నారాయణి ( నేపాలీ : नारायणी ) నేపాల్ దేశంలోని పద్నాలుగు మండలాలు ఉన్నాయి. అందులో ఒకటి నారాయణి మండలం. నారాయణి మండల కేంద్రంగా హేతౌడ ఉండేది. గండకి మరియు లుంబిని మండలాల నుండి వేరు చేస్తూ ఈ ప్రాంతానికి పశ్చిమాన ప్రవహించే నారాయణి నది పేరు మీదుగా ఈ ప్రాంతానికి నారాయణి మండలం అని పేరు వచ్చింది. నారాయణి అంటే నారాయణునికి ప్రియమైనది, అది అతని సోదరి అయిన పార్వతి, నారాయణుడు విష్ణువును సూచిస్తాడు. ఈ ప్రాంతంలో ఐదు జిల్లాలు ఉన్నాయి..[1] [2]

నారాయణి
नारायणी अञ्चल
Countryమూస:Country data నేపాల్

భౌగోళిక శాస్త్రం సవరించు

నేపాల్ లోని నారాయణి లో టెరాయ్, ఇన్నర్ టెరాయ్, కొండ ప్రాంతాలు ఉన్నాయి. కానీ అవి  పర్వతాలు లేదా హిమాలయ పర్వతాలు కాదు.ఇక్కడ వృక్షజాలం, జంతు సముదాయము తో సమృద్ధిగా ఉంటాయి. భారతదేశానికి దక్షిణాదిన సరిహద్దులో ఉన్న సాదా తెరాయిని పరిగణనలోకి తీసుకుంటే, అర్నాలు (అడవి ఎద్దులు) కొండలపైకి పరిగెత్తుతూ ఉంటాయి. నారాయణి నది, తూర్పున ఉన్న రప్తి నది నారాయణి మండలంలో ప్రధాన నదులు.  బిషజరి, గరుడ సరస్సులు ఉన్నాయి. సిద్వాన్ నేషనల్ పార్క్ ఈ ప్రాంతంలో ఉంది. సిద్వాన్ నేషనల్ పార్క్ 932 చ.కి.మీ.ల విస్తీరణం లో ఉన్నది. సిద్వాన్ నేషనల్ పార్క్ బెంగాల్ పులులు, భారతీయ ఖడ్గమృగాలకు నిలయం . బుర్సా వన్యప్రాణుల అభయారణ్యం సిద్వాన్ నేషనల్ పార్క్‌కు ఆగ్నేయంగా 499 చదరపు కిలోమీటర్ల విస్తీర్ణంలో ఉంది .

నారాయణి ఐదు జిల్లాలుగా విభజించబడింది. 2015 నుండి రెండు ఉత్తర జిల్లాలు బాగ్మతి ప్రావిన్స్‌లో భాగంగా పునఃరూపకల్పన చేయబడ్డాయి , అయితే మూడు దక్షిణ జిల్లాలు ప్రావిన్స్ నంబర్ 2లో భాగంగా పునఃరూపకల్పన చేయబడ్డాయి.:[3]

జిల్లా టైప్ ప్రధాన కార్యాలయం 2015 నుండి ప్రావిన్స్‌లో భాగం
బారా జిల్లా ఔటర్ టెరాయ్ కళయ్య ప్రావిన్స్ నం. 2
చిత్వాన్ జిల్లా ఇన్నర్ టెరాయ్ భరత్పూర్ బాగ్మతి ప్రావిన్స్
మక్వాన్‌పూర్ జిల్లా ఇన్నర్ టెరాయ్ హేతౌడా బాగ్మతి ప్రావిన్స్
పర్సా జిల్లా ఔటర్ టెరాయ్ బిర్గంజ్ ప్రావిన్స్ నం. 2
రౌతహత్ జిల్లా ఔటర్ టెరాయ్ గౌర్ ప్రావిన్స్ నం. 2

చరిత్ర సవరించు

నారాయణి ఒకప్పుడు అడవిగా ఉండేది. ఆంగ్లో-నేపాల్ యుద్ధం తర్వాత సెటిల్మెంట్ ప్రారంభమైంది. ప్రజలు ధ్యానం కోసం వెళ్లే దేవఘాట్ ఈ ప్రాంతంలోనే ఉంది. ఇది నేపాల్‌లోని అత్యంత మతపరమైన ప్రదేశాలలో ఒకటి.

జనాభా సవరించు

2011 జనాభా లెక్కల ప్రకారం నారాయణి మండల జనాభా 29,75,908 మంది. ఇక్కడ నేపాలీ భాష , భోజ్పురి భాష, మైథిలి భాష, హిందీ, పజ్జిక భాష, ఉర్దూ, ఇతర భాషలు మాట్లాడే ప్రజలు ఉన్నారు[4].

వాతావరణం సవరించు

నారాయణి మండలం సముద్ర మట్టానికి నూట అరవై మీటర్ల నుండి వెయ్యి మీటర్ల వరకు ఉంటుంది. కాబట్టి ఈ ప్రాంతం వాతావరణం దిగువ ఉష్ణమండల, ఎగువ ఉష్ణమండల, సమశీతోష్ణ వలయం అనే మూడు దశల్లో కనిపిస్తుంది.

ముఖ్యమైన నగరాలు, పట్టణాలు సవరించు

బీర్‌గంజ్, పర్వానీపూర్, జిత్‌పూర్, అలోహా, హెడా, భరత్‌పూర్, నారాయణన్‌కడ్, కలైయా, కౌర్ ఈ ప్రాంతంలోని ప్రధాన నగరాలు, పట్టణాలు.

ఆర్థిక వ్యవస్థ సవరించు

నేపాల్‌లోని ప్రధాన పరిశ్రమలను కలిగి ఉన్న బిర్‌గంజ్-పత్లయ్య 25 కిమీ పారిశ్రామిక కారిడార్ నారాయణి జోన్‌లో ఉంది. ఇది దేశంలో మూడవ అతిపెద్ద పారిశ్రామిక ప్రాంతం. ఇక్కడ హేతౌడా సిమెంట్ ఫ్యాక్టరీ ఉన్న పారిశ్రామిక ప్రాంతం. వ్యాపార లావాదేవీలకు ప్రధాన రవాణా పాయింట్.

అమ్లేఖ్‌గంజ్‌లోని నేపాల్ ఆయిల్ కార్పొరేషన్, బారా జిల్లాలో డాబర్ నేపాల్, హెటౌడాలోని యూనిలీవర్, చిత్వాన్‌లోని బాట్లర్లు నేపాల్ (తెరాయ్), ఇతర అనేక పరిశ్రమలు నారాయణి జోన్‌లో ఉన్నాయి, జాతీయ ఆర్థిక వ్యవస్థలో ఇవి ప్రముఖ పాత్ర పోషిస్తున్నాయి.

పర్యాటక ప్రదేశాలు సవరించు

  • కసరా రిసార్ట్
  • నారాయణి రివర్
  • హోటల్ పార్క్‌సైడ్
  • భరత్‌పూర్ గార్డెన్ రిసార్ట్
  • చిత్వాన్ నేషనల్ పార్క్
  • ఘడియర్వా పోఖారీ

మూలాలు సవరించు

  1.   https://en.wikipedia.org/wiki/Narayani_Zone. వికీసోర్స్. 
  2. "About: Narayani Zone". dbpedia.org. Retrieved 2021-12-08.
  3.   https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_monuments_in_Narayani_Zone. వికీసోర్స్. 
  4. UTC+5:45, Quick facts for kids Narayani नारायणी अञ्चल Zone Country Nepal Time zone. "Narayani Zone Facts for Kids". kids.kiddle.co (in అమెరికన్ ఇంగ్లీష్). Retrieved 2021-12-08.
"https://te.wikipedia.org/w/index.php?title=నారాయణి&oldid=3833204" నుండి వెలికితీశారు