సహకార మంత్రిత్వ శాఖ
సహకార మంత్రిత్వ శాఖ అనేది 2021 లో ఏర్పడిన భారత ప్రభుత్వ కేంద్ర మంత్రిత్వ శాఖ.[1] దేశంలో సహకార ఉద్యమాన్ని బలోపేతం చేయడానికి మంత్రిత్వ శాఖ ప్రత్యేక పరిపాలనా, చట్టపరమైన & విధాన ఫ్రేమ్‌వర్క్‌ను అందిస్తుంది . మంత్రిత్వ శాఖ సృష్టి 6 జూలై 2021న ప్రకటించబడింది.[2] సహకార్ సే సమృద్ధి ( అనువాదం. సహకారం ద్వారా శ్రేయస్సు ) దాని విజన్ ప్రకటనతో పాటు. ఈ మంత్రిత్వ శాఖ ఏర్పాటుకు ముందు, ఈ మంత్రిత్వ శాఖ లక్ష్యాలను వ్యవసాయ మంత్రిత్వ శాఖ చూసేది.[3]
| సహకార మంత్రిత్వ శాఖ | |
|---|---|
| |
| భారత ప్రభుత్వ శాఖ | |
| |
| సహకార మంత్రిత్వ శాఖ | |
| సంస్థ అవలోకనం | |
| స్థాపనం | 6 జూలై 2021 |
| అధికార పరిధి | భారత ప్రభుత్వం |
| ప్రధాన కార్యాలయం | న్యూఢిల్లీ |
| Minister responsible | అమిత్ షా |
| Deputy Ministers responsible | కృష్ణన్ పాల్ గుర్జార్ మురళీధర్ మోహోల్ |
| ఏజెన్సీ కార్యనిర్వాహకుడు/ | ఆశిష్ కుమార్ భూటానీ, IAS, కార్యదర్శి |
మంత్రిత్వ శాఖ అట్టడుగు స్థాయిలో సహకార సంఘాలను బలోపేతం చేయడంలో పని చేస్తుంది,[4][5] సహకార సంస్థలకు 'ఈజ్ ఆఫ్ డూయింగ్ బిజినెస్' కోసం ప్రక్రియలను క్రమబద్ధీకరించడానికి & మల్టీ-స్టేట్ కో-ఆపరేటివ్స్ (MSCS) అభివృద్ధికి వీలు కల్పిస్తుంది.[6][7] 2021 కేంద్ర బడ్జెట్‌ను సమర్పిస్తున్నప్పుడు ఆర్థిక మంత్రి నిర్మలా సీతారామన్ దీనిని మొదట ప్రకటించారు.
లక్ష్యాలు
మార్చుమంత్రిత్వ శాఖ లక్ష్యాలతో సృష్టించబడింది:[8]
- "సహకార్ సే సమృద్ధి" (సహకారం ద్వారా శ్రేయస్సు) దృష్టిని గ్రహించడం .
- సహకార సంస్థల కోసం ''ఈజ్ ఆఫ్ డూయింగ్ బిజినెస్'' కోసం ప్రక్రియలను క్రమబద్ధీకరించడం & మల్టీ-స్టేట్ కో-ఆపరేటివ్స్ (MSCS) అభివృద్ధిని ప్రారంభించడం
- దేశంలో సహకార ఉద్యమాలను బలోపేతం చేయడానికి ప్రత్యేక పరిపాలనా, చట్టపరమైన & విధాన ఫ్రేమ్‌వర్క్‌ను అందించడం.
- అట్టడుగు స్థాయి వరకు చేరే నిజమైన ప్రజల ఆధారిత ఉద్యమంగా సహకారాన్ని మరింతగా పెంచడం.
జాతీయ స్థాయిలో సహకార సంఘాలు
మార్చుజాతీయ స్థాయిలో కోర్ కోఆపరేటివ్ సొసైటీ
- నేషనల్ కోఆపరేటివ్ యూనియన్ ఆఫ్ ఇండియా లిమిటెడ్
జాతీయ స్థాయిలో సహకార బ్యాంకులు
- నేషనల్ ఫెడరేషన్ ఆఫ్ స్టేట్ కోఆపరేటివ్ బ్యాంక్స్ లిమిటెడ్
- నేషనల్ ఫెడరేషన్ ఆఫ్ అర్బన్ కోఆపరేటివ్ బ్యాంక్స్ అండ్ క్రెడిట్ సొసైటీస్ లిమిటెడ్
జాతీయ స్థాయిలో అభివృద్ధి సహకార బ్యాంకులు
- నేషనల్ కోఆపరేటివ్ ల్యాండ్ డెవలప్‌మెంట్ బ్యాంక్స్ ఫెడరేషన్ లిమిటెడ్
- ఆల్ ఇండియా ఇండస్ట్రియల్ కోఆపరేటివ్ బ్యాంక్స్ ఫెడరేషన్ లిమిటెడ్
జాతీయ స్థాయిలో వినియోగదారుల సహకార సంఘాలు
- నేషనల్ కోఆపరేటివ్ కన్స్యూమర్స్ ఫెడరేషన్ ఆఫ్ ఇండియా లిమిటెడ్
జాతీయ స్థాయిలో వర్కర్ కోఆపరేటివ్ సొసైటీలు
- నేషనల్ ఫెడరేషన్ ఆఫ్ లేబర్ కోఆపరేటివ్ లిమిటెడ్
జాతీయ స్థాయిలో హౌసింగ్ కోఆపరేటివ్ సొసైటీలు
- నేషనల్ కోఆపరేటివ్ హౌసింగ్ ఫెడరేషన్ లిమిటెడ్
జాతీయ స్థాయిలో ఉత్పత్తిదారు/మార్కెటింగ్ సహకార సంఘాలు
- నేషనల్ ఫెడరేషన్ ఆఫ్ ఇండస్ట్రియల్ కోఆపరేటివ్ లిమిటెడ్
- ఇండియన్ ఫార్మర్స్ ఫెర్టిలైజర్ కోఆపరేటివ్ లిమిటెడ్
- కృషక్ భారతి కోఆపరేటివ్ లిమిటెడ్
- ఆల్ ఇండియా ఫెడరేషన్ ఆఫ్ కోఆపరేటివ్ స్పిన్నింగ్ మిల్స్ లిమిటెడ్
- నేషనల్ కోఆపరేటివ్ డెయిరీ ఫెడరేషన్ ఆఫ్ ఇండియా లిమిటెడ్
- నేషనల్ హెవీ ఇంజనీరింగ్ కోఆపరేటివ్ లిమిటెడ్
- ఆల్ ఇండియా హ్యాండ్లూమ్ ఫ్యాబ్రిక్స్ మార్కెటింగ్ కోఆపరేటివ్ సొసైటీ లిమిటెడ్
- నేషనల్ ఫెడరేషన్ ఆఫ్ ఫిషర్మెన్స్ కోఆపరేటివ్ లిమిటెడ్
- నేషనల్ కోఆపరేటివ్ టుబాకో గ్రోవర్స్ ఫెడరేషన్ లిమిటెడ్
- ట్రైబల్ కోఆపరేటివ్ మార్కెటింగ్ డెవలప్‌మెంట్ ఫెడరేషన్ ఆఫ్ ఇండియా లిమిటెడ్
- నేషనల్ ఫెడరేషన్ ఆఫ్ కోఆపరేటివ్ షుగర్ ఫ్యాక్టరీస్ లిమిటెడ్
- నేషనల్ అగ్రికల్చరల్ కోఆపరేటివ్ మార్కెటింగ్ ఫెడరేషన్ ఆఫ్ ఇండియా
- పెట్రోఫిల్స్ కోఆపరేటివ్ లిమిటెడ్ (డీ-లిక్విడేటెడ్)
క్యాబినెట్ మంత్రులు
మార్చు| నం. | ఫోటో | మంత్రి
(జనన-మరణ) నియోజకవర్గం |
పదవీకాలం | రాజకీయ పార్టీ | మంత్రిత్వ శాఖ | ప్రధాన మంత్రి | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| నుండి | కు | కాలం | ||||||||
| 1 | 
|
అమిత్ షా
(జననం 1964) గాంధీనగర్ ఎంపీ |
7 జూలై
2021 |
ప్రస్తుతం | 2 సంవత్సరాలు, 357 రోజులు | భారతీయ జనతా పార్టీ | మోడీ II | నరేంద్ర మోదీ | ||
| మోడీ III | ||||||||||
రాష్ట్ర మంత్రులు
మార్చు| నం. | ఫోటో | మంత్రి
(జనన-మరణ) నియోజకవర్గం |
పదవీకాలం | రాజకీయ పార్టీ | మంత్రిత్వ శాఖ | ప్రధాన మంత్రి | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| నుండి | కు | కాలం | ||||||||
| 1 | .jpg)
|
బీ.ఎల్‌. వర్మ
(జననం 1961) ఉత్తరప్రదేశ్‌కు రాజ్యసభ ఎంపీ |
7 జూలై
2021 |
9 జూన్
2024 |
2 సంవత్సరాలు, 338 రోజులు | భారతీయ జనతా పార్టీ | మోడీ II | నరేంద్ర మోదీ | ||
| 2 | .jpg)
|
కృష్ణన్ పాల్ గుర్జార్
(జననం 1957) ఫరీదాబాద్ ఎంపీ |
10 జూన్
2024 |
ప్రస్తుతం | మోడీ III | |||||
| 3 | 
|
మురళీధర్ మోహోల్
(జననం 1974) పూణే ఎంపీ | ||||||||
సహకార శాఖ రాష్ట్ర కమిటీలు
మార్చుడిపార్ట్మెంట్ ఆఫ్ కో-ఆపరేషన్ స్టేట్ కమిటీలు లక్ష్యాలతో రూపొందించబడ్డాయి:
- దేశాన్ని బలోపేతం చేయడానికి చట్టపరమైన ఫ్రేమ్‌వర్క్ పరిరక్షణ.
- దేశంలోని వర్గాల పట్ల వివక్షను అరికట్టడానికి.
- దేశంలోని ప్రతి రాష్ట్రం యొక్క చారిత్రక పరిరక్షణ.
మూలాలు
మార్చు- ↑ "Explained: Why a Ministry of Cooperation". The Indian Express (in ఇంగ్లీష్). 2021-07-15. Retrieved 2022-02-12.
- ↑ https://cabsec.gov.in/writereaddata/allocationbusinessrule/amendment/english/1_Upload_3012.pdf
- ↑ "Explained: Why a Cooperation Ministry". The Indian Express (in ఇంగ్లీష్). 9 July 2021. Retrieved 9 July 2021.
- ↑ Mishra, Himanshu Shekhar (6 July 2021). Pullanoor, Harish (ed.). "New "Ministry Of Cooperation" Created A Day Before PM's Cabinet Reshuffle". NDTV.com.
- ↑ Mathew, Liz; Tiwari, Ravish (July 7, 2021). "Governor reshuffle, new Ministry clear decks for Cabinet expansion". The Indian Express.
- ↑ "Modi Government creates a new Ministry of Co-operation". Press Information Bureau. 6 July 2021.
- ↑ Saha, Poulomi (July 6, 2021). "Ministry of Cooperation: Modi govt creates new ministry to strengthen cooperative movement". India Today. Delhi.
- ↑ "Explained: Why did Modi government form a new cooperation ministry | India News - Times of India". The Times of India (in ఇంగ్లీష్). Retrieved 12 July 2021.