వికీపీడియా

పిగ్మీ స్పెర్మ్ వేల్

మరగుజ్జు స్పెర్మ్ వేల్ (Kogia breviceps) స్పెర్మ్ వేల్ కుటుంబం లో మూడు రకాల టూత్డ్ వేల్ జాతులలో ఒకటి. అవి తరచుగా సముద్రంలో కనబడవు. కాని వాటి గురించి చాలా పోగు నమూనాల పరీక్ష బట్టి తెలుసుకోవచ్చును.

పిగ్మీ స్పెర్మ్ వేల్ [1]
Illustration from the 19th century
Size compared to an average human
శాస్త్రీయ వర్గీకరణ
Kingdom:
Animalia
Phylum:
Chordata
Class:
Mammalia
Subclass:
Eutheria
Order:
Cetacea
Suborder:
Odontoceti
Family:
Kogiidae
Genus:
Kogia
Species:
K. breviceps
Binomial name
Kogia breviceps
Pygmy sperm whale range
Synonyms

Euphysetes breviceps

విజ్ఞానశాస్త్రంలో మార్చు

పిగ్మీ వేల్, మరగుజ్జు స్పెర్మ్ వేల్ ల గూర్చి సరైన వర్గీకరణ వంటి విషయాలపై చర్చ జరిగినపుడు వివిధ అభిప్రాయలు వ్యక్తమైనాయి. 1966 వరకు ఈ రెండు వేల్స్ ఒకే జాతికి చెందినవిగా స్మిత్సోనియన్ ఇన్స్టిట్యూషన్ లోని శాస్త్రవేత్తల నిర్వచనాల ఆధారంగా గుర్తించారు[3]. ఈ మరుగుజ్జు స్పెర్మ్ వేల్ కు 1838 లో మొట్టమొదట పేరు పెట్టినవారు "హెన్రి మేరీ డుక్రొటాయ్ డి బ్లాయిన్‌విల్లీ"[4].

భౌతిక వివరణ మార్చు

మరగుజ్జు స్పెర్మ్ వేల్ అనేక డాల్ఫిన్లు కంటే పెద్దవి. యివి పుట్టినప్పుడు 1.2 మీటర్ల (3 ft 11) పరిపక్వత చెందినపుడు 3.5 మీటర్ల (11 అడుగుల) వరకు పెరుగుతాయి. వీటిలో పెద్ద వేల్స్ 400 కిలోగ్రాములు లేదా 880 పౌండ్లు బరువు ఉంటాయి. వీటి క్రిందిభాగంలో క్రీం రంగు, అప్పుడప్పుడు ఊదారంగు, వీపు, ప్రక్క భాగాలు నీలం బూడిద రంగులో లెదా రెండు రంగుల కలయికతో ఉంటాయి.శరీర పరిమాణం పోల్చి చూస్తే షార్క్ వంటి తల పెద్దదిగా కనిపిస్తుంది.తరచుగా ప్రతి కంటి వెనుక, ఒక "తప్పుడు గిల్" గా వర్ణించబడింది తెల్లటి గుర్తింపు ఉంది[5][6].

దవడ చాలా చిన్న, slung తక్కువ. పైన ముందుకు ఉండి చూసినపుడు blowhole ఎడమ కొంచెం స్థానభ్రంశం చెందినట్లు కనిపిస్తుంది.వెన్ను వీపు రెక్క చాలా చిన్నది; దీని పరిమాణం మరగుజ్జు స్పెర్మ్ వేల్ కంటే చాలా చిన్నగా, రోగనిర్ధారణ ప్రయోజనాలకై ఉపయోగించవచ్చు.మరగుజ్జు స్పెర్ం 20, 32 దంతాలు కలిగి, అన్ని దవడలలో అమర్చబడి ఉంటాయి. అవసరమైన జన్యువుల కారణంగా ఈ జాతులు పళ్ళు ఎనామిల్ కలిగి యుండవు[7]. యువ వేల్స్ కు ఎనామిల్ ఉంటుంది[6].

అంతర్గత అనాటమీ మార్చు

పిగ్మీ స్పెర్మ్ వేల్ ని "స్పెర్మ్‌ వేల్" యొక్క బంధువుగా భావిస్తే దీని నుదుటిపైన spermaceti కలిగి యుంటుంది. ఇది దాని ప్రేగులలో ముదురు ఎరుపు రంగు ద్రవంతో కూడిన సాక్ ను కలిగి యుంటుంది. ఈ ద్రవాన్ని దీనిని వేటాడే వారిని బహుశా నిశ్చేష్టులను చేసేందుకు భయపెట్టడానికి వెలువరిస్తుంది[8].

పిగ్మీ స్పెర్మ్ వేల్ 50 నుండి 55 వరకు కలిగి వెన్నుపూసలు, యిరుప్రక్కల పన్నెండు నుండి పద్నాలుగు కు పక్కటెముకలు కలిగి యుండి అవి సౌష్టవంగా లేనప్పటికీ hindmost పక్కటెముకలు వెన్నెముక తో కనెక్ట్ కాబడలేదు. ప్లిప్పర్స్ లలో ప్రతి ఒక్కటి ఏడు కార్పల్స్ కలిగి యుంటుంది, ఒక వేరియబుల్ సంఖ్య లో ఎముకలు కలిగి యుంటుంది.దీనికి నిజమైన ఎమ్మోర్టల్ ఎముక లేదు. సాంద్రత బంధన కణజాలము యొక్క ఒక షీట్ స్థానంలో ఉంటుంది.ఇడ్ ఎముకను అసాధారణంగా పెద్దది, బహుశా వేల్ యొక్క దాణా చూషణం కోసం దీని పాత్ర ఉంది[6].

మెలన్(వేల్) యొక్క దట్టమైన లోపలి కోర్ లో ప్రధానంగా మైనపు లవణాలు , ఒక ద్రవ కార్టెక్స్ కలిగి ట్రైగ్లిజరైడ్స్ , spermaceti అవయవాల వెనుక నేరుగా ఉంటుంది. మెలన్, స్పెర్మాసిటి అవయవాలను పోలి మందపాటి పైబరస్ కోటింగ్ కలిగి ఉంటుంది. యివి "బర్సా" తో కలిసి యున్నాయి[9]. ఈ వేలొక కవాటాలతో కలిగిన ఒక నిర్మాణం లేదా "మూసియూ డిసింగే" కలిగి కుడి నాసికా ద్వారా గాలి పంపటం ద్వారా ధ్వని ఉత్పత్తి చేస్తుంది. వీటి ధ్వని చేసే తీరు మానవుని స్వరపేటికను పోలియుంటుంది. మెలన్, స్పెర్మాసెటి అవయవాల ద్వారా దృష్టి , ధ్వని చేస్తాయని విశ్వసిస్తున్నారు[10].

కడుపులో మూడు గదులున్నాయి . మొదటి గది లేదా పూర్వ కడుపు గ్రంధులతో కూడి యుండదు. యిది రెండవ గది(ఫండిచ్ ఛాంబర్) లోకి తెరుచుకుంటుంది. యిది జీర్ణ గ్రంధులతో కలుపబడి యుంటుంది. ఒక సన్ననైన గొట్టం రెండవ గది నుండి మూడవ గదిలోనికి కలుపబడి యుంటుంది. ఈ నాళం స్పిన్స్టార్ , డ్యూయోడినం ల గుండా పోతుంది. ఆహార పదార్ధాల కిణ్వ ప్రక్రియ చిన్నప్రేవులలో జరుగుతుంది. దీనికి అంధనాళము లేదు[11].

మెదడు మార్చు

 

మెదడు యొక్క rostroventral dura ముఖ్యమైన ఏకాగ్రత కలిగిన మాగ్నెటైట్ స్పటికాలను కలిగి యుంటుంది. కె.బ్రెవిసెప్స్ మాగ్నటో రిసెప్సన్ ద్వారా నావగేట్ చేస్తాయి[6].

పునరుత్పత్తి మార్చు

మరగుజ్జు స్పెర్మ్ వేల్ పునరుత్పత్తి సంబంధించిన వివరాలు పరిమితం అయినప్పటికీ, అవి దక్షిణ అర్థగోళంలో ఏప్రిల్ నుండి సెప్టెంబర్ వరకు కలుస్తాయని నమ్ముతున్నారు[6] .గర్భధారణ పదకొండు నెలలపాటు కొనసాగుతుంది, అసాధారణంగా తిమింగలాల కోసం, పురుషుడు తల మొదటి దూడ జన్మనిస్తుంది[12].క్రొత్తగా లేగ దూడలు పొడవు గురించి 1.2 మీటర్ల (3 ft 11) ఉంటాయి, సంవత్సరం వయస్సులో విసర్జిస్తాయి[6].

ప్రవర్తన మార్చు

వేల్ చాలా చిన్న కదలికలు చేస్తుంది. ఇది కొద్దిగా స్ప్లాష్ లేదా బ్లో తో, నెమ్మదిగా పైకి తేలుతుంది, కొంత సమయం కోసం అక్కడ కదలకుండా ఉంటుంది.ఈ కారణంగా జపాన్‌ లో వేల్ ను చారిత్రాత్మకంగా "ఫ్లోటింగ్ వేల్" అని పిలిచేవారు. దాని డైవ్ గ్రాండ్ ప్లోరిష్ లో సమానంగా లేకపోవడంపై - అది కేవలం వీక్షణ నుండి బయటకు పడిపోతుంది. ఈ జాఅతులకు నౌకలను వెంబడించే ధోరణి ఉంది.ఉల్లంఘించటం గమనించబడింది కానీ యిది సాధారణంకాదు.

పిగ్మీ స్పెర్మ్ వేల్ సాధారణంగా గాని ఏకాంతంగా, లేదా జతల లో లభిస్తాయి[13] . కానీ ఆరు వరకు సమూహాలు కనిపించారు. డైవ్స్ పదకొండు నిముషాలపాటు సాగుతుంది. పెద్ద డైవ్స్ అయితే 45 నిముషాల పాటు సాగుతుందని నివేదించారు[6]. ఈ పిగ్మీ స్పెర్మ్‌వేల్ యొక్క అల్ట్రాసానిక్ క్లిక్ యొక్క అవధి 60 నుండి 200 kHz వరకు ఉండి 125 kHz కు చేరుకుంది[14] . జంతువుల అరుపులలో అతి తక్కువ పౌనఃపున్యం 1 నుండి 2 kHz వరకు ఉంటుంది[15].

కడుపు విషయాల విశ్లేషణ మరుగుజ్జు స్పెర్మ్ వేల్ ప్రధానంగా న తిండికి సెఫాలోపాడ్లు , సాధారణంగా బయోల్యూమినేసేంట్ తీసుకుంటాయి. యివి సముద్ర మధ్యలోగల నీటిలో లభిస్తాయి.అత్యంత సాధారణ ఆహారం గాజు స్క్విడ్ , lycoteuthid, ommastrephid, స్క్విడ్ octopuses.సాపేక్షంగా కొన్ని చేపలు. తో పోలిస్తే మరగుజ్జు స్పెర్మ్ వేల్, చిన్నరొయ్యలు తినడానికి యిష్టపడతాయని నివేదించారు[6].

ప్రిడేటర్ గొప్ప తెలుపు షార్క్ [16], కిల్లర్ వేల్స్[17] కలిగి యుండవచ్చు.

జనాభా, వ్యాప్తి మార్చు

పిగ్మీ స్పెర్మ్ వేల్ ఉష్ణమండల, అట్లాంటిక్ , పసిఫిక్, హిందూ మహాసముద్రముల సమశీతోష్ణ జలాల అంతటా కనిపిస్తాయి[6].అయితే, అవి అరుదుగా సముద్రంలో కనిపిస్తాయి కనుక చాలా డేటా పోగు జంతువులు నుండి వస్తాయి - ఒక ఖచ్చితమైన పరిధి, వలస చిహ్నం కష్టతరం. యివి ఎక్కువగా ఆఫ్ షోర్ జలాల ను యిష్టపడతాయి, తరచుగా 400 నుండి లోతు 1,000 మీటర్లు (1,300 కు 3,300 ft) వరకు నీటిలో ఉంటాయి[18] .వాటి స్థితి అరుదు గా వర్ణించబడింది. అయితే వాటి మొత్తం జనాభా తెలియదు.

మయోసినే అలాగే జపాన్, దక్షిణ ఆఫ్రికా నుండి, ఇటలీ నిక్షేపాలలో దొరికిన Kogia breviceps చెందిన శిలాజాలు గుర్తించారు[6].

మానవ సంకర్షణ మార్చు

పిగ్మీ స్పెర్మ్ వేల్ విస్తృత స్థాయిలో ఎప్పటికీ వేటాడరు. భూమి ఆధారిత తిమింగళాలు ఇండోనేషియా , జపాన్, లెస్సెర్ ఆంటిల్లీస్ లలో వేటాడుతారు. అవి కూడా చలనం వలల తో హత్య చేయబడినట్లు నమోదు కాబడినాయి. కొన్ని జంతువుల జీర్ణాశయాల్లో ప్లాస్టిక్ సంచులు కనుగొనబడ్డాయి. వీటి వల్ల అనేక జీవరాశుల మరణం సంభవించు యుండావచ్చు. ఈ కార్యకలపాలు జాతుల మనుగడకు దీర్ఘకాలిక నష్టం కలిగిస్తాయి. పిగ్మీ స్పెర్మ్ వేల్ లు పట్టుబడవు. కానీ పట్టుబడి బందిఖానాలో ఉన్న వాటి రికార్డు మనుగడ 21 నెలలు, అత్యంత బందీ గల వేల్స్ నిర్జలీకరణం లేదా ఆహార సమస్యల కారణంగా ఎక్కువగా ఒక నెలలోనే మరిణిస్తాయి[19].

పరిరక్షణ మార్చు

మరగుజ్జు స్పెర్మ్ వేల్ బాల్టిక్, నార్త్ ఈస్ట్ అట్లాంటిక్, ఐరిష్, ఉత్తర సముద్రం లలో చిన్న తిమింగల పరిరక్షణ ఒప్పందం [20], బ్లాక్ సీ లో తిమింగల పరిరక్షణ ఒప్పందం, మధ్యధరా సముద్రం, అవిచ్ఛిన్న అట్లాంటిక్ ప్రాంతం లలో యివి పరిరక్షింపబడుతున్నాయి[21]. వీటి జాతులు మరింతగా మనటీ, పశ్చిమ ఆఫ్రికా, మకారోనేషియా యొక్క చిన్న తిమింగల పరిరక్షణ గురించి అవగాహన కలిగిస్తున్నారు[22]. వీటి పరిరక్షణకు పసిఫిక్ తిమింగల పరిరక్షన ఒప్పందం కలదు[23].

నమూనాలు మార్చు

  • MNZ MM002651, collected Hawke's Bay, New Zealand, no date data.హాక్స్ బే, న్యూజిలాండ్లో సేకరించిన డేటా. తేదీ యివ్వబడలేదు.

సూచికలు మార్చు

  1. ↑ మూస:MSW3 Cetacea
  2. ↑ Taylor, B.L., Baird, R., Barlow, J., Dawson, S.M., Ford, J., Mead, J.G., Notarbartolo di Sciara, G., Wade, P. & Pitman, R.L. (2008). Kogia breviceps. In: IUCN 2008. IUCN Red List of Threatened Species. Retrieved 7 October 2008.
  3. ↑ Handley, C. O. Jr. 1966. A synopsis of the genus Kogia (pygmy sperm whales). pp. 62-69 In: K. S. Norris (ed.), Whales, dolphins and porpoises. University of California Press, Berkeley
  4. ↑ "Kogia breviceps (de Blainville, 1838)". Collections Online. Museum of New Zealand Te Papa Tongarewa. Retrieved 17 July 2010.
  5. ↑ Roest, A.I. (1970). "Kogia simus and other cetaceans from San Luis Obispo County, California". Journal of Mammalogy. 51 (2): 410–317.
  6. ↑ 6.00 6.01 6.02 6.03 6.04 6.05 6.06 6.07 6.08 6.09 Bloodworth, B.E.; Odell, D.K. (2008). "Kogia breviceps (Cetacea: Kogiidae)". Mammalian Species: Number 819: pp. 1–12. doi:10.1644/819.1.
  7. ↑ http://rspb.royalsocietypublishing.org/content/278/1708/993.short?rss=1
  8. ↑ Scott, M.D.; Cordaro, J.G. (1987). "Behavioral observations of the dwarf sperm whale, Kogia simus". Marine Mammal Science. 3 (4): 353–354. doi:10.1111/j.1748-7692.1987.tb00322.x.
  9. ↑ Cranford, T.W (1996). "Functional morphology and homology in the odontocete nasal complex: implications for sound generation". Journal of Morphology. 228 (2): 223–285. doi:10.1002/(SICI)1097-4687(199606)228:3<223::AID-JMOR1>3.0.CO;2-3.
  10. ↑ Clarke, M.R. (2003). "Production and control of sound by the small sperm whale, Kogia breviceps and K. sima and their implications for other Cetacea". Journal of the Marine Biological Association of the United Kingdom. 83 (2): 241–263. doi:10.1017/S0025315403007045h.
  11. ↑ Hagey, L.R (1993). "Biliary bile acid composition of the Physeteridae (sperm whales)". Marine Mammal Science. 9 (1): 23–33. doi:10.1111/j.1748-7692.1993.tb00423.x.
  12. ↑ Huckstadt, L.A.; Antezana, T. (2001). "An observation of parturition in a stranded Kogia breviceps". Marine Mammal Science. 17 (2): 362–365. doi:10.1111/j.1748-7692.2001.tb01277.x.
  13. ↑ Willis, P.M.; Baird, R.W. (1998). "Status of the dwarf sperm whale, Kogia simus, with special reference to Canada". Canadian Field Naturalist. 112 (1): 114–125.
  14. ↑ Marten, K. (2000). "Ultrasonic analysis of pygmy sperm whale (Kogia breviceps) and Hubbs' beaked whale (Mesoplodon carlhubbsi) clicks" (PDF). Aquatic Mammals. 26 (1): 45–48. Archived from the original (PDF) on 2016-08-18. Retrieved 2013-07-02.
  15. ↑ Thomas, J.A (1990). "A new sound from a stranded pygmy sperm whale" (PDF). Aquatic Mammals. 16 (1): 28–30. Archived from the original (PDF) on 2016-08-18. Retrieved 2013-07-02.
  16. ↑ Long, D.J. (1991). "Apparent predation by a white shark Carcharadon charcharias on a pygmy sperm whale Kogia breviceps" (PDF). Fishery Bulletin. 89 (3): 538–540.
  17. ↑ Dunphy-Daly, M.M (2008). "Temporal variation in dwarf sperm whale (Kogia sima) habitat use and group size off Great Abaco Island, Bahamas". Marine Mammal Science. 24 (1): 171–182. doi:10.1111/j.1748-7692.2007.00183.x.
  18. ↑ Davis, R.W (1998). "Physical habitat of cetaceans along the continental slope in the north-central and western Gulf of Mexico". Marine Mammal Science. 14 (3): 490–607. doi:10.1111/j.1748-7692.1998.tb00738.x.
  19. ↑ Manire, C.A (2004). "An approach to the rehabilitation of Kogia spp". Aquatic Mammals. 30 (2): 257–270. doi:10.1578/AM.30.2.2004.257.
  20. ↑ Official website of the Agreement on the Conservation of Small Cetaceans of the Baltic, North East Atlantic, Irish and North Seas
  21. ↑ Official website of the Agreement on the Conservation of Cetaceans in the Black Sea, Mediterranean Sea and Contiguous Atlantic Area
  22. ↑ Memorandum of Understanding Concerning the Conservation of the Manatee and Small Cetaceans of Western Africa and Macaronesia
  23. ↑ Official webpage of the Memorandum of Understanding for the Conservation of Cetaceans and Their Habitats in the Pacific Islands Region

యితర లింకులు మార్చు

 
వికీస్పీషీస్‍లో దీనికి సంబదించిన మరింత సమాచారం ఉంది చూడండి: Kogia breviceps
 
Look up Kogia breviceps in Wiktionary, the free dictionary.
 
వికీమీడియా కామన్స్‌లో Kogia brevicepsకి సంబంధించి దస్త్రాలు ఉన్నాయి.
"https://te.wikipedia.org/w/index.php?title=పిగ్మీ_స్పెర్మ్_వేల్&oldid=3949836" నుండి వెలికితీశారు