రెట్టమలై శ్రీనివాసన్
ఆర్.శ్రీనివాసన్ గా పిలువబడే దివాన్ బహదూర్ రెట్టమలై శ్రీనివాసన్ (1860-1945) అప్పటి మద్రాస్ ప్రెసిడెన్సీ ఆఫ్ బ్రిటిష్ ఇండియా (ప్రస్తుతం భారత రాష్ట్రమైన తమిళనాడు) కు చెందిన షెడ్యూల్డ్ కుల కార్యకర్త, రాజకీయ నాయకుడు. ఆయన పరైయార్ ఐకాన్, మహాత్మా గాంధీకి సన్నిహితుడు, బి. ఆర్. అంబేద్కర్ సహచరుడు .[1] భారతదేశంలో షెడ్యూల్డ్ కుల ఉద్యమానికి మార్గదర్శకుల్లో ఒకడిగా ఆయన నేడు గుర్తుంచుకుంటారు. 1893లో ఆది ద్రవిడ మహాజన సభ స్థాపించాడు.
రెట్టమలై శ్రీనివాసన్ | |
|---|---|
 2000 లో భారతదేశపు స్టాంపుపై శ్రీనివాసన్ (ఎడమ) , అంబేద్కర్ (కుడి) | |
| జననం | 1860 జూలై 7 మద్రాస్ ప్రెసిడెన్సీ,భారతదేశం |
| మరణం | 1945 సెప్టెంబరు 18 (వయసు 85) మద్రాస్ ప్రెసిడెన్సీ,భారతదేశం |
| వృత్తి | న్యాయవాది,జర్నలిస్ట్ , రాజకీయ నాయకుడు |
ప్రారంభ జీవితం
మార్చురెట్టమలై శ్రీనివాసన్ 1860లో మద్రాసు ప్రెసిడెన్సీలోని ఒక పేద తమిళ కుటుంబంలో జన్మించాడు. అతని తండ్రి రెట్టమలై బ్రిటిష్ వారితో వర్తక సంబంధాలు కలిగి ఉండటం వలన అతని కుటుంబం అతన్ని కోయంబత్తూరులోని ఒక రెసిడెన్షియల్ పాఠశాలకు పంపగలిగింది. పాఠశాలలోని 400 మంది విద్యార్థులలో అతను ఏకైక దళిత విద్యార్థి. ఆ తర్వాత మద్రాసు ప్రెసిడెన్సీ వేసవి రాజధానిగా ఉన్న ఊటీలో అకౌంటెంట్ గా పనిచేశాడు.[2]
అతను ప్రసిద్ధ షెడ్యూల్డ్ కులాల కార్యకర్త ఇయోతీ తాస్ బావ. దక్షిణాఫ్రికా కోర్టులో గాంధీ న్యాయవాదిగా ప్రాక్టీస్ చేస్తున్నప్పుడు అక్కడ అనువాదకుడిగా పనిచేశాడు. మహాత్మా గాంధీ తన సంతకాన్ని తమిళంలో "మో.కా. గాంధీ" (తమిళంలో మోహన్‌దాస్ కరంచంద్ గాంధీ) గా పెట్టడంలో కీలకపాత్ర పోషించాడు.
శ్రీనివాసన్ 1891 లో పరైయార్ మహాజన సభ స్థాపించి నాయకత్వం వహించాడు, ఇది తరువాత ఆది-ద్రవిడ మహాజన సభగా మారింది. అతను 1893 అక్టోబరులో పరైయాన్ అనే తమిళ వార్తాపత్రికను స్థాపించాడు, ఇది నాలుగు అణాల ధరకు నాలుగు పేజీలతో నెలవారీగా అమ్మడం ప్రారంభించింది.[2]
శ్రీనివాసన్ స్వాతంత్ర్య ోద్యమంలో పాల్గొన్నాడు, అతను దేశం నుండి పారిపోతున్నాడని పేర్కొంటూ అతనిపై అరెస్టు వారెంట్ జారీ చేయబడింది. 1896లో వార్తాపత్రికపై కేసు నమోదు చేసి, ఎడిటర్ కు రాసిన లేఖను ఉటంకిస్తూ శ్రీనివాసన్ ను కోర్టుకు లాగారు. సంపాదకుడు శ్రీనివాసన్ రచనలకు 100 ₹ జరిమానా విధించారు.
రౌండ్ టేబుల్ సమావేశాలు
మార్చు
రెట్టమలై శ్రీనివాసన్ లండన్లో జరిగిన మొదటి రెండు రౌండ్ టేబుల్ సమావేశాలకు (1930, 1931) డాక్టర్ బి. ఆర్. అంబేద్కర్ తో కలిసి పరైయార్లకు ప్రాతినిధ్యం వహించాడు.[3] 1932లో అంబేద్కర్, ఎం.సి రాజా, రేట్టమలై శ్రీనివాసన్ లు గాంధీ స్థాపించిన అస్పృశ్యుల సొసైటీ సేవకుల బోర్డులో కొంతకాలం చేరారు.[4] 1936లో మద్రాసు ప్రావిన్స్ షెడ్యూల్డ్ కులాల పార్టీని స్థాపించాడు.
రౌండ్ టేబుల్ సదస్సులో అంబేద్కర్ తో కలిసి ఆయన ఈ సందర్భంగా చర్చను కొనసాగించారు. కాని, అస్పృశ్యులు ఇతర మతాలకు మారాలనే విషయంలో అంబేద్కర్ తో ఆయన చాలా విభేదించారు. 1935లో జరిగిన యోలా సదస్సులో అంబేద్కర్ "నేను హిందువుగా పుట్టాను, హిందువుగా నేను చనిపోనని గంభీరంగా హామీ ఇస్తున్నాను" అని గర్జించారు. రెట్టమలై శ్రీనివాసన్ మాట్లాడుతూ, "దళిత వర్గాలు హిందూ మతంలో లేవు. వారు ద్రావిడులు".[3]
1936లో దళిత వర్గాలకు చేసిన సేవకు బ్రిటిష్ ప్రభుత్వం ఆయనకు 'దివాన్ బహదూర్' బిరుదును ప్రదానం చేసింది.[5]
స్మారక చిహ్నాలు
మార్చు
మూలాలు
మార్చు- ↑ "Govt to celebrate Rettamalai Srinivasan’s birthday". The Hindu (in Indian English). PTI. 2011-07-06. ISSN 0971-751X. Retrieved 2021-11-02.
{{cite news}}: CS1 maint: others (link) - ↑ 2.0 2.1 "Remembering Rettamalai Srinivasan, the Lasting Emblem of Dalit Political Aspiration". The Wire. Retrieved 2021-11-02.
- ↑ 3.0 3.1 Kolappan, B. (2012-08-21). "Little-known facts about a well-known leader". The Hindu (in Indian English). ISSN 0971-751X. Retrieved 2021-11-02.
- ↑ D.karthikeyan (2011-07-08). "A saga of long struggle". The Hindu (in Indian English). ISSN 0971-751X. Retrieved 2021-11-02.
- ↑ Teltumbde, Anand (2016-08-19). Dalits: Past, present and future (in ఇంగ్లీష్). Routledge. ISBN 978-1-315-52643-0.
- ↑ "The Hindu : National : `No rules violated in stamp release function'". web.archive.org. 2009-06-29. Archived from the original on 2009-06-29. Retrieved 2021-11-02.
బాహ్య లింకులు
మార్చు- రెట్టమలై శ్రీనివాసన్ Archived 2021-11-02 at the Wayback Machine