మాళవికాగ్నిమిత్రము

మాళవికాగ్నిమిత్రము మహాకవి కాళిదాసు విరచిత సంస్కృత నాటకము. ఇది కాళిదాసు యొక్క మొట్టమొదటి నాటక రచన. ఈ నాటకములోని ప్రధాన పాత్రలు మాళవిక, అగ్నిమిత్రుడు.

రచయిత కాళిదాసు

నాంది ప్రస్తావన

ఈ నాటకం నాంది ప్రస్తావనలోనే, సూత్రధారుని చేత, కాళిదాసు పాతది అయినంత మాత్రాన, ఆవిషయం గొప్పది అనుకోవటానికి లేదు, అలాగే, కొత్తది అయినంతమాత్రాన, ఆ విషయం చెడ్డది అనుకోనక్కర్లేదు అని. ఈ వాక్యం ఏ కాలానియికనా అన్వయించుకోదగినది.

నాటక ప్రధానాంశము

ఈ నాటకము ప్రధానముగా విదిశా నగరాధిపతి, శుంగ వంశపు రాజయిన అగ్నిమిత్రుడు, అతని రాణి ప్రధాన (దాసి) చెలికత్తె అయిన మాళవికల ప్రేమను అంశముగా తీసుకొని రచింపబడినది. అగ్నిమిత్రుడు, బహిష్కృతురాలయిన ఒక దాసి అగు మాళవిక ఛాయాచిత్రమును చూసి ఆమెను ప్రేమిస్తాడు. ఈ విషయమును తెలుసుకొన్న రాణి, మాళవికను కారాగృహమున బంధిస్తుంది. కానీ, విధివిలాసముచే దాసిగా పనిచేయుచున్న మాళవిక నిజానికి ఓ రాకుమార్తె అన్న విషయము బయటపడి, అగ్నిమిత్రునితో ఆమెకు గల ప్రేమ సంబంధమునకు గల అడ్డంకులన్నీ తొలగిపోతాయి.

ఈ రచనలో రాజసూయ యాగము తాలూకు విశేషములపై చర్చ యున్నది.

ఇతర పఠనాలు

• Kalidasa (1891). The Malavikágnimitra: A Sanskrit play by Kalidasa. Translated by Charles Henry Tawney). Thacker, Spink and Company, Calcutta.
• Kalidasa (2009). Málavika and Agni mitra. Translated by Dániel Balogh; Eszter Somogyi. New York University Press and JJC Foundation. Archived from the original on 2015-07-19. Retrieved 2015-06-24.