వికీపీడియా

ఆర్థిక సంఘం

కేంద్ర రాష్ట్ర ఆర్థిక సంబంధాలను నిర్వచించే రాజ్యాంగ సంస్థ

అర్థిక సంఘం అనేది భారత రాజ్యాంగంలోని 280 అధికరణం ప్రకారం, భారత కేంద్ర ప్రభుత్వం, రాష్ట్ర ప్రభుత్వాల మధ్య ఆర్థిక సంబంధాలను నిర్వచించడానికి భారత రాష్ట్రపతి కాలానుగుణంగా ఏర్పాటు చేసే కమిషను. ఫైనాన్స్ కమిషన్ (ఇతర నిబంధనలు) చట్టం, 1951 ప్రకారం మొదటి కమిషన్ను 1951 లో ఏప్రాటు చేసారు. 1950లో భారత రాజ్యాంగం అమలులోకి వచ్చినప్పటి నుంచి 2024 వరకు పదిహేను ఫైనాన్స్ కమిషన్‌లను ఏర్పాటు చేసారు. ఏ కమిషనుకు ఆ కమిషను తమకు ప్రత్యేకించి అప్పగించిన విధులు, బాధ్యతలు, నిబంధనలకు అనుగుణంగా పనిచేస్తాయి. అవి ఫైనాన్స్ కమిషను అర్హత, నియామకం, అనర్హత, పదవీకాలం, అర్హత, అధికారాల నిబంధనలను నిర్వచిస్తాయి.[1] రాజ్యాంగం ప్రకారం, కమిషన్ను ప్రతి ఐదేళ్లకోసారి నియమిస్తారు. అందులో ఒక ఛైర్మన్, నలుగురు ఇతర సభ్యులూ ఉంటారు.

16 వ భారత ఆర్థిక సంఘం
`
Commission వివరాలు
స్థాపన 22 నవంబరు 1951; 72 సంవత్సరాల క్రితం (1951-11-22)
అధికార పరిధి భారతదేశం Government of India
ప్రధానకార్యాలయం న్యూ ఢిల్లీ
Commission కార్యనిర్వాహకులు అరవింద్ పనగారియా, (చైర్మన్)
అజయ్ నారాయణ్ ఝా, (సభ్యులు)
ఆనీ జార్జ్ మ్యాథ్యూ, (సభ్యులు)
సౌమ్య కాంతి ఘోష్, (సభ్యులు)
డా. మనోజ్ పాండా, (సభ్యులు)
రిత్విక్ రాజారామ్‌ పాండే (ఐఎఎస్), (సెక్రెటరీ)

ఇటీవలి ఫైనాన్స్ కమిషన్ 2023 డిసెంబరు 31 న ఏర్పాటైంది. దీనికి నీతి ఆయోగ్ మాజీ వైస్ చైర్మన్ అరవింద్ పనగారియాను అధిపతిగా నియమించారు.[2]

చరిత్ర

మార్చు

సమాఖ్య దేశమైన భారతదేశం, నిలువుగా, అడ్డంగా ఆర్థిక అసమతుల్యతతో బాధపడుతోంది. కేంద్ర, రాష్ట్ర ప్రభుత్వాల మధ్య నిలువు అసమతుల్యత ఫలితంగా రాష్ట్రాలు తమ బాధ్యతలను నిర్వర్తించే ప్రక్రియలో తమ ఆదాయ వనరులకు అసమానంగా ఖర్చులు చేస్తున్నాయి. అయితే, రాష్ట్రాలు తమ ప్రజల అవసరాలు, ఆందోళనలను బాగా అంచనా వేయగలవు, అందువల్ల వాటిని పరిష్కరించడంలో మరింత సమర్థవంతంగా ఉంటాయి. రాష్ట్ర ప్రభుత్వాల మధ్య అడ్డంగా ఉన్న అసమతుల్యతలు విభిన్న చారిత్రక నేపథ్యాల వలన లేదా వనరుల దానం వలనా ఏర్పడి, కాలక్రమేణా విస్తరిస్తాయి.

కేంద్ర రాష్ట్రాల మధ్య ఆర్థిక అంతరాన్ని తగ్గించడానికి అనేక నిబంధనలు ఇప్పటికే భారత రాజ్యాంగంలో ఉన్నాయి. ఇందులో ఆర్టికల్ 268 కూడా ఒకటి. దీని ద్వారా సుంకాలు విధించడానికి కేంద్రానికి వీలౌతుంది. అయితే రాష్ట్రాలకు కూడా, పన్నులు వసూలు చేసి తమకే ఉంచుకునేలా వీలు కలిగిస్తుంది. అదేవిధంగా 269, 270, 275, 282, 293 అధికరణాలు కేంద్ర రాష్ట్రాల మధ్య వనరులను పంచుకునే మార్గాలు, పద్ధతులను పేర్కొంటాయి. పై నిబంధనలకు తోడుగా ఆర్థిక సంఘం, కేంద్ర-రాష్ట్ర బదిలీలను సులభతరం చేయడానికి ఒక సంస్థాగత ఫ్రేమ్‌వర్క్‌గా పనిచేస్తుంది.

 
భారత రాజ్యాంగంలోని ఆర్టికల్ 280

భారత రాజ్యాంగంలోని ఆర్టికల్ 280 కమిషన్ పరిధిని నిర్వచిస్తుంది:

  1. రాజ్యాంగం ప్రారంభమైన నాటి నుండి రెండు సంవత్సరాలలోపు రాష్ట్రపతి ఆర్థిక సంఘాన్ని ఏర్పాటు చేస్తారు. ఆ తర్వాత ప్రతి ఐదవ సంవత్సరం లేదా అంతకు ముందు, అతను/ఆమె అవసరమని భావించిన మేరకు ఏర్పాటు చేస్తారు. అందులో ఒక ఛైర్మన్, నలుగురు ఇతర సభ్యులు ఉంటారు.
  2. కమిషన్ సభ్యులుగా నియామకానికి అవసరమైన అర్హతలు, ఎంపిక ప్రక్రియను చట్టం ద్వారా పార్లమెంటు నిర్ణయించవచ్చు.
  3. కేంద్ర రాష్ట్రాల మధ్య పన్నుల నికర రాబడి పంపిణీ, రాష్ట్రాల మధ్య వాటి కేటాయింపు గురించి రాష్ట్రపతికి సిఫార్సులు చేయడానికి కమిషన్ ఏర్పాటు చేయబడింది. కేంద్ర, రాష్ట్రాల మధ్య ఆర్థిక సంబంధాలను నిర్వచించడం కూడా ఫైనాన్స్ కమిషన్ పరిధిలో ఉంది. ప్రణాళికేతర ఆదాయ వనరుల పంపిణీ వ్యవహారాలను కూడా కమిషను చూస్తుంది.

విధులు

మార్చు
  1. కేంద్ర రాష్ట్రాల మధ్య పన్నుల 'నికర రాబడి'ని పంపిణీ చెయ్యడం. పన్నులలో తమతమ నిష్పత్తి ప్రకారం విభజన ఉండాలి.
  2. రాష్ట్రాలకు గ్రాంట్స్-ఇన్-ఎయిడ్, వాటి పరిమాణాన్ని నియంత్రించే కారకాలను నిర్ణయించడం.
  3. రాష్ట్రాల ఆర్థిక సంఘాలు చేసిన సిఫార్సుల ఆధారంగా రాష్ట్రాల్లోని పంచాయతీలు, మున్సిపాలిటీల వనరులకు అనుబంధంగా రాష్ట్ర నిధిని పెంచడానికి అవసరమైన చర్యల గురించి రాష్ట్రపతికి సిఫార్సులు చేయడం
  4. పటిష్ఠమైన ఆర్థికం కోసం రాష్ట్రపతి భావించిన మరే ఇతర అంశమైనా

ఫైనాన్స్ కమిషన్ (ఇతర నిబంధనలు) చట్టం, 1951

మార్చు

ఫైనాన్స్ కమిషన్ (ఇతర నిబంధనలు) చట్టం, 1951 ఫైనాన్స్ కమిషన్‌కు నిర్మాణాత్మక ఆకృతిని అందించడానికి, దానిని ప్రపంచ ప్రమాణాలతో సమానంగా తీసుకురావడానికి, కమిషన్ సభ్యుల అర్హత, అనర్హత, వారి నియామకం కోసం నిబంధనలను రూపొందించడం ద్వారా ఆమోదించబడింది., పదం, అర్హత, అధికారాలు.

సభ్యుల అర్హతలు

మార్చు

ప్రజా వ్యవహారాలలో అనుభవం ఉన్న వ్యక్తుల నుండి ఫైనాన్స్ కమిషన్ ఛైర్మన్‌ను ఎంపిక చేస్తారు. ఇతర నలుగురు సభ్యులను కింది వర్గాల నుండి ఎంపిక చేస్తారు:

  1. హైకోర్టు న్యాయమూర్తులు, లేదా కాగలిగిన అర్హత కలిగినవారు
  2. ప్రభుత్వ ఆర్థిక, గణాకాల గురించి అవగాహన కలిగినవారు
  3. పరిపాలన, ఆర్థిక నైపుణ్యాలలో అనుభవజ్ఞులు
  4. ఆర్థిక శాస్త్రంపై ప్రత్యేక పరిజ్ఞానం ఉన్నవారు

కమిషన్ సభ్యుడిగా అనర్హత

మార్చు

కిందివి సభ్యులు కావడానికి అనర్హతలు:

  1. మానసికంగా బలహీనులు; అలాగే-
  2. ఇంకా విడుదల కాని దివాళాకోరు;
  3. అనైతిక నేరంలో దోషి;
  4. ఆర్థిక, ఇతర ఆసక్తుల కారణంగా కమిషనులో సజావుగా పనిచేయడానికి ఆటంకం కలిగిస్తే.

సభ్యుల కార్యాలయ నిబంధనలు, తిరిగి నియామకం కోసం అర్హత

మార్చు

రాష్ట్రపతి ఆదేశాలలో పేర్కొన్న కాలానికి సభ్యులు పదవిలో ఉంటారు. పదవీ కాలాంతాన, తిరిగి నియామకానికి అర్హులు. అయితే అతను రాష్ట్రపతికి లేఖ ద్వారా తన పదవికి రాజీనామా చేస్తే ఆ పునర్నియామక అర్హత ఉండదు.

సభ్యుల జీతాలు, భత్యాలు

మార్చు

రాష్ట్రపతి ఉత్తర్వులో పేర్కొన్న విధంగా కమిషను సభ్యులు కమిషనుకు పూర్తి సమయం గానీ, పార్ట్‌టైమ్ సేవను గానీ అందిస్తారు. కేంద్ర ప్రభుత్వ నిబంధనల ప్రకారం సభ్యులకు జీతభత్యాలు చెల్లిస్తారు.

ఫైనాన్స్ కమీషన్ల జాబితా

మార్చు

ఇప్పటివరకు 15 ఫైనాన్స్ కమిషన్లను ఈ క్రింది విధంగా నియమించారు:[3]

ఆర్థిక సంఘం స్థాపన సంవత్సరం చైర్మన్ ఆపరేషన్ వ్యవధి
మొదటిది 1951 కె. సి. నియోజీ 1952–57
రెండవది 1956 కె. సంతానం 1957–62
మూడవది 1960 ఎ. కె. చందా 1962–66
నాలుగోది 1964 పి. వి. రాజమన్నార్ 1966–69
ఐదవది 1968 మహావీర్ త్యాగి 1969–74
ఆరవది 1972 కె. బ్రహ్మానంద రెడ్డి 1974–79
ఏడవది 1977 జె. ఎమ్. షెలత్ 1979–84
ఎనిమిదవది 1983 వై. బి. చవాన్ 1984–89
తొమ్మిదవది 1987 ఎన్. కె. పి. సాల్వే 1989–95
పదవ 1992 కె. సి. పంత్ 1995–00
పదకొండవది 1998 ఎ. ఎమ్. ఖుస్రో 2000–05
పన్నెండవ 2002 సి. రంగరాజన్ 2005–10
పదమూడవది 2007 డాక్టర్ విజయ్ ఎల్. కేల్కర్ 2010–15
పద్నాలుగో[4] 2013 డాక్టర్ వై. వి. రెడ్డి 2015–20
పదిహేనవది[5] 2017 ఎన్. కె. సింగ్ 2020-21; 2021-26
పదహారవది 2023 అరవింద్ పనగారియా 2026 - 31

15వ ఆర్థిక సంఘం

మార్చు

ప్రొఫెసర్ వైవీ రెడ్డి నేతృత్వంలోని 14వ ఆర్థిక సంఘం ప్రధాన సిఫార్సులు

  1. పంచుకోదగిన కేంద్ర పన్నుల నికర ఆదాయంలో రాష్ట్రాల వాటా 42% ఉండాలి. ఇది 13వ ఆర్థిక సంఘం సిఫారసుల కంటే 10 శాతం ఎక్కువ.
  2. రెవెన్యూ లోటును క్రమక్రమంగా తగ్గించి, నిర్మూలించాలి.
  3. 2017-18 నాటికి ద్రవ్య లోటు GDPలో 3%కి తగ్గించాలి.
  4. కేంద్ర రాష్ట్రాల ఉమ్మడి అప్పు GDPలో 62% లోపు ఉండేలా లక్ష్యాన్ని పెట్టుకోవాలి.
  5. మీడియం టర్మ్ ఫిస్కల్ ప్లాన్ (MTFP) ను సంస్కరించాలి. దాన్ని ఉద్దేశ ప్రకటనలా కాకుండా నిబద్ధత ప్రకటన లాగా చేయాలి.
  6. లక్ష్యాల సడలింపు అవసరమయ్యే స్టాక్‌ల స్వభావాన్ని పేర్కొనడానికి FRBM చట్టాన్ని సవరించాలి.
  7. మోడల్ గూడ్స్ అండ్ సర్వీసెస్ యాక్ట్ (GST)ని అమలు చేయడానికి కేంద్ర రాష్ట్రాలు రెండూ 'బేరాన్ని' ముగించాలి.
  8. కేంద్ర ప్రాయోజిత పథకాల (CSS) సంఖ్యను తగ్గించడానికి, ఫార్ములా ఆధారిత ప్రణాళిక గ్రాంట్ల ప్రాబల్యాన్ని పునరుద్ధరించడానికి చర్యలు.
  9. విద్యుత్ రంగంలో నష్టాల సమస్యను రాష్ట్రాలు సకాలంలో పరిష్కరించాలి.

15 వ ఆర్థిక సంఘం

మార్చు

2017 నవంబరులో గెజిట్‌ నోటిఫికేషన్ ద్వారా భారత రాష్ట్రపతి ఆమోదం పొందిన తర్వాత భారత ప్రభుత్వం పదిహేనవ ఫైనాన్స్ కమిషన్‌ను ఏర్పాటు చేసింది.[6][7] కమిషను చైర్మనుగా నంద్ కిషోర్ సింగ్ నియమితుడయ్యాడు. దాని పూర్తికాల సభ్యులు శక్తికాంత దాస్, అనూప్ సింగ్, పార్ట్ టైమ్ సభ్యులు రమేష్ చంద్, అశోక్ లాహిరి.[8][9][10][11] అయితే రిజర్వ్ బ్యాంక్ ఆఫ్ ఇండియా గవర్నరుగా నియమితుడైన శక్తికాంత దాస్ కమిషన్‌కు రాజీనామా చేయడాంతో, అతని స్థానంలో అజయ్ నారాయణ్ ఝాను నియమించారు.

2020 ఏప్రిల్ 1 నుండి ఐదేళ్లపాటు సిఫార్సులను అందించడానికి దీన్ని ఏర్పాటు చేసారు.[6][7] కమిషన్ ప్రధాన పనులు "సహకార సమాఖ్య వాదాన్ని బలోపేతం చేయడం, ప్రభుత్వ వ్యయంలో నాణ్యతను మెరుగుపరచడం, ఆర్థిక స్థిరత్వాన్ని రక్షించడంలో సహాయపడటం".[12][13] ది హిందూ, ది ఎకనామిక్ టైమ్స్ వంటి కొన్ని వార్తాపత్రికలు వస్తువులు, సేవా పన్ను (GST) ను అమలు చెయ్యడం కారణంగా కమిషను పని చెయ్యడం కష్టంగా ఉందని పేర్కొన్నాయి. ఇది పన్నులకు సంబంధించిన కొన్ని అధికారాలను కేంద్ర రాష్ట్రాల నుండి తీసివేసి, GST కౌన్సిల్‌కు అప్పగించింది.[14][15]

వివిధ ఫైనాన్స్ కమిషన్లు చేసిన కేటాయింపులు

మార్చు

రాష్ట్రాలకు కేటాయించిన ఆదాయపు పన్ను నికర రాబడిలో కింది విధంగా వాటా ఉండాలని మొదటి ఫైనాన్స్ కమిషన్ ప్రతిపాదించింది:

మొదటి ఫైనాన్స్ కమిషన్ 1952
రాష్ట్రం వాటా %
బొంబాయి 17.5
యుపి 15.75
మద్రాసు 15.25
పశ్చిమ బెంగాల్ 11.2
బీహార్ 9.75
మధ్యప్రదేశ్ 5.25
హైదరాబాద్ 4.5
ఒడిశా 3.5
రాజస్థాన్ 3.5
పంజాబ్ 3.25
ట్రావెన్‌కోర్ 2.5
అస్సాం 2.25
మధ్య భారత్ 1.75
సౌరాష్ట్ర 1
PEPSU 0.75
  • 2వ ఆర్థిక సంఘం 1957, 3వ ఆర్థిక సంఘం 1961, 4వ ఆర్థిక సంఘం 1965, 5వ ఆర్థిక సంఘం 1969 చేసిన ప్రతిపాదనలు కింది పట్టికలో చూడవచ్చు
రాష్ట్రం 2వ ఎఫ్. సి. వాటా% 3వ ఎఫ్. సి. వాటా% 4వ ఎఫ్. సి. వాటా% 5వ ఎఫ్. సి. వాటా%
ఉత్తర ప్రదేశ్ 16.36 14.42 14.6 16.01
బొంబాయి 15.97 13.41 14.28 11.4
పశ్చిమ బెంగాల్ 10.09 12.09 10.91 9.11
బీహార్ 9.94 9.73 9.03 9.99
మద్రాసు 8.4 8.13 8.34 8.18
ఆంధ్రప్రదేశ్ 8.12 7.71 7.34 8.01
మధ్యప్రదేశ్ 6.42 6.41 6.47 7.09
మైసూరు 5.14 5.13 5.14 5.4
గుజరాత్ 4.78 5.29 5.13
పంజాబ్ 4.24 4.49 4.36 2.55
రాజస్థాన్ 4.09 3.97 3.97 4.34
ఒడిశా 3.73 3.44 3.4 3.75
కేరళ 3.64 3.35 3.59 3.83
అస్సాం 2.44 2.44 2.44 2.67
జమ్మూ & కాశ్మీర్ 1.08 0.7 0.73 0.79
హర్యానా 1.73
కేంద్రపాలిత ప్రాంతం 1 3 2.5 2.6
నాగాలాండ్ 0.07 0.08
  • 6వ ఆర్థిక సంఘం 1973, 7వ ఆర్థిక సంఘం 1978, 8వ ఆర్థిక సంఘం 1984, 9వ ఆర్థిక సంఘం 1990 చేసిన సిఫార్సులు ఇవి:
రాష్ట్రం 6వ ముగింపు. కామ్.వాటా శాతం 7వ ముగింపు. com.వాటా శాతం 8వ ముగింపు. కామ్.వాటా శాతం 9వ ముగింపు. కామ్.వాటా శాతం
ఉత్తర ప్రదేశ్ 15.23 15.42 17.907 16.786
మహారాష్ట్ర 11.05 10.95 8.392 8.191
బీహార్ 9.61 9.53 12.08 12.418
పశ్చిమ బెంగాల్ 8.89 8.015 7.8 7.976
తమిళనాడు 7.94 8.05 7.565 7.931
ఆంధ్రప్రదేశ్ 7.76 8.021 8.187 8.208
మధ్యప్రదేశ్ 7.3 7.35 8.378 8.185
గుజరాత్ 5.55 5.96 4.049 4.55
కర్ణాటక 5.33 5.44 4.979 4.928
రాజస్థాన్ 4.5 4.362 4.545 4.836
కేరళ 3.92 3.95 3.76 3.729
ఒడిశా 3.73 3.738 4.202 4.326
పంజాబ్ 2.75 2.73 1.744 1.706
అస్సాం 2.54 2.52 2.879 2.631
హర్యానా 1.77 1.819 1.074 1.224
జమ్మూ కాశ్మీర్ 0.81 0.818 0.838 0.695
హిమాచల్ ప్రదేశ్ 0.6 0.595 0.555 0.595
త్రిపుర 0.27 0.26 0.269 0.303
మణిపూర్ 0.18 0.19 0.22 0.171
మేఘాలయ 0.18 0.18 0.184 0.208
గోవా ఎన్ఏ ఎన్ఏ ఎన్ఏ 0.11
నాగాలాండ్ 0.09 0.085 0.088 0.096
మిజోరం ఎన్ఏ ఎన్ఏ ఎన్ఏ 0.073
సిక్కిం ఎన్ఏ 0.035 0.035 0.03
  • 10వ ఆర్థిక సంఘం 1995, 11వ ఆర్థిక సంఘం, 12వ ఆర్థిక సంఘం, 13వ ఆర్థిక సంఘం, 14వ ఆర్థిక సంఘం, 15వ ఆర్థిక సంఘం చేసిన ప్రతిపాదనలు:
రాష్ట్రం 10వ ఎఫ్. సి.% 11వ ఎఫ్. సి.% 12వ ఎఫ్సి% 13వ ఎఫ్సి% 14వ ఎఫ్సి% 15వ ఎఫ్. సి.%
ఆంధ్రప్రదేశ్ 8.465 7.701 7.36 6.937 4.305 4.047
అరుణాచల్ ప్రదేశ్ 0.244 0.328 1.37 1.757
అస్సాం 2.784 3.285 3.24 3.628 3.311 3.128
బీహార్ 12.861 14.597 11.03 10.917 9.665 10.058
ఛత్తీస్గఢ్ 2.65 2.47 3.08 3.407
గోవా 0.18 0.206 0.266 0.378 0.386
గుజరాత్ 4.406 2.821 3.57 3.041 3.084 3.478
హర్యానా 1.238 0.944 1.08 1.048 1.084 1.093
హిమాచల్ ప్రదేశ్ 0.704 0.683 0.52 0.781 0.713 0.83
జమ్మూ & కాశ్మీర్ 1.097 1.29 1.551 1.854
జార్ఖండ్ 3.36 2.802 3.139 3.307
కర్ణాటక 5.339 4.93 4.46 4.328 4.713 3.647
కేరళ 3.839 3.057 2.67 2.341 2.5 1.925
మధ్యప్రదేశ్ 8.29 8.838 6.71 7.12 7.548 7.85
మహారాష్ట్ర 8.126 4.632 5 5.199 5.521 6.317
మణిపూర్ 0.282 0.366 0.451 0.617 0.716
మేఘాలయ 0.283 0.342 0.408 0.642 0.767
మిజోరం 0.149 0.198 0.269 0.46 0.5
నాగాలాండ్ 0.181 0.22 0.314 0.498 0.569
ఒడిశా 4.495 5.056 5.16 4.779 4.642 4.528
పంజాబ్ 1.461 1.147 1.3 1.389 1.577 1.807
రాజస్థాన్ 5.551 5.473 5.61 5.853 5.495 6.026
సిక్కిం 0.126 0.184 0.239 0.367 0.388
తమిళనాడు 6.637 5.385 5.31 4.969 4.023 4.079
తెలంగాణ 2.437 2.102
త్రిపుర 0.378 0.487 0.511 0.642 0.708
ఉత్తర ప్రదేశ్ 17.811 19.798 19.26 19.677 17.959 17.939
ఉత్తరాఖండ్ 1.12 1.052 1.118
పశ్చిమ బెంగాల్ 7.471 8.116 7.06 7.264 7.324 7.523

ఇవి కూడా చూడండి

మార్చు
  • భారత రాజ్యాంగంలోని మొదటి భాగం
  • ఆర్థిక బాధ్యత, బడ్జెట్ నిర్వహణ చట్టం, 2003

మూలాలు

మార్చు
  1. ↑ "The Finance (Miscellaneous Provisions) Act, 1951". Retrieved 24 November 2017.
  2. ↑ "Govt appoints four new members to 16th Finance Commission". The Indian Express (in ఇంగ్లీష్). 2024-01-31. Retrieved 2024-04-02.
  3. ↑ "Reports of the Finance Commissions of India". Retrieved 2014-07-10.
  4. ↑ "Terms of Reference of the Fourteenth Finance Commission". Retrieved 2014-07-10.
  5. ↑ "Terms of Reference of the Fifteenth Finance Commission". Retrieved 2017-06-12.
  6. ↑ 6.0 6.1 "S.O. 3755(E).—The following order made by the President is to be published for general information:— ORDER" (PDF). The Gazette of India. New Delhi: Department of Economic Affairs, Government of India. 27 November 2017. Retrieved 20 January 2018.
  7. ↑ 7.0 7.1 "Constitution of Fifteenth Finance Commission Notified". Press Information Bureau of India. 27 November 2018. Retrieved 20 January 2018.
  8. ↑ "N.K. Singh heads 15th Finance Commission, Shaktikanta Das a member". Business Standard. New Delhi. 27 November 2017. Retrieved 15 January 2018.
  9. ↑ "NK Singh appointed Chairman of 15th Finance Commission". New Delhi. 27 November 2017. Retrieved 15 January 2018.
  10. ↑ "N.K. Singh appointed chairman of 15th Finance Commission". Livemint. New Delhi: HT Media Ltd. 27 November 2017. Retrieved 15 January 2018.
  11. ↑ "Former Planning Commission Member NK Singh Appointed 15th Finance Commission Chairman". NDTV. New Delhi. 28 November 2017. Retrieved 15 January 2018.
  12. ↑ "The tasks for the 15th Finance Commission". Livemint. HT Media Ltd. 6 December 2017. Retrieved 20 January 2018.
  13. ↑ Chandrasekhar, K. M. (30 October 2017). "Agenda for 15th Finance Commission". Business Standard. OCLC 496280002. Retrieved 26 March 2018.
  14. ↑ "New India formula? – on the 15th Finance Commission". The Hindu. Editorial. 6 December 2017. ISSN 0971-751X. OCLC 13119119. Retrieved 26 March 2018.
  15. ↑ Srinivas, V. (4 January 2018). "The challenges before 15th Finance Commission are many". The Economic Times. Indo-Asian News Service. OCLC 61311680. Archived from the original on 27 March 2018. Retrieved 26 March 2018.
"https://te.wikipedia.org/w/index.php?title=ఆర్థిక_సంఘం&oldid=4356362" నుండి వెలికితీశారు