గైర్ నృత్యం
గైర్ నృత్యం భారతదేశంలోని రాజస్థాన్ నుండి ప్రసిద్ధ, ప్రసిద్ధ జానపద నృత్యాలలో ఒకటి, ఇది ఎక్కువగా భిల్ కమ్యూనిటీ చేత ప్రదర్శించబడుతుంది కాని రాజస్థాన్ అంతటా కనిపిస్తుంది.[1]
| Genre | జానపద నృత్యం |
|---|---|
| Instrument(s) | ధోలక్, నగాడా, ధోల్ |
| Origin | రాజస్థాన్, భారతదేశం |
దీనిని గైర్ ఘల్నా, గైర్ ఘుమ్నా, గైర్ ఖేల్నా, గైర్ నచ్నా అని కూడా పిలుస్తారు. ఈ నృత్యం ప్రసిద్ధి చెందింది, అన్ని వర్గాలచే ఎక్కువగా ప్రదర్శించబడుతుంది, అయితే ఇది రాజస్థాన్ లోని మేవార్, మార్వార్ ప్రాంతాలలో మరింత ప్రసిద్ధి చెందింది. గైర్ అన్ని ప్రదేశాలకు ఒకేలా ఉండదు. ప్రతి ప్రదేశానికి దాని స్వంత లయ, వృత్తం ఏర్పడే శైలి, వేషధారణ మొదలైనవి ఉంటాయి. హోలీ, జన్మాష్టమి వంటి సందర్భాలలో దీనిని నిర్వహిస్తారు. రంగురంగుల దుస్తులు, సంప్రదాయ వాయిద్యాలు, ఆకట్టుకునే నృత్య స్టెప్పులు ఈ నృత్యానికి హైలైట్ గా నిలుస్తాయి. ఈ జానపద కళారూపాన్ని ఆస్వాదించడానికి ప్రతి సంవత్సరం ప్రపంచంలోని వివిధ మూలల నుండి వివిధ ప్రేక్షకులు రాష్ట్రానికి వస్తారు. గైర్ నృత్యాన్ని స్త్రీ, పురుషులు ఇద్దరూ ప్రదర్శిస్తారు. భిల్ నృత్యం ద్వారా గైర్ పుట్టుకొచ్చింది.
ప్రదర్శన
మార్చుసాధారణంగా డ్యాన్సర్లు చేతిలో చెక్క కర్ర పట్టుకుని పెద్ద వలయాకారంలో నృత్యం చేస్తారు. స్త్రీపురుషులిద్దరూ ప్రదర్శించే ఈ ఆహ్లాదకరమైన నృత్య రూపానికి అనేక వైవిధ్యాలు ఉన్నాయి. పురుషులు పొడవాటి, ఆకర్షణీయమైన దుస్తులను ధరిస్తారు, ఇవి ఫుల్ లెంగ్త్ స్కర్ట్ లుగా తెరుచుకుంటాయి, పురుషులు, మహిళలు ఇద్దరూ సాంప్రదాయ దుస్తులు ధరించి కలిసి నృత్యం చేస్తారు. నృత్యం ప్రారంభంలో, పాల్గొనేవారు రెండు వృత్తాలను ఏర్పరుస్తారు, ఒక చిన్న అంతర్గత వృత్తాన్ని ఏర్పరుస్తారు, పురుషులు వారి చుట్టూ పెద్ద వృత్తాన్ని ఏర్పరుస్తారు, వారు మొదట గడియార దిశలో కదులుతారు, తరువాత కర్రలు కొట్టడం, డ్రమ్ములు కొట్టడం ద్వారా నృత్యం లయను నిర్ణయిస్తారు. నృత్యం కొనసాగుతుండగా, పాల్గొనేవారు ప్రదేశాలను మారుస్తారు, పురుషులు అంతర్గత వృత్తాన్ని ఏర్పరుస్తారు. కొన్నిసార్లు, ఇది పురుషులచే మాత్రమే ప్రదర్శించబడుతుంది. ఆ సమయంలో, నృత్యకారుడి సామర్థ్యం, ప్రావీణ్యాన్ని బట్టి హాఫ్-సర్కిల్స్ శ్రేణి నృత్యం సరళమైన వెర్షన్ను రూపొందిస్తుంది, ఇది సంక్లిష్టమైన నమూనా దశల శ్రేణితో నృత్యం చేయబడుతుంది. కర్రలను కొట్టడం నృత్యానికి శక్తివంతమైన పాత్రను, స్థిరమైన టెంపోను ఇస్తుంది. రంగురంగుల దుస్తులు ధరించి, కత్తులు, బాణాలు, కర్రలు పట్టుకుని భిల్ జానపదులు చేసే గైర్ నృత్యాలను ప్రదర్శిస్తారు. ఇది ప్రజల ప్రధాన ఆకర్షణ. ఈ నృత్యంలో స్త్రీ పురుషుల ప్రదర్శనలో చాలా వ్యత్యాసాలు ఉన్నాయి. నృత్యంలో ఉపయోగించే కర్రలను ఖండా అంటారు. ఇది సంక్లిష్టమైన నమూనా స్టెప్పుల శ్రేణితో నృత్యం చేస్తుంది. కర్రలను కొట్టడం నృత్యానికి ఒక శక్తివంతమైన పాత్రను, స్థిరమైన టెంపోను ఇస్తుంది.వారు నృత్యం చేస్తున్నప్పుడు వారు యుద్ధరంగం నుండి ఒక సన్నివేశాన్ని చిత్రీకరిస్తున్నట్లు అనిపిస్తుంది. ఈ నృత్యానికి యుద్ధానికి కొంత ప్రాముఖ్యత ఉండి ఉంటుందని స్థానికులు భావిస్తున్నారు. ఈ రకమైన నృత్యం ఆఫ్రికా, మధ్య ఆసియాలో కూడా కనిపిస్తుంది. ఈ కర్రలు చాలా ఆకర్షణీయంగా ఉండి అందరి దృష్టిని ఆకర్షిస్తాయి. నృత్యంలో కర్రలు కీలక పాత్ర పోషిస్తాయి. ఇవి చాలా సన్నగా ఉండి ఎక్కువ బరువును మోయకుండా ఫ్లేర్ లుక్ ఇస్తాయి. ఈ కర్రలు గుండి చెట్టు నుండి కత్తిరించబడతాయి, తక్కువ శుభ్రపరిచే ప్రక్రియను కలిగి ఉంటాయి. కొన్ని చోట్ల కర్రలకు బదులు కత్తులు వాడుతున్నారు. డ్యాన్సర్లు ఒక చేతిలో నగ్న ఖడ్గాన్ని పట్టుకుని, మరో చేతిలో ఖండా (రాజస్థాన్ లో ఖడ్గం పేరు) లేదా కర్రతో ఆక్రమించుకుంటారు. ఇది కాకుండా గైర్ కూడా మూడవ రకం, దీనిలో నృత్యకారులు ఒక చేతిలో కత్తిని, మరొక చేతిలో చెక్క ఖడ్గాన్ని మోస్తారు.[2]
వాయిద్యాలు
మార్చుఈ జానపద నృత్యంతో పాటు వచ్చే సంగీత వాయిద్యాలలో ధోల్, నగాడా, ధోలక్, వేణువు ఉన్నాయి. శ్రావ్యమైన పాట, మంత్రముగ్ధులను చేసే నేపథ్య సంగీతం ప్రతి ఒక్కరినీ బీట్ తో డాన్స్ చేసేలా ప్రోత్సహిస్తుంది.
నృత్య సందర్భాలు
మార్చుగైర్ నృత్యాన్ని వినోదం రూపంలో ఎప్పుడైనా ప్రదర్శించవచ్చు, కానీ ఇది ఏ పండుగ సందర్భాల్లోనైనా ప్రదర్శించబడుతుంది. హోలీ, జన్మాష్టమి వంటి పండుగల సందర్భంగా దీనిని ప్రధానంగా నిర్వహిస్తారు. , గైర్ నృత్య ప్రదర్శన లేకుండా జన్మాష్టమి అసంపూర్ణంగా అనిపిస్తుంది.
గైర్ నృత్యం వైవిధ్యాలు
మార్చుదీనిని గైర్ ఘల్నా, గైర్ గమ్నా, గైర్ ఖేల్నా, గైర్ నచ్నా అని కూడా పిలుస్తారు. గైర్ నృత్యం కొన్ని వైవిధ్యాలు మార్వార్ ప్రాంతంలో కనిపించే దండి గైర్, రాజస్థాన్ లోని షెఖావతి ప్రాంతంలో కనిపించే గీందాద్.
కాస్ట్యూమ్స్
మార్చుసాధారణంగా, పురుషులు పొడవాటి, ఆకర్షణీయమైన దుస్తులను ధరిస్తారు, ఇవి ఫుల్ లెంగ్త్ స్కర్ట్ లుగా తెరుచుకుంటాయి, కాని స్థానిక ప్రాంతాలను బట్టి దుస్తులలో వైవిధ్యాలు ఉంటాయి. భిల్ జానపదులు రంగురంగుల దుస్తులు ధరించి కత్తులు, బాణాలు, కర్రలు పట్టుకుని ఈ నృత్యాన్ని ప్రదర్శిస్తారు.
మూలాలు
మార్చు- ↑ "Fair share of Pushkar". The Hindu (in ఇంగ్లీష్). 2014-11-13. ISSN 0971-751X. Retrieved 2015-07-31.
- ↑ Rajasthan-Tourism-Guide. "Gair Dance | Gair Dance Jaipur Rajasthan". rajasthan-tourism-guide.com. Archived from the original on 2013-12-10. Retrieved 2015-07-31.