బొమ్మిరెడ్డి నరసింహారెడ్డి: కూర్పుల మధ్య తేడాలు

| caption = బి. ఎన్. రెడ్డి

| birth_date = [[నవంబర్{{birth date|1908|11|16]], [[1908]]}}

| birth_place = [[వైఎస్ఆర్ జిల్లాకొత్తపల్లి]], [[పులివెందుల]] తాలూకా, [[కొత్తపల్లివైఎస్ఆర్ జిల్లా]]

| knownoccupation = [[తెలుగు సినిమా]] దర్శకుడు మరియు నిర్మాత

'''బొమ్మిరెడ్డి నరసింహారెడ్డి (బి.ఎన్.రెడ్డి)''' (Bommireddy Narasimha Reddy / B.N.Reddy)([[నవంబర్ 16]], [[1908]] - [[నవంబర్ 8]], [[1977]]) అనేప్రముఖ పేరుసినీ వినగానేదర్శక మదిలోనిర్మాత. మల్లెల[[దాదాసాహెబ్ మాలలూగుతాయి.ఫాల్కే ఆయనఅవార్డు]] సృష్టించినపొందిన అజరామరమైనతొలి చలనచిత్రదక్షిణ కళాఖండాలుభారతీయుడు. ఆయన సృష్టించిన ''[[మల్లీశ్వరి]]''తో సహాబహుళ మనప్రజాదరణ కళ్ళ ముందుపొందిన కదలాడతాయిచిత్రం. బి.ఎన్.రెడ్డి [[తెలుగు సినిమా]] దర్శకుడు మరియు నిర్మాత. [[దాదాసాహెబ్ ఫాల్కే అవార్డు]] పొందిన తొలి దక్షిణ భారతీయుడు.<ref>1969లో మొట్టమొదటి దాదాసాహెబ్ ఫాల్కే అవార్డు గ్రహించిన [[దేవికారాణి]] విశాఖపట్నంలో జన్మించింది. కాని ఆమె బెంగాలీ కుటుంబానికి చెందినది. నట జీవితం అధికంగా హిందీ విత్రరంగంలోచిత్రరంగంలో గడచింది. తరువాత రష్యన్ చిత్రకారుడు [[:en:Svetoslav Roerich|స్వెటొస్లావ్ రోరిచ్]]‌ను పెళ్ళాడి బెంగళూరులో చివరి జీవితం గడిపింది. ఆమెను దక్షిణ భారతీయురాలిగా పరిగణిస్తే బి.ఎన్. రెడ్డి దాదాసాహెబ్ ఫాల్కే అవార్డు గ్రహించిన రెండవ దక్షిణ భారతీయుడౌతాడు</ref> [[పద్మ భూషణ్]] పురస్కార గ్రహీత.

బి. ఎన్. రెడ్డి [[నవంబర్ 16]], [[1908]]న [[వైఎస్ఆర్ జిల్లా|వైఎస్ఆర్ కడప జిల్లా]] [[పులివెందుల]] తాలూకా [[కొత్తపల్లి]] గ్రామంలోని ఒక [[వ్యవసాయదారుడు|రైతు]] [[కుటుంబము|కుటుంబం]]<nowiki/>లోకుటుంబంలో జన్మించారు. బి. ఎన్. తండ్రి గారైన నరసింహారెడ్డి [[రంగూన్]] (ఇప్పటి యాంగాన్)కు [[మద్రాసు]](చెన్నై) నుంచి [[ఉల్లిపాయలు]] ఎగుమతి చేసేవాడు.

తండ్రి వ్యాపార రీత్యా [[మద్రాసు]]లో పెరిగిన బి. ఎన్. చదువుకునే రోజుల్లోనే నాటకాల్లో వేషాలు వేసేవాడు. '[[వరవిక్రయము|వరవిక్రయం]]' నాటకంలో ఆయన ప్రతిభను ప్రత్యక్షంగా చూసిన [[గాంధీజీ]] ఆయన్ను ప్రత్యేకంగా ప్రశంసించాడు. చదువు పూర్తయ్యాక బి. ఎన్. [[రంగూన్]] వెళ్ళి ఏదైనా వ్యాపారం చేయాలనుకున్నాడు. అయితే అప్పట్లో ఉధృతంగా సాగుతున్న స్వదేశీ ఉద్యమ ప్రభావం వల్ల విదేశీ వ్యాపారం చేసే ఆలోచన మానుకుని [[కలకత్తా]] వెళ్ళి [[శాంతినికేతన్]]లో కొంత కాలం గడిపాడు. అక్కడ ఆయన లలిత కళల పట్ల విశేషంగా ఆకర్షితుడయ్యాడు. [[రంగూన్]]లో ఉన్న రోజుల్లో అక్కడి [[జానపద కళలు|జానపద]] కళా రూపాలను, వీధి ప్రదర్శనలను ఆసక్తిగా పరిశీంచాడు. ఆ అనుభవాల ఫలితంగా ఆయన తిరిగి వచ్చాక చలన చిత్ర రంగం వైపు మొగ్గు చూపాడు. ముఖ్యంగా ప్రసిద్ధ [[బెంగాలీ]] దర్శకుడు దేవకీబోస్ తీసిన 'సీత' చిత్రం చూశాక తనకు సినిమాలు తీయాలనే కోరిక కలిగిందని బి.ఎన్. చెబుతూండే వాడు.

అయితే అప్పట్లో చిత్ర రంగం లోని వారికి ఇప్పటిలా [[సంఘం]]<nowiki/>లోసంఘంలో గౌరవముండేది కాదు. మొదట్లో వచ్చినవన్నీ పౌరాణికాలే అయినా తర్వాతతర్వాత సినీమాధ్యమానికున్న విస్తృతినీ, సౌలభ్యాన్నీ, సమాజమ్మీద అది చూపగల ప్రభావన్నీ సరిగా గుర్తించిన కొందరు సంస్కరణవాదులు సినిమాల ద్వారా అప్పటి సామాజిక సమస్యలైన అస్పృశ్యత, [[బాల్యవివాహాలు]], విధవావివాహనిషేధం లాంటి దురాచారాలకు వ్యతిరేకంగా ప్రజల్లో అవగాహన కలిగించి, వారి దృక్పథంలో మార్పు తీసుకు వచ్చే ప్రయత్నం చేశారు. దాంతో మార్పునంగీకరించని పెద్దలు, సంప్రదాయవాదులు సినిమాలు తీసేవారిని చెడిపోయిన వారుగాను, చూసేవారిని పోకిరీలుగానూ పరిగణించేవారు.

అంతేగాక అప్పట్లో ([[1952]] వరకూ)సెన్సారింగు కూడా లేకపోవడం వల్లా, సినిమాల్లోని రాజకీయపరమైన అంశాలు తప్ప మిగిలిన విషయాల్లో [[బ్రిటిష్]] ప్రభుత్వ ఉదాశీనత వల్లా కొందరు దర్శకులు ప్రేక్షకులను "రంజింపజేసే" ప్రయత్నాలు కూడా యథేచ్ఛగా చేసేవారు.(మన దేశంలో వెండితెరమీద ముద్దు సీన్లు [[1922]]లో విడుదలైన 'పతిభక్తి' అనే మూకీ సినిమాలో మొదలయ్యాయి.) బి.ఎన్. పూర్తిగా సంస్కరణాభిలాషతోనే సినిమాలు తీశాడు గానీ అలాంటి చౌకబారు ప్రయత్నాలు అణుమాత్రమైనా చేయలేదు. మొదటి నుంచీ చివరి వరకూ విలువల పట్ల తనకున్న నిబద్ధతను వీడలేదు.

అప్పట్లో ''రాయలసీమ బిర్లా''గా పేరు పొందిన [[తాడిపత్రి]] వాస్తవ్యులు [[మూలా లక్ష్మినారాయణ స్వామి]] పెట్టుబడితో [[కె.వి.రెడ్డి]], [[చిత్తూరు నాగయ్య]], [[ముదిగొండ లింగమూర్తి]] వంటి మిత్రులతో కలిసి [[వాహినీ పిక్చర్స్]] స్థాపించాడు. దాంతో తెలుగు చలన చిత్ర చరిత్రలో ఒక సువర్ణాధ్యాయానికి క్లాప్ కొట్టినట్లయింది. 'వాహినీ' చిత్రాలన్నింటికీ ఆయనే నిర్మాత కాగా ఆయన దర్శకత్వం వహించిన చిత్రాలలో [[భాగ్యరేఖ]] (పొన్నలూరి బ్రదర్స్), [[పూజాఫలం]] (శంభూ ఫిలిమ్స్) తప్ప మిగతావన్నీ వాహినీ చిత్రాలే.

తర్వాత కె. వి. రెడ్డి దర్శకత్వంలో '''[[భక్త పోతన(1942 సినిమా)|భక్త పోతన]]'''([[1942]]), '''[[యోగి వేమన]]'''([[1947]]) నిర్మించాడు. ఈ సినిమాల్లో నాగయ్య నటన తారాస్థాయినందుకుని ఆయనను తెలుగులో తొలి మెగాస్టార్ ను చేసింది. అంతవరకూ [[కాంచనమాల]] లాంటి నటీమణులే సూపర్ స్టార్స్. మొదట్లో 'సుమంగళి' చిత్రంలో నాగయ్యను వృద్ధ సంఘసంస్కర్త పాత్ర వేయమన్నప్పుడు ఆయన కళ్ళనీళ్ళపర్యంతమయ్యాడట. అయితే ఆ పాత్ర ఆయనకు గొప్ప పేరు ప్రఖ్యాతులు తెస్తుందని నచ్చజప్పి బి.ఎన్. ఆయనను ఒప్పించాడు. తర్వాత [[భక్తపోతన]] విషయంలోనూ దాదాపుగా అలాగే జరిగింది. ఆ పాత్రలు నిజంగానే తనకు గొప్ప పేరు తీసుకు రావడంతో నాగయ్య [[1946]]లో తనే స్వయంగా [[త్యాగయ్య(1946)|త్యాగయ్య]] తీశాడు.