మంగళాదేవి దేవాలయం
మంగళాదేవి ఆలయం భారతదేశంలోని కర్ణాటక రాష్ట్రంలోని మంగళూరు నగరంలోని బోలారా వద్ద ఉన్న హిందూ దేవాలయం. ఈ దేవత పేరు మీదుగానే మంగుళూరుకు ఆ పేరు వచ్చింది[1][2]. 9వ శతాబ్దంలో మత్స్యేంద్రనాథ్ ఆధ్వర్యంలో అహేపా రాజవంశానికి చెందిన రాజు కుందవర్మన్ నిర్మించారు. మరొక పురాణం ప్రకారం, ఈ ఆలయాన్ని విష్ణువు పది అవతారాలలో ఒకటైన పరశురాముడు నిర్మించాడని, ఆ తరువాత కుందవర్మన్ చేత విస్తరించబడిందని నమ్ముతారు[3].
| మంగళాదేవి ఆలయం | |
|---|---|
 మంగళాదేవి ఆలయ ధ్వజస్తంభం | |
| ప్రదేశం | |
| దేశం: |  భారతదేశం |
| రాష్ట్రం: | కర్ణాటక |
| జిల్లా: | దక్షిణ కన్నడ |
| స్థానికం: | మంగుళూరు |
| అక్షాంశ రేఖాంశాలు: | 12°50′57″N 74°50′36″E / 12.8491°N 74.8432°E |
| నిర్మాణ శైలి, సంస్కృతి | |
| వాస్తు శిల్ప శైలి : | కేరళ శైలి |
| ఇతిహాసం | |
| వెబ్ సైట్: | http://www.mangaladevitemple.com/ |
చరిత్ర
మార్చుతొమ్మిదవ శతాబ్దపు రాజు కుందవర్మన్ కాలంలో ఈ ఆలయం మొదట స్థాపించబడింది. ఇతను అహేపా వంశానికి చెందిన రాజు. నేపాల్ నుండి నాథ్ శాఖకు చెందిన మచేంద్రనాథ్, గోరక్షనాథ్ అనే సన్యాసులు నేత్రావతి నదిని దాటి కుందవర్మన్ రాజ్యానికి వచ్చారు. ఈ ప్రదేశం క్రమంగా గోరఖండిగా ప్రసిద్ధి చెందింది . వాళ్లు ఆశ్రమాన్ని స్థాపించడానికి నేత్రావతి నది దిగువన ఉన్న ప్రాంతాన్ని ఎంచుకున్నారు.సాధువుల ద్వారా కుందవర్మ రాజు ఈ ప్రదేశం మాత మంగళాంబకు చెందినదని, ఒకప్పుడు ఈ ప్రదేశంలో మాత మంగళాంబే ఉండేదని తెలుసుకున్నాడు. వికాశిన, అండాసురులు భూమిని నాశనం చేయడానికి ప్రయత్నించినప్పుడు, మాత మంగళాంబే రాక్షసులను ఓడించి పృథ్వీని రక్షించి అక్కడ వెలసింది[1][4].
ఆలయ నిర్మాణ శైలి
మార్చుఈ ఆలయం కేరళ నిర్మాణ శైలిలో నిర్మించబడింది. దక్షిణ భారతదేశంలోని కేరళ రాష్ట్రంలోని అన్ని దేవాలయాలు, పశ్చిమ కనుమలు ఈ శైలిలో నిర్మించబడ్డాయి. ఆలయంలో రెండు అంతస్థుల గోపుర ఉంది. పై అంతస్తులో కొటుపుర (పండుగల సమయంలో డప్పులు కొట్టే హాలు)ను కప్పి ఉంచే చెక్క నడక మార్గాలు ఉన్నాయి. ఆలయం చుట్టూ చతురస్రాకారపు గోడ ఉంది, దీనిని క్షత్ర-మడిల్లుక అంటారు[5]. దీని ప్రధాన నిర్మాణం గ్రానైట్‌, లేటరైట్‌తో చేసారు, దీనికి టెర్రకోట టైల్స్‌తో చేసిన శంఖాకార పైకప్పు ఉంది. గర్భగుడి మధ్యలో నాగదేవతలు తక్కువ ఎత్తులో కొలువై ఉన్నారు. మంగళా దేవి కూర్చున్న భంగిమలో ధరపాత్రగా చిత్రీకరించబడింది. విగ్రహానికి ఎడమ వైపున ఒక చిన్న లింగం కూడా ఉంది. ఆలయం ప్రతిరోజూ ఉదయం 6 నుండి 10 గంటల వరకు, మధ్యాహ్నం 12 నుండి మధ్యాహ్నం 1 గంటల వరకు, సాయంత్రం 4 నుండి రాత్రి 8 గంటల వరకు తెరిచి ఉంటుంది[6][7].
పండుగలు
మార్చునవరాత్రులలో మంగళాదేవిని ఏడవ రోజు చండికా (మరికామాబా) గా, ఎనిమిదవ రోజు మహా సరస్వతిగా పూజిస్తారు. తొమ్మిదవ రోజున అమ్మవారిని వాగ్దేవిగా పూజించి ఆయుధ పూజ నిర్వహిస్తారు[8].
మూలాలు
మార్చు- ↑ 1.0 1.1 Venkataraya Narayan Kudva (1972). History of the Dakshinatya Saraswats. Samyukta Gowda Saraswata Sabha. p. 260.
- ↑ Temple India. Vivekananda Prakashan Kendra. 1981. p. 160.
- ↑ http://www.mangaladevitemple.com/
- ↑ Temple India. Vivekananda Prakashan Kendra. 1981. p. 160.
- ↑ Cultural Heritage of Kerala. Kerala, India: DC Books. 2008. p. 139. ISBN 9788126419036.
- ↑ R., Krishnamurthy (21 May 2015). "In the lap of the Western Ghats". The Hindu. Retrieved 23 August 2015.
- ↑ Subodh Kapoor, ed. (2002). The Indian Encyclopaedia: Kamli-Kyouk Phyu. Vol. 13. Genesis Publishing Pvt Ltd. p. 3963. ISBN 9788177552577.
- ↑ "Rathotsava at Mangaladevi draws large crowd". Mangalorean. 21 March 2009. Archived from the original on 27 February 2016. Retrieved 23 August 2015.