనల్ యూనివర్సిటీ, డీకిన్ యూనివర్సిటీ, మెల్బోర్న్ లా స్కూల్, హార్వర్డ్ లా స్కూల్, యేల్ లా స్కూల్, హవాయి విశ్వవిద్యాలయంలోని విలియం S. రిచర్డ్సన్ స్కూల్ ఆఫ్ లా, దక్షిణాఫ్రికాలోని విట్వాటర్‌స్రాండ్ విశ్వవిద్యాలయంలో ఉపన్యాసాలు అందించాడు.

తీర్పులు

మార్చు

రాజ్యాంగపరమైన ప్రశ్నలకు సంబంధించిన విషయాలను వినడానికి ఏర్పాటు చేయబడిన అత్యధిక సంఖ్యలో రాజ్యాంగ ధర్మాసనాల్లో (ఐదుగురు లేదా అంతకంటే ఎక్కువ మంది న్యాయమూర్తులు) బాధ్యతలు నిర్వర్తించాడు.[15] సుప్రీంకోర్టులో తన పదవీకాలంలో, భారత రాజ్యాంగ చట్టం, తులనాత్మక రాజ్యాంగ చట్టం, మానవ హక్కులు, లింగ న్యాయం, ప్రజా ప్రయోజన వ్యాజ్యం, వాణిజ్య చట్టం, క్రిమినల్ చట్టాలపై అనేక తీర్పులు ఇచ్చాడు. అయోధ్య భూవివాదం, గోపత్య హక్కు సహా పలు కీలక కేసులపై తీర్పులిచ్చిన ధర్మాసనాల్లో జస్టిస్‌ డీవై చంద్రచూడ్‌ సభ్యులుగా ఉన్నాడు.

ప్రసంగాలు

మార్చు

ఐక్యరాజ్యసమితి మానవ హక్కుల కోసం ఐక్యరాజ్యసమితి హైకమిషన్,[16] అంతర్జాతీయ కార్మిక సంస్థ, ఐక్యరాజ్యసమితి పర్యావరణ కార్యక్రమం, ప్రపంచ బ్యాంకు, ఆసియన్ డెవలప్‌మెంట్ బ్యాంక్ తోసహా ఐక్యరాజ్యసమితి సంస్థలు నిర్వహించిన సమావేశాలలో జస్టిస్ ధనంజయ వక్తగా తన ప్రసంగాలను వినిపించాడు. 2018 జూన్ 6న హవాయి సుప్రీం కోర్టు, యూనివర్సిటీ ఆఫ్ హవాయి నిర్వహించిన "మానవ హక్కులలో అంతర్జాతీయ న్యాయ సంభాషణల యుగంలో గ్లోబల్ కాన్స్టిట్యూషనలిజం" అనే పేరుతో ఒక ఉపన్యాసాన్ని అందించాడు.[17] భారతదేశంలోని ప్రధాన న్యాయ సంస్థలతోపాటు పౌర సమాజం నిర్వహించిన కార్యక్రమాలలో అనేక ప్రసంగాలు చేశాడు. అతని ప్రసంగాలలో కొన్ని:

తేదీ అంశం ప్రాంతం
సెప్టెంబర్ 2018 రాజ్యాంగ ప్రజాస్వామ్యంలో నియమం[18] 19వ వార్షిక బోధ్ రాజ్ సాహ్నీ మెమోరియల్,6ఇ, ఢిల్లీ [19]
డిసెంబర్ 2018 చట్టం, కథ చెప్పడం[20] ఢిల్లీ
డిసెంబర్ 2018 రాజ్యాంగం ఎందుకు ముఖ్యమైనది[21] బాంబే హైకోర్టు
ఫిబ్రవరి 2019 చట్టం, సంస్కృతి, గుర్తింపు కాలా ఘోడా ఆర్ట్స్ ఫెస్టివల్, బొంబాయి [22]
మార్చి 2019 అరువు తెచ్చుకున్న రాజ్యాంగం: వాస్తవం లేదా అపోహ?[23] నాని పాల్కివాలా వార్షిక ఉపన్యాసం, ఢిల్లీ [24]
ఏప్రిల్ 2019 గ్రీన్ లా లెక్చర్[25] OP జిందాల్ గ్లోబల్ యూనివర్సిటీ [26]
ఆగస్టు 2019 కళ ద్వారా స్వేచ్ఛను ఊహించుకోవడం[27] లిటరేచర్ లైవ్, వార్షిక స్వాతంత్ర్య దినోత్సవ ఉపన్యాసం, బొంబాయి [28]
డిసెంబర్ 2019 మానవ హక్కుల ప్రసంగానికి స్వల్పభేదాన్ని జోడించడం[29] ఇంటర్నేషనల్ ఇన్స్టిట్యూట్ ఆఫ్ హ్యూమన్ రైట్స్ సొసైటీ
ఫిబ్రవరి 2020 భారతదేశాన్ని బహుళత్వం నుండి బహువచనానికి మార్చే రంగులు[30] పిడి దేశాయ్ మెమోరియల్ లెక్చర్, గుజరాత్
జూలై 2020 మారుతున్న సమాజం, రాజ్యాంగ కొనసాగింపు: న్యాయ సాధనలో అనుభవాలు[31] ILS, పూణె
నవంబర్ 2020 రాజ్యాంగవాదం, ఉదార ప్రజాస్వామ్యం, ఆంగ్లేయ పౌరసత్వం[32] JGLS వరల్డ్‌వైడ్ ఫోరమ్
నవంబర్ 2020 కళాత్మక ప్రిజమ్స్ ద్వారా రాజ్యాంగాన్ని దృశ్యమానం చేయడం- ఆకాంక్ష, విముక్తి కథలు[33] కళాక్షేత్ర, చెన్నై
ఏప్రిల్ 2021 ప్రాతినిధ్యం ఎందుకు ముఖ్యమైనది[34] CEDE ప్రారంభ ఈవెంట్, లైవ్‌లాపై వర్చువల్ లెక్చర్

తండ్రి తీర్పులను తిరగరాసి

మార్చు

భారత ప్రధాన న్యాయమూర్తులుగా పనిచేసిన తండ్రి, కొడుకులుగా జస్టిస్‌ వైవి చంద్రచూడ్‌, జస్టిస్‌ డివై చంద్రచూడ్‌ చరిత్రలో నిలువనున్నారు. వ్యభిచారం, వ్యక్తిగత గోప్యతలపై గతంలో జస్టిస్‌ వైవీ చంద్రచూడ్‌ ఇచ్చిన రెండు తీర్పులను రద్దుచేస్తూ కుమారుడు జస్టిస్‌ డీవై చంద్రచూడ్‌ కొత్త తీర్పులు వెలువరించాడు.

మూలాలు

మార్చు
  1. ↑ "Supreme Court of India: Chief Justice & Judges". supremecourtofindia.nic.in (in ఇంగ్లీష్). Retrieved 2022-10-12.
  2. ↑ "Hon'ble Dr. Justice Dhananjaya Yashwant Chandrachud (CJ)". allahabadhighcourt.in.
  3. ↑ "Justice D.Y. Chandrachud appointed as the executive chairman of National Legal Services Authority". The Hindu. 2022-09-03. Retrieved 2022-10-12.
  4. ↑ "Justice DY Chandrachud, Set to Become CJI in 2022, Finds Place in All Important Matters of SC". News18 (in ఇంగ్లీష్). 2019-11-10. Retrieved 2022-10-12.
  5. ↑ Namasthe Telangana (12 October 2022). "తదుపరి సీజేఐగా జస్టిస్‌ చంద్రచూడ్‌". Archived from the original on 12 October 2022. Retrieved 2022-10-12.
  6. ↑ Namasthe Telangana (9 November 2022). "50వ సీజేఐగా ప్ర‌మాణం చేసిన జ‌స్టిస్ డీవై చంద్ర‌చూడ్‌". Archived from the original on 9 November 2022. Retrieved 9 November 2022.
  7. ↑ "Justice Chandrachud keeps running into father's rulings". The Times of India.
  8. ↑ "Dhananjaya Y. Chandrachud Dr. Justice". Achievers. Old Columbans' Association. Archived from the original on 26 February 2012. Retrieved 2022-10-12.
  9. ↑ "Inlaks Shivdasani Foundation: Alumni". inlaksfoundation.org. 2010. Archived from the original on 29 డిసెంబరు 2016. Retrieved 27 July 2017.
  10. ↑ "Harvard alumni Hon'ble DY Chandrachud to take oath as Hon'ble chief justice of high court". The Times of India. Archived from the original on 19 December 2013. Retrieved 2022-10-12.
  11. ↑ "Need To Draw Young Lawyers To Litigation, Says Justice Chandrachud". Bloomberg Quint. 16 December 2017.
  12. ↑ 12.0 12.1 "Chief Justice and Judges". supremecourtofindia.nic.in. Supreme court of India. Retrieved 2022-10-12.
  13. ↑ "Justice D.Y. Chandrachud appointed as the executive chairman of National Legal Services Authority". The Hindu. 2022-09-03. Retrieved 2022-10-12.
  14. ↑ "7 Next CJIs" (in ఇంగ్లీష్). Supreme Court Observer. 23 November 2021. Archived from the original on 2021-12-28. Retrieved 2022-10-12.
  15. ↑ Bhardwaj, Shrutanjaya (28 September 2019). "Constituting Constitution Benches of the Supreme Court: An analysis". Bar and Bench – Indian Legal news (in ఇంగ్లీష్). Retrieved 2022-10-12.
  16. ↑ "OHCHR Regional Office for the Pacific Region". pacific.ohchr.org. Retrieved 20 April 2020.
  17. ↑ "India supreme court justice offers public lecture on global social justice | University of Hawaiʻi System News". Retrieved 2022-10-12.
  18. ↑ 19th Annual Bodh Raj Sawhny Memorial Oration 2018 (in ఇంగ్లీష్), archived from the original on 2022-10-12, retrieved 2022-10-12{{citation}}: CS1 maint: bot: original URL status unknown (link)
  19. ↑ "NLUD invite" (PDF). Archived from the original (PDF) on 2020-07-22. Retrieved 2022-10-12.
  20. ↑ Justice D Y Chandrachud (in ఇంగ్లీష్), archived from the original on 2022-10-12, retrieved 2022-10-12{{citation}}: CS1 maint: bot: original URL status unknown (link)
  21. ↑ Lecture by Hon'ble Justice Dr. D. Y. Chandrachud, on Why Constitution Matters (in ఇంగ్లీష్), archived from the original on 2022-08-30, retrieved 2022-10-12{{citation}}: CS1 maint: bot: original URL status unknown (link)
  22. ↑ "The Times of India Kala Ghoda Arts Festival 2–10 February 2019" (PDF). Kala Ghoda Association. 7 February 2019. Archived from the original (PDF) on 7 డిసెంబరు 2019. Retrieved 12 అక్టోబరు 2022.
  23. ↑ "A Borrowed Constitution: Fact Or Myth" | Nani Palkhiwala Lecture By Justice DY Chandrachud | Part 1 (in ఇంగ్లీష్), retrieved 2022-10-12
  24. ↑ "Constitution contemplated strong Centre for preserving stability of India: Chandrachud". Outlook (Indian magazine). Retrieved 2022-10-12.
  25. ↑ Green Law Lecture by Hon'ble Justice Dr D.Y. Chandrachud (in ఇంగ్లీష్), archived from the original on 2022-10-12, retrieved 2022-10-12{{citation}}: CS1 maint: bot: original URL status unknown (link)
  26. ↑ "Jindal Global University Launches Environmental Law Course: One year Masters Programme in Collaboration with WWF-India". The Blog. 27 March 2019. Retrieved 2022-10-12.
  27. ↑ Imagining Freedom Through Art with Justice Dhanjaya Chandrachud (in ఇంగ్లీష్), archived from the original on 2022-10-12, retrieved 2022-10-12{{citation}}: CS1 maint: bot: original URL status unknown (link)
  28. ↑ Gupte, Masoom (16 August 2019). "Lit Live I-Day Lecture: Justice Chandrachud takes the mic, will encourage people to imagine freedom via art". The Economic Times. Retrieved 2022-10-12.
  29. ↑ "Speech". Archived from the original on 2022-10-12. Retrieved 2022-10-12 – via YouTube.{{cite web}}: CS1 maint: bot: original URL status unknown (link)
  30. ↑ "Speech" – via YouTube.{{cite web}}: CS1 maint: url-status (link)
  31. ↑ "ILS, Pune". Archived from the original on 10 August 2020.
  32. ↑ "JGLS Worldwide Forum". Archived from the original on 2022-10-12. Retrieved 2022-10-12 – via YouTube.{{cite web}}: CS1 maint: bot: original URL status unknown (link)
  33. ↑ "Kalakshetra, Chennai". Archived from the original on 2021-08-05. Retrieved 2022-10-12 – via YouTube.{{cite web}}: CS1 maint: bot: original URL status unknown (link)
  34. ↑ [ CEDE Launch ] Why Representation Matters - Dr. Justice DY Chandrachud, Judge, Supreme Court (in ఇంగ్లీష్), archived from the original on 2022-10-12, retrieved 2022-10-12{{citation}}: CS1 maint: bot: original URL status unknown (link)
"https://te.wikipedia.org/w/index.php?title=డి.వై._చంద్రచూడ్&oldid=4358109" నుండి వెలికితీశారు