కమ్గార్ కిసాన్ పక్ష
కమ్గార్ కిసాన్ పక్ష అనేది బొంబాయి రాష్ట్రంలోని రాజకీయ పార్టీ. 1951-1952 ఎన్నికలకు ముందు 1951 నవంబరులో రైతులు, వర్కర్స్ పార్టీ ఆఫ్ ఇండియా నుండి అసమ్మతివాదుల బృందం ఈ పార్టీని ఏర్పాటు చేసింది.[1][2] కమ్గార్ కిసాన్ పక్ష వ్యవస్థాపకులు కమ్యూనిస్ట్ పార్టీ ఆఫ్ ఇండియాతో సన్నిహిత సహకారం కోరుకున్నారు.[2][3] దీని ప్రధాన నాయకులు నానా పాటిల్, దత్తా దేశ్‌ముఖ్, డిఎస్ వాఘ్ ('కాకాసాహెబ్ వాఘ్'గా ప్రసిద్ధి చెందారు).[4]
1951-1952 లోక్‌సభ ఎన్నికలలో పార్టీ ముగ్గురు అభ్యర్థులను నిలబెట్టింది, వీరిలో కలిసి 132,574 ఓట్లు (బాంబే రాష్ట్రంలో 1.15% ఓట్లు) వచ్చాయి. దాని లోక్‌సభ అభ్యర్థులు ఎవరూ ఎన్నిక కాలేదు.[5] అహ్మద్‌నగర్ సౌత్ నియోజకవర్గంలో 67,239 ఓట్లతో (నియోజకవర్గంలో 43.09% ఓట్లు) నవ్‌షేర్వాన్‌జీ నౌరోజాజీ సాథ రెండవ స్థానంలో నిలిచింది. గంభీర్రావు అవచిత్రరావు చవాన్ భుస్వాల్ నియోజకవర్గంలో 38,450 ఓట్లతో (17.5%) మూడో స్థానంలో నిలిచాడు. నాసిక్ సెంట్రల్ నియోజకవర్గంలో గోపాల్ గణేష్ సౌందర్కర్ 26,885 ఓట్లతో (13.10%) మూడో స్థానంలో నిలిచాడు.[5]
1952 బాంబే స్టేట్ లెజిస్లేటివ్ అసెంబ్లీ ఎన్నికలలో పార్టీ 33 మంది అభ్యర్థులను నిలబెట్టింది, వీరిలో కలిసి 248,130 ఓట్లు (రాష్ట్రంలో 2.23% ఓట్లు) వచ్చాయి.[6] అకోలా సంగమ్‌నేర్ నియోజకవర్గం నుండి దేశ్‌ముఖ్ రెండు స్థానాల్లో ఒకదానిని గెలుచుకోగా, సతారా తూర్పు స్థానంలో పాటిల్ విజయం సాధించారు.[6] ఆ పార్టీ ఎన్నికల గుర్తు సైకిల్‌. అయితే, గ్రేటర్ బాంబే ఏరియాలో పార్టీ కమ్యూనిస్ట్ పార్టీ. లెఫ్ట్ సోషలిస్ట్ గ్రూప్‌తో ఉమ్మడి ఫ్రంట్‌లో భాగంగా పోటీ చేసింది. ఈ ఉమ్మడి ఫ్రంట్‌కు ఎన్నికల గుర్తు రైల్వే ఇంజిన్.[7]
త్వరలో కమ్యూనిస్టు పార్టీతో సంబంధాల విషయంలో పార్టీ చీలిపోయింది.[4] పాటిల్, వాఘ్ నేతృత్వంలోని ధోరణి కమ్యూనిస్ట్ పార్టీ ఆఫ్ ఇండియాలో విలీనం అయింది.[4][8] దేశ్‌ముఖ్ నేతృత్వంలోని, నవజీవన్ వర్గం (1942లో కమ్యూనిస్ట్ పార్టీ నుండి బహిష్కరించబడిన ఒక సమూహం, 1951లో రైతులు, కార్మికుల పార్టీ ఎన్‌బ్లాక్‌లోకి ప్రవేశించింది), లాల్ నిషాన్ గట్ (రెడ్ ఫ్లాగ్ గ్రూప్)గా తిరిగి సమూహం చేయబడింది.[4] దేశ్‌ముఖ్ గ్రూపు తర్వాత లాల్ నిషాన్ పార్టీగా పిలవబడుతుంది.[1]
మూలాలు
మార్చు- ↑ 1.0 1.1 V.V. Giri National Labour Institute (2004). Agrarian structure, movements & peasant organisations in India. V.V. Giri National Labour Institute. p. 171. ISBN 978-81-7827-064-7.
- ↑ 2.0 2.1 Christophe Jaffrelot; Sanjay Kumar (4 May 2012). Rise of the Plebeians?: The Changing Face of the Indian Legislative Assemblies. Routledge. p. 226. ISBN 978-1-136-51661-0.
- ↑ Indian Press Digests Project; Margaret Welpley Fisher; Joan Valérie Bondurant (1956). The Indian experience with democratic elections. Institute of International Studies, University of California. p. 112.
- ↑ 4.0 4.1 4.2 4.3 S. N. Sadasivan (1977). Party and democracy in India. Tata McGraw-Hill. p. 96. ISBN 9780070965911.
- ↑ 5.0 5.1 Election Commission of India. STATISTICAL REPORT ON GENERAL ELECTIONS, 1951 TO THE FIRST LOK SABHA Archived 2014-10-08 at the Wayback Machine
- ↑ 6.0 6.1 Election Commission of India. KEY HIGHLIGHTS OF GENERAL ELECTION, 1951 TO THE LEGISLATIVE ASSEMBLY OF BOMBAY
- ↑ Shiv Lal (1978). Elections in India: An Introduction. Election Archives. p. 47.
- ↑ D. Sundar Ram (1996). Readings in the Indian Parliamentary Opposition. Kanishka Publishers, Distributors. p. 370. ISBN 978-81-7391-116-3.