విజ్ఞాన సర్వస్వం: కూర్పుల మధ్య తేడాలు

'''విజ్ఞాన కోశము''' లేదా [['''విజ్ఞాన సర్వస్వము]]''' ([[ఆంగ్లం]]: Encyclopedia) అనగా అన్ని విషయాల గురించి లేదా ఒక రంగానికి సంబంధించిన పరిజ్ఞానాన్ని ఒక చోట చేర్చిన వ్రాతప్రతుల సముదాయం. ఇందులో సమాచారం వ్యాసాలుగా విభజిస్తారు. దీన్ని ఉపయోగించడానికి అనువుగా కొన్ని విభాగాలుగా వర్గీకరిస్తారు.

* వీటికి ఒక ప్రామాణిక పద్దతిలోపద్ధతిలో విభజన, వర్గీకరణ కూడా అవసరం

ఇప్పుడు విజ్ఞాన సర్వస్వాలుగా భావిస్తున్న వన్నీ 18 వ శతాబ్దంలో నిఘంటువు ఆధారంగా రూపొందించబడ్డవే. చారిత్రకంగా నిఘంటువులు, విజ్ఞాన సర్వస్వాలు రెండూ విద్యాధికుల చేత వివిధ రంగాలలో నిష్ణాతులైన వ్యక్తులచే రాయబడ్డవే. కానీ వాటి కూర్పు లోకూర్పులో మాత్రం తేడాలున్నాయి. సాధారణంగా నిఘంటువులో అక్షర క్రమంలో అమర్చిన పదాలు, వాటి నిర్వచనాలు, పర్యాయ పదాలు ఉంటాయి. కానీ విజ్ఞాన సర్వస్వంలో ఒక పదం గురించిన పూర్తి సమాచారం కూడా ఉంటుంది. ఉదాహరణలు పద వ్యుత్పత్తి, దాని పూర్వాపరాలు మొదలైనవి.

భారతదేశంలో క్రీ.శ.6 వ శతాబ్ధిలో [[వరాహమిహిరుడు]] రచించిన ''[[బృహత్సంహిత]] '' మొదటి భారతీయ విజ్ఞాన సర్వస్వంగా చెప్పవచ్చు. ఆ తర్వాత 12 వ శతాబ్ధిలోశతాబ్దిలో [[కళ్యాణి చాళ్యుకులు|కళ్యాణి చాళుక్య సోమేశ్వరుడు]] రచించిన [[అభిలషితార్థ చింతామణి]]ని మరో భారతీయ విజ్ఞాన సర్వస్వంగా పేర్కొనవచ్చును<ref>మహబూబ్ నగర జిల్లా సర్వస్వం, మనవి, సంపాదకులు:బి.ఎన్.శాస్త్రి, మూసీ ప్రచురణలు,హైదరాబాద్,1993,పుట-iii</ref>.

;ఆంధ్ర విజ్ఞాన సర్వస్వము: తెలుగులో విజ్ఞాన సర్వస్వాలకు మూల పురుషుడు[[కొమర్రాజు వేంకట లక్ష్మణ రావు]]. ఆయన [[గాడిచెర్ల హరిసర్వోత్తమరావు]], [[రాయప్రోలు సుబ్బారావు]], మరియు[[మల్లంపల్లి సోమశేఖర శర్మ]] ల సహాయంతో తెలుగులో విజ్ఞాన సర్వస్వం కొరకు చేసిన ప్రయత్నం విశేషమైనది. [[ ఆంధ్ర విజ్ఞాన సర్వస్వము]] అనే పేరుతో మూడు సంపుటాలను వెలువరించాడు.

[[File:Andhra Vignana Sarvaswamu Vol1 Cover.png|thumb|ఆంధ్ర విజ్ఞాన సర్వస్వం-సంపుటి 1 (కాశీనాథుని నాగేశ్వరరావు పునఃముద్రణ) ముఖచిత్రం]]

[[File:VignanaSarwasam-Vol4 Darsanamulu-Mathamulu.png|thumb| విజ్ఞాన సర్వస్వం- సంపుటి 4 దర్శనములు-మతములు, శ్రీ పొట్టి శ్రీరాములు విశ్వవిద్యాలయము వారి కొమర్రాజు వేంకట లక్ష్మణరావు తెలుగు విజ్ఞానసర్వస్వ కేంద్రం వారిచే ప్రకటింపబడినదిప్రకటింపబడింది.]]

;తెలుగు విజ్ఞాన సర్వస్వం: తెలుగు భాషా సమితి వారు విషయాల క్రమంలో 16 సంపుటాలుగా తెలుగు విజ్ఞాన సర్వస్వం పేరుతో వెలువరించారు. ఆ తరువాత తెలుగు విశ్వవిద్యాలయము లోవిశ్వవిద్యాలయములో విజ్ఞానసర్వస్వ కేంద్రము వాటిని పరిష్కరించి మరల కొత్త వాటిని ముద్రించింది. <ref>[http://archive.org/details/vignanasarvasvam026049mbp ఆంధ్ర విజ్ఞాన సర్వస్వం సంపుటి 4 దర్శనములు-మతములు ]</ref>

# ఆదిలాబాద్ జిల్లా సర్వస్వం: ఇది [[1990]] లో వెలువడింది.

# మహబూబ్ నగర్ జిల్లా సర్వస్వం (1993) : ఇది ప్రముఖ పరిశోధకులు [[బి.ఎన్.శాస్త్రి]]సంపాదకత్వంలో వెలువడింది. [[కపిలవాయి లింగమూర్తి]], మహ్మద్ హుస్సేన్, [[గంగాపురం హనుమచ్చర్మ]] మొదలగువారు ఈ సర్వస్వానికి తమ వంతు తోడ్పాటునందించారు.

*[[పొట్టి_శ్రీరాములు_తెలుగు_విశ్వవిద్యాలయముపొట్టి శ్రీరాములు తెలుగు విశ్వవిద్యాలయము#కొమర్రాజు వేంకట లక్ష్మణ రావు విజ్ఞాన సర్వస్వ కేంద్రము|కొమర్రాజు వేంకట లక్ష్మణ రావు విజ్ఞాన సర్వస్వ కేంద్రము]]