మలబార్ జిల్లా, (మలయాళ జిల్లా ) ,[1] , బ్రిటీష్ ఇండియాలో బొంబాయి ప్రెసిడెన్సీ ( 1792-1800) , మద్రాస్ ప్రెసిడెన్సీ (1800-1947)  నైరుతి మలబార్ తీరంలో ఒక పరిపాలనా జిల్లా. స్వతంత్ర భారతదేశం లో మద్రాసు రాష్ట్రం [2] (1947-1956). ఇది పూర్వపు మద్రాసు రాష్ట్రంలో అత్యధిక జనాభా, మూడవ అతిపెద్ద జిల్లా. బ్రిటీష్ జిల్లాలో ప్రస్తుత జిల్లాలైన కన్నూర్ , కోజికోడ్ , వాయనాడ్ , ఉన్నాయి. మలప్పురం , పాలక్కాడ్ ( చిత్తూరు తాలూకా మినహా ), చవకడ్ తాలూకా , త్రిసూర్ జిల్లాలోని కొడంగల్లూర్ తాలూకాలోని కొన్ని భాగాలు ( పొన్నాని తాలూకా పూర్వ భాగం), ప్రస్తుత కేరళ రాష్ట్రంలోని ఉత్తర, మధ్య భాగాలలో ఎర్నాకులం జిల్లాలోని ఫోర్ట్ కొచ్చి ప్రాంతం , లక్షద్వీప్ దీవులు, తమిళనాడులోని నీలగిరి జిల్లాలో ప్రధాన భాగం. ట్రావెన్‌కోర్ రాజ్యంలో బ్రిటీష్ కాలనీలుగా ఉన్న తంగస్సేరి, అంచుతెంగు విడదీయబడిన స్థావరాలుదక్షిణ కేరళలో, 1927 వరకు మలబార్ జిల్లాలో కూడా భాగంగా ఏర్పడింది. బ్రిటిష్ పాలనలో మలబార్ జిల్లాలో మలయాళం పరిపాలనాపరమైన, అత్యధికంగా మాట్లాడే భాషగా ఉంది. మలయాళం ప్రత్యేక మాండలికం అయిన జెసెరి , లక్కడివ్ దీవులలో మాట్లాడేవారు . రాష్ట్రాల పునర్వ్యవస్థీకరణ చట్టం, [3] 1956 ప్రకారం కేరళను ఏర్పాటు చేసేందుకు మలబార్ జిల్లా పూర్వపు ట్రావెన్‌కోర్-కొచ్చిన్ (1950-1956) రాష్ట్రంతో విలీనం చేయబడింది. అదే రోజు, దక్షిణ కెనరా జిల్లాలోని ప్రస్తుత కాసరగోడ్ జిల్లా కూడా మలబార్, లక్కడివ్‌తో జతచేయబడింది.మలబార్‌లోని మినీకాయ్ దీవులు కొత్త కేంద్రపాలిత ప్రాంతంగా ఏర్పడటానికి పునర్వ్యవస్థీకరించబడ్డాయి. మలబార్‌ను 1 జనవరి 1957న కన్నూర్ , కోజికోడ్ , పాలక్కాడ్ , జిల్లాలుగా ఏర్పరచడానికి మూడుగా విభజించబడింది.

మలబార్ జిల్లా
బ్రిటీష్ ఇండియా జిల్లాలు , బ్రిటిష్ ఇండియా

 

 

 

1792–1957
Capital కోజికోడ్
చరిత్ర
 -  Established 1792
 -  Disestablished 1957
Preceded by
Succeeded by
డచ్ మలబార్
జామోరిన్ ఆఫ్ కాలికట్
అరక్కల్ రాజ్యం
మైసూర్ రాజ్యం
కాసరగోడ్ జిల్లా
కన్నూర్ జిల్లా (కేరళ)
వయనాడ్ జిల్లా
కోజికోడ్ జిల్లా
నీలగిరి జిల్లా
మలప్పురం జిల్లా
పాలక్కాడ్ జిల్లా
త్రిస్సూర్ జిల్లా

కోజికోడ్ నగరం మలబార్ రాజధాని. పరిపాలనా సౌలభ్యం కోసం మలబార్ 1793లో ఉత్తర మలబార్, దక్షిణ మలబార్‌గా విభజించబడింది , వాటి ప్రాంతీయ ప్రధాన కార్యాలయం వరుసగా తలస్సేరి, చెర్పులస్సేరీ (తరువాత ఒట్టపాలెంగా మార్చబడింది ). బ్రిటిష్ పాలనలో , మలబార్ ప్రధాన ప్రాముఖ్యత మలబార్ మిరియాలు , కొబ్బరి, పలకల ఉత్పత్తిలో ఉంది. మద్రాసు ప్రెసిడెన్సీ పాత పరిపాలనా రికార్డులలో, 1844లో నాటిన నిలంబూర్‌లోని టేకు తోటలు పూర్వపు మద్రాసు ప్రెసిడెన్సీలో ప్రభుత్వ ఆధీనంలో ఉన్న అత్యంత విశేషమైన తోట అని నమోదు చేయబడింది.  

కేరళలోని ఐ ఎన్ సి , సి పి ఐ వంటి అన్ని ప్రధాన స్వాతంత్ర్య పూర్వ రాజకీయ పార్టీలు స్వాతంత్ర్య పోరాటంలో భాగంగా మలబార్ జిల్లాలో కేరళలో తమ కార్యకలాపాలను ప్రారంభించాయి .[4]కెపిసిసి 1921లో భరతపూజ నది ఒడ్డున ఒట్టపాలెం వద్ద ఏర్పడింది. జూలై 1937లో, కాంగ్రెస్ సోషలిస్టులు ఏర్పాటు చేసిన రాజకీయ పార్టీ అయిన సి ఎస్ పి రహస్య సమావేశం కాలికట్‌లో జరిగింది. కేరళలో సి పి ఐ 31 డిసెంబరు 1939న తలస్సేరి[5] సమీపంలో జరిగిన పినరయి సమావేశంతో ఏర్పడింది. కేరళలో సిపిఐ శాఖను ఏర్పాటు చేసిన పి. కృష్ణ పిళ్లై , కె. దామోదరన్ , ఇఎంఎస్ నంబూద్రిపాద్ వంటి కాంగ్రెస్ సోషలిస్ట్ పార్టీ పూర్వ నాయకులు .

వ్యుత్పత్తి శాస్త్రం

మార్చు

బ్రిటిష్ వారు వచ్చే వరకు మలబార్ అనే పదాన్ని విదేశీ వాణిజ్య వర్గాల్లో కేరళకు సాధారణ పేరుగా ఉపయోగించారు. అంతకుముందు, మలబార్ అనే పదాన్ని [6]ఆధునిక కేరళ రాష్ట్రానికి అదనంగా, భారతదేశంలోని నైరుతి తీరంలో కేరళకు ఆనుకుని ఉన్న తుళునాడు, కన్యాకుమారిని సూచించడానికి కూడా ఉపయోగించబడింది.మలబార్ ప్రజలను మలబార్లు అని పిలిచేవారు.ఇప్పటికీ మలబార్ అనే పదాన్ని భారతదేశంలోని మొత్తం నైరుతి తీరాన్ని సూచించడానికి తరచుగా ఉపయోగిస్తారు.మలే అనే పేరు మలయాళ పదం మాలా ('కొండ') నుండి వచ్చిందని భావిస్తున్నారు. అల్-బిరుని (క్రీ.శ. 973 - 1048) ఈ రాష్ట్రాన్ని మలబార్ అని పిలిచే మొదటి రచయిత అయి ఉండాలి. ఇబ్న్ ఖోర్దాద్బే , అల్-బలాధురి వంటి రచయితలు వారి రచనలలో మలబార్ ఓడరేవుల గురించి ప్రస్తావించారు.

చరిత్ర

మార్చు
 
పూర్వపు మలబార్ జిల్లాలో ఉన్న ముఖ్యమైన పట్టణాలు

ప్రాచీన యుగం

మార్చు

పురాతన రోమ్‌తో వాణిజ్య కేంద్రంగా ఉన్న పురాతన సముద్ర నౌకాశ్రయం టిండిస్ , పొన్నాని , తానూర్, కదలుండి - వల్లిక్కున్నుతో సుమారుగా గుర్తించబడింది. టిండిస్ చేరాస్, [7] రోమన్ సామ్రాజ్యం మధ్య ముజిరిస్ పక్కన ఉన్న ప్రధాన వాణిజ్య కేంద్రం. మలబార్ తీరాన్ని కోరమాండల్ తీరాన్ని లోతట్టు గుండా కలిపే పాలక్కాడ్ గ్యాప్ ఉన్నందున, సంగం కాలం ( సా.శ.1వ-4వ శతాబ్దం) నుండి భరతపూజ నది (పొన్నాని నది) ప్రాముఖ్యతను కలిగి ఉంది.

ప్రారంభ మధ్య యుగాలు

మార్చు

(932 CE) నాటి మూడు శాసనాలు, త్రిప్రంగోడ్ ( తిరునావయ సమీపంలో ), కొట్టక్కల్, చలియార్ నుండి కనుగొనబడినవి , [8]చేరా రాజవంశానికి చెందిన గోదా రవి పేరును పేర్కొన్నాయి . త్రిప్రంగోడు శాసనం తావనూరు ఒప్పందం గురించి తెలుపుతుంది . పాత మలయాళంలో వ్రాయబడిన అనేక శాసనాలు 10వ శతాబ్దపు సి ఈ నాటివి, కేరళలోని 64 పాత నంబుదిరి గ్రామాలలో ఒకటైన ఎడప్పల్ సమీపంలోని సుకపురం నుండి కనుగొనబడ్డాయి.

ఇవి కూడ చూడండి

మార్చు

పోర్చుగీస్ భారతదేశం

మూలాలు

మార్చు
  1. "Lorimer, Professor William Laughton, (27 June 1885–26 May 1967), Professor of Greek in the University of St Andrews from 1953 until September 1955", Who Was Who, Oxford University Press, 2007-12-01, retrieved 2023-07-11
  2. Simons, Thomas W. (1968-11). "Temples of Madras State: i. Chingleput District and Madras City. By P. K. Nambiar and H. Krishnamurty. Madras: Census of India1961. Vol. IX, Madras, Part XI-D, XVIII, 1965. 278 pp. Glossary, Maps, Photographs, Sketches, Tables, Annexures, Indexes. Rs. 30 or 4.68". The Journal of Asian Studies (in ఇంగ్లీష్). 28 (1): 186–187. doi:10.2307/2942878. ISSN 1752-0401. {{cite journal}}: Check date values in: |date= (help)
  3. "Companion August 2021: full issue PDF". BSAVA Companion. 2021 (8): 1–47. 2021-08-01. doi:10.22233/20412495.0821.1. ISSN 2041-2487.
  4. "Lampen, Graham Dudley, (7 April 1899–21 May 1960)", Who Was Who, Oxford University Press, 2007-12-01, retrieved 2023-07-11
  5. Miller, Rory; Bell, Samuel; TenEyck, Lisa; Topping, Meg (2021-08-25). "A retrospective observational study of critically unwell patients retrieved from Thames Hospital between April 2018 and December 2020". Journal of Primary Health Care. 13 (3): 231–237. doi:10.1071/hc21058. ISSN 1172-6156.
  6. J.B.C. (1953-09). "State of Travancore-Cochin. The Travancore-Cochin Legislative Assembly Manual. (Ernakulam: Government Press. 1952. Pp. xii, 132.)". American Political Science Review. 47 (3): 903–903. doi:10.1017/s0003055400301198. ISSN 0003-0554. {{cite journal}}: Check date values in: |date= (help)
  7. Mukherjee, Rila (2011-06). "Yogesh Sharma, ed., Coastal Histories: Society and Ecology in Pre-modern India (New Delhi: Primus Books), 2010, Ixii + 216 pages, including index. Price Rs. 695". Indian Historical Review. 38 (1): 167–171. doi:10.1177/037698361103800110. ISSN 0376-9836. {{cite journal}}: Check date values in: |date= (help)
  8. Gurukkal, Rajan (2014-06). "Book Review: M.G.S. Narayanan, Perumals of Kerala: Brahmin Oligarchy and Ritual Monarchy—Political and Social Conditions of Kerala Under the Cera Perumals of Makotai (c. AD 800–AD 1124)". Indian Historical Review. 41 (1): 103–105. doi:10.1177/0376983614521543. ISSN 0376-9836. {{cite journal}}: Check date values in: |date= (help)

వెలుపలి లంకెలు

మార్చు