బంజారాల సీత్ల పండుగ
బంజారాల సీత్ల పండుగ [1]సీత్ళా పండుగ ప్రకృతి ని ఆరాధించే సాంప్రదాయ పండుగ.సీత్ళా బంజారా లంబాడీ గిరిజనుల దేవత. పశు సంపద అభివృద్ది,ఆరోగ్యం, తాండసౌభాగ్యం కోసం సీత్ళా యాడి పూజ చేయడం గిరిజనుల ఆనవాయితీ. కలరా వంటి మహమ్మారులు ప్రబలకుండా కాపాడుతుందని గిరిజనుల నమ్మకం.
| బంజారా సీత్ళా భవాని పండుగ | |
|---|---|
 | |
| అధికారిక పేరు | బంజారా (లంబాడీ,సుగాలీ) సీత్ళా పండుగ |
| యితర పేర్లు | దాటుడు పండుగ ,పశువుల పండుగ |
| రకం | ప్రకృతి పూజ |
| ప్రారంభం | ఆషాడమాసము, పెద్ద పూసాల కార్తీలో |
| జరుపుకొనే రోజు | ఆషాడమాసము జూలై నెలలో మంగళవారం |
| సంబంధిత పండుగ | బంజారా పండుగలు, (తీజ్ పండుగ) |
చరిత్ర
మార్చుపూర్వం కాలంలో బంజారా లంబాడీ ప్రజలు అటవీ ప్రాంతంలో పశువులను మేపుతు అటవీ భూమిని సాగుచేస్తు కుటుంబాలను పోషించు కుంటూ కాలం గడిపేవారు. వీరి వద్ద పెద్ద సంఖ్యలో గోవులు, బర్రెలు, మేకలు,గొర్రెలు ఉండేవి.ఆవుల పాలతో నెయ్యి తయారు చేసి వారం వారం జరిగే సంతలో అమ్మి వారు పశువుల పేడను పంట భూములకు ఎరువులుగా ఉపయోగించేవారు.కాల క్రమేణా వీరి పశువులు తరుచు పలు రకాల వ్యాధులు సోకి రోగాల బారిన పడుతు వందల సంఖ్యలో మరణిస్తూ ఉండేవి. ఇలా తాండల్లో ఉన్న పశువులు రోగాలతో రోజు మృత్యువాత పడడంతో తాండలోని పశువుల సంఖ్య గణనీయంగా తగ్గిపోవడంతో తాండ నాయక్ తో పాటు తాండ వాసులు తల్లడిల్లిపోతూ దిక్కుతోచని స్థితిలో ఉండిపోయారు.
ఒక రోజు తాండ పెద్దాయనకు రాత్రి కలలో సాక్షాతు ఏడుగురు దేవతలు (సాతి భవాని) ప్రత్యక్షమై అందులో చిన్న దేవత సీత్ళా భవాని ప్రత్యేకించి ఆ పెద్దాయనతో మాట్లాడి తనను తాండ సమీప ప్రాంతంలో చెరువు ఒడ్డున ఒక చెట్టు క్రింద ఏడు దేవతలను ప్రతిష్టించి పూజించి జంతుబలి ఇచ్చి మొక్కులు తీర్చినచో పశువులను రక్షిస్తానని,మీరు కోరుకున్న కోరికలు నెరవేరుతాయని చెప్పడంతో ఆ తాండ పెద్దాయన సీత్ళా తల్లి కలలో చెప్పిన విషయాలను తాండ నాయక్ కు చెప్పడంతో నాయక్ ఆధ్వర్యంలో తాండ ప్రజలందరిని కూర్చుండ బెట్టి జరిగిన సంఘటనను అందరికి వివరించడంతో సీత్ళా తల్లి చెప్పిన విధంగా సీత్ళా పండుగను చేయడం మొదలు పెట్టారు.ఆ నాటి నుండి నేటి వరకు లంబాడీ గిరిజనులు ఈ పండుగను సాంప్రదాయ బద్దంగా ఆషాఢమాసము జూలైలో పెద్ద పూసాలా కార్థీలో మంగళవారం రోజున ఎంతో ఘనంగా నిర్వహిస్తు వస్తున్నారు.
ఎప్పుడు జరుపుకుంటారు
మార్చుసీత్ళా పండుగను ప్రతి సంవత్సరం ఆషాఢ (జూలై) మాసంలో బంజారా తాండ వాసులు పెద్ద పూసాల కార్తీ లో మంగళవారం రోజున జరుపుకుంటారు. కాని ఈ పండుగను తెలంగాణ రాష్ట్ర వ్యాప్తంగా అందరు కలిసి ఒకే రోజు జరపాలని ప్రజలు డిమాండ్ కూడా ఉంది.[5] .
ఏడుగురు దేవతలు
మార్చుబంజారాల ఏడుగురు దేవతలలో సీత్ళా ఒకటి[6].తాండ లో ఏ కార్యం జరిగినా పెళ్ళి, పుట్టుకలు, చావులు, పండుగలు అయినా సామూహికంగా తాండ పెద్ద నాయక్ ఆధ్వర్యం జరిపుకుంటారు .వారి సంస్కృతి సాంప్రదాయం ప్రకారం వారు ఏడుగురు దేవతలను పూజిస్తారు.అందులో సీత్ళా భవాని పండుగ ఊరి పొలిమేరలో పశువులతో జరుపుకుంటారు. లంబాడీలు తరతరాలుగా ఏడుగురు దేవతలను కొలుస్తారు. అవి 1. మేరమ్మ, 2. త్వళ్జ, 3. సీత్ళా, 4.అంబా భవానీ, 5. హింగ్ళా, 6.ధ్వాళాంగర్, 7.కంకాళీ. ఏడుగురు దేవతలతో పాటు ముందు భాగంలో లుకడ్యా దేవుని ప్రతిష్టించి పూజలు చేసి నైవేద్యాలు సమర్పిస్తారు. [7]తాండ లో ఉన్న పశువులు, గొర్రెలు, మేకలు, కోళ్లు, పశుసంపద పెరగాలని, దూళ్ళకు పాలు సరిపోను ఉండాలని, గడ్డి బాగా దొరకాలని, క్రూర మృగాల బారిన పడకుండా ఉండాలని అటవీ సంపద తరగకూడదని, సీత్ళా తల్లికి మొక్కులు తీర్చుకుంటారు.
జరిపే విధానం
మార్చుసీత్ళా భవాని పండుగ ప్రపంచం మొత్తంలో నివసిస్తున్న లంబాడీలు వారి సంస్కృతి సాంప్రదాయాలకు ప్రతీకగా నిలిచే పండుగ. ఇటువంటి పండుగ తెలుగు పండుగల్లో లేదు. ఈ పండుగ బంజారా ఔన్నత్యాన్ని చాటుతుంది. ఈ పండుగ పంటపొలాలు సాగుచేసే ప్రారంభంలో ప్రారంభమవుతుంది. దీనిని ఆషాఢమాసము లో ఒక మంగళవారం జరుపుతారు. ఇది ప్రతీ సంవత్సర మంగళవారం నాడే జరపడం ఆనవాయితే. ఇది లంబాడీల పండగ లలో మొదటిది. ఈ పండగలో భాగంగా తాండల సరిహద్దుల్లోని పొలిమేర, కూడలి వద్ద సీత్ల భవానిని ప్రతిష్టిస్తారు. పురుషులంతా డప్పు వాయిద్యాలు వాయిస్తూ కోళ్లు,మేకలతో, మహిళలు, యువతులు బోనాలు ఎత్తుకుని నృత్యాలు చేసుకుంటూ అమ్మవారిని ప్రతిష్టించిన ప్రదేశానికి వెళ్తారు.
ఈ క్రమంలో అందరు కలిసి పాటలు పాడుతారు. సీత్ళా భవానీ దగ్గరకు వెళ్లి ప్రత్యేక పూజలు చేస్తారు. అమ్మవారికి నైవేద్యంగా గుగ్గిళ్లు (ఘుగ్రీ), పాయసం (లాప్సీ) సమర్పిస్తారు. కోళ్లు, మేకలు బలి ఇచ్చి వాటి పైనుంచి పశువులను దాటిస్తారు. అలా చేయడం వల్ల పిల్లలు ఆరోగ్యంగా ఉండాలని, పాడి పంటలు బాగా పండుతాయని బంజారా నమ్మకం. దేవతను పూజించే క్రమంలో పెద్ద మనిషిని పూజారిగా ఉంచి అతని చేతుల మీదగా కార్యక్రమం నిర్వహిస్తారు.[8].
పండుగ ఉద్దేశ్యం
మార్చుఈ పండుగ ఉద్దేశ్యం పశు సంపదకు గాలికుంటు వ్యాది రాకుండ పశు సంపద బాగా వృద్ధి చెందాలని, వర్షాలు కురవాలని,పంటలు సమృద్ధిగా పండాలని, ప్రకృతి కరుణీంచాలని[9],తాండ ప్రజలందరినీ దేవత సల్లగా ఉండేలా దీవించాలనీ, పశువులకు ఎటువంటి రోగాలు రాకూడదనీ, ఎలాంటి దుష్టశక్తులు రాకుండా ఉండాలనీ తాండ వాసులు వారి పశువులను ఒకేచోట చేర్చి అందరూ కలిసి సీత్ళా భవాని దేవతను పూజిస్తారు. తాండ లో ఉన్న పశువులు, గొర్రెలు, మేకలు, కోళ్లు, పశుసంపద పెరగాలనీ, దూడలకు పాలు సరిపోను ఉండాలనీ, గడ్డి బాగా దొరకాలనీ, క్రూర మృగాల బారిన పడకుండా ఉండాలనీ, అటవీ సంపద తరగకూడదని మొక్కులు తీర్చుకుంటారు. [10]
మూలాలు
మార్చు- ↑ telugu, NT News (2021-07-28). "గిరిజనుల ప్రకృతి ఆరాధనే సీత్లా." www.ntnews.com. Retrieved 2024-04-23.
- ↑ "బంజారా సంస్కృతి-సీత్లా భవాని పండుగ - Navatelangana". Dailyhunt (in ఇంగ్లీష్). Archived from the original on 2020-06-29. Retrieved 2020-06-27.
- ↑ ABN (2023-07-12). "వైభవంగా సీత్లా పండుగ". Andhrajyothy Telugu News. Retrieved 2024-04-23.
- ↑ Shanker (2021-07-20). "ఘనంగా సీత్లా భవాని పండుగ". Mana Telangana (in అమెరికన్ ఇంగ్లీష్). Archived from the original on 2024-04-23. Retrieved 2024-04-23.
- ↑ "గిరిజన తండాలలో సీత్లా పండుగ సంబరాలు." మన్యం టీవి :. Archived from the original on 2024-04-23. Retrieved 2024-04-23.
{{cite web}}: line feed character in|title=at position 28 (help)CS1 maint: extra punctuation (link) - ↑ Velugu, V6 (2024-07-08). "జూలై 9 నుంచి సీత్లా భవాని పండుగ". V6 Velugu. Retrieved 2024-07-09.
{{cite web}}: CS1 maint: numeric names: authors list (link) - ↑ "తొలకరి చినుకుల పండుగ ' తీజ్ '" (in అమెరికన్ ఇంగ్లీష్). Archived from the original on 2020-06-29. Retrieved 2020-06-27.
- ↑ edit, Disha (2022-07-06). "పశువుల పండుగ 'దాటుడు'". www.dishadaily.com. Retrieved 2024-04-23.
- ↑ ABN (2024-07-09). "బంజారాల తొలి పండుగ". Andhrajyothy Telugu News. Retrieved 2024-07-09.
- ↑ "బంజారా సంస్కృతి-సీత్లా భవాని పండుగ | జాతర | www.NavaTelangana.com". NavaTelangana. Archived from the original on 2019-12-27. Retrieved 2020-06-27.