బాబురావ్ సెడ్మకె

బాబూరావు పుల్లేసూర్ సెడ్మకె (మరాఠీ: बाबुराव पुलेसुर शेदमाके; 1833–1858) ఒక భారతీయ స్వాతంత్ర్య సమరయోధుడు, మధ్య భారతదేశానికి చెందిన గోండు అధిపతి. 1857 భారత తిరుగుబాటు సమయంలో, అతను చందా జిల్లాలో తిరుగుబాటుకు నాయకత్వం వహించాడు.

బాబురావ్ సెడ్మకె
చాంద గఢ్ రాజ్యానికి చెందిన రాజు
జననం	బాబురావ్‌ పుల్లెషుర్ సెడ్మకె 1833 మార్చి 12 కిష్టపూర్, చంద్రపూర్
మరణం	1858 అక్టోబరు 21
ఇతర పేర్లు	వీర్ బాబురావ్ సెడ్మకె
ప్రసిద్ధి	1857 భారత స్వాతంత్ర్య తిరుగుబాటు సమయంలో చందా జిల్లాలో తిరుగుబాటుదారుడు
తండ్రి	పుల్లెషుర్
తల్లి	జుర్జ కువర్

గోండు కుటుంబంలో జన్మించిన అతను 1858లో ఏడు నెలల పాటు బ్రిటిష్ వారికి వ్యతిరేకంగా అనేక పోరాటాలు చేశాడు. బ్రిటీష్ ప్రభుత్వానికి వ్యతిరేకంగా తిరుగుబాటు చేసినందుకు చివరికి అతన్ని పట్టుకుని ఉరితీశారు.

బాబూరావ్ సెడ్మకె పరాయి పాలనకు వ్యతిరేకంగా చేసిన తిరుగుబాటుకు గోండు సమాజం ఇప్పటికీ గుర్తింపుగా గోండ్వానా ప్రాంతం అంతటా అతని జయంతి, వర్ధంతి ప్రతి సంవత్సరం జరుపుకుంటారు. అతని ధైర్యానికి చిహ్నంగా వీర్ అనే ఇంటిపేరు అతని పేరుకు జోడించబడింది.

బాల్యం మరియు విద్యాభ్యాసం

బాబురావ్ 1833 మార్చి 12న చందా జిల్లాలోని అహేరి తహసీల్‌లోని కిష్త్‌పూర్ గ్రామంలో జన్మించాడు. అతను పుల్లేసర్ బాపు, జుర్జా కున్వర్‌ల పెద్ద కుమారుడు. అతని తండ్రి పుల్లేసర్ బాపు అహేరి పరగణాలోని మొలంపల్లి గ్రామ భూస్వామి. బాబురావ్ బాల్యం నుంచే అస్త్ర, శాస్త్ర విద్యలో నైపుణ్యం సాధించాడు. బాబూరావ్ గోటుల్‌లో ప్రాథమిక విద్యను అభ్యసించాడు , అనంతరం ఆంగ్ల విద్య కోసం రాయ్‌పూర్ వెళ్లి చదువుకొని తిరిగి సొంత ఊరికి చేరుకున్నారు. 18 ఏళ్ల వయస్సులో ఆదిలాబాద్ జిల్లాకు చెందిన రాజ్ కున్వార్‌తో వివాహం తరువాత జమిందారీగా బాధ్యతలు తీసుకున్నారు.

ఉద్యమ జీవితం

బ్రిటిష్ వారు 1854లో నాగ్‌పూర్‌లోని భోంస్లే నుండి చందా పరిపాలనను చేపట్టారు. వాళ్ళు పరిపాలన, రెవెన్యూ మరియు మతపరమైన విధానంలో అనేక మార్పులు చేసారు, వీటిని స్థానిక ప్రజలు తీవ్రంగా వ్యతిరేకించారు.1857 నాటి భారతీయ తిరుగుబాటు మే 1857లో ఉత్తర భారతదేశంలో ప్రారంభమైంది. బాపురావు ఈ అవకాశాన్ని ఉపయోగించుకుని సుమారు 500 మంది గిరిజనులతో కూడిన దళాన్ని ఏర్పాటు చేసి 1857 సెప్టెంబర్‌లో తన సైన్యం జంగోం దళ్‌ను స్థాపించారు.మార్చి 1858లో, ఇతను బ్రిటిష్ పరిపాలనలో ఉన్న రాజ్‌గఢ్ పరగణాను స్వాధీనం చేసుకున్నాడు. వెంటనే ఆ ప్రాంతంలోని ఇతర జమీందార్లు, ముఖ్యంగా అడ్డపల్లి మరియు ఘోట్‌ల జమీందార్ అయిన వెంకటరావు తిరుగుబాటులో వారితో చేరారు. భారత భూమిని అంగుళం అంగుళం ఆక్రమించుకుంటున్న ఆంగ్లేయుల నుండి రాజ్య రక్షణకు ప్రతిజ్ఞ చేసి ఆదివాసీ గిరిజనులను, ముస్లింలను, మరాఠీలను ఏకం చేసి తన సైన్యంతో ఆంగ్లేయులపై అడవి ప్రాంతాల్లో దాడులు జరిపారు.

ఈ తిరుగుబాట్ల గురించి విన్న చందా డిప్యూటీ కమీషనర్ కెప్టెన్ WH క్రిక్టన్ దానిని అణచివేయడానికి 1700 మంది బలగాలకు నాయకత్వం వహించాడు. 1858 మార్చి 13న నంద్‌గావ్ ఘోసారి గ్రామ సమీపంలో బ్రిటీష్ వారు సెడ్మకె సైన్యాన్ని మొదటిసారి దాడి చేశారు. గోండులు ఈ యుద్ధంలో విజయం సాధించారు మరియు బ్రిటిష్ వారిపై తీవ్రమైన ప్రాణనష్టం మరియు సామగ్రిని కలిగించారు.

రెండు సైన్యాలు 1858 ఏప్రిల్ 19న సాగన్‌పూర్‌లో మరియు 27 ఏప్రిల్ 1858న బామన్‌పేత్‌లో మళ్లీ తలపడ్డాయి. ఈ రెండు యుద్ధాల్లోనూ సెడ్మకె సైన్యం గెలిచింది. బ్రిటీష్ సైన్యం వారిని వెంబడించింది కానీ 10 మే 1858న ఘోట్ గ్రామంలో వరుసగా మూడో ఓటమిని చవిచూసింది. ఈ దాడిలో ఇద్దరు బ్రిటీష్ టెలిగ్రామ్ ఉద్యోగులు మరణించారు,

బాబూరావు సైన్యం గెరిల్లా టెక్నిక్‌లలో నిష్ణాతులు. అతను విల్లును మరియు కొన్ని సందర్భాలలో బాగా ఉపయోగించాడు.మరియు కొన్ని సందర్భాల్లో కొండపై నుండి బ్రిటీష్ సైనికులపైకి రాళ్లు కూడా విసిరారు. ఇంకా, కొండ ప్రాంతాలు మరియు అడవులు బ్రిటీష్ వారి పురోగతిని కష్టతరం చేశాయి మరియు వారు వెనక్కి వెళ్ళవలసి వచ్చింది. యుద్ధాలు పెద్దగా సహాయం చేయకపోవడంతో, కెప్టెన్ క్రిక్టన్ బాబూరావు షెడ్మాకేని పట్టుకోవడానికి రూ.1000 రివార్డ్ ఫిక్స్ చేశారు. మరియు తిరుగుబాటును అణచివేయడంలో బ్రిటిష్ వారికి మద్దతు ఇవ్వడానికి కొంతమంది పెద్ద గోండు భూస్వాములపై ఒత్తిడి తెచ్చారు. ఇది సహాయకారిగా రుజువైంది మరియు అహేరీకి చెందిన మహిళా జమీందార్ లక్ష్మీబాయి ద్రోహిగా మారి, బాబూరావును క్రిక్టన్‌కు సమర్పించే బాధ్యతను స్వీకరించింది. చివరికి అతను 18 సెప్టెంబర్ 1858 న లక్ష్మీబాయి సేనలు అతన్ని పట్టుకుని కెప్టెన్ క్రిక్టన్‌కు అప్పగించారు.

బాపురావును చందా అంటే నేటి చంద్రాపూర్‌కు తీసుకొచ్చి కేసు నమోదు చేశారు. బ్రిటిష్ ప్రభుత్వానికి వ్యతిరేకంగా తిరుగుబాటు చేసినందుకు బ్రిటీష్ వారు అతన్ని దోషిగా గుర్తించారు. సెడ్మకిని బంధించి నాటి గోండు రాజు కోట నేటి చంద్రాపూర్ జైలు ప్రాంతంలో నేటికి సజీవంగా ఉన్న వృక్షానికి 1858 అక్టోబరు 21న చందా జైలులో ఉరి తీశారు.

వారసత్వం

బాబూరావ్ సెడ్మకె యొక్క ధైర్యసాహసాలు అతని జీవితకాలంలో గోండు గ్రామాలలో వ్యాపించాయి.అతను 1858లో ఉరితీసినప్పటికీ, తిరుగుబాటు కొనసాగింది మరియు అతని పొత్తులు దానికి మరింత ఆజ్యం పోశాయి.ముస్లిం రోహిల్లాలు కూడా తిరుగుబాటులో చేరారు మరియు సిర్పూర్, ఆదిలాబాద్ వరకు విస్తరించారు , అలాగే హైదరాబాద్ రెసిడెన్సీపై కూడా దాడి జరిగింది. ఈ యుద్ధాలు మరియు వాగ్వివాదాలు 1860 వరకు కొనసాగాయి.బాబూరావు సెడ్మకి దీర్ఘకాల వారసత్వాన్ని విడిచిపెట్టాడు మరియు గోండ్వానా ప్రాంతం అంతటా ఆయన జయంతి మరియు వర్ధంతి జరుపుకుంటారు.

వీర్ అంటే ధైర్యవంతుడు. చంద్రాపూర్ జైలు ముందు అతనిని ఉరితీసిన పీపల్ చెట్టు స్మారక చిహ్నంగా మార్చబడింది, ఇక్కడ అతని జయంతి మరియు వర్థంతి సందర్భంగా ప్రతి సంవత్సరం వేలాది మంది ప్రజలు వచ్చి నివాళ్ళు అర్పిస్తారు. ఈ ప్రాంతంలోని అనేక పాఠశాలలు, కళాశాలలు, పార్కులు మొదలైన వాటికి అతని పేరు పెట్టారు. 12 మార్చి 2009న సెడ్మకె జయంతి సందర్భంగా అతని జ్ఞాపకార్థం ఇండియా పోస్ట్ ఒక పోస్టల్ స్టాంపును విడుదల చేసింది.