వికీపీడియా:ఈ వారపు వ్యాసం/2017 05వ వారం

ప్రొపేన్

ప్రోపేన్ అనునది ఆల్కేన్ సమూహానికి చెందిన ఒక హైడ్రోకార్బను సమ్మేళనం.ఇది స్వాభావికంగా వాయు రూపంలో లభ్యమైనప్పటికి, దీనిని సంకోచింపచేసిన ద్రవరూపంలోనికి మారును.అందుచే దీనిని ఎల్.పి.జి (ద్రవీకరించిన పెట్రోలియం వాయువు) అనికూడా కొన్నిదేశాలలో వ్యవహరిస్తుంటారు. దీని అణుఫార్ములా C3H8.ప్రోపేన్ అణువులో ద్విబంధాలు లేవు. ఇది ఒక సంతృప్త హైడ్రోకార్బను. ప్రోపేన్ ను సహజవాయువు నుండి మరియు ఇతర పెట్రోలియం ఉత్పతులనుండికూడా తయారు చేయుదురు. ప్రోపేన్ వాయువును క్రీ.శ.1910 లో మొదటగా డా. వాల్టరు స్నెల్లింగ్ వాహనంలలో ఇంధనంగా వాడు గాసొలిన్ లో గుర్తించాడు. వాహనంలో నింపిన గాసొలిన్ త్వరగా ఆవిరై పోవడంపై పరిశోధించినప్పుడు గాసొలిన్ లోని ఒక వాయువు అందుకు కారణంగా గుర్తించారు. వాయు అణువులో మూడు కార్బనులు వుండటం వలన, ఏకబంధాలు కలిగి యున్నందున దానికి ప్రోపేన్ అని పేరు రూఢి అయ్యింది. తరువాత క్రమంలో ఫ్రాంకు పి.పిటరుసన్, చెస్టరుకెర్ర్, మరియు అర్థర్ కెర్ర్ లతోకలిసి స్నెల్లింగు, గాసొలిన్ ను శుద్ధి చేయునప్పుడు వెలువడు ప్రోపేన్‌ను ద్రవీకరించి, సిలెండరులలో నింపడం కనుగొన్నాడు. దీనిని ద్రవీకరించిన పెట్రొలియం వాయువుగా మొదటి సారిగా అమ్మకం ప్రారంభించారు. క్రీ.శ.1911 నాటికి శుద్ధమైన ప్రోపేన్ వాయువును ఉత్పత్తి చెయ్యడం మొదలుపెట్టాడు. క్రీ.శ.1913, మార్చి 25 న తన అవిష్కరణకు పేటెంటు పొందాడు.

(ఇంకా…)