రాగిణి దేవి
ఎస్తేర్ లుయెల్లా షెర్మాన్ (18 ఆగష్టు 1893- 23 జనవరి 1982), రాగిణి దేవి అని పిలుస్తారు, ఆమె పశ్చిమాన ప్రసిద్ధి చెందిన భరత నాట్యం, కూచిపూడి, కథాకళి, ఒడిస్సీ యొక్క భారతీయ శాస్త్రీయ నృత్యకారిణి .
| రాగిణి దేవి | |
|---|---|
| జననం | ఎస్తేర్ లుయెల్లా షెర్మాన్ 1893 ఆగస్టు 18 పెటోస్కీ, మిచిగాన్ |
| మరణం | 1982 జనవరి 23 (వయసు 88) ఇంగిల్‌వుడ్, న్యూజెర్సీ[1] |
| వృత్తి | భారత శాస్త్రీయ నృత్యకారిణి, కొరియోగ్రాఫర్ |
| భార్య / భర్త | రమాలాల్ బలరాం బాజ్ పాయ్
(m. 1921; |
| పిల్లలు | ఇంద్రాణి రెహమాన్ |
| బంధువులు | హబీబ్ రెహమాన్ (అల్లుడు) |
జీవితం తొలి దశలో
మార్చురాగిణి దేవి (నీ ఎస్తేర్ లుయెల్లా షెర్మన్) 1893 లో మిచిగాన్ లోని లేక్ సైడ్ పట్టణం పెటోస్కీలో జన్మించింది.[2] ఆమె తల్లి, ఇడా బెల్ పార్కర్ షెర్మాన్, ఆమె తండ్రి అలెగ్జాండర్ ఒట్టో షెర్మన్ కెనడియన్-జర్మన్ సంతతికి చెందినవారు, వలస వచ్చిన టైలర్. ఎస్తేర్ జన్మించిన వెంటనే, ఆమె కుటుంబం మిన్నెసోటాలోని మిన్నియాపోలిస్కు మారింది, అక్కడ ఎస్తేర్ తన ప్రారంభ సంవత్సరాలను గడిపింది. ఆమె, తమ్ముడు, డెవిట్, మిన్నెసోటాలోని లేక్ హ్యారియెట్ సమీపంలోని క్లాప్ బోర్డ్ ఇంట్లో పెరిగారు. [3]
కెరీర్
మార్చుఎస్టర్ ఒక స్థానిక నృత్య ఉపాధ్యాయుడి నుండి అధికారిక బోధనను కోరింది, 1910 లలో ఆమె హైస్కూల్ నుండి గ్రాడ్యుయేట్ అయ్యే సమయానికి, నృత్యం పట్ల ఆమె అభిరుచి, ఇప్పుడు బాగా స్థిరపడింది, ఆమె తన బ్యాలెట్ బోధించడానికి ఒక స్థానిక వ్యక్తిని (రష్యన్ వలసదారుడు) నియమించడానికి దారితీసింది. త్వరలోనే, ఈ జంట మిన్నియాపోలిస్ చుట్టుపక్కల స్థానిక క్యాబరేలు, చిన్న థియేటర్లలో "అంతర్జాతీయ" నృత్యాలను ప్రదర్శించారు. "రీటా కాసిలాస్", "తోడి రాగిణి" అనే రంగస్థల పేర్లను ఉపయోగించి షెర్మాన్ తన రాత్రులను రష్యన్ జానపద నృత్యాలు, స్వీయ-ప్రకటిత గ్రీక్, ఈజిప్షియన్-నేపథ్య భాగాలను ప్రదర్శించడంలో గడిపింది, సెయింట్ పాల్ లోని మిన్నెసోటా విశ్వవిద్యాలయంలో భారతీయ చరిత్ర, సంస్కృతిని అధ్యయనం చేసిన రోజులు (బహుశా మాతృత్వం లేని విద్యార్థిగా).[3]
1922లో ఆమె తన భర్త బాజ్ పాయ్ తో కలిసి న్యూయార్క్ వెళ్లారు. న్యూయార్క్ లో, ఆమె నిశ్శబ్ద చిత్రాలలో కొంత పనిని కనుగొంది, కానీ 1922 ఏప్రిల్ 28 న మాన్ హట్టన్ యొక్క గ్రీన్ విచ్ విలేజ్ థియేటర్ లో సోలో ప్రదర్శనలో ఆమె కెరీర్ మలుపు తిరిగింది. అక్కడ, "ప్రామాణిక భారతీయ వినోదాలు" అని చెప్పబడే నృత్యం చేస్తూ, ఆమె "రాగిణి దేవి" గా అరంగేట్రం చేసింది, ఆమె తన అమెరికన్ ప్రేక్షకులకు చెప్పింది, ఆమె భారతదేశంలో జన్మించి, పెరిగిన, నృత్యం చేయడానికి శిక్షణ పొందిన కాశ్మీరీ హిందువు.[4] అప్పటి నుండి, ఆమె వేదికపై, వెలుపల రాగిణి దేవిగా పిలువబడింది (భారతదేశంలో ఉన్నప్పటికీ, ఆమె పాశ్చాత్యురాలు తప్ప మరేదానికీ వెళ్ళలేదు- "భారతీయుడి ప్రవృత్తి, వైఖరులు" ఉన్నప్పటికీ).[3]
1922, 1930 మధ్య, ఆమె స్వీయ-ప్రకటిత ప్రదర్శనలు అమెరికన్ నృత్య విమర్శకులు, అన్యదేశ-సాధకుల నుండి ప్రశంసలు పొందాయి. 1928 లో, ఆమె తన మొదటి పుస్తకం, "నృత్యాంజలి (హిందూ నృత్యానికి ఒక పరిచయం" ను ప్రచురించింది, ఇది యు.ఎస్ లో విమర్శకుల ప్రశంసలను పొందింది, జూన్ 17, 1928 న ది న్యూయార్క్ టైమ్స్ యొక్క ఎడిషన్ దీనిని "సంతోషకరమైన పరిస్థితి" అని పేర్కొంది. అలాగే భారత్ లోనూ.. 1930 లో, రాగిణి దేవి తన కొత్త అంతర్జాతీయ ఖ్యాతిని పొందింది, ఆమె చాలా కాలంగా ఆసక్తిగా ఉన్న భారతదేశానికి వెళ్ళాలని నిర్ణయించుకుంది. అన్నింటికీ మించి నాట్యం చేయాలనే తపనతో దేవి భర్తను వదిలేసి దక్షిణ భారతదేశానికి బయలుదేరింది. అక్కడకు రాగానే ఆమె ఒక్కగానొక్క కుమార్తె ఇంద్రాణికి జన్మనిచ్చింది.
దేవి భారతీయ నృత్యాన్ని దాని మూలంగా అధ్యయనం చేయాలనే ఆసక్తితో ఉపాధ్యాయులను వెతుకుతూ ప్రయాణించింది. మద్రాసులో ఆమె కపాలీశ్వర దేవాలయానికి చెందిన మాజీ దేవదాసి మైలాపూర్ గౌరీ అమ్మాళ్‌తో సదీర్ ( భరతనాట్యం అని కూడా పిలుస్తారు) అభ్యసించింది. [5] [6], , ఆర్ట్స్ ఫెస్టివల్‌లో నృత్యం చేయమని ట్రావెన్‌కోర్ మహారాజా నుండి ఆమెకు ఆహ్వానం అందిన తర్వాత, కేరళకు వెళ్లడం. కవి వల్లతోల్‌ను కలిసే అవకాశం ఆమెకు లభించింది. పురాణ కేరళ కళామండలంలో కథాకళిని అభ్యసించిన మొదటి మహిళ. [7]
1938లో, దేవి యూరోపియన్ పర్యటనకు (గోపీనాథ్ లేకుండా) బయలుదేరింది, ఇది యూరోపియన్ శత్రుత్వాల తీవ్రతతో ఆమె తన కుమార్తెతో కలిసి యునైటెడ్ స్టేట్స్కు తిరిగి రావాల్సి వచ్చింది. న్యూయార్క్ లో, షెర్మాన్ వెస్ట్ 57 వ తేదీన ఇండియా డాన్స్ థియేటర్ అనే నృత్య పాఠశాల, సంస్థను స్థాపించింది, అక్కడ ఆమె "జాతి", "అన్యదేశ" నృత్యానికి పెరుగుతున్న అమెరికన్ ఆవేశం నుండి లాభపడింది. 1947 లో ఆమె భారతదేశానికి తిరిగి వెళ్ళింది (అక్కడ ఆమె కుమార్తె, ఇప్పుడు వివాహం చేసుకుంది, నివసిస్తోంది), 1948 లో ఆమె ఎథ్నోగ్రాఫిక్ పనికి మద్దతు ఇవ్వడానికి రాక్ఫెల్లర్ ఫౌండేషన్ గ్రాంట్ గెలుచుకుంది. తరువాతి కొన్ని సంవత్సరాలు ఆమె యువ దేశంలో పర్యటించి, ప్రాంతీయ శాస్త్రీయ, జానపద నృత్య రూపాలను డాక్యుమెంట్ చేసింది.
ఇదిలావుండగా, కుటుంబ జ్యోతిని మోస్తూ ఇంద్రాణి 1952లో మొట్టమొదటి "మిస్ ఇండియా"గా నిలిచింది. మావో, జాన్ ఎఫ్ కెన్నడీ వంటి ప్రపంచ నాయకుల ముందు తన తల్లి సంరక్షించడానికి పోరాడిన నృత్యాలను ప్రదర్శిస్తూ, భారతదేశం యొక్క అత్యంత ప్రియమైన సాంస్కృతిక అంబాసిడర్లలో ఒకరిగా నిలిచింది. దేవి సగం సరదాగా ఈ పరిస్థితిని వివరిస్తూ , "నా కూతురు ఇప్పటికే నన్ను బ్యాక్ గ్రౌండ్ లోకి నెట్టేసింది. ఒకప్పుడు నాకంటూ ఓ గుర్తింపు ఉండేదాన్ని!" 1950, 1960 లలో, దేవి బొంబాయిలో నివసించారు, తన పరిశోధన ఫలితాలను క్రోడీకరించారు. చివరకు 1978లో ప్రచురితమైన "డాన్స్ మాండలికాలు ఆఫ్ ఇండియా"ను చూశారు.
వ్యక్తిగత జీవితం
మార్చుఎస్తేర్ భారతదేశంలోని నాగ్‌పూర్‌కు చెందిన యువ శాస్త్రవేత్త, భారత స్వాతంత్ర్య ఉద్యమకారిణి అయిన రామలాల్ బలరామ్ బాజ్‌పాయ్ (1880-1962), [8] కలిశారు. క్వీన్ విక్టోరియా యొక్క బహిరంగ విగ్రహాన్ని ధ్వంసం చేసినందుకు బాజ్‌పాయ్‌ను బ్రిటిష్ వారు కోరుకున్నారు. అతను పట్టుబడకుండా తప్పించుకున్నాడు, యునైటెడ్ స్టేట్స్కు పారిపోయాడు, అక్కడ 1916లో అతను మిన్నెసోటా విశ్వవిద్యాలయంలో చేరాడు. 1921లో, ఆమె తల్లిదండ్రులకు వ్యతిరేకంగా, డెలావేర్‌లోని విల్మింగ్టన్‌లో జరిగిన పౌర వేడుకలో షెర్మాన్ బాజ్‌పాయ్‌ని వివాహం చేసుకుంది. ఎస్తేర్ తన పెళ్లి తర్వాత హిందూ మతాన్ని స్వీకరించింది, "రాగిణి దేవి" అనే పేరును తీసుకుంది. [9], వారు కలిసి బ్రూక్లిన్, న్యూయార్క్ వెళ్లారు.
ఈ జంట 1920లలో భారతదేశానికి తరలివెళ్లారు. వారి కుమార్తె ఇంద్రాణి బాజ్‌పాయ్ 1930 సెప్టెంబర్ 19న మద్రాసులో జన్మించింది. [10] భరతనాట్యం, కూచిపూడి, కథాకళి, ఒడిస్సీ నృత్యాలను కూడా అభ్యసించారు. ఇంద్రాణి 1952లో మిస్ ఇండియా కిరీటాన్ని పొందింది, 15 సంవత్సరాల వయస్సులో, 1945లో బెంగాలీ-ముస్లిం ఆర్కిటెక్ట్ అయిన హబీబ్ రెహమాన్ (1915–1995)ని వివాహం చేసుకోవడానికి పారిపోయింది. ఈ జంటకు ఒక కుమారుడు, కళాకారుడు రామ్ రెహమాన్, ఒక కుమార్తె, సుకన్య రెహమాన్ (విక్స్), [10] తల్లి, అమ్మమ్మలతో కలిసి నృత్యం చేసేవారు. ఆమె మనవళ్లు వార్డ్‌రీత్, హబీబ్ విక్స్.
మరణం
మార్చున్యూజెర్సీలోని ఎంగెల్ వుడ్ లోని యాక్టర్స్ ఫండ్ హోమ్ అసిస్టెడ్ లివింగ్ ఫెసిలిటీలో రిటైర్ కావడానికి ఆమె భారతదేశాన్ని విడిచిపెట్టింది, అక్కడ ఆమె జనవరి 22, 1982 న గుండెపోటుతో మరణించింది. ఆమె న్యూయార్క్ టైమ్స్ సంతాప సందేశం (జనవరి 26, 1982) దేవి యొక్క గొప్ప విజయం "భారతదేశ నృత్యాలను యు.ఎస్.కు పరిచయం చేయడంలో ఆమె కీలక పాత్ర పోషించింది" అని పేర్కొంది.[5]
మూలాలు
మార్చు- ↑ Anna Kisselgoff (26 January 1982). "RAGINI DEVI DIES; DANCER WAS 86". The New York Times. p. 10. Retrieved 1 April 2021.
- ↑ Susan Ware; Stacy Lorraine Braukman (2004). Notable American Women: A Biographical Dictionary Completing the Twentieth Century. Harvard University Press. pp. 172–173. ISBN 978-06-740-1488-6.
{{cite book}}:|work=ignored (help) - ↑ 3.0 3.1 3.2 Rachel Mattson. "Devi, Ragini (née Esther Luella Sherman)" (PDF). Retrieved 1 April 2021.
- ↑ Akhila Krishnamurthy (26 December 2019). "The Inheritance of Dance". India Today. Retrieved 2 April 2021.
- ↑ 5.0 5.1 Leela Venkataraman (28 October 2001). "Rhythm of the new millennium". The Hindu. Archived from the original on 11 February 2003.
- ↑ Arundhati Subramaniam (22 September 2002). "Dancing through their lives". The Hindu. Archived from the original on 7 November 2012.
- ↑ Sunil Kothari (15 October 2019). "Ragini Devi: The first American female dancer in the male bastion of Kathakali". The Asian Age. Retrieved 2 April 2021.
- ↑ Anjana Basu (4 March 2002). "Dancing in the Family Book Review". South Asian Women Forum. Archived from the original on 12 April 2003.
- ↑ Kuldip Singh (18 February 1999). "Obituary: Indrani Rehman".
- ↑ 10.0 10.1 "Remembering Indrani". Sukanya Rahman. 24 September 2009. Retrieved 1 April 2021.
మరింత చదవడానికి
మార్చు- నృతాంజలి: శ్రీ రాగిణి దేవి ద్వారా హిందూ నృత్యానికి ఒక పరిచయం .ISBN 978-81-906-7243-6ISBN 978-81-906-7243-6
- డ్యాన్స్ ఇన్ ది ఫ్యామిలీ: యాన్ అన్ కన్వెన్షనల్ మెమోయిర్ ఆఫ్ త్రీ ఉమెన్, సుకన్య రెహమాన్. 2001, హార్పర్‌కాలిన్స్ ఇండియా,ISBN 81-722-3438-4 .
- రాగిణి దేవిచే భారతదేశంలోని నృత్య మాండలికాలు . మోతీలాల్ బనార్సిదాస్ పబ్లి. , 1990.ISBN 81-208-0674-3ISBN 81-208-0674-3 ,ISBN 978-81-208-0674-0 .
- కుటుంబంలో నృత్యం: సుకన్య రెహమాన్ రచించిన ఇండియన్ క్లాసికల్ డ్యాన్స్ యొక్క మొదటి కుటుంబం యొక్క అసాధారణ కథ . 2019, స్పీకింగ్ టైగర్ పబ్లిషింగ్ ప్రై. పరిమితం చేయబడింది.ISBN 93-888-7469-2ISBN 93-888-7469-2 ,ISBN 978-93-888-7469-4
- సుశీల మిశ్రా రచించిన కొంతమంది నృత్యకారులు . 1992, హర్మాన్ పబ్లిషింగ్ హౌస్.ISBN 978-81-851-5158-8ISBN 978-81-851-5158-8
- USAలో భారతదేశం యొక్క నృత్యం, 1906-1970 మేరియన్ ఎలిజబెత్ జిర్గల్ ఫెయిన్‌స్టాడ్‌లచే. 1970, UCLA
- ది సెడక్షన్స్ ఆఫ్ డిసోనెన్స్: రాగిణి దేవి అండ్ ది ఐడియా ఆఫ్ ఇండియా ఇన్ US, 1893-1965 రాచెల్ మాట్సన్ చే