వేద్ మెహతా
పుట్టిన తేదీ, స్థలంవేద్ ప్రకాష్ మెహతా
21 మార్చ్ 1934
లాహోర్, బ్రిటిష్ ఇండియా
మరణం9 జనవరి 2021 (వయస్సు 86)
న్యూయార్క్,
వృత్తిరచయిత-పత్రికా వేత్త
భాషఇంగ్లీష్
జాతీయతఇండో-అమెరికన్
విద్యహార్వార్డ్ యూనివర్సిటీ
పూర్వవిద్యార్థిహార్వార్డ్ యూనివర్సిటీ
చురుకుగా పనిచేసిన సంవత్సరాలు1957–2004
జీవిత భాగస్వామిలిన్ కారీ

వేద్ ప్రకాష్ మెహతా (21 మార్చి 1934-9 జనవరి 2021) భారతదేశంలో జన్మించిన రచయిత, ప్రధానంగా యునైటెడ్ స్టేట్స్లో నివసించారు.  – చిన్న వయస్సు నుండే అంధుడైన మెహతా 1972 నుండి 2004 వరకు వాయిదాలలో ప్రచురించబడిన తన స్వీయ ఆత్మకథకు ప్రసిద్ధి చెందారు. ఆయన చాలా సంవత్సరాలు ది న్యూయార్కర్ కోసం రాశారు.


జీవిత విశేషాలు మార్చు

మెహతా 1934 మార్చి 21న బ్రిటిష్ ఇండియా లాహోర్ (ప్రస్తుతం పాకిస్తాన్ ) ఒక పంజాబీ హిందూ కుటుంబంలో జన్మించారు. అతని తల్లిదండ్రులు శాంతి మెహతా, అమోలక్ రామ్ మెహతా, ఈయన భారత ప్రభుత్వంలో సీనియర్ ప్రజారోగ్య అధికారి.

మెనింజైటిస్ కారణంగా వేద్ మూడు సంవత్సరాల వయస్సులో తన దృష్టిని కోల్పోయాడు. [1][2] ఆ సమయంలో అంధులకు పరిమిత అవకాశాలు ఉన్నందున, అతని తల్లిదండ్రులు అతన్ని 1,300 miles (2,100 km) దూరంలో ఉన్న బొంబాయి దాదర్ స్కూల్ ఫర్ ది బ్లైండ్కు కి పంపారు (ప్రస్తుత ముంబై).[3]] 1949 నుండి ప్రారంభించి, అతను అర్కాన్సాస్ స్కూల్ ఫర్ ది బ్లైండ్ కు హాజరయ్యాడు.[4]

మెహతా 1956లో పోమోనా కళాశాల నుండి బిఎ, 1959లో ఆక్స్ఫర్డ్ లోని బాలియోల్ కళాశాల నుండి బిఎ పొందారు, అక్కడ ఆయన ఆధునిక చరిత్రను చదివారు. 1961లో హార్వర్డ్ విశ్వవిద్యాలయం నుండి ఎంఏ పొందారు.[5][6] పోమోనాలో ఉన్నప్పుడు, బ్రెయిలీలో చాలా తక్కువ పుస్తకాలు అందుబాటులో ఉన్నందున, మెహతా మిగతా విద్యార్ధులు తనకి చదివి వినపించమని కోరేవారు. వారిలో ఒకరు యూజీన్ రోజ్, అతను రష్యన్ ఆర్థోడాక్స్ హీరోమోన్క్ సెరాఫిమ్ రోజ్ అయ్యాడు. మెహతా అతనిని రెండు పుస్తకాలలో ప్రస్తావించారు, వాటిలో ఒకటి స్టోలెన్ లైట్, అతని రెండవ జ్ఞాపకాల పుస్తకం. "యూజీన్ను పాఠకుడిగా కనుగొన్నందుకు నేను చాలా అదృష్టవంతుడిని... అతను చాలా స్పష్టతతో చదివాడు, అతను విషయాలను వివరిస్తున్నాడనే భ్రమ నాకు దాదాపుగా ఉండేది".[7][8]

రచనలు మార్చు

అతని మొదటి పుస్తకం, ఫేస్ టు ఫేస్ అనే ఆత్మకథ, ఇది అతని ప్రారంభ జీవితాన్ని భారత రాజకీయాలు, చరిత్ర ఇంకా ఆంగ్లో-ఇండియన్ సంబంధాల సందర్భాలను చూపుతుంది, 1957లో ప్రచురించబడింది, దాని కథనం మెహతా పోమోనాలో చేరిన సమయంలో ముగుస్తుంది.[9][4] మెహతా తన మొదటి నవల డెలిన్క్వెంట్ చాచా ను 1966లో ప్రచురించారు. ఇది ది న్యూయార్కర్ లో సీరియల్గా చేయబడింది.[10] ఆ తరువాత ఆయన 24కి పైగా పుస్తకాలను రాశారు, వీటిలో అంధత్వం అనే అంశానికి సంబంధించిన అనేక పుస్తకాలు, అలాగే బ్రిటిష్, భారతీయ, అమెరికన్ ప్రచురణల కోసం వందలాది కథనాలు ఇంకా చిన్న కథలు ఉన్నాయి.  అతను 1961 నుండి 1994 వరకు ది న్యూయార్కర్ లో సిబ్బంది రచయితగా ఉన్నాడు.[5]

1961లో ది న్యూయార్కర్ కోసం ఆయన రాసిన వ్యాసాలలో ఒకటి ఆక్స్ఫర్డ్ తత్వవేత్తలతో ఇంటర్వ్యూలు ఉన్నాయి.

మెహతా ఆత్మకథ కాంటినెంట్స్ ఆఫ్ ఎక్సైల్ 1972 నుండి 2004 మధ్య 12 వాయిదాలలో ప్రచురించబడింది.  దీని మొదటి సంపుటి, డాడీజీ (1972), మెహతా తండ్రి ఆత్మకథలో కొంత భాగం మిగతాది తన జీవితచరిత్రలో కొంత భాగం.Fox, Margalit (2021-01-10). "Ved Mehta, Celebrated Writer for The New Yorker, Dies at 86". The New York Times (in అమెరికన్ ఇంగ్లీష్). ISSN 0362-4331. Archived from the original on 10 January 2021. Retrieved 2021-01-10.</ref> మెహతా 1975లో అమెరికా పౌరుడుగా అయ్యారు.[5]

వ్యక్తిగత జీవితం మార్చు

1983లో అతను విలియం లూసియస్ కారీ ఇంకా కేథరీన్ లెమోయిన్ ఫెనిమోర్ కారీల కుమార్తె అయిన లిన్ ఫెనిమాడ్ కూపర్ కారీని వివాహం చేసుకున్నాడు.పార్కిన్సన్స్ వ్యాధి కారణంగా తలెత్తిన సమస్యలతో మెహతా 2021 జనవరి 9న మరణించారు.

ప్రముఖ ప్రచురణలు మార్చు

  1. Daddyji. Farrar, Straus and Giroux. 1972. ISBN 0-374-13438-3. OCLC 772323.[11]
  2. మామాజీ. 1979.
  3. వేదం. 1982.
  4. ప్రవాహాల మధ్య అంచు. 1984.
  5. న్యూ వరల్డ్ యొక్క సౌండ్ షాడోస్. 1986.
  6. దొంగిలించబడిన వెలుగు. 1989.
  7. ఆక్స్ఫర్డ్ లో. 1993.
  8. హార్వర్డ్ చేత వెంటాడారు. 2007 (c. 1991).
  9. మిస్టర్ షాన్ యొక్క న్యూయార్కర్ః ది ఇన్విజిబుల్ ఆర్ట్ ఆఫ్ ఎడిటింగ్. 1998.
  10. All for Love. Thunder's Mouth Press; Nation Books. 2001. ISBN 1-56025-321-5. OCLC 45909210.[12][13]
  11. డార్క్ హార్బర్ః ఎన్చాన్టెడ్ ఐలాండ్లో బిల్డింగ్ హౌస్ అండ్ హోమ్. 2003.
  12. ది రెడ్ లెటర్స్ః నా తండ్రి యొక్క ఎన్చాన్టెడ్ పీరియడ్. 2004.

ఇతర ప్రచురణలు మార్చు

అవార్డులు, గౌరవాలు మార్చు

మెహతా 1971 ఇంకా 1977లో గుగ్గెన్హీమ్ ఫెలోషిప్లను అందుకున్నారు.[26] 1982లో మాక్ఆర్థర్ ఫెలో ఎంపికయ్యాడు, 2009లో రాయల్ సొసైటీ ఆఫ్ లిటరేచర్ సభ్యుడిగా ఎన్నికయ్యాడు.[27][28][29] అతను పోమోనా కళాశాల, బార్డ్ కళాశాల, విలియమ్స్ కళాశాల, స్టిర్లింగ్ విశ్వవిద్యాలయం ఇంకా బౌడోయిన్ కళాశాల నుండి గౌరవ డిగ్రీలను అందుకున్నాడు.[5]

దర్శకుడు వెస్ ఆండర్సన్ రూపొందించిన 2021 అమెరికన్ సంకలన హాస్య చిత్రం ది ఫ్రెంచ్ డిస్పాచ్, ఈ చిత్రం యొక్క చివరి క్రెడిట్ రోలింగ్ సన్నివేశంలో ది న్యూయార్కర్ యొక్క ఇతర రచయితలు & సంపాదకులతో పాటు, వేద్ మెహతా తన చిత్రానికి ప్రేరణగా పేర్కొన్నాడు.[30]

మూలములు మార్చు

  1. Leland, John (22 May 2003). "At Home With Ved Mehta: In a Dark Harbor, A Bright House". The New York Times. Archived from the original on 10 November 2012. Retrieved 15 February 2009.
  2. Justman 2010, p. 165.
  3. Booth, Tony; Swann, Will; Masterton, Mary (1992). Learning for All: Curricula for Diversity in Education. Routledge. p. 312. ISBN 0-415-07184-4. Retrieved 22 November 2020.
  4. 4.0 4.1 Slatin 1986, p. 178.
  5. 5.0 5.1 5.2 5.3 "Mehta, Ved 1934–". Concise Major 21st Century Writers. Archived from the original on 18 November 2020. Retrieved 2021-01-10."Mehta, Ved 1934–". Concise Major 21st Century Writers. Archived from the original on 18 November 2020. Retrieved 10 January 2021.
  6. "When loss isn't' less". Financial Express. Archived from the original on 23 July 2013. Retrieved 8 November 2009.
  7. Mehta, Ved (2008). Stolen Light. Townsend Press. p. 160. ISBN 978-1-59194-095-1.
  8. Scott, Cathy (2002). Seraphim Rose: The True Story and Private Letters. Regina Orthodox Press. ISBN 1-928653-01-4. Retrieved 22 November 2020.
  9. Kendrick, Baynard (25 August 1957). "Seeking the Light". The New York Times. Archived from the original on 31 July 2009. Retrieved 6 November 2009.
  10. Moritz, Charles, ed. (1975). "Mehta, Ved (Parkash)". Current Biography Yearbook 1975. H. W. Wilson Company. pp. 269–272. ISSN 0084-9499. OCLC 609892928. {{cite book}}: |work= ignored (help)
  11. Corry, John (1972-05-02). "Ved Mehta's Private, Blind Universe". The New York Times (in అమెరికన్ ఇంగ్లీష్). ISSN 0362-4331. Archived from the original on 10 January 2021. Retrieved 2021-01-10.
  12. "All for Love". Kirkus Reviews (in ఇంగ్లీష్). 15 July 2001. Archived from the original on 4 August 2020. Retrieved 10 January 2021.
  13. "All for Love". Publishers Weekly. Archived from the original on 10 January 2021. Retrieved 2021-01-10.
  14. "Face to Face". Kirkus Reviews (in ఇంగ్లీష్). 1 August 1959. Archived from the original on 10 January 2021. Retrieved 2021-01-10.
  15. Mukherjee, Durba (2020-12-17). "'Walking the Indian Streets': Analysing Ved Mehta's Memoirs of Return".
  16. "Walking the Indian Street". Kirkus Reviews (in ఇంగ్లీష్). 15 June 1960. Archived from the original on 10 January 2021. Retrieved 2021-01-10.
  17. Czynski, Konrad (29 December 2011). "Fly and the Fly-bottle: Encounters with British Intellectuals". The Literary Encyclopedia (in ఇంగ్లీష్). Archived from the original on 10 August 2020. Retrieved 2021-01-10.
  18. Alexander, W. M. (July 1967). "Review of The New Theologian'".
  19. "Delinquent Chacha". Kirkus Reviews (in ఇంగ్లీష్). 1 April 1967. Archived from the original on 10 January 2021. Retrieved 2021-01-10.
  20. Gowda, H. H. Anniah (1972). "Review of Portrait of India'".
  21. "John Is Easy to Please". Kirkus Reviews (in ఇంగ్లీష్). 1 May 1971. Archived from the original on 10 January 2021. Retrieved 2021-01-10.
  22. Johnson, Paul (1977-02-06). "Mahatma Gandhi and His Apostles". The New York Times (in అమెరికన్ ఇంగ్లీష్). ISSN 0362-4331. Archived from the original on 21 February 2018. Retrieved 2021-01-10.
  23. Van Praagh, David (1979). "The New India?".
  24. Zagoriafall 1982, Donald S. (1982). "A Family Affair: India Under Three Prime Ministers".
  25. "A Ved Mehta Reader". Kirkus Reviews (in ఇంగ్లీష్). 1 August 1998. Archived from the original on 10 January 2021. Retrieved 10 January 2021.
  26. "Ved Mehta" (in అమెరికన్ ఇంగ్లీష్). John Simon Guggenheim Memorial Foundation. Archived from the original on 10 January 2021. Retrieved 2021-01-10.
  27. Fox, Margalit (2021-01-10). "Ved Mehta, Celebrated Writer for The New Yorker, Dies at 86". The New York Times (in అమెరికన్ ఇంగ్లీష్). ISSN 0362-4331. Archived from the original on 10 January 2021. Retrieved 2021-01-10.Fox, Margalit (10 January 2021). "Ved Mehta, Celebrated Writer for The New Yorker, Dies at 86". The New York Times. ISSN 0362-4331. Archived from the original on 10 January 2021. Retrieved 10 January 2021.
  28. "Ved Mehta". Royal Society of Literature. Archived from the original on 15 July 2020. Retrieved 2021-01-10.
  29. "Royal Society of Literature All Fellows". Royal Society of Literature. Archived from the original on 5 March 2010. Retrieved 10 August 2010.
  30. "The New Yorker Writers and Editors Who Inspired "The French Dispatch"". The New Yorker. 24 September 2021.