వేమూరి ఆంజనేయశర్మ

వేమూరి ఆంజనేయశర్మ ( 1917 అక్టోబరు 24 - 2003 మే 6) తెలుగు రచయిత.

వేమూరి ఆంజనేయశర్మ
జననం	(1917-10-24)1917 అక్టోబరు 24 ఎడుమూడి, ప్రకాశం జిల్లా, ఆంధ్రప్రదేశ్
మరణం	2003 మే 2(2003-05-02) (వయసు 85) హైదరాబాదు, ఆంధ్రప్రదేశ్
వృత్తి	రచయిత

జీవిత విశేషాలు

వేమూరి ఆంజనేయశర్మ ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రంలోని ప్రకాశం జిల్లాకు చెందిన ఈదుమూడి గ్రామంలో వేమూరి వెంకటేశ్వర్లు, రాఘవమ్మ దంపతులకు 1917 అక్టోబరు 24న జన్మించాడు. అతని తాతకు 300 ఎకరాల వ్యవసాయభూమి ఉండేది. అతని తాత నీలిమందు వ్యాపారం చేసేవాడు. వ్యాపారంలో నష్ఠం వచ్చినందున వారి కుటుంబం గుంటూరు జిల్లాలోని కూచిపూడికి వలస పోయింది. వ్యాపారంలో నష్ఠం వల్ల వారికుటుంబం పేదరికంలో ఉండేది. శేషయ్య గారు ఆంజనేయ శర్మకు పౌరోహిత్యంలో శిక్షణనిచ్చాడు. అతను సంస్కృతాన్ని అభ్యసించుటకు వెంకటప్పయ్య శాస్త్రి నుండి "రఘువంశం"ను నేర్చుకున్నాడు. శేషయ్యగారి నుండి "స్మార్తము" అభ్యసించాడు. తరువాత అతను వరాహపురానికి చెందిన లక్ష్మీనరసింహశాస్త్రి వద్ద మూడేళ్ళపాటు శిష్యరికం చేసాడు. అతను వరాహపురానికి దగ్గరలో ఉన్న వేమూరు గ్రామానికి వెళ్ళీ " తర్క శాస్త్రం", "నిషాద కావ్యం" లను కూరుగంటి వెంకటరమణ శాస్త్ర వద్ద అభ్యసించాడు. ఆ కాలంలో అతను రోజుకొక బ్రాహ్మణ కుటుంబంలో భోజనం చేసి జీవనాన్ని సాగించాడు.

విద్య

• అతను తెనాలి లోని సంస్కృత కళాశాల నుండి ఆంధ్ర విశ్వవిద్యాలయం ఓరియెంటల్ డిగ్రీ "ఉభయభాషా ప్రవీణ" ను చేసాడు.
• జాతీయోద్యమంలో చేరడానికి కళాశాలను వదిలాడు.
• అలహాబాదు లోని నైనీ హిందీ విద్యాపీఠ్ లో హిందీ సాహిత్యంలో "సాహిత్య విశారద" చదివాడు.

విజయాలు, గుర్తింపులు

భారతీయ భాషల్లో కంప్యూటర్లు

• భారత ప్రభుత్వ ఎలక్ట్రానిక్స్ విభాగం అధ్వర్యంలో భారతీయ భాషల్లోనికి కంప్యూటర్ కీబోర్డు అభివృద్ధి
• భారత ప్రభుత్వ ఎలక్ట్రానిక్స్ విభాగం అధ్వర్యంలో సాప్టువేర్, హార్డువేర్ కంప్యూటర్ ప్రాజెక్టుల అభివృద్ధి.
• హిందీ మాధ్యమంలో డి.సి.ఎ, ఎం.సి.ఎ కోర్సుల ప్రవేశం - భారతదేశంలో ఇది మొదటిది.

జాతీయ భాష ప్రచారం, అభివృద్ధి

• తెలంగాణ, మహారాష్ట్ర, కర్ణాటకలతో కూడిన నిజామాంతర రాజ్యంలో జాతీయ భాషగా హిందీ భాష ప్రచారం
• హైదరాబాద్ లో సాహిత్య ఉద్యమంలో పాల్గొనడం
• 14 భాషలలో కవి సమ్మేళనాలను, నాటక సమ్మేళనాలను నిర్వహించడం, సమన్వయ పరచడం

పురస్కారాలు

• బాబు గంగా శరణ్ సింగ్ పురస్కారం - భారత ప్రభుత్వం - 1989
• సౌహార్థ్ర పురస్కారం - ఉత్తర ప్రభుత్వం - 1990
• 50 కన్నా ఎక్కువ నగరాలు, పట్టణాల్లోని 200 కంటే ఎక్కువ సంస్థలచే సన్మానాలు
• "అభినందన్ గ్రంథ్" - జాతీయ భాషకు జీవితకాల సేవలకు అందించే పుస్తకం

దక్షిణ భారత హిందీ ప్రచార సభ లో పోస్టు గ్రాడ్యుయేట్ విభాగం ప్రారంభం

• ఎం.ఎ లో ఫంక్షనల్ హిందీ ప్రవేశం - ఇది 1978లో మొదటి సారి ప్రారంభం. ఎం.ఫిల్, పి.హెచ్.డి, డి.లిత్, పి.జి డిప్లొమాలను ప్రవేశపెట్టడం.
• ఎర్నాకుళం, ధర్వార్ లలో రెండు కళాశాలల ఏర్పాటు.
• హిందీ ఉపాధ్యాయ శిక్షణ కోర్సులైన బి.ఇ.డి, ఎం.ఇ.డి ల ప్రవేశ పెట్టడం. వీటిని హైదరాబాదు, మద్రాసు, ధర్వార్, ఎర్నాకుళంలో ప్రారంభించాడు.
• హిందీ మాధ్యమంలో డి.సి.ఎ, ఎం.సి.ఎ కోర్సుల ప్రవేశం, - ఇది భారతదేశంలో మొదటిది.

వృత్తి జీవితం

వివిధ పదవులు, స్థానాలు

• Started Teaching Hindi in 1935 at Bheemavaram and Eluru, West Godavari District
• Joined Dakshina Bharath Hindi Prachar Sabha - Andhra in 1938 for Propagating Hindi as a National Language
• Was Appointed as organiser in Andhra in 1940
• Was Appointed as Chief Executive of Hyderabad Hindi prachar Sangh, Hyderabad
• Was Appointed as Chief Executive Officer of D.B.H.P. Sabha Andhra Pradesh (1958–59)
• Was Appointed as Chief Executive Officer of D.B.H.P. Sabha, Kerala Eranakulam (1962–66)
• Was Appointed as Chief Executive Officer of D.B.H.P. Sabha, Delhi (1966–74)
• Was Promoted as the Chief Secretary D.B.H.P. Sabha, Madras headquarters 1974-79
• Worked as General Secretary of Federation of all India Voluntary Hindi organisations, Delhi Sponsored by Govt. of India for a period of 6 years.
• Worked as the Registrar, D.B.H.P. Sabha — Hindi University — Declared by The Parliament of India as an Institution of National Importance — from 1978 to 1991 when Sri P.V. Narasimha Rao was Vice — Chancellor
• Transformed the Post Graduate and Research Wing of D.B.H.P. Sabha at Madras, Hyderabad, Dharwad and Ernakulam places from Low Profile Institution to University Status.
• Elevated to the Post of Pro-Vice Chancellor of Post Graduate and Research Wing of D.B.H.P. Sabha in the Year, 1999.

Committee Memberships In Various Ministries

• Hindi Advisory Committee, Ministry of Home Affairs, Govt. of India, New Delhi
• Hindi Advisory Committee, Ministry of Agriculture, Govt. of India, New Delhi
• Hindi Advisory Committee, Ministry of Education, Govt. of India, New Delhi
• Hindi Advisory Committee, Coal India Ltd.
• Hindi Advisory Committee, Ministry of Human Resource Development, Govt. of India, New Delhi.
• Hindi Advisory Committee, Ministry of Defence, Govt. of India, New Delhi
• Committee for Common Key Board for Computer, Department of Electronics, Govt. of India, New Delhi
• Committee on Technology Mission, Govt. of India, New Delhi
• Was Member of 12 other Ministries in the Past

Literary Contributions, Movements, Activities

Books written on Literary Integration

• 'Tootthi Paramparayen' Translation of famous Telugu novel by Mahidhar Rammohan Rao into Hindi.
• "House Surgeon" translation of Telugu novel written by Famous writer Dr. Kommuri Venugopala Rao which was awarded with National prize for Best Translation
• "Is Desh Ki Yah Bhi Ek Samasya Hai" translation of novel by Dr. K. Venugopal Rao into Hindi
• "Dilli Dalarulu" translation of Hindi novel by Panday Bechan Sarma "Ugra" into Telugu
• "Kalasina Jeevithalu", translation of ''Malela Jeev'' in Telugu, Gujarati novel by Pannalal Patel
• "Jeevitham Oka Nataka Rangam" translation of Gujarathi Novel into Telugu by Sri Pannalal Patel
• "Vishwarathudu" - Gujarathi Novel - K.M. Munshi into Telugu
• 'Sambarakanya' - Gujarathi Novel — K.M. Munshi
• 'Devadatta' - Gujarathi Novel — K.M. Munshi into Telugu
• 'Vishwanath Ki Kahaniyan' - Telugu Stories of Jnanapeeth Puraskar Winner Sri Viswanatha Satyanarayana into Hindi
• 'Munimanikyam Ki Kahaniyan' - Telugu Stories by Sri Munimanikyam Narasimha Rao into Hindi
• 'Akkasha Deepam' - Hindi Stories into Telugu
• 'Urdu Kathalu' - Urdu Stories into Telugu
• 'Alluri Seetharama Raju' - Drama of Sri Padala Rama Rao into Hindi
• 'Kala-Jeevitha Darshanam' - Kaka Kalekar's Book into Telugu
• Naa Bhartha Naa Daivam' - Book on Sri Lalbahadur Sastry as Told by Smt. Lalitha Devi written by Umashankarji
• 'Tirupathi Venkata Kavulu' English to Telugu Translation
• 'Gandhi and Marx' - Kishorilal Mashruwala's Book into Telugu
• 'Godavari Hans Padi' - Telugu Stories into Hindi — Editing
• 'Kali Khil Uthi' - Telugu Short Stories — Editing
• 'Srestha Kahaniyan' - Collection of Hindi Stories - 1973
• 'Bharath Katha Sarovar' - Stories written in Hindi by Non Hindi writers — Editing
• 'Vishwanath Krititva Aur Vyaktitwa' - Articles written — Editing
• 'Mangal prabhatham' - Gandhij's book into Telugu
• Founder Editor of 'Sravanthi' Telugu Literary Monthly

Editor

• Founder Editor of 'Sravanthi' - Telugu Literary Monthly being Published for 52 years By D.B.H.P. Sabha, Hyderabad
• Poorna Kumbh_Hindi Monthly
• Dakshin Bharath — Hindi Monthly
• Dakshin Bharathi — Hindi Quarterly
• Kerala Bharathi — Hindi Monthly
• Samaveth Swar — Hindi Bi – Monthly

Theatre Movement

• Participated with Missionary Zeal in Theatre Movement from the Age of 20
• Acted as "Devadas" in Famous Drama and Won Many Laurels – with Repeat Performances
• Acted in Many Dramas of Historical Importance in the Lead Roles
• Written and Directed Many Plays and Dramas in Hindi and Telugu
• Used Theatre Movement as Weapon to Arouse Nationalism Among Educated Section of People at large

Library Movement

• Instrumental in Establishing 'National Library' for Research in Hindi at Madras
• Established Many Libraries and Reading Rooms to Enlighten the People
• Organised Literary and Cultural Activities using Library as a common place of meeting to arouse the National Spirit among the Lawyers and other elite groups of towns and cities

Educational Activities

• Advisor of Teaching South Indian Languages for Governments of Uttar Pradesh and Rajasthan
• Taught Hindi and Telugu to parliamentarians in the Central Hall of Parliament

Cultural Activities

• Constant and Continuous Touch with Stalwarts in the Cultural Field like Sri Prithviraj Kapoor.
• Held many posts of responsibilities in Andhra Nataka Kala Parishad
• Organised Cultural Activities of Artists of National Eminence at Delhi, Madras, Hyderabad, Ernakulam.

Participation

• Taught Hindi Through Radio Lessons for Many Years in All India Radio
• Broadcast over 100 Speeches in Hindi and Telugu in All India Radio
• Participated in more than 50 Panel Discussions and Interviews in All India Radio
• Presented Telugu Movie Reviews from Delhi Doordarshan
• Appeared in National Telecasts on Number of Occasions Connected with Hindi Day in Doordarshan

Institutions Associated with

• Parliamentarians Hindi Association, New Delhi
• Central Hindi Directorate, New Delhi
• Central Sahitya Akademi
• Kendriya Hindi Sansthan, Agra
• Federation of Hindi Organisations of India, New Delhi
• Department of Electronics, Govt. of India, New Delhi
• Indian Institute of Technology, Madras
• Different Universities of the Country

Creation of Memorial Trust

On 6 May 2003, Shri Anjaneya Sarma died. To remember the fond memory of Shri Anjaneya Sarma and to take forward his legacy, his entire family came together to create "Shri Vemuri Anjaneya Sarma Smarak Trust" and have since year on year on the occasion of Shri Anjaneya Sarma birth anniversary of Maha Navami recognised people with their contribution in the field of Hindi Literature, Telugu Literature and Theatre. Over the last decade around 40 achievers have been recognized for their contribution in these fields.