కమ్‌గార్ కిసాన్ పక్ష

భారత రాజకీయ పార్టీ

కమ్‌గార్ కిసాన్ పక్ష అనేది బొంబాయి రాష్ట్రంలోని రాజకీయ పార్టీ. 1951-1952 ఎన్నికలకు ముందు 1951 నవంబరులో రైతులు, వర్కర్స్ పార్టీ ఆఫ్ ఇండియా నుండి అసమ్మతివాదుల బృందం ఈ పార్టీని ఏర్పాటు చేసింది.[1][2] కమ్గార్ కిసాన్ పక్ష వ్యవస్థాపకులు కమ్యూనిస్ట్ పార్టీ ఆఫ్ ఇండియాతో సన్నిహిత సహకారం కోరుకున్నారు.[2][3] దీని ప్రధాన నాయకులు నానా పాటిల్, దత్తా దేశ్‌ముఖ్, డిఎస్ వాఘ్ ('కాకాసాహెబ్ వాఘ్'గా ప్రసిద్ధి చెందారు).[4]

1951-1952 లోక్‌సభ ఎన్నికలలో పార్టీ ముగ్గురు అభ్యర్థులను నిలబెట్టింది, వీరిలో కలిసి 132,574 ఓట్లు (బాంబే రాష్ట్రంలో 1.15% ఓట్లు) వచ్చాయి. దాని లోక్‌సభ అభ్యర్థులు ఎవరూ ఎన్నిక కాలేదు.[5] అహ్మద్‌నగర్ సౌత్ నియోజకవర్గంలో 67,239 ఓట్లతో (నియోజకవర్గంలో 43.09% ఓట్లు) నవ్‌షేర్వాన్‌జీ నౌరోజాజీ సాథ రెండవ స్థానంలో నిలిచింది. గంభీర్రావు అవచిత్రరావు చవాన్ భుస్వాల్ నియోజకవర్గంలో 38,450 ఓట్లతో (17.5%) మూడో స్థానంలో నిలిచాడు. నాసిక్ సెంట్రల్ నియోజకవర్గంలో గోపాల్ గణేష్ సౌందర్కర్ 26,885 ఓట్లతో (13.10%) మూడో స్థానంలో నిలిచాడు.[5]

1952 బాంబే స్టేట్ లెజిస్లేటివ్ అసెంబ్లీ ఎన్నికలలో పార్టీ 33 మంది అభ్యర్థులను నిలబెట్టింది, వీరిలో కలిసి 248,130 ఓట్లు (రాష్ట్రంలో 2.23% ఓట్లు) వచ్చాయి.[6] అకోలా సంగమ్‌నేర్ నియోజకవర్గం నుండి దేశ్‌ముఖ్ రెండు స్థానాల్లో ఒకదానిని గెలుచుకోగా, సతారా తూర్పు స్థానంలో పాటిల్ విజయం సాధించారు.[6] ఆ పార్టీ ఎన్నికల గుర్తు సైకిల్‌. అయితే, గ్రేటర్ బాంబే ఏరియాలో పార్టీ కమ్యూనిస్ట్ పార్టీ. లెఫ్ట్ సోషలిస్ట్ గ్రూప్‌తో ఉమ్మడి ఫ్రంట్‌లో భాగంగా పోటీ చేసింది. ఈ ఉమ్మడి ఫ్రంట్‌కు ఎన్నికల గుర్తు రైల్వే ఇంజిన్.[7]

త్వరలో కమ్యూనిస్టు పార్టీతో సంబంధాల విషయంలో పార్టీ చీలిపోయింది.[4] పాటిల్, వాఘ్ నేతృత్వంలోని ధోరణి కమ్యూనిస్ట్ పార్టీ ఆఫ్ ఇండియాలో విలీనం అయింది.[4][8] దేశ్‌ముఖ్ నేతృత్వంలోని, నవజీవన్ వర్గం (1942లో కమ్యూనిస్ట్ పార్టీ నుండి బహిష్కరించబడిన ఒక సమూహం, 1951లో రైతులు, కార్మికుల పార్టీ ఎన్‌బ్లాక్‌లోకి ప్రవేశించింది), లాల్ నిషాన్ గట్ (రెడ్ ఫ్లాగ్ గ్రూప్)గా తిరిగి సమూహం చేయబడింది.[4] దేశ్‌ముఖ్ గ్రూపు తర్వాత లాల్ నిషాన్ పార్టీగా పిలవబడుతుంది.[1]

మూలాలు

మార్చు
  1. 1.0 1.1 V.V. Giri National Labour Institute (2004). Agrarian structure, movements & peasant organisations in India. V.V. Giri National Labour Institute. p. 171. ISBN 978-81-7827-064-7.
  2. 2.0 2.1 Christophe Jaffrelot; Sanjay Kumar (4 May 2012). Rise of the Plebeians?: The Changing Face of the Indian Legislative Assemblies. Routledge. p. 226. ISBN 978-1-136-51661-0.
  3. Indian Press Digests Project; Margaret Welpley Fisher; Joan Valérie Bondurant (1956). The Indian experience with democratic elections. Institute of International Studies, University of California. p. 112.
  4. 4.0 4.1 4.2 4.3 S. N. Sadasivan (1977). Party and democracy in India. Tata McGraw-Hill. p. 96. ISBN 9780070965911.
  5. 5.0 5.1 Election Commission of India. STATISTICAL REPORT ON GENERAL ELECTIONS, 1951 TO THE FIRST LOK SABHA Archived 2014-10-08 at the Wayback Machine
  6. 6.0 6.1 Election Commission of India. KEY HIGHLIGHTS OF GENERAL ELECTION, 1951 TO THE LEGISLATIVE ASSEMBLY OF BOMBAY
  7. Shiv Lal (1978). Elections in India: An Introduction. Election Archives. p. 47.
  8. D. Sundar Ram (1996). Readings in the Indian Parliamentary Opposition. Kanishka Publishers, Distributors. p. 370. ISBN 978-81-7391-116-3.