మినూ మసాని
మినోచర్ రుస్తోమ్ " మినూ " మసాని ( 1905 నవంబరు 20 - 1998 మే 27) ఒక భారతీయ రాజకీయ నాయకుడు, పూర్వపు స్వతంత్ర పార్టీకి చెందిన ప్రముఖ వ్యక్తి .అతను మూడుసార్లు పార్లమెంటు సభ్యుడు, గుజరాత్‌లోని రాజ్‌కోట్ నియోజకవర్గం నుండి రెండవ,మూడవ, నాల్గవ లోక్‌సభకు ప్రాతినిధ్యం వహించాడు . ఒక పార్సీ, అతను సాంప్రదాయిక ఉదారవాదాన్ని ప్రోత్సహించిన ఇండియన్ లిబరల్ గ్రూప్ థింక్ ట్యాంక్ వ్యవస్థాపకులలో ఒకడు .[1]
మినూ మసాని | |
|---|---|
| దస్త్రం:Minoo Masani.jpg | |
| బ్రెజిల్‌కు భారత రాయబారి | |
| In office 1948 మే – 1949 మే | |
| అధ్యక్షుడు | రాజేంద్ర ప్రసాద్ |
| తరువాత వారు | జోగిందర్ సేన్ బహదూర్ |
| పార్లమెంటు సభ్యుడు, లోక్ సభ | |
| In office 1957–1962 | |
| అంతకు ముందు వారు | అబ్దుల్ ఇబ్రహీం |
| తరువాత వారు | పి. కే.ఘోష్ |
| నియోజకవర్గం | రాంచీ (లోక్ సభ నియోజకవర్గం) |
| In office 1967–1971 | |
| అంతకు ముందు వారు | యు.ఎన్. ధేబార్ |
| తరువాత వారు | ఘనశ్యాంభాయ్ ఓజా |
| నియోజకవర్గం | రాజ్‌కోట్ (లోక్‌సభ నియోజకవర్గం) |
| వ్యక్తిగత వివరాలు | |
| జననం | మినోచెర్ రుస్తోమ్ మసాని 1905 నవంబరు 20 ముంబై, మహారాష్ట్ర, [[భారతదేశం]] |
| మరణం | 1998 మే 27 (వయసు 92) ముంబై, మహారాష్ట్ర, భారతదేశం |
| రాజకీయ పార్టీ | స్వతంత్ర పార్టీ |
| ఇతర రాజకీయ పదవులు | భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ |
| వృత్తి | జర్నలిస్ట్, రాజకీయవేత్త, రచయిత, దౌత్యవేత్త |
| Known for | ఉదారవాద ఆర్థిక వ్యవస్థ |
అతను భారత జాతీయ కాంగ్రెస్‌కు ప్రాతినిధ్యం వహిస్తూ భారత రాజ్యాంగ సభ సభ్యునిగా పనిచేశాడు .అతను 1947లో భారత రాజ్యాంగంలో ఏకరూప పౌర నియమావళిని చేర్చాలనే ప్రతిపాదనను ప్రవేశపెట్టాడు, అది తిరస్కరించబడింది.
అతని ప్రజా జీవితం ముంబై మునిసిపల్ కార్పొరేషన్‌లో ప్రారంభమైంది, అక్కడ అతను 1943లో మేయర్‌గా ఎన్నికయ్యాడు. అతను భారత శాసన సభ సభ్యుడు కూడా అయ్యాడు . 1960 ఆగస్టులో, అతను సి. రాజగోపాలాచారి, ఎన్ జి రంగాతో కలిసి స్వతంత్ర పార్టీని స్థాపించాడు, అయితే అంతర్జాతీయ కమ్యూనిజం ఉచ్ఛస్థితిలో ఉంది.
ముంబైలోని బ్రీచ్ కాండీలోని తన ఇంట్లో 92 ఏళ్ల వయసులో ఆయన మరణించాడు. చందన్‌వాడిలో అంత్యక్రియలు నిర్వహించారు.[2]
వ్యక్తిగత జీవితం
మార్చుమాసాని నాలుగుసార్లు పెళ్లి చేసుకున్నారు. అతని మొదటి భార్య ఆంగ్లేయురాలు, వివాహం విడాకులతో ముగిసింది. అతని రెండవ వివాహం కూడా విడాకులతో ముగిసింది. మినూ క్విట్ ఇండియా ఉద్యమ సమయంలో ప్రభావవంతమైన బ్రిటిష్ విధేయుడైన జెపి శ్రీవాస్తవ కుమార్తె శకుంతలా శ్రీవాస్తవను కలిశారు.[3] వారి కుటుంబాల నుంచి వ్యతిరేకత ఉన్నప్పటికీ పెళ్లి చేసుకున్నారు. వారికి జరీర్ మసాని అనే కుమారుడు ఉన్నాడు. ఈ వివాహం కూడా 1989లో విడాకులతో ముగిసింది.[4]
ప్రారంభ జీవితం
మార్చుమినోచెర్ (మినూ) రుస్తోమ్ మసాని గతంలో బొంబాయి మునిసిపల్ కమీషనర్, బాంబే యూనివర్సిటీ వైస్ ఛాన్సలర్ అయిన సర్ రుస్తోమ్ మసానికి జన్మించాడు. మసాని లండన్ వెళ్లడానికి ముందు బొంబాయిలో విద్యాభ్యాసం చేశారు, అక్కడ అతను లండన్ స్కూల్ ఆఫ్ ఎకనామిక్స్ లో చదువుకున్నాడు,[5] 1928లో లింకన్స్ ఇన్‌లో బారిస్టర్‌గా శిక్షణ పొందే ముందు న్యాయశాస్త్రంలో బ్యాచిలర్ డిగ్రీని పొందాడు.[6]
రాజకీయ జీవితం
మార్చుఅతను 1929లో బొంబాయి హైకోర్టులో న్యాయవాదిగా తన వృత్తి జీవితాన్ని ప్రారంభించాడు, మరుసటి సంవత్సరం శాసనోల్లంఘన ప్రచారంలో భారత స్వాతంత్ర్య ఉద్యమంలో చేరాడు. ఉద్యమంలో పాల్గొన్నందుకు బ్రిటీష్ వారు అనేకసార్లు అరెస్టు చేశారు. 1932లో జయప్రకాష్ నారాయణ్‌తో పరిచయం ఏర్పడినప్పుడు ఆయన నాసిక్ జైలులో ఉన్నారు, 1934లో కలిసి కాంగ్రెస్ సోషలిస్ట్ పార్టీని ప్రారంభించారు .1942లో క్విట్ ఇండియా ఉద్యమంలో పాల్గొని మళ్లీ జైలుకెళ్లారు.[7] అతని జైలు శిక్ష ముగిసిన తర్వాత అతను శాసనసభ రాజకీయాల్లోకి ప్రవేశించాడు, అతను బొంబాయి మున్సిపల్ కార్పొరేషన్ మేయర్‌గా ఎన్నికయ్యాడు.[8] మసాని జవహర్‌లాల్ నెహ్రూకి సన్నిహిత మిత్రుడు.[9] అతను భారత శాసన సభ సభ్యుడు కూడా అయ్యాడు.
స్టాలిన్ గొప్ప ప్రక్షాళన, తూర్పు ఐరోపాను స్వాధీనం చేసుకున్న తరువాత, మసాని సోషలిజం నుండి వైదొలిగి స్వేచ్ఛా మార్కెట్ ఆర్థిక శాస్త్రానికి మద్దతుదారుగా మారారు. స్వాతంత్య్రానంతరం, మసాని రాజకీయ విశ్వాసాలు భారతదేశంలో " ప్రజాస్వామ్య సామ్యవాదానికి " మద్దతునిచ్చేందుకు అతనిని పురికొల్పాయి, ఎందుకంటే అది "గుత్తాధిపత్యం, ప్రైవేట్ లేదా పబ్లిక్‌ను తప్పించింది".[10] 1948 మేలో బ్రెజిల్‌లో ఒక సంవత్సరం పాటు భారత రాయబారిగా నియమించబడ్డాడు. బ్రెజిల్‌లో పనిచేసిన తరువాత, అతను భారతదేశానికి తిరిగి వచ్చాడు, టాటా గ్రూప్ చైర్మన్ జె ఆర్ డి టాటాకు చెఫ్ డి క్యాబినెట్ అయ్యాడు .[3] 1950లో అతను 'ఫ్రీడం ఫస్ట్' అనే మాసపత్రికను ఉదారవాద విధానం, రాజకీయాల కోసం స్థాపించాడు.[11]
1971 సార్వత్రిక ఎన్నికల్లో స్వతంత్ర పార్టీ పనితీరు సరిగా లేకపోవడంతో పార్టీ అధ్యక్ష పదవికి రాజీనామా చేశారు. 1971 తర్వాత అతను తన పత్రిక ఫ్రీడం ఫస్ట్ వ్రాస్తూ, సంపాదిస్తూనే ఉన్నాడు . ఈ పత్రికపై ప్రభుత్వం సెన్సార్‌షిప్ ఉత్తర్వులు జారీ చేయడంతో అతను కాంగ్రెస్ ప్రభుత్వానికి వ్యతిరేకంగా ఉన్నాడు. అతను కోర్టులో ఈ ఉత్తర్వుపై పోరాడి గెలిచాడు.
మూలాలు
మార్చు- ↑ Friedrich-Naumann-Stiftung, ed. (1999). Liberal priorities for India in the 21st century. Project for Economic Education. p. 18. Retrieved 27 May 2013.
- ↑ "Minoo Masani dead". Rediff.com. 27 May 1998. Retrieved 24 February 2018.
- ↑ 3.0 3.1 Bhagat, Rasheeda (2012-03-25). "A walk through the loves and lives of the Masanis".
- ↑ Masani, Z. (2012). And All is Said: Memoir of a Home Divided. Penguin Books. ISBN 978-0-14-341760-6. Retrieved 2019-07-02.
- ↑ Vincent Barnett (27 August 2014). Routledge Handbook of the History of Global Economic Thought. Taylor & Francis. pp. 572–. ISBN 978-1-317-64411-8.
- ↑ Reed, Stanley (1950). The Indian And Pakistan Year Book And Who's Who 1950. Bennett Coleman and Co. Ltd. p. 712. Retrieved 24 February 2018.
- ↑ "CADIndia". CADIndia. 1905-11-20. Archived from the original on 2019-07-02. Retrieved 2019-07-02.
- ↑ "Rediff On The NeT: Minoo Masani dead". Rediff.com. 1998-05-27. Retrieved 2019-07-02.
- ↑ Kumar, Girja (1997). The Book on Trial: Fundamentalism and Censorship in India By Girja Kumar. p. 453. ISBN 9788124105252.
- ↑ The Indian Express dated Thursday, 8 April 1948, Advance Towards Democratic Socialism online
- ↑ Ghose, S. (2018). Why I Am a Liberal: A Manifesto for Indians Who Believe in Individual Freedom. Penguin Random House India Private Limited. p. 386. ISBN 978-93-5305-354-3. Retrieved 2019-07-04.
బాహ్య లింకులు
మార్చు- "Freedom First Magazine".
- Biography: Minocher Rustom Masani
- "Minoo Masani brief biography". Archived from the original on 9 August 2001.