జపాన్: కూర్పుల మధ్య తేడాలు
Content deleted Content added
సుల్తాన్ ఖాదర్ (చర్చ | రచనలు) |
ChaduvariAWB (చర్చ | రచనలు) చి AWB వాడి RETF మార్పులు చేసాను, typos fixed: ళం కు → ళానికి , లు యొక్క → ల యొక్క, లొ → లో (2), లో → లో , ని using AWB |
||
పంక్తి 74:
'''జపాన్''' ( జపాన్ భాషలో '''నిప్పన్''' లేదా '''నిహన్''' {{lang|ja|日本国}} {{Audio|Ja-nippon_nihonkoku.ogg|నిప్పన్-కోక్}} అనేది [[తూర్పు ఆసియా]] ప్రాంతంలో [[పసిఫిక్ మహాసముద్రం]]లో ఉన్న ఒక [[దేశాల జాబితా – దీవుల దేశాలు|ద్వీప దేశం]]. ఇది [[చైనా]], [[కొరియా]], [[రష్యా]] దేశాలకు [[తూర్పు]] దిశగా ఉంది. జపాన్ దేశపు [[ఉత్తరం|ఉత్తరాన]] ఉన్న సముద్ర భాగాన్ని [[:en:Sea of Okhotsk|ఓఖోట్స్క్ సముద్రం]] అని, [[దక్షిణం|దక్షిణాన్న]] ఉన్న సముద్ర భాగాన్ని [[:en:East China Sea|తూర్పు చైనా సముద్రం]] అనీ అంటారు. జపాన్ భాషలో ఆ దేశం పేరు (నిప్పన్)ను వ్రాసే అక్షరాలు "సూర్యుని పుట్టుక"ను సూచిస్తాయి. కనుక జపాన్ను "సూర్యుడు ఉదయించే దేశం" అని అంటుంటారు.
జపాన్ దేశంలో
| publisher = [[Daijirin]] / Yahoo Japan dictionary | accessdate = 2007-05-07|archiveurl=http://archive.is/vkiX|archivedate=2012-05-23}}</ref> ఉన్నందున ఇది నిజానికి ఒక [[ద్వీపకల్పం]]. ఈ దీవులలో పెద్దవైన నాలుగు దీవులు [[హోన్షూ]], [[హొక్కయిడో]], [[క్యూషూ]] మరియు [[షికోకూ]] కలిపి మొత్తం దేశం భూభాగంలో 97% వైశాల్యం కలిగి ఉన్నాయి. ఎక్కువ దీవులు పర్వత మయాలు లేదా [[అగ్ని పర్వతం|అగ్ని పర్వత]] భాగాలు. జపాన్లోని అత్యంత ఎత్తైన [[ఫ్యూజీ పర్వతం]] కూడా ఒక అగ్నిపర్వతమే.
128 మిలియన్ల [[జనాభా]] కలిగిన జపాన్ ప్రపంచంలో [[దేశాల జాబితా - జనసంఖ్య క్రమంలో|జనాభా ప్రకారం పదవ స్థానంలో]]
ఆర్ధికంగా జపాన్ ప్రపంచంలో చాలా ప్రముఖ స్థానం కలిగి ఉంది.<ref name="ciawfbjapan"/> ప్రపంచంలో ఇది [[దేశాల జాబితా – నామినల్ జి.డి.పి. క్రమంలో|నామినల్ జి.డి.పి. క్రమంలో రెండవ పెద్ద దేశం]]. అభివృద్ధి చెందిన దేశాల సమాఖ్యలలో (G8, G4, OECD, APEC) సభ్యత్వం కలిగి ఉంది. ఇంకా ఇది ప్రపంచంలో [[దేశాల జాబితా – ఎగుమతుల క్రమంలో|నాలుగవ పెద్ద ఎగుమతిదారు]] మరియు [[దేశాల జాబితా – దిగుమతుల క్రమంలో|ఆరవ పెద్ద దిగుమతిదారు]]. సాంకేతిక, మెషినరీ రంగాలలో అగ్రగామి.
పంక్తి 88:
== చరిత్ర ==
[[దస్త్రం:Map of Japan appears in the Cihannuma.jpg|thumb|17వ శతాబ్దం నాటి జపాన్ మ్యాప్]]
జపాన్ ద్వీపసముదాయంలో జనావాసాపు చిహ్నాలు క్రీస్తు పూర్వం 30వ సహస్రాబ్దినాటికే [[పేలియోలితిక్]] సంస్కృతిగా కనిపిస్తాయి. వీటి తరువాత క్రీస్తు పూర్వం పదవ సహస్రాబ్దికి [[మీసోలితిక్]], [[నియోలితిక్]] వేటాడి జీవించే సగం సంచార వాసులు బొరియలలో నివసించే సంస్కృతికి చెందిన వారు
[[దస్త్రం:MiddleJomonVessel.JPG|thumb|150px|right|క్రీ.పూ. 3000 కాలానికి చెందిన పాత్ర.]]
పంక్తి 103:
[[దస్త్రం:RedSealShip.JPG|thumb|200px|ఆసియా దేశాలతో వర్తకానికి వాడబడిన జపాన్ ఓడ - ఎరుపు రంగు చిహ్నంతో (1634)]]
[[దస్త్రం:Satsuma-samurai-during-boshin-war-period.jpg|thumb|200px|బోషిన్ యుద్ధం సమయంలో సత్షుమా తెగకు చెందిన సమూరాయ్ -
పోరాట ప్రధానమైన సంస్కృతి కలిగిన "[[సమూరాయ్]]" అనే పాలక వర్గం వృద్ధి చెందినపుడు జపాను సమాజం [[ఫ్యూడలిజమ్|ఫ్యూడల్]] సమాజంగా పరిణమించింది. 1185లో వివిధ వర్గాల మధ్య జరిగిన తగవులు, [[షోగన్]] వ్యవస్థ ఈ పరిణామానికి అంకురార్పణ జరిగింది. "కకమురా" కాలంలో (1185–1333) చైనానుండి జపానులోకి [[జెన్ బౌద్ధం]] ప్రవేశించింది. 1274-1281 సమయంలో కకమురా షోగన్ ప్రతినిధులు మంగోలు దాడులను సమర్ధవంతంగా ఎదుర్కొన్నారు. ఈ సమయంలో సంభవించిన ఒక తుఫాను జపాను వారికి అనుకూలమయ్యింది. దీనిని జపనీయులు ''[[:en:Kamikaze (typhoon)|కమికాజి లేదా దివ్యమైన తుఫాను]]'' అంటారు. తరువాత అనేక అంతఃకలహాలు జరిగాయి. 1467లో చెలరేగిన అంతర్యుద్ధం ఫలితంగా [[:en:Sengoku period|సెంగోకు పాలన]] ఆరంభమయ్యింది.<ref>{{cite book |author=[[George Sansom]] |year=1961 |title=A History of Japan: 1334–1615 |publisher=Stanford |pages=217 | isbn=0-8047-0525-9}}</ref>
16వ శతాబ్దంలో క్రైస్తవ మిషనరీలు, పోర్చగీసు వర్తకులు మొట్టమొదటిసారిగా జపాను భూభాగంపై అడుగు పెట్టారు. అప్పటినుండి జపాన్ - పాశ్చాత్య దేశాల మధ్య వాణిజ్యం, సాంస్కృతిక సంబంధాలు పురోగమించాయి. తరువాత పాశ్చాత్యులనుండి వచ్చిన ఆయుధ సామగ్రి జపాన్ అంతర్యుద్ధాలలో విరివిగా వాడబడింది. 1590 ప్రాంతంలో "టొయొటోమి హిదెయోషి" నాయకత్వంలో దేశం మళ్ళీ ఒకటయ్యింది. 1592 - 1598 కాలంలో రెండుమార్లు జపాన్ కొరియాపై దండెత్తింది. కాని కొరియా సేనలు, చైనా మింగ్ రాజుల సేనల చేతిలో పరాజయం పాలయ్యింది.<ref>{{cite book |author=[[Stephen Turnbull (historian)|Stephen Turnbull]] |year=2002 |title=Samurai Invasion: Japan's Korean War |publisher=Cassel |pages=227| isbn=978-0304359486}}</ref>
తరువాత 1600 వరకు మళ్ళీ అంతర్యుద్ధాలు కొనసాగాయి. 1639లో జపాన్ షోగన్ నాయకత్వం ''[[:en:sakoku|సకోకు]]'' ("closed country") లేదా "ఏకాంత విధానం" అని ప్రసిద్ధమైన విధానాన్ని అనుసరించింది.
ఈ కాలంలో జపాను అధ్యయనాన్ని జపానువారే కొనసాగించారు. ఈ ప్రక్రియను [[:en:kokugaku|కోకుగాకు]] లేదా "జాతీయ అధ్యయనం" అంటారు. అయితే [[నెదర్లాండ్స్]] అధీనంలో ఉన్న "డెజిమా" (నాగసాకి లోనిది) సంబంధాల ద్వారా పాశ్చాత్య విజ్ఞానాన్ని మాత్రం అధ్యయనం చేయడం కొనసాగించారు.<ref>{{cite web |last=Hooker |first=Richard |url=http://www.wsu.edu/~dee/GLOSSARY/KOKUGAKU.HTM |title=Japan Glossary; Kokugaku | publisher = Washington State University | date=[[1999-07-14]] | accessdate=2006-12-28}}</ref>
[[1854]] [[మార్చి 31]]న, అమెరికా సైనికాధికారి కమొడోర్ మాత్యూ పెర్రీ నాయకత్వంలో అమెరికాకు చెందిన "[[:en:Black Ships|నల్ల ఓడలు]]" బలవంతంగా జపాన్ ఏకాంతాన్ని విచ్ఛిన్నం చేశారు. తరువాత జరిగిన వివిధ ఒప్పందాలు, ఘటనలు, యుద్ధాల కారణంగా జపాన్ దేశంలో రాజకీయ,
20వ శతాబ్దం ఆరంభంలో జపాన్ మరింత బలపడింది. [[మొదటి ప్రపంచ యుద్ధం]]లో జపాన్ మిత్ర పక్షాల తరఫున ఉండి విజయంలో భాగం పంచుకొంది. తరువాత తన అధికారాన్ని విస్తరిస్తూ 1931లో [[మంచూరియా]]ను ఆక్రమించింది. దీనిని ప్రపంచ దేశాలు ఖండించాయి. అందుకు నిరసనగా జపాన్ [[నానాజాతి సమితి]] నుండి బయటకు వచ్చింది. 1936లో [[నాజీ]] [[జర్మనీ]]తో కమ్యూనిస్టు వ్యతిరేక ఒప్పందం కుదుర్చుకొంది. 1941లో [[అక్ష రాజ్యాలు|అక్ష రాజ్యాల కూటమి]]లో చేరి జర్మనీ, ఇటలీలకు తోడుగా [[రెండవ ప్రపంచ యుద్ధం]]లో పాల్గొంది.<ref>{{cite web |url= http://www.friesian.com/pearl.htm |title= The Pearl Harbor Strike Force |author= Kelley L. Ross | publisher = friesian.com |accessdate=2007-03-27}}</ref>
పంక్తి 121:
యుద్ధం కారణంగా జపాన్లో అపారమైన ప్రాణ నష్టం జరిగింది. పరిశ్రమలన్నీ ఛిన్నాభిన్నమయ్యాయి. యుద్ధకాలంలోని [[:en:Nanking Massacre|నాన్కింగ్ ఊచకోత]] వంటి అనేక నేరాల అభియోగాలు జపాన్పై మోపబడ్డాయి.<ref>{{cite web |url=http://www.geocities.com/nankingatrocities/Tribunals/imtfe_01.htm |title=The Nanking Atrocities: The Postwar Judgment |publisher=University of Missouri-Columbia |accessdate=2007-03-27|archiveurl=http://web.archive.org/20060306015306/www.geocities.com/nankingatrocities/Tribunals/imtfe_01.htm|archivedate=2006-03-06}}</ref> 1947లో జపాన్ క్రొత్త శాంతియుత రాజ్యాంగాన్ని అమోదించింది. ఈ రాజ్యాంగం ప్రకారం స్వేచ్ఛాయుతమైన ప్రజాస్వామ్యం అమలయ్యింది. 1952లో [[శాన్ ఫ్రాన్సిస్కో ఒడంబడిక]] ప్రకారం జపాన్లో మిత్ర పక్షాల అధికారం తొలగించబడింది.<ref>{{cite web |url=http://search.japantimes.co.jp/cgi-bin/nn20070306f3.html |title='52 coup plot bid to rearm Japan: CIA |author=Joseph Coleman| date=[[2006-03-06]]| publisher=[[The Japan Times]] |accessdate=2007-04-03|archiveurl=https://archive.is/RXRo|archivedate=2012-07-17}}</ref> 1956లో జపాన్కు [[ఐక్య రాజ్య సమితి]] సభ్యత్వం లభించింది.
తరువాత మళ్ళీ జపాన్
== ప్రభుత్వం, పాలన, రాజకీయాలు ==
పంక్తి 136:
== విదేశ వ్యవహారాలు, మిలిటరీ ==
[[దస్త్రం:Fukuda meets Bush 16 November 2007.jpg|thumb|left|అమెరికా ప్రెసిడెంట్ జార్జి బుష్తో జపాన్ ప్రధాని యసువో ఫుకుడా]]
[[దస్త్రం:JMSDF DDH 181 Hyuga.jpg|thumb|right| జపాన్ సముద్ర రక్షణ సైన్యం (JMSDF)కు చెందిన హెలికాప్టర్ వాహక డిస్ట్రాయర్ నౌక]]
[[దస్త్రం:Two JASDF F-15J take off in formation.JPEG|thumb|right| (JASDF)జపాన్ వైమానిక
జపాన్ అమెరికాతో మంచి ఆర్థిక మరియు మిలిటరీ సంబంధాలు కలిగిఉంది. జపాన్-అమెరికా రక్షణ సంబందాలు జపాన్ విదేశాంగ విధానంలో ముఖ్యమైన భాగం.<ref>{{cite web |url=http://www.realclearpolitics.com/articles/2007/03/japan_is_back_why_tokyos_new_a.html |title=Japan Is Back: Why Tokyo's New Assertiveness Is Good for Washington| author=Michael Green |publisher=Real Clear Politics | accessdate=2007-03-28}}</ref>
1956 నుండి జపాన్ [[ఐక్య రాజ్య సమితి]] సభ్య దేశం. ఐ.రా.స. [[భద్రతా మండలి]] శాశ్వత సభ్యత్వం కోసం జపాన్, మరో మూడు దేశాలతో కలిపి, (G4 దేశాలు అనబడుతున్నాయి) ప్రయత్నిస్తున్నాయి<ref>{{cite web |url=http://www.centralchronicle.com/20070111/1101194.htm |title=UK backs Japan for UNSC bid |publisher=Cenral Chronicle | accessdate=2007-03-28}}</ref> [[:en:G8|G8]], [[:en:Asia-Pacific Economic Cooperation|APEC లేదా ఆసియా - పసిఫిక్
జపాన్కు పొరుగు దేశాలైన రష్యా ([[:en:Kuril Islands dispute|దక్షిణ కురిల్ దీవుల వివాదం]]), [[దక్షిణ కొరియా]] ([[:en:Liancourt Rocks|లియాన్ కోర్ట్ రాక్స్]]), [[చైనా]] మరియు [[తైవాన్]] ([[:en:Senkaku Islands|సెంకాకు దీవులు]], [[:en:Okinotorishima|ఒకినోటోరిషిమా]]) లతో భూభాగ వివాదాలున్నాయి.
పంక్తి 174:
జపాన్లో ఇంతవరకు నమోదైన అత్యధిక ఉష్ణోగ్రత — 40.9 డిగ్రీలు సెల్సియస్ - [[ఆగస్టు 16]], [[2007]].<ref>{{cite web |url=http://www.japannewsreview.com/society/national/20070816page_id=1553 |title=Gifu Prefecture sees highest temperature ever recorded in Japan - 40.9 |publisher=Japan News Review Society |date=2007-08-16| accessdate=2007-08-16}}</ref> తూర్పు ఆసియా వర్షాకాలంతో మే నెలలో ఒకినావాలో [[వర్షం|వర్షాలు]] మొదలవుతాయి. క్రమంగా ఈ వర్షాలు ఉత్తరానికి విస్తరిస్తాయి. హొక్కయిడో ప్రాంతలో జూలై నెలలో వర్షాలు పడతాయి. హోన్షూ ప్రాంతంలో జూన్ నెలలో వర్షపాతం ఎక్కువగా ఉంటుంది. వేసవి చివరికాలంలో టైఫూనులు అధికంగా సంభవిస్తాయి. జపాన్లో 9 రకాలైన వివిధ వృక్షజాతుల వనాలున్నాయి.<ref>{{cite web |url=http://www.us.emb-japan.go.jp/jicc/spotflora.htm |title=Flora and Fauna: Diversity and regional uniqueness |publisher=Embassy of Japan in the USA |accessdate=2007-04-01}}</ref>
జపాన్ దేశం
== ఆర్ధిక రంగం ==
[[దస్త్రం:2007 Lexus LX 570 01.jpg|thumb|left|200px|వాహనాలు, ఎలక్ట్రానిక్స్ వంటి హై-టెక్ పరిశ్రమలు జపాన్ ఉత్పత్తులు, ఎగుమతులలో ప్రముఖ స్థానం కలిగి ఉన్నాయి.]]
జపాన్
[[దస్త్రం:Tokyo stock exchange.jpg|thumb|upright|టోక్యో స్టాక్ ఎక్స్ఛేంజ్ ప్రపంచంలో రెండవ పెద్ద స్టాక్ ఎక్స్ఛేంజ్]].
బ్యాంకింగ్, ఇన్షూరెన్సు, రియల్ ఎస్టేట్, రెటెయిల్ వాణిజ్యం, రవాణా, టెలికమ్యూనికేషన్స్ - ఇవన్నీ జపాన్లో ప్రముఖ వ్యాపారాలు లేదా పరిశ్రమలు. ఎలక్ట్రానిక్ పరికరాలు, మోటారు వాహనాలు, యంత్ర భాగాలు, ఉక్కు, లోహాలు, ఓడలు, రసాయనాలు, వస్త్రాలు, ఆహార పదార్ధాలు వీటన్నింటిలోనూ జపాన్ పరిశ్రమలు అంతర్జాతీయంగా అత్యున్నత ప్రమాణాలు కలిగి ఉన్నాయి. నిర్మాణ రంగం జపాన్లో ఎప్పుడూ చాలా ప్రముఖమైన స్థానం కలిగి ఉంది. ఇందుకు పెద్ద పెద్ద ప్రభుత్వ కంట్రాక్టులు ప్రోద్బలాన్ని అందించాయి. సరకుల తయారీ దారులు, ముడి సరకుల సప్లై చేసేవారు, పంపిణీదారులు, బ్యాంకులు - వీరందరి మధ్య బలమైన సహకారం జపాన్ ఉత్పాదక రంగంలో చాలా ముఖ్యమైన అంశం. వారు ఒక సంఘటితమైన బృందంగా పని చేస్తారు. ఇలాంటి బృందాలను అక్కడ ''[[:en:keiretsu|కేరిత్సూ]]'' అంటారు. పెద్ద పెద్ద కంపెనీలు చాలావరకు తమ ఉద్యోగులకు జీవితకాలం పని హామీ ఇస్తాయి.<ref>{{cite web |url=http://www.economist.com/displayStory.cfm?story_id=7193984 |title=Japan's Economy: Free at last |publisher=[[The Economist]] |date=2006-07-20 |accessdate=2007-03-29}}</ref> ఇటీవలి కాలంలో జపాన్ కంపెనీలు ఈ విధమైన విధానాలను వదలి "లాభసాటి" విధానాలవైపు మళ్ళుతున్నాయి.<ref>{{cite web |url=http://www.moneyweek.com/file/26181/why-germanys-economy-will-outshine-japan.html |title=Why Germany's economy will outshine Japan |publisher=MoneyWeek |date=2007-02-28 |accessdate=2007-03-28}}</ref> ప్రపంచంలో కొన్ని అతిపెద్ద ఫైనాన్సియల్ సర్వీసెస్ కంపెనీలు, బిజినెస్ గ్రూపులు జపాన్లో ఉన్నాయి. - సోనీ, సుమిటోమో, మిత్సుబిషి, టొయోటా వంటివి ప్రపంచ ప్రఖ్యాతమైన బ్రాండ్ పేర్లు. [[:en:Japan Post Bank|జపాన్ పోస్ట్ బ్యాంకు]] అస్సెట్ల ప్రకారం ప్రపంచంలో అతిపెద్ద బ్యాంకు.
1960 నుండి 1980 వరకు రికార్డయిన ప్రగతిని [[:en:Japanese post-war economic miracle|ఒక జపాన్ అద్భుతంగా]] అభివర్ణిస్తారు. ఈ మూడు దశకాలలోను 10%, 5%, 4% క్రమంగా అభివృద్ధి నమోదయ్యింది.<ref>{{cite web |url=http://www.country-data.com/cgi-bin/query/r-7176.html |title=Japan: Patterns of Development |publisher=country-data.com |date=January 1994 |accessdate=2006-12-28}}</ref> తరువాత ప్రగతి కొంత మందగించింది. 1990 దశకంలో జరిగిన అధిక స్పెక్యులేటివ్ పెట్టుబడుల కారణంగా స్టాక్ మార్కెట్లు, రియల్ ఎస్టేటు వ్యాపారాలు గణనీయంగా దెబ్బతిన్నాయి. ప్రభుత్వం చేపట్టిన నివారణ చర్యలు పని చేయలేదు. 2005 తరువాత
జపాన్ భూభాగంలో 15% మాత్రమే వ్యవసాయ యోగ్యమైనది.<ref>Kingshuk Roy. {{PDFlink|[http://www.nourin.tsukuba.ac.jp/~tasae/Japan.pdf Water Resources in relation to Major Agro-Environmental Issues in Japan]|111 [[Kibibyte|KiB]]<!-- application/pdf, 114636 bytes -->}}. College of Bioresource Sciences, Nihon University (2006). Retrieved on [[2007-02-21]].</ref>
చిన్న చిన్న పొలాలను కూడా terrace farming విధానంలో సాగు చేస్తారు. ఎకరాకు జపాన్ వ్యవసాయోత్పాదకత ప్రపంచంలో అత్యంత ఎక్కువ ఉత్పాదకతల స్థానంలో ఉంటుంది. అయితే వ్యవసాయానికి ఇచ్చే సబ్సిడీలు, ఇతర రక్షణ విధానాలు
దాదాపు తన పూర్తి చమురు అవసరాలను జపాన్ దిగుమతి చేసుకొంటుంది. జపాన్లో పన్నులు పాశ్చాత్య దేశాలతో పోలిస్తే బాగా తక్కువ. జి.డి.పి.లో పన్నుల శాతం 2007లో 26.4% ఉంది. ఉద్యోగులలో సగం లోపే ఆదాయపు పన్ను కడతారు. వాట్ పన్ను కేవలం 5% ఉంది. కార్పొరేట్ టాక్సులు మాత్రం బాగా ఎక్కువ.<ref name="oecd2008"/>
[[దస్త్రం:PS3s and controllers at E3 2006.jpg|thumb|right|సోనీ ప్లే స్టేషను-3.]] జపాన్ రవాణా వ్వవస్థ బాగా అభివృద్ధి చెందింది. 2004 నాటికి 1,177,278 కి.మీ (731,683 మైళ్ళు) పక్కారోడ్లు, 173 విమానాశ్రయాలు, 23,577 కి.మీ. (14,653 మైళ్ళు) రైలు మార్గాలు ఉన్నాయి.
పంక్తి 193:
== భాష ==
జపనీసులు మాట్లాడేది జపనీసు భాష అయినా వ్రాసేదపుడు మాత్రం మూడు భాషలు ఉపయోగిస్తారు.
== సైన్సు, టెక్నాలజీ ==
[[దస్త్రం:Honda ASIMO Walking Stairs.JPG|thumb|right|అతి ఆధునిక [[ASIMO]] మోడల్ యొక్క ప్రెస్ రిలీజ్ ఫోటో.]]
జపాన్ [[శాస్త్రీయ పరిశోధన]]లో, ముఖ్యంగా [[సాంకేతిక]], [[యాంత్రిక]] మరియు [[బయోమెడికల్]] పరిశోధనలలో ప్రముఖ దేశం. దాదాపుగా 7,00,000 పరిశోధకులు [[అమెరికన్ డాలర్|$]] 130 బిలియన్ల పరిశోధన మరియు
జపాన్ ప్రపంచంలో అతి పెద్ద మోటారు వాహనాల ఉత్పత్తిదారు.<ref>{{cite web |title=World Motor Vehicle Production by Country |publisher=[[OICA|oica.net]] |date=2006 |url=http://www.oica.net/htdocs/statistics/tableaux2006/worldprod_country-2.pdf |accessdate=2007-07-30}}</ref> ప్రపంచంలో పెద్దవైన 15 ప్రసిద్ధ వాహనాల బ్రాండ్లలో ఆరు జపానువే. అలాగే ప్రపంచంలో 20 అతి పెద్ద సెమికండక్టర్ ఉత్పాదనల అమ్మకాల కంపెనీలలో ఏడు జపాను దేశానికి చెందినవి. అంతరిక్ష పరిశోధనల పట్ల, అంతరిక్షయాన వాహనాల పట్ల కూడా జపాన్ దేశం ఆసక్తి చూపుతున్నది.
పంక్తి 297:
== విద్య, ఆరోగ్య రంగాలు ==
[[దస్త్రం:Yasuda Auditorium, Tokyo University - Nov 2005.JPG|thumb|టోక్యో
1872లో [[:en:Meiji Restoration|మెయిజీ పునరుద్ధరణ]] తరువాత జపాన్లో ప్రాథమిక విద్య, మాధ్యమిక విద్య, విశ్వవిద్యాలయం విద్య అనే వ్యవస్థ మొదలయ్యింది.<ref>{{cite web |url=http://www.fpri.org/footnotes/087.200312.ellington.japaneseeducation.html |title=Beyond the Rhetoric: Essential Questions About Japanese Education |author=Lucien Ellington|publisher=Foreign Policy Research Institute |date=[[2003-12-01]] |accessdate=2007-04-01}}</ref>
1947 తరువాత ప్రాథమిక, మాధ్యమిక పాఠశాల విద్య నిర్బంధంగా ఉంటున్నది. తరువాత దాదాపు అందరు
[[:en:Organisation for Economic Co-operation and Development|OECD]] వారి ఒక అధ్యయనం ప్రకారం 15 సంవత్సరాల
జపాన్లో వైద్య సదుపాయాలు జాతీయ, స్థానిక ప్రభుత్వాలు కలిసి అందిస్తాయి. జాతీయ ఆరోగ్య భీమా పధకం ద్వారా దాదాపు అందరికీ సమస్థాయిలో వైద్య సేవలు లభ్యమవుతున్నాయి. ఈ సేవల ఫీజులు ఒక ప్రభుత్వ కమిటీ నిర్ణయిస్తుంది. కంపెనీ ద్వారా వైద్య భీమా లేనివారికి స్థానిక ప్రభుత్వాల సహకారంతో భీమా పధకం అమలు అవుతుంది.<ref>{{cite web |url=http://www.nyu.edu/projects/rodwin/lessons.html |author=Victor Rodwin|title=Health Care in Japan |publisher=New York University |accessdate=2007-03-10}}</ref>
పంక్తి 312:
<ref>{{cite web |url=http://uk.gamespot.com/gamespot/features/video/hov/index.html |title= The History of Video Games |author= Leonard Herman, Jer Horwitz, Steve Kent, and Skyler Miller|publisher=[[Gamespot]] |accessdate=2007-04-01}}</ref> జపాన్ సంగీతంలో [[:en:koto (musical instrument)|కోటో]] వంటి అనేక వాయిద్యాలు ఇతర సంస్కృతులనుండి గ్రహింపబడ్డాయి.
'''గమనిక : '''
[[:en:Karaoke|కారవోకె]] పాటలు జపాన్ దేశీయులలో అత్యంత జనాదరణ పొందాయి. సాంప్రదాయ ఉత్సవాలకంటే ఇదే పైచేయిలో ఉంది.<ref>Kelly, Bill. (1998). "Japan's Empty Orchestras: Echoes of Japanese culture in the performance of karaoke", ''The Worlds of Japanese Popular Culture: Gender, Shifting Boundaries and Global Cultures'', p. 76. Cambridge University Press.</ref>
పంక్తి 320:
జపాన్ సాహిత్యంలో ఆది కాలంలో వెలువడిన రెండు చరిత్ర పుస్తకాలు ''[[:en:Kojiki|కోజికి]]'' మరియు '[[:en:Nihon Shoki|నిహోన్ షోకి]]'' మరియు 8వ శతాబ్దపు కవితారచన ''[[:en:Man'yōshū|మన్ యోషు]]'' అనేవి చైనా భాష లిపిలో వ్రాయబడ్డాయి.<ref>{{cite web |url=http://www.meijigakuin.ac.jp/~ascj/2000/200015.htm |title= Asian Studies Conference, Japan (2000) |publisher=Meiji Gakuin University |accessdate=2007-04-01}}</ref> తరువాత క్రమంగా జపాన్ భాష ప్రత్యేక లిపి అభివృద్ధి చెందింది. [[:en:Murasaki Shikibu|మురసాకీ రచన]]'' అయిన [[:en:The Tale of Genji|గెంజీ కథ]]'' - అనే పుస్తకం ప్రపంచంలో మొట్ట మొదటి [[నవల]] అని చెప్పబడుతుంది.
== మతం ==
క్రీ.శ.5వ శతాబ్దంలో చైనా నాగరికత జపాన్కు సోకినా వారి నుంచి మతం మాత్రం ప్రవేశించలేదు. చైనా నుంచి 5వ శతాబ్ది కల్లా కొరియాకు ప్రవేశించిన బౌద్ధమతం కొరియా ద్వారానే జపాన్కు చేరింది. క్రీ.శ.580 నాటికి ''ఉమయోదో'' అనే జపాన్ రాజు బౌద్ధాన్ని రాజమతంగా చేశారు. కొరియా భిక్షువులలతో తన ప్రజలకు వైద్యం, జ్యోతిష్యం చెప్పించే ఏర్పాట్లు చేసి దేశస్థులు కొందరు బౌద్ధంలో చేరేలా ప్రోత్సహించారు. బౌద్ధాన్ని గురించి తెలుసుకొమ్మని కొందరు దేశస్థులను రాజు చైనాకు పంపారు. ఆ క్రమంలో కళలు, స్వచ్ఛందసేవ మొదలైనవి కూడా జపాన్కు చైనా నుంచి ప్రవేశించాయి. జన్మత: బ్రాహ్మణుడు, భారద్వాజ గోత్రీకుడు అయిన బోధిసేనుడనే బౌద్ధభిక్షువు క్రీ.శ.736లో భారతదేశం నుంచి చిత్రకారులు, గాయకులను తీసుకుని జపాన్ చేరి 30 సంవత్సరాల పాటు బౌద్ధమత ప్రచారం చేశారు. ఆపైన 8వ శతాబ్దంలో సుధాకర సింహ, అమోఘవజ్ర మొదలైనవారు నిర్మించిన మాంత్రికవాదం, అసంగభిక్షుడు సిద్ధాంతీకరించిన ధర్మలక్షణవాదం జపాన్ చేరాయి. అంతేకాక 9వ శతాబ్దంలో జపనీయులే నూతన సిద్ధాంత నిర్మాణాలు చేయడం ప్రారంభించారు. టెండెయ్, షిన్ గన్ అనే బౌద్ధమత శాఖలు ఏర్పడ్డాయి. 12వ శతాబ్దిలో సిద్ధాంతాలు, కర్మావలంబనలు తగ్గి
== క్రీడా రంగం ==
సాంప్రదాయకంగా చూస్తే జపాన్లో [[సుమో]] ఆట జాతీయ క్రీడగా భావించబడుతుంది. అంతేకాకుండా జపాన్లో జనాదరణ కూడా ఈ క్రీడకే
[[1936]]లో ప్రొఫెషనల్ బేస్బాల్ లీగ్ జపాన్లో
[[1992]]లో జపాన్ ప్రొఫెషనల్ లీగ్ [[ఫుట్బాల్]] స్థాపించబడినప్పటినుంచి అది కూడా పురోగతి చెందుతోంది.<ref>{{cite web |url=http://www.tjf.or.jp/takarabako/PDF/TB09_JCN.pdf |title= Soccer as a Popular Sport: Putting Down Roots in Japan |publisher= The Japan Forum |format = [[PDF]] | accessdate=2007-04-01}}</ref> [[1981]] నుంచి [[2004]] వరకు జపాన్ ఇంటర్నేషన్ కప్ ఫుట్బాల్ను నిర్వహించింది. [[2002]] ప్రపంచ కప్ ఫుట్బాల్ను [[దక్షిణ కొరియా]]తో కలిసి సంయుక్తంగా నిర్వహించింది. [[ఆసియా]]లో జపాన్ అత్యంత సఫలమైన సాకర్ జట్టుగా ఎదిగింది. ఆసియా కప్ ఫుట్బాల్ను 3 సార్లు చేజిక్కించుకోవడమే దీనికి నిదర్శనం.
పంక్తి 334:
[[ఆసియా క్రీడలు|ఆసియా క్రీడల]] నిర్వహణలో కూడా జపాన్ ఇంతవరకు రెండుసార్లు పాలుపంచుకుంది. [[1958]]లో 3వ ఆసియా క్రీడలను రాజధాని నగరమైన [[టోక్యో]] నిర్వహించగా, [[1994]]లో 12వ ఆసియా క్రీడలకు [[హీరోషిమా]] నగరం ఆతిథ్యం ఇచ్చింది. [[2006]]లో [[దోహ]]లో జరిగిన 15వ ఆసియా క్రీడలలో జపాన్ 50 స్వర్ణాలతో పాటు మొత్తం 198 పతకాలతో పతకాల పట్టికలో మూడవ స్థానంలో నిలిచింది.
[[ఒలింపిక్ క్రీడలు|ఒలింపిక్ క్రీడల]] నిర్వహణలో కూడా జపాన్ ఆసియాలో ముందంజలో ఉంది. [[1964]]లోనే ఒలింపిక్ క్రీడలను నిర్వహించి ఈ ఘనత సాధించిన తొలి ఆసియా దేశంగా నిలిచింది. [[2004]]లో [[ఏథెన్స్]]
==ఇవి కూడా చూడండి==
*[[నిషియమా ఆన్సెన్ కియున్కన్]] - ప్రపంచంలోని అత్యంత పురాతన హోటల్
|