సైక్లోస్టొమేటా
సైక్లోస్టొమేటా (Cyclostomata) కార్డేటా వర్గానికి చెందిన జీవులు. వీనిలో కొన్ని దవడలు లేని చేపలు ఉన్నాయి. ఇవి : లాంప్రేలు (Lampreys), హాగ్ చేపలు (Hagfishes). వీనికి గుండ్రని నోటిలో దవడలు లేకుండా ముడుచుకోవలిగే దంతాలు ఉంటాయి. అందువలన వీని నోరు ఎల్లప్పుడు తెరుచుకొనే ఉండి నీటిని బయటినుండి లోపలికి నిరంతరంగా తీసుకొంటుంది. సైక్లోస్టొమేటా అనగా గుండ్రని నోరు అని అర్ధం.[1][2]
| సైక్లోస్టొమేటా Temporal range: Silurian - Recent
| |
|---|---|
| |
| స్వీడన్ లోని సముద్ర లాంప్రే | |
| Scientific classification | |
| Kingdom: | |
| Phylum: | |
| Subphylum: | |
| Class: | సైక్లోస్టొమేటా Duméril, 1806
|
| ఉపతరగతులు | |
సాధారణ లక్షణాలు
మార్చు- శరీరము ఈల్ వలె పొడవుగా ఉంటుంది. చర్మము మెత్తగా, నునుపుగా ఉంటుంది.
- బాహ్య అస్థిపంజరము (పొలుసులు) ఉండదు. మృదులాస్థి నిర్మితమైన అంతరస్థిపంజరము ఉంటుంది.
- ద్వంద్వవాజాలు ఉండవు. మృదులాస్థితో ఏర్పడిన మధ్యవాజాలు ఉంటాయి.
- శరీరము మొండెము, తోక అను భాగాలుగా విభక్తమై ఉండును.
- పూర్వాంత ఉదరతలంలో నోరు గుండ్రంగా, చూషకాయుతమై ఉంటుంది. అందువలనే సైక్లోస్టొమేటా అను పేరు వచ్చింది. దౌడలు లోపించి ఉంటాయి (ఏగ్నాథా).
- జీర్ణవ్యవస్థలో జీర్ణాశయము లోపించి, ఆంత్రవళిని కలిగిన పేగుతో కూడు ఉండును. క్లోమము, ప్లీహము ఉండవు.
- ఆస్యకుహరములో కండరయుతమైన, బాహ్యచర్మము నుండి ఏర్పడిన దంతాలతో కూడిన నాలుక ఉంటుంది.
- శ్వాసాంగాలైన 5-16 జతల మొప్పలు ఉంటాయి. మొప్ప కోష్టకాలను మార్సిపోబ్రాంక్ లు అని అంటారు.
- పుష్టభాగంలో మధ్యన ఒక నాసికారంధ్రమూంటుంది.
- లోపలి చెవిలో 1-2 అర్ధవర్తులాకార కుల్యలు ఉంటాయి.
- గుండె రెండు గదులుగా విభక్తమై ఒక కర్ణిక, ఒక జఠరిక లను కలిగివుంటాయి.
- ఇవి శీతల రక్త జంతువులు. రక్తములో తెల్ల రక్తకణాలు, కేంద్రక సహిత ఎర్ర రక్తకణాలు ఉంటాయి.
- జీవితాంతము పృష్టవంశమును కల్గివుంటుంది. నిర్ధిష్టమైన మెదడు ఉంటుంది. 8-10 జతల కపాల నాడులు ఉంటాయి.
- విసర్జక క్రియ ఒక జత మధ్యవృక్క రకానికి చెందిన మూత్రపిండాల వలన జరుగుతుంది.
- ఏకలింగ లేదా ఉభయలింగ జీవులు. బీజవాహిక లోపించిన ఒక పెద్ద బీజకోశము ఉంటుంది.
- ఫలదీకరణము బాహ్యంగా జరుగుతుంది. డింభకదశ సుదీర్ఘంగా ఉంటుంది.
- సంతానోత్పత్తి కాలంలో సముద్రాలలోనుండి నదులలోకి వలస పోతాయి.
మూలాలు
మార్చు- ↑ Kuraku, Shigehiro, S. Blair; Ota, Kinya G.; Kuratani, Shigeru (2009b). "Jawless fishes (Cyclostomata)". Timetree of Life. oxford University Press. pp. 317–319. ISBN 978-0-19-953503-3.
- ↑ Duméril, A.M. Constant (1806). Zoologie analytique, ou me´thode naturelle de classification des animaux, Rendue plus facile a l'Aide de Tableaux Synoptiques. Paris: Allais.