లాంప్రే
లాంప్రేలు (Lampreys (sometimes also called lamprey eels) ఒక రకమైన దవడలేని చేపలు. లాంప్రే అనగా రాతి అంటుబిళ్ళ (Stone lickers). ఈ జాతి జీవులన్నింటికి దంతాలున్న గరాటు ఆకారంలోని అంటుబిళ్ళ ఉంటుంది. (lambere: to lick, and petra: stone). ఇవి జలగ మాదిరిగా ఇతర జాతుల దేహంలోకి చొచ్చుకొనిపోయి వాటి రక్తాన్ని పీలుస్తాయి. అయితే ఎక్కువ జీవులు ఇతర చేపలమీద దాడిచేయవని తెలియాలి.[2] జంతుశాస్త్రం ప్రకారం కొంతమంది వీటిని నిజమైన చేపలుగా పరిగణించరు.
| లాంప్రేలు కాల విస్తరణ: [1]
| |
|---|---|
| |
| శాస్త్రీయ వర్గీకరణ | |
| Kingdom: | |
| Phylum: | |
| Class: | |
| Order: | పెట్రోమైజాంటిఫార్మిస్
|
| Family: | పెట్రోమైజాంటిడే
|
| ఉపకుటుంబాలు | |
ఉపయోగాలు మార్చు
లాంప్రేలను దీర్ఘకాలంగా మానవులకు ఆహారంగా ఉపయోగిస్తున్నారు. వారు అత్యంత పురాతన రోమన్లు సమయంలో మధ్య యుగం వారు ఈ చేపల్ని ఆనందిస్తూ ఉన్నారు. ఎగువ తరగతి ప్రజలు, ముఖ్యంగా ఉపవాసం కాలంలో విస్తృతంగా తింటారు. వీటిని యూరోప్ అంతటా నిజమైన చేప కంటే రుచిగా ఉంటుదని భావిస్తారు. ఇంగ్లాండ్ రాజు హెన్రీ "lampreys as surfeit" ఆహారం తిని మరణించారని చెప్పబడింది. అయితే అతని మరణానికి ఇదే కారణమా అనేది స్పష్టంగా లేదు.[3] మార్చి 4 వ, 1953 న యునైటెడ్ కింగ్డమ్ యొక్క ఎలిజబెత్ II రాణి పట్టాభిషేకం నాటి విందులో లాంప్రేలను ఉపయోగించి రాయల్ ఎయిర్ ఫోర్స్ ద్వారా చేశారు.
ముఖ్యంగా నైరుతి యూరోప్ (పోర్చుగల్, స్పెయిన్, ఫ్రాన్స్) లో, పెద్ద లాంప్రేలు ఇప్పటికీ అత్యంత బహుమతిగా రుచికరమైన. అధికంగా జరిగే చేపల వేట మూలంగా ఆ ప్రాంతాల్లో వారి సంఖ్య తగ్గించింది. లాంప్రేలను స్వీడన్, ఫిన్లాండ్, రష్యా, బాల్టిక్ దేశాలు, దక్షిణ కొరియా దేశాలలో వినియోగించబడ్డాయి. బ్రిటన్ లో సాధారణంగా ఫిషింగ్ కోసం ఎర, సాధారణంగా చనిపోయిన ఎరగా ఉపయోగిస్తారు.
వర్గీకరణ మార్చు
ఫిష్ బేస్ (FishBase, February 2011) ఆధారంగా లాంప్రే కుటుంబంలో సుమారు 43 జాతుల జీవాలు 8 ప్రజాతులలోను, మూడు ఉపకుటుంబాలలోను వర్గీకరించబడ్డాయి:
- Subfamily Geotriinae
- Genus Geotria J. E. Gray,1851
- Geotria australis (J. E. Gray,1851) (Pouched lamprey)
- Genus Geotria J. E. Gray,1851
- Subfamily Mordaciinae
- Genus Mordacia J. E. Gray,1851
- Mordacia lapicida (J. E. Gray, 1851) (Chilean lamprey)
- Mordacia mordax (J. Richardson, 1846) (Australian lamprey)
- Mordacia praecox (Potter, 1968) (Non-parasitic lamprey)
- Genus Mordacia J. E. Gray,1851
- Subfamily Petromyzontinae
- Genus Caspiomyzon Berg, 1906
- Caspiomyzon graecus (Renaud & Economidis, 2010) -validity doubtful, may be junior synonym of C. hellenicus-
- Caspiomyzon hellenicus (Vladykov, Renaud, Kott & Economidis, 1982) (Greek brook lamprey)
- Caspiomyzon wagneri (Kessler, 1870) (Caspian lamprey)
- Genus Eudontomyzon Regan, 1911
- Eudontomyzon danfordi Regan, 1911 (Carpathian lamprey)
- Eudontomyzon lanceolata (Kux & Steiner, 1972) (Turkish brook lamprey)
- Eudontomyzon mariae (Berg, 1931) (Ukrainian brook lamprey)
- Eudontomyzon stankokaramani M. Karaman, 1974 (Drin brook lamprey)
- Eudontomyzon vladykovi Oliva & Zanandrea, 1959 (Danubian brook lamprey)
- Genus Ichthyomyzon Girard, 1858
- Ichthyomyzon bdellium (D. S. Jordan, 1885) (Ohio lamprey)
- Ichthyomyzon castaneus Girard, 1858 (Chestnut lamprey)
- Ichthyomyzon fossor Reighard & Cummins, 1916 (Northern brook lamprey)
- Ichthyomyzon gagei Hubbs & Trautman, 1937 (Southern brook lamprey)
- Ichthyomyzon greeleyi Hubbs & Trautman, 1937 (Mountain brook lamprey)
- Ichthyomyzon unicuspis Hubbs & Trautman, 1937 (Silver lamprey)
- Genus Lampetra Bonnaterre, 1788
- Lampetra aepyptera (Abbott, 1860) (Least brook lamprey)
- Lampetra alaskensis (Vladykov & Kott, 1978) (Alaskan brook lamprey)
- Lampetra appendix (DeKay, 1842) (American brook lamprey)
- Lampetra ayresii (Günther, 1870)
- Lampetra fluviatilis (Linnaeus, 1758) (River lamprey)
- Lampetra folletti (Vladykov & Kott, 1976) (Modoc Brook lamprey)
- Lampetra geminis (Alvarez, 1964) (Mexican brook lamprey)
- Lampetra hubbsi (Vladykov & Kott, 1976) (Kern brook lamprey)
- Lampetra lamottei (Lesueur, 1827) (Brook lamprey)
- Lampetra lethophaga (Hubbs, 1971) (Pit-Klamath brook lamprey)
- Lampetra macrostoma (Beamish, 1982) (Vancouver lamprey)
- Lampetra minima (C. E. Bond & Kan, 1973) (Miller Lake lamprey)
- Lampetra morii Berg, 1931 (Korean Lamprey)
- Lampetra planeri (Bloch, 1784) (European brook lamprey)
- Lampetra richardsoni (Vladykov & Follett, 1965) (Western brook lamprey)
- Lampetra similis (Vladykov & Kott, 1979) (Klamath river lamprey)
- Lampetra spadiceus (Bean, 1887) (Mexican lamprey)
- Lampetra tridentata (J. Richardson , 1836) (Pacific lamprey)
- Lampetra zanandreai (Vladykov, 1955) (Po brook lamprey)
- Genus Lethenteron Creaser & Hubbs, 1922
- Lethenteron camtschaticum (Tilesius, 1811) (Arctic lamprey)
- Lethenteron kessleri (Anikin, 1905) (Siberian brook lamprey)
- Lethenteron matsubarai (Vladykov & Kott, 1978)
- Lethenteron ninae Naseka, Tuniyev & Renaud, 2009
- Lethenteron reissneri (Dybowski, 1869) (Far Eastern brook lamprey)
- Genus Petromyzon Linnaeus, 1758
- Petromyzon marinus Linnaeus, 1758 (Sea lamprey)
- Genus Caspiomyzon Berg, 1906
మూలాలు మార్చు
- ↑ మూస:FishBase order
- ↑ Hardisty, M. W., and Potter, I. C. (1971). The Biology of Lampreys 1st ed. (Academic Press Inc.).
- ↑ Green, Judith A. (2006-03-02). Henry I: King of England and Duke of Normandy. p. 1. ISBN 978-0-521-59131-7.
బయటి లింకులు మార్చు
- ITIS report on the lampreys, itis.usda.gov
- "Lamprey conservation", cfb.ie
- A Tree of Life diagram showing the relation of Lampreys to other organisms Archived 2011-05-08 at the Wayback Machine, tellapallet.com
- Lamprey skeletons, scienceblogs.com
- "Scientists from South Africa discover world's oldest fish fossil", News report on 27 October 2006 Nature article, Pravda. (English)
- Alok Jha, Perfect lampreys show little change in 125 m years The Guardian (22 June 2006), guardian.co.uk
- Scientists find lamprey a 'living fossil', uchospitals.edu