కమలా పూజారి

కమలా పూజారి (1949/1950 – 2024 జూలై 20) ఒడిశాలోని కోరాపుట్‌కు చెందిన గిరిజన మహిళ. సేంద్రియ వ్యవసాయాన్ని ప్రోత్సహించడంలో ఆమెకు పేరుంది. సంప్రదాయ వ్యవసాయంపై ఆసక్తి ఉన్న ఆమె జైపూర్ లోని ఎంఎస్ స్వామినాథన్ రీసెర్చ్ ఫౌండేషన్ నుంచి ప్రాథమిక మెళకువలు నేర్చుకుని సేంద్రియ వ్యవసాయ రంగంలో ఎంతో కృషి చేశారు. ఆమెకు భారతదేశపు నాల్గవ అత్యున్నత పౌర పురస్కారం పద్మశ్రీ లభించింది.

కమలా పూజారి
2019, మార్చి 16న న్యూఢిల్లీలోని రాష్ట్రపతి భవన్ లో జరిగిన కార్యక్రమంలో రాష్ట్రపతి శ్రీ రామ్ నాథ్ కోవింద్ కమలా పూజారికి పద్మశ్రీ పురస్కారాన్ని ప్రదానం చేశారు.
జననం	కోరాపుట్ జిల్లా, ఒడిషా
మరణం	2024 జూలై 20 (వయస్సు 74) కటక్, ఒడిషా, భారతదేశం
మరణ కారణం	మూత్రపిండాల వ్యాధి
ప్రసిద్ధి	సేంద్రియ వ్యవసాయాన్ని ప్రోత్సహించడం
పురస్కారాలు	పద్మశ్రీ 2022 లో పురస్కారం

జీవిత చరిత్ర

ఒడిశాలోని కోరాపుట్ జిల్లా బోయిపారిగూడ సమీపంలోని జైపూర్ కు 15 కిలోమీటర్ల దూరంలోని పాత్రాపుట్ గ్రామానికి చెందిన గిరిజన మహిళ కమలా పూజారి స్థానిక పాడీలను సంరక్షిస్తోంది. ఇప్పటి వరకు వందలాది దేశవాళీ వరి వంగడాలను సంరక్షించారు. వరిని సంరక్షించడం, సేంద్రియ వ్యవసాయాన్ని ప్రోత్సహించడం ఆమెకు కాలక్షేపం కాదు. ఇందులోకి ప్రవేశించిన తరువాత, ఆమె ప్రజలను సమీకరించింది, సమూహ సమావేశాలను ఏర్పాటు చేసింది, రసాయన ఎరువులకు దూరంగా ఉండటానికి ప్రజలతో సంభాషించింది. తనతో కలిసి రావాలని పలువురిని పిలిచి గ్రామగ్రామాన ఇంటింటికీ తట్టింది. ఆమె ప్రయత్నాలు ఫలించడంతో పాత్రాపుట్ గ్రామంతో పాటు చుట్టుపక్కల గ్రామాల్లోని రైతులు రసాయనిక ఎరువులు మానేశారు. ఎలాంటి ప్రాథమిక విద్యను అభ్యసించకుండానే కమల ఇప్పటి వరకు 100 రకాల వరి ధాన్యాన్ని భద్రపరిచింది. వరి, పసుపు, తిలి, నల్ల జీలకర్ర, మహాకాంత, పూల, ఘంటియా వంటి అంతరించిపోతున్న, అరుదైన రకాల విత్తనాలను సేకరించారు. మంచి పంట, భూసారం కోసం రసాయనిక ఎరువులకు స్వస్తి చెప్పి సేంద్రియ వ్యవసాయాన్ని అవలంబించాలని ఆమె తన ప్రాంతంలోని గ్రామస్తులను ఒప్పించారు. రాబోయే తరాలకు ఆమె స్ఫూర్తిదాయకం.

అచీవ్మెంట్

2002లో భువనేశ్వర్ లోని ఒడిశా యూనివర్సిటీ ఆఫ్ అగ్రికల్చర్ అండ్ టెక్నాలజీ (ఓయూఏటీ)కి కమల పేరు పెట్టారు. 2002లో జోహన్నెస్ బర్గ్ లో జరిగిన ఈక్వెటో ఆఫ్ ఇనిషియేటివ్ అవార్డును ఆమె గెలుచుకుంది.2004లో ఒడిశా ప్రభుత్వం ఆమెను ఉత్తమ మహిళా రైతుగా సత్కరించింది. ఈమెకు న్యూఢిల్లీలో "క్రుసి బిసరద సమ్మాన్" అనే జాతీయ పురస్కారం లభించింది.

ఒడిశా రాష్ట్ర ప్రణాళికా సంఘం సభ్యుల జాబితాలో చోటు దక్కించుకున్న తొలి గిరిజన మహిళగా ఆమె ప్రత్యేక గుర్తింపు పొందారు. స్వల్ప, దీర్ఘకాలిక విధాన మార్గదర్శకాలను అందించడంతో పాటు రాష్ట్రానికి పంచవర్ష ప్రణాళికను రూపొందించే ఐదుగురు సభ్యుల బృందంలో 2018 మార్చిలో ఆమెను సభ్యురాలిగా నియమించారు.

మరణం

మూత్రపిండాల వ్యాధితో బాధపడుతున్న కమలా పూజారి 74 ఏళ్ల వయస్సులో కటక్‌లోని ఎస్సీబీ వైద్య కళాశాల ఆసుపత్రిలో కన్నుమూసింది.

మూలాలు

• గిరిజన వ్యవసాయ కార్యకర్త, ఇప్పుడు ఒడిశా ప్లానింగ్ బోర్డు సభ్యుడు కమలా పూజారిని కలవండి ; ఇండియా టైమ్స్