ఉత్తరప్రదేశ్ రివల్యూషనరీ సోషలిస్ట్ పార్టీ

ఉత్తర ప్రదేశ్‌లోని రాజకీయ పార్టీ

ఉత్తర ప్రదేశ్ రివల్యూషనరీ సోషలిస్ట్ పార్టీ అనేది ఉత్తర ప్రదేశ్‌లో 1951-1952లో ఒక వామపక్ష రాజకీయ పార్టీ. ఇది ఉత్తర ప్రదేశ్ శాసనసభలో ఒక స్థానాన్ని కలిగి ఉంది. ఆ పార్టీ కమ్యూనిస్ట్ పార్టీ ఆఫ్ ఇండియాలో విలీనం అయింది.

ఆర్ఎస్పీలో చీలిక

మార్చు

రివల్యూషనరీ సోషలిస్ట్ పార్టీలో చీలిక తర్వాత ఈ పార్టీ ఏర్పడింది. 1950 నాటికి, జార్ఖండే రాయ్ నాయకత్వంలో, రివల్యూషనరీ సోషలిస్ట్ పార్టీ ఉత్తర ప్రదేశ్ రాష్ట్ర యూనిట్ కమ్యూనిస్ట్ అనుకూలంగా మారింది. 1951లో రివల్యూషనరీ సోషలిస్ట్ పార్టీ జాతీయ నాయకత్వం మొత్తం ఉత్తరప్రదేశ్ శాఖను బహిష్కరించింది, దాని రాష్ట్ర కమిటీని రద్దు చేసింది.[1] రాయ్ బృందం ఆ తర్వాత ఉత్తరప్రదేశ్ రివల్యూషనరీ సోషలిస్ట్ పార్టీని ప్రత్యేక పార్టీగా ఏర్పాటు చేసింది.[1] పార్టీ ప్రభావం కొన్ని ప్రాంతాలకే పరిమితమైంది.[2]

1951–52 ఎన్నికలు

మార్చు

పార్టీ 1951, 1952 ఎన్నికలలో పోటీ చేసింది.[1] దీనికి ఎన్నికల చిహ్నంగా 'విల్లు, బాణం' లభించింది.[3] ఎన్నికల ప్రచారంలో, ఉత్తరప్రదేశ్ రివల్యూషనరీ సోషలిస్ట్ పార్టీ కమ్యూనిస్ట్ పార్టీ ఆఫ్ ఇండియా, బోల్షివిక్ పార్టీ ఆఫ్ ఇండియాతో కలిసి పని చేసింది.[2][4][5]

1951-52 లోక్‌సభ ఎన్నికలలో పార్టీ రెండు స్థానాల్లో పోటీ చేసింది; బహ్రైచ్ జిల్లా (తూర్పు) నియోజకవర్గంలో కున్వర్ మహరాజ్ సింగ్, బల్లియా జిల్లా సౌత్ (పశ్చిమ) నియోజకవర్గంలో లక్ష్మీ శంకర్ అభ్యర్థిగా నిలిచారు. సింగ్‌కి 7,064 ఓట్లు (నియోజకవర్గంలో 7.36%) రాగా, శంకర్‌కు 13,601 ఓట్లు (11.61%) వచ్చాయి. మొత్తం మీద, ఉత్తరప్రదేశ్ రివల్యూషనరీ సోషలిస్ట్ పార్టీ రాష్ట్రంలో 0.12% ఓట్లు (దేశవ్యాప్తంగా 0.02% ఓట్లు) పొందింది.[6] 1951 ఉత్తర ప్రదేశ్ శాసనసభ ఎన్నికలలో పార్టీ తొమ్మిది మంది అభ్యర్థులను నిలబెట్టింది. ఒక అభ్యర్థి జార్ఖండే రాయ్ ఒక స్థానంలో గెలిచాడు. రాయ్ 15,524 ఓట్లతో (47.95%) ఘోసి వెస్ట్ సీటును గెలుచుకున్నాడు. ఇద్దరు ఉత్తరప్రదేశ్ రివల్యూషనరీ సోషలిస్ట్ పార్టీ అభ్యర్థులు తమ తమ స్థానాల్లో రెండవ స్థానంలో నిలిచారు; బనారస్ వెస్ట్‌లో ఉడాల్‌కు 7,587 ఓట్లు (20.50%), రాస్రా వెస్ట్‌లో కపిల్‌డియో సింగ్‌కు 8,267 ఓట్లు (24.98%) వచ్చాయి. మిగతా ఉత్తరప్రదేశ్ రివల్యూషనరీ సోషలిస్ట్ పార్టీ అభ్యర్థులందరూ డిపాజిట్లు కోల్పోయారు. మొత్తంగా ఉత్తరప్రదేశ్ రివల్యూషనరీ సోషలిస్ట్ పార్టీ అభ్యర్థులకు 57,284 ఓట్లు (రాష్ట్రంలో 0.34% ఓట్లు) వచ్చాయి. పోటీ చేసిన నియోజకవర్గాల్లో ఉత్తరప్రదేశ్ రివల్యూషనరీ సోషలిస్ట్ పార్టీ అభ్యర్థుల సగటు ఓట్ల శాతం 14.32%.[7]

సీపీఐలో విలీనం

మార్చు

ఉత్తరప్రదేశ్ రివల్యూషనరీ సోషలిస్ట్ పార్టీ 1952లో కమ్యూనిస్ట్ పార్టీ ఆఫ్ ఇండియాలో విలీనమైంది.[1][8][9] 1952 నవంబరు 28-30 లలో జరిగిన మౌలో జరిగిన పార్టీ సమావేశంలో విలీనం అధికారికంగా చేయబడింది.[10] ఉత్తరప్రదేశ్ రివల్యూషనరీ సోషలిస్ట్ పార్టీతో విలీనం ద్వారా కమ్యూనిస్ట్ పార్టీ ఉత్తరప్రదేశ్ శాసనసభలో ప్రాతినిధ్యం పొందింది.[11]

మూలాలు

మార్చు
  1. 1.0 1.1 1.2 1.3 Sadasivan, S. N. Party and Democracy in India. New Delhi: Tata McGraw-Hill, 1977. p. 83
  2. 2.0 2.1 Kogekar, Sadanand Vasudeo, and Richard Leonard Park. Reports on the Indian General Elections, 1951-52. Bombay: Popular Book Depot, 1956. p. 154-155
  3. India. Report on the First General Elections in India, 1951-1952. Delhi: Manager of Publications, 1955. p. 87
  4. Adhikari, Gangadhar M. Documents of the History of the Communist Party of India, Vol. 8. [New Delhi]: People's Pub. House, 1977. p. 99
  5. Balabushevich, Vladimir Vasilʹevich, and A. M. Dʹi︠a︡kov. A Contemporary History of India. New Delhi: People's Pub. House, 1964. p. 532
  6. Election Commission of India. STATISTICAL REPORT ON GENERAL ELECTIONS, 1951 TO THE FIRST LOK SABHA
  7. Election Commission of India.
  8. India News and Feature Alliance. India Who's Who. New Delhi: INFA Publications, 1972. p. 221
  9. Documents of the Communist Movement in India, Vol. 8. Calcutta: National Book Agency, 1997. p. 827
  10. Fic, Victor M. Peaceful Transition to Communism in India; Strategy of the Communist Party. [Bombay]: Nachiketa Publications, 1969. pp. 65, 75
  11. Shiv Lal. Indian Elections Since Independence. New Delhi: Election Archives, 1972. p. 164