వికీపీడియా

హర్యానా: కూర్పుల మధ్య తేడాలు

చరిత్రలో దిద్దుబాట్లను ఎంపిక చేసుకుంటూ తేడాలు చూడండి
← మునుపటి తేడాతరువాతి తేడా →
Content deleted Content added
విజువల్వికీటెక్స్ట్
చి TheAwesome21, పేజీ హర్యానా ను హర్యాణా కు తరలించారు: హిందీలో మరియు చాలా భాషలలో "హర్యాణా" అని రాయబడింది.
చి "హర్యానా" అనే పేరుని "హర్యాణా"కు మార్చాను.
పంక్తి 1:
{{Unreferenced}}
{{భారత రాష్ట్ర సమాచారపెట్టె|
state_name=హర్యానాహర్యాణా |
image_map=Haryana in India (disputed hatched).svg |
capital=[[ఛండీగఢ్]] |
పంక్తి 26:
footnotes = |
}}
'''హర్యానాహర్యాణా''' (హింది: हरयाणा, Haryana )
వాయువ్య [[భారతదేశము]]లోని ఒక రాష్ట్రము. దీనికి ఉత్తరాన [[పంజాబ్]] మరియు [[హిమాచల్ ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములు, పశ్చిమాన మరియు దక్షిణాన [[రాజస్థాన్]] సరిహద్దులుగా ఉన్నాయి. తూర్పున [[యమునా నది]] హర్యానాహర్యాణా మరియు [[ఉత్తరాఖండ్]] మరియు [[ఉత్తర్ ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములకు సరిహద్దుగా ఉంది. [[ఘగ్గర్ నది]], మర్ఖందా, తంగ్రి, సాహిబీ మొదలైన నదులు రాష్ట్రము గుండా ప్రవహించుచున్నాయి.
 
== భౌగోళికము ==
హర్యానాహర్యాణా ఉత్తరాన 27 డిగ్రీల 37' నుండి 30 డిగ్రీల 35' అక్షాంశముల మధ్య మరియు 74 డిగ్రీల 28' నుండి 77 డిగ్రీల 36' రేఖాంశముల మధ్య ఉంది. హర్యానాహర్యాణా రాష్ట్రము సముద్రమట్టమునకు 700 నుండి 3600 అడుగుల ఎత్తున ఉంది. పరిపాలనా సౌలభ్యము కొరకు రాష్ట్రము నాలుగు విభాగములుగా విభజించబడింది. అవి [[అంబాలా]], [[రోతక్]], [[గుర్‌గావ్]] మరియు [[హిస్సార్]]. రాష్ట్రము 19 జిల్లాలు, 47 ఉప-విభాగములు, 67 తాలూకాలు, 45 ఉప-తాలూకాలు మరియు 116 బ్లాకులుగా విభజించబడింది. హర్యానాలోహర్యాణాలో మొత్తము 81 నగరములు మరియు పట్టణములు, 6,759 గ్రామాలు ఉన్నాయి. 1,553 చదరపు కిలోమీటర్ల విస్తీర్ణములో అడవులు ఉన్నాయి. హర్యానాహర్యాణా యొక్క నాలుగు ముఖ్య భౌగోళిక విశేషాలు.
* [[శివాలిక్]] పర్వతశ్రేణులు
* [[యమునా నది|యమునా]] - [[ఘగ్గర్]] ([[సరస్వతీ నది|సరస్వతి]]) పల్లపు భూమి
పంక్తి 37:
 
== చరిత్ర ==
[[పంజాబ్]] ప్రాంతములో అధికముగా [[హిందీ]] మాట్లాడే భాగము హర్యానాహర్యాణా అయినది. [[పంజాబీ]] మాట్లాడే భాగము పంజాబ్ రాష్ట్రము అయినది. ప్రస్తుత హర్యానాహర్యాణా జనాభాలో హిందువులు అధిక సంఖ్యాకులు. భాషా సరిహద్దు మీద ఉన్న [[ఛండీగఢ్]], [[కేంద్ర పాలిత ప్రాంతము]]గా యేర్పడి రెండు రాష్ట్రములకు రాజధానిగా వ్యవహరింపబడుతున్నది.
 
4000 సంవత్సరాల పురాతన చరిత్రగల హర్యానాహర్యాణా [[వైదిక]] మరియు [[హిందూ]] నాగరికతలకు పుట్టినిల్లు. 3000 సంవత్సరాల క్రితము ఇక్కడే [[శ్రీకృష్ణభగవానుడు]] [[మహాభారతం|మహాభారత]]యుద్ధ ప్రారంభ సమయమున [[గీత]]ను ప్రవచించాడు. మహాభారత యుద్ధమునకు మునుపు సరస్వతి లోయలోని, కురుక్షేత్ర ప్రాంతములో దశ చక్రవర్తుల యుద్ధము జరిగింది. మహాభారతములో (క్రీ.పూ.900) హర్యానాహర్యాణా ''బహుధాన్యక'' (సకల సంపదల భూమి) అని వ్యవహరింపబడింది. ''హరియానా'' అన్న పదము మొదట ఢిల్లీ మ్యూజియంలో ప్రదర్శించబడుతున్న 1328 ప్రాంతపు [[సంస్కృత]] శాసనములో కనిపిస్తున్నది. ఈ శాసనములో ఈ ప్రాంతము భూతల స్వర్గముగా అభివర్ణించబడింది. ఆర్య సంస్కృతి ఇక్కడే పుట్టి పెరిగినదని చాటుతున్నది.
 
నౌరంగాబాద్, [[భివానీ]]లోని మిత్తతల్, ఫతేబాద్ లోని కునాల్, హిస్సార్ దగ్గరి అగ్రోహా, జింద్ లోని [[రాఖీగర్హీ]], రోతక్ లోని రూఖీ మరియు సిర్సాలోని [[బనావలి]] మొదలైన ప్రాంతములలో జరిపిన పురావస్తు త్రవ్వకాలలో హరప్పా సంస్కృతి మరియు హరప్ప పూర్వ సంస్కృతుల ఆధారములు లభించినవి. [[కురుక్షేత్ర]], పెహోవా, తిల్‌పట్ మరియు పానిపట్ ప్రాంతాలలో దొరకిన మట్టి కుండలు, శిల్పాలు, ఆభరణాలు మహాభారత కథకు చారిత్రతకు ఆధారములు సమకూర్చినాయి. ఈ ప్రాంతాలన్ని మహాభారతములో ప్రీతుదక (పెహోవ), తిలప్రస్థ (తిల్‌పట్), పానప్రస్థ (పానిపట్) మరియు సోనప్రస్థ (సోనిపట్) గా ఉల్లేఖించబడినవి.
=== హర్యానాహర్యాణా జిల్లాలు ===
{{:భారతదేశ జిల్లాల జాబితా/హర్యానా|showheader=yes}}
 
పంక్తి 59:
 
== ఇవి కూడా చూడండి ==
* [[హర్యానా ముఖ్యమంత్రులు|హర్యాణా ముఖ్యమంత్రులు]]
 
== బయటి లింకులు ==
* [http://www.haryana-online.com హర్యానాహర్యాణా ఆన్లైన్]
** [http://haryana-online.com/History/history.htm హర్యానాహర్యాణా చరిత్ర]
** [http://haryana-online.com/People/people.htm హర్యానాహర్యాణా ప్రజలు]
** [http://haryana-online.com/Culture/culture.htm హర్యానాహర్యాణా సంస్కృతి]
** [http://haryana-online.com/Fauna/haryana_birds.htm హర్యానాహర్యాణా పక్షులు]
* [http://haryana.nic.in హర్యానాహర్యాణా ప్రభుత్వ వెబ్‌సైటు]
 
{{భారతదేశం}}
"https://te.wikipedia.org/wiki/హర్యానా" నుండి వెలికితీశారు