నదియా (స్టంట్ ఉమెన్)
నదియా (8 జనవరి 1908 - 9 జనవరి 1996), అసలు పేరు మేరీ ఆన్ ఎవాన్స్, రంగస్థల పేరు ఫియర్‌లెస్ నదియా. ఈమె ఆస్ట్రేలియన్-ఇండియన్ నటి, స్టంట్ ఉమెన్, ఈమె భారతీయ సినిమాలో పనిచేసింది. ఆమె 1935లో విడుదలైన హంటర్‌వాలీ సినిమాలో ముసుగు ధరించిన సాహసికురాలిగా గుర్తుండిపోయింది,[1] [2] [3] ఈ సినిమా తొలి మహిళా-నేతృత్వంలోని భారతీయ చిత్రాలలో ఒకటి. [4] [5]
నదియా | |
|---|---|
.jpg) 11 ఓ క్లాక్ (1948) సినిమాలో ఫియర్‌లెస్ నదియా | |
| జననం | మేరీ ఆన్ ఎవాన్స్ 1908 జనవరి 8 పెర్త్, వెస్ట్రన్ ఆస్ట్రేలియా, ఆస్ట్రేలియా |
| మరణం | 1996 జనవరి 9 (వయసు 88) బాంబే, మహారాష్ట్ర, భారతదేశం |
| ఇతర పేర్లు | మేరీ ఎవాన్స్ వాడియా నదియా వాడియా |
| వృత్తి | నటి, స్టంట్ ఉమెన్ |
| క్రియాశీల సంవత్సరాలు | 1933–1970 |
| జీవిత భాగస్వామి | హోమీ వాడియా (m. 1961) |
వ్యక్తిగత జీవితం
మార్చునదియా 8 జనవరి 1908న పశ్చిమ ఆస్ట్రేలియాలోని పెర్త్‌లో జన్మించింది. ఆమె బ్రిటిష్ ఆర్మీలో వాలంటీర్ అయిన స్కాట్స్‌మన్ హెర్బర్ట్ ఎవాన్స్, మార్గరెట్‌ల కుమార్తె. వారు భారతదేశానికి రాకముందు ఆస్ట్రేలియాలో నివసించారు. హెర్బర్ట్ రెజిమెంట్ బొంబాయికి వచ్చినపుడు మేరీకి ఒక సంవత్సరం వయస్సు. మేరీ తన ఐదేళ్ల వయసులో 1913లో తన తండ్రితో కలిసి బొంబాయికి వచ్చింది. 1915 సంవత్సరంలో, మొదటి ప్రపంచ యుద్ధంలో జర్మన్ల చేతిలో ఆమె తండ్రి అకాల మరణం చెందడంతో ఆమె కుటుంబం పెషావర్‌కు (ప్రస్తుతం పాకిస్తాన్ లో ఉంది) వెళ్ళింది. [6] నార్త్-వెస్ట్ ఫ్రాంటియర్ ప్రావిన్స్ (ప్రస్తుతం ఖైబర్ పఖ్తున్ఖ్వా) లో ఉన్న సమయంలో ఆమె గుర్రపు స్వారీ, వేట, చేపలు పట్టడం, షూటింగ్ నేర్చుకుంది. 1920 సంవత్సరంలో, ఎవాన్స్, ఆమె తల్లి, తమ్ముడు రాబర్ట్ జోన్స్‌తో కలిసి బొంబాయి (ముంబై) కి తిరిగి వచ్చింది, ఆమె మేడమ్ ఆస్ట్రోవా దగ్గర బ్యాలెట్‌ విద్యను అభ్యసించింది.[7] ఆమె అంతకు ముందు బాంబే (ముంబై) లోని ఆర్మీ & నేవీ స్టోర్‌లో సేల్స్‌గర్ల్‌గా ఉద్యోగం కోసం ప్రయత్నించింది, అదే సమయంలో "మంచి ఉద్యోగం పొందడానికి షార్ట్ హ్యాండ్, టైపింగ్" నేర్చుకోవాలనుకుంది. ఆస్ట్రోవా బృందం బ్రిటీష్ సైనికుల కోసం సైనిక స్థావరాలలో, భారతీయ రాయల్టీ కోసం చిన్న పట్టణాలు, గ్రామాలలోని ఇతర సమూహాల కోసం ప్రదర్శన ఇచ్చింది. ఆమె కార్ట్‌వీల్స్, స్ప్లిట్‌ల కళలో ప్రావీణ్యం సంపాదించింది, ఇది ఆమె చలనచిత్ర విన్యాసాల సమయంలో ఉపయోగపడింది. ఆమె సినిమాల్లోకి వచ్చాక నదియా అని పేరు మార్చుకుంది.[6] నదియా 1961లో హోమీ వాడియాను వివాహం చేసుకుంది, ఆ తరువాత ఆమె పేరు నదియా వాడియాగా మారింది. [8] [9]
వృతి
మార్చుఆమె థియేటర్ ఆర్టిస్ట్‌గా భారతదేశంలో పర్యటించింది, 1930లో జార్కో సర్కస్‌లో పనిచేయడం ప్రారంభించింది. ఆమె 1930లలో బాంబేలో స్టంట్స్, యాక్షన్‌ల బెహెమోత్ అయిన వాడియా మూవీటోన్ వ్యవస్థాపకుడు జంషెడ్ వాడియా ద్వారా హిందీ చిత్రాలకు పరిచయం చేయబడింది. దేశ్ దీపక్, నూర్-ఎ-యమన్‌లో ప్రిన్సెస్ పారిజాద్‌గా నటించి మంచి గుర్తింపు తెచ్చుకుంది. తర్వాత సర్కస్, ఇతర విన్యాసాలు చేయడంలో ఆమె నైపుణ్యాలను పరిగణనలోకి తీసుకుని, జంషెడ్ వాడియా తన తమ్ముడు హోమీతో కలిసి ఆమెతో చాల సినిమాలు తీశారు.[6] 1967-68లో, ఆమె 50 ఏళ్ల చివరిలో ఉన్నప్పుడు, ఆమె ఖిలాడి (ది ప్లేయర్) అనే జేమ్స్ బాండ్ స్పూఫ్‌లో కనిపించింది.[10]
వారసత్వం
మార్చు1993 సంవత్సరంలో, నదియా మునిమనవడు అయిన రియాద్ విన్సీ వాడియా, ఆమె జీవితం, చలనచిత్రాల గురించి ఫియర్‌లెస్: ది హంటర్‌వాలీ స్టోరీ అనే డాక్యుమెంటరీని రూపొందించాడు.[11] 1993 బెర్లిన్ ఇంటర్నేషనల్ ఫిల్మ్ ఫెస్టివల్‌లో డాక్యుమెంటరీని వీక్షించిన తర్వాత, జర్మన్ ఫ్రీలాన్స్ రచయిత, ఫిల్మ్ క్యూరేటర్ అయిన డోరతీ వెన్నెర్, "ఫియర్‌లెస్ నదియా: ది ట్రూ స్టోరీ ఆఫ్ బాలీవుడ్స్ ఒరిజినల్ స్టంట్ క్వీన్" అనే పుస్తకం రాసింది. ఇది 2005లో ఆంగ్లంలోకి అనువదించబడింది. [12] విశాల్ భరద్వాజ్ హిందీ చిత్రం రంగూన్‌లో కంగనా రనౌత్ పోషించిన పాత్ర నదియా నుండి ప్రేరణ పొందింది.[13] ఆమె 100వ జన్మదినాన్ని పురస్కరించుకుని, 2015లో భారత ప్రభుత్వం ఆమె పోలికతో పోస్టల్ స్టాంపును విడుదల చేసింది.[14] 8 జనవరి 2018న, గూగుల్, ఫియర్‌లెస్ నదియా 110వ జన్మదినానికి నివాళులర్పిస్తూ డూడుల్‌ను ప్రదర్శించింది. భారతీయ హాస్య చిత్రకారుడు దేవకీ నియోగి ఈ డూడుల్ కోసం నియమించబడ్డాడు.[15] [16] అదే సంవత్సరంలో, యూనివర్సిటీ ఆఫ్ మెల్‌బోర్న్, ఆస్ట్రేలియా ఇండియా ఇన్‌స్టిట్యూట్ "ఫియర్‌లెస్ నదియా అకేషనల్ పేపర్స్" పేరుతో అసలైన వ్యాసాల సేకరణను ప్రచురించాయి.[17]
ఫిల్మోగ్రఫీ
మార్చు| సంవత్సరం | శీర్షిక | పాత్ర |
|---|---|---|
| 1935 | హంటర్‌వాలీ | ప్రిన్సెస్ మాధురి |
| 1936 | మిస్ ఫ్రాంటియర్ మెయిల్ | సవిత |
| 1938 | లుటారు లాల్నా (డెకాయిట్ డామ్సెల్ లేదా ది డెకాయిట్ గర్ల్) | ఇందిర |
| 1939 | పంజాబ్ మెయిల్ | |
| 1940 | డైమండ్ క్వీన్ | మధురిక |
| 1941 | బొంబాయివాలి | |
| 1942 | జంగిల్ ప్రిన్సెస్ | |
| 1942 | ముకాబల | మాధురి |
| 1943 | హంటర్‌వాలీ కి బేటీ | ప్రిన్సెస్ మాధురి |
| 1943 | మౌజ్ | |
| 1948 | 11 ఓ క్లాక్ | లక్ష్మి |
| 1949 | ధూమకేతు (కామెట్) | |
| 1953 | జంగిల్ కా జవహర్ (హీరో ఆఫ్ ది ఫారెస్ట్) | మాల |
| 1956 | జంగిల్ క్వీన్ | |
| 1956 | బగ్దాద్ కా జాదూ | యాస్మినా |
| 1968 | ఖిలాడీ |
మరణం
మార్చునదియా, వయస్సు సంబంధిత వ్యాధుల కారణంగా 9 జనవరి 1996న మరణించింది. [18]
మూలాలు
మార్చు- ↑ "Mary Evans Wadia, aka Fearless Nadia Biography". tifr.res.in. Retrieved 22 November 2015.
- ↑ "Hunterwali Ki Beti(1935)". NFAI. Archived from the original on 6 October 2013.
- ↑ "Profile and images". memsaabstory.wordpress.com. 19 February 2008. Retrieved 22 November 2015.
- ↑ Dr. Piyush Roy (2019). Bollywood FAQ: All That's Left to Know About the Greatest Film Story Never Told. Rowman & Littlefield. p. 7. ISBN 9781493050833.
- ↑ "Cinema: Female Interest". Outlook. 24 November 2003. Archived from the original on 13 October 2012. Retrieved 26 March 2010.
- ↑ 6.0 6.1 6.2 Shaikh Ayaz. "The woman with a Whip". OPEN. Retrieved 22 November 2015.
- ↑ "Mary Evans Wadia, aka Fearless Nadia Biography". tifr.res.in. Retrieved 22 November 2015.
- ↑ "International focus on 'Fearless Nadia'". The Hindu. 16 March 2008. Archived from the original on 25 January 2013.
- ↑ Mary Evans Wadia, aka Fearless Nadia rsTIFR.
- ↑ Wenner, D.; Morrison, R. (2005). Fearless Nadia: the true story of Bollywood's original stunt queen. Penguin Books. ISBN 9780143032700. Retrieved 22 November 2015.
- ↑ "Inspired, absorbed, exhausted..." Filmnews. 1994-05-01. Retrieved 2023-05-12.
- ↑ "Wat a stunt!". The Hindu. 28 March 2005. Archived from the original on 12 May 2005. Retrieved 22 November 2015.
- ↑ "Rangoon—The story of the fiery 'Hunterwali'!". Newsx.com. 22 October 2016. Archived from the original on 2 ఫిబ్రవరి 2017. Retrieved 20 January 2017.
- ↑ Desk, OV Digital (2023-01-07). "8 January: Remembering Fearless Nadia on Birth Anniversary". Observer Voice. Retrieved 2023-05-12.
- ↑ "Fearless Nadia's 110th Birthday". 8 January 2018. Retrieved 9 January 2018.
- ↑ Krishna, Navmi (8 January 2018). "Google Doodle celebrates Bollywood's Fearless Nadia". The Hindu. Retrieved 9 January 2018.
- ↑ University of Melbourne, ed. (2011). Fearless Nadia Papers. Melbourne, Vic: Australia India Institute.
- ↑ Desk, OV Digital (2023-01-07). "8 January: Remembering Fearless Nadia on Birth Anniversary". Observer Voice. Retrieved 2023-05-12.