వి.ఆర్. లలితాంబిక
డా. వి. ఆర్. లలితాంబిక (జననం 1962) ఒక భారతీయ ఇంజనీర్, శాస్త్రవేత్త, ఆమె భారత అంతరిక్ష పరిశోధనా సంస్థ (ఇస్రో) లో పనిచేస్తున్నారు. ఆమె అడ్వాన్స్‌డ్ లాంచర్ టెక్నాలజీస్‌లో నిపుణురాలు, 2022 నాటికి భారతీయ వ్యోమగాములను అంతరిక్షంలోకి పంపే గగన్‌యాన్ మిషన్‌కు నాయకత్వం వహిస్తోంది. [1]
వి.ఆర్. లలితాంబిక | |
|---|---|
 | |
| జననం | తిరువనంతపురం, కేరళ |
| జాతీయత | భారతీయురాలు |
| విద్య | బి.టెక్(త్రివేండ్రం లోని కాలేజ్ ఆఫ్ ఇంజనీరింగ్) ఎం.టెక్(త్రివేండ్రం లోని కాలేజ్ ఆఫ్ ఇంజనీరింగ్) |
| వృత్తి | ఇస్రో శాస్త్రవేత్త |
| క్రియాశీల సంవత్సరాలు | 1988 - ప్రస్తుతం |
| ఉద్యోగం | భారతీయ అంతరిక్ష పరిశోధనా సంస్థ |
ప్రారంభ జీవితం
మార్చులలితాంబిక 1962లో కేరళలోని తిరువనంతపురంలో జన్మించింది. తుంబా రాకెట్ పరీక్షా కేంద్రానికి ఆమె ఇల్లు దగ్గరగా ఉండటం వల్ల ఆమె చిన్నప్పటి నుండి ఇస్రో పట్ల ఆకర్షితమైంది. ఆమె ఇంట్లోనే లెన్స్‌లు, మైక్రోస్కోప్‌లు మొదలైన గాడ్జెట్‌లను తయారు చేసే తన తాత కారణంగా ఆమెకు సైన్స్‌ పరిచయం త్వరగా ప్రారంభమైంది. ఆమె తాత గణిత శాస్త్రవేత్త, ఖగోళ శాస్త్రవేత్త. ఆమె తండ్రి ఇంజనీరు. [1]
ఆమె త్రివేండ్రం లోని కాలేజ్ ఆఫ్ ఇంజనీరింగ్ నుండి బి.టెక్ లో ఎలక్ట్రికల్ ఇంజనీరింగ్, ఎం.టెక్ లో కంట్రోల్ ఇంజనీరింగ్ ను చదివింది, తరువాత త్రివేండ్రం లోని కాలేజ్ ఆఫ్ ఇంజనీరింగ్ నుండిఅభ్యసించింది. ఆమె ఇస్రోలో చేరడానికి ముందు రెండు కళాశాలల్లో పనిచేసింది. ఆమె ఇస్రోలో పనిచేసేటప్పుడు పి.హెచ్.డి చేసింది. [2]
కెరీర్
మార్చుఆమె అడ్వాన్స్ డ్ లాంచ్ వెహికల్ టెక్నాలజీ స్పెషలిస్ట్. ఆమె 1988లో తిరువనంతపురంలోని విక్రమ్ సారాభాయ్ అంతరిక్ష కేంద్రంలో చేరారు. [3] ఆమె రాకెట్ నియంత్రణ, మార్గదర్శక వ్యవస్థలను రూపొందించిన బృందానికి నాయకత్వం వహించింది. ఆమె ఆగ్మెంటెడ్ శాటిలైట్ లాంచ్ వెహికల్ (ఏఎస్ఎల్వీ), పోలార్ శాటిలైట్ లాంచ్ వెహికల్ (పిఎస్‌ఎల్‌వి), జియో సింక్రోనస్ శాటిలైట్ లాంచ్ వెహికల్ (జీఎస్ఎల్వీ), రీయూజబుల్ లాంచ్ వెహికల్ (ఆర్ఎల్వీ)తో సహా వివిధ ఇస్రో రాకెట్లతో కలిసి పనిచేశారు. [4] ఆమె 100కు పైగా అంతరిక్ష యాత్రల్లో భాగమైంది.
బెంగళూరులోని ఇస్రో ప్రధాన కార్యాలయానికి వెళ్లడానికి ముందు, ఆమె తిరువనంతపురంలోని విఎస్ఎస్సిలో డిప్యూటీ డైరెక్టర్ (నియంత్రణ, గైడెన్స్, సిమ్యులేషన్) గా పనిచేశారు. ఆమె 2022 నాటికి భారతీయ వ్యోమగాములను అంతరిక్షంలోకి పంపే ఉద్దేశ్యంతో ఉద్దేశించిన ఇండియన్ హ్యూమన్ స్పేస్ ఫ్లైట్ ప్రోగ్రామ్ డైరెక్టర్ గా గగన్ యాన్ మిషన్ కు నాయకత్వం వహిస్తోంది. [5]
అవార్డులు
మార్చు- స్పస్ గోల్డ్ మెడల్ (2001)
- ఇస్రో ఇండివిడ్యువల్ మెరిట్ అవార్డు
- ఇస్రో పెర్ఫార్మెన్స్ ఎక్సలెన్స్ అవార్డు (2013)
- ఆస్ట్రోనాటికల్ సొసైటీ ఆఫ్ ఇండియా అవార్డు
వ్యక్తిగత జీవితం
మార్చుఆమె భర్త ప్రదీప్ కుమార్ ఎ.బి. ప్రస్తుతం కేరళ రాష్ట్ర కాలుష్య నియంత్రణ మండలి చైర్మన్ గా ఉన్నారు.
మూలాలు
మార్చు- ↑ 1.0 1.1 Sep 23, Surendra Singh / TNN / Updated:; 2018; Ist, 08:56. "VR Lalithambika: Meet the woman scientist heading India's Gaganyaan project | India News - Times of India". The Times of India (in ఇంగ్లీష్). Retrieved 15 అక్టోబరు 2022.
{{cite web}}:|last2=has numeric name (help)CS1 maint: extra punctuation (link) CS1 maint: numeric names: authors list (link) - ↑ Jayaraj, Nandita (1 సెప్టెంబరు 2018). "Marriage stopped her from going to IIT, but she still became ISRO's top engineer". ThePrint (in అమెరికన్ ఇంగ్లీష్). Retrieved 15 అక్టోబరు 2022.
- ↑ "VR Lalithambika, the woman who will lead India's human space flight programme". The Economic Times. Retrieved 15 అక్టోబరు 2022.
- ↑ "Meet The Woman Who Leads India's "Manned Mission" To Space". NDTV.com. Retrieved 15 అక్టోబరు 2022.
- ↑ D.s, Madhumathi (15 ఆగస్టు 2018). "With human space flight, India to push frontiers". The Hindu (in Indian English). ISSN 0971-751X. Retrieved 15 అక్టోబరు 2022.