దగదర్తి
ఈ వ్యాసాన్ని తాజాకరించాలి. |
దగదర్తి ఆంధ్ర ప్రదేశ్ రాష్ట్రం, శ్రీ పొట్టి శ్రీరాములు నెల్లూరు జిల్లాలో ఇదే పేరుతో ఉన్న మండలం యొక్క కేంద్రము. ఇది సమీప పట్టణమైన నెల్లూరు నుండి 34 కి. మీ. దూరంలో ఉంది. 2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 1495 ఇళ్లతో, 5524 జనాభాతో 2463 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 2841, ఆడవారి సంఖ్య 2683. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 1159 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 824. గ్రామ జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 591865[2].
దగదర్తి | |
|---|---|
 | |
.svg)  దగదర్తి | |
| అక్షాంశ రేఖాంశాలు: 14°40′N 79°58′E / 14.667°N 79.967°E | |
| దేశం | భారతదేశం |
| రాష్ట్రం | ఆంధ్రప్రదేశ్ |
| జిల్లా | శ్రీ పొట్టి శ్రీరాములు నెల్లూరు |
| మండలం | దగదర్తి |
| విస్తీర్ణం | 24.63 కి.మీ2 (9.51 చ. మై) |
| జనాభా (2011)[1] | 5,524 |
| • జనసాంద్రత | 220/కి.మీ2 (580/చ. మై.) |
| అదనపు జనాభాగణాంకాలు | |
| • పురుషులు | 2,841 |
| • స్త్రీలు | 2,683 |
| • లింగ నిష్పత్తి | 944 |
| • నివాసాలు | 1,495 |
| ప్రాంతపు కోడ్ | +91 ( ) |
| పిన్‌కోడ్ | 524240 |
| 2011 జనగణన కోడ్ | 591865 |
సమీప గ్రామాలు
మార్చుదామవరం 5 కి.మీ, పెదపూతేడు 7 కి.మీ, అనంతవరం 8 కి.మీ, చెన్నూరు 8 కి.మీ
గ్రామనామ వివరణ
మార్చుదగదర్తి గ్రామం పేరు ఏర్పాటును తెలిపేందుకు లోకనిరుక్తి (ఫోక్ ఎటిమాలజీ) వాడుకలో ఉంది. ఈ గ్రామం ఏర్పడినప్పుడు దగ, దర్తి అనే ఇద్దరు యానాది కులస్తులు ముందుగా స్థిరపడడం వల్ల ఆ పేరు వచ్చిందని చెప్తూంటారు.[3] అయితే గ్రామనామచరిత్రాధ్యయనంలో దగ అన్న పదానికి మూలం లేదా అర్థం అస్పష్టం కాగా, దర్తి అన్న పదం జలసూచి, దానికి నది లేదా వాగు అన్న అర్థం వస్తూంది.[4]
విద్యా సౌకర్యాలు
మార్చుగ్రామంలో ఒక ప్రైవేటు బాలబడి ఉంది. ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాలలు ఐదు, ప్రైవేటు ప్రాథమిక పాఠశాలలు రెండు, ప్రభుత్వ ప్రాథమికోన్నత పాఠశాల ఒకటి, ప్రైవేటు ప్రాథమికోన్నత పాఠశాల ఒకటి, ప్రభుత్వ మాధ్యమిక పాఠశాల ఒకటి, ప్రైవేటు మాధ్యమిక పాఠశాల ఒకటి ఉన్నాయి. సమీప జూనియర్ కళాశాల, ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్ / సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల అల్లూరులోను, ఇంజనీరింగ్ కళాశాల ఉత్తర రాజుపాలెంలోనూ ఉన్నాయి. సమీప వైద్య కళాశాల, మేనేజిమెంటు కళాశాల, పాలీటెక్నిక్ నెల్లూరులో ఉన్నాయి. సమీప వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల, అనియత విద్యా కేంద్రం, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాల నెల్లూరులో ఉన్నాయి.
వైద్య సౌకర్యం
మార్చుప్రభుత్వ వైద్య సౌకర్యం
మార్చుదగదర్తిలో ఉన్న ఒకప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రంలో ఒక డాక్టరు, ఇద్దరు పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. ఒక ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రంలో డాక్టర్లు లేరు. ఇద్దరు పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు. ఒక పశు వైద్యశాలలో ఒక డాక్టరు, ఇద్దరు పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. ఒక సంచార వైద్య శాలలో డాక్టర్లు లేరు. ముగ్గురు పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు. సమీప సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రం, మాతా శిశు సంరక్షణ కేంద్రం, టి. బి వైద్యశాల గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. అలోపతి ఆసుపత్రి, ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి, డిస్పెన్సరీ, కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి.
ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం
మార్చుగ్రామంలో4 ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యాలున్నాయి. ఎమ్బీబీయెస్ కాకుండా ఇతర డిగ్రీలు చదివిన డాక్టరు ఒకరు, డిగ్రీ లేని డాక్టర్లు ముగ్గురు ఉన్నారు. మూడు మందుల దుకాణాలు ఉన్నాయి.
తాగు నీరు
మార్చుగ్రామంలో కుళాయిల ద్వారా రక్షిత మంచినీటి సరఫరా జరుగుతోంది. కుళాయిల ద్వారా శుద్ధి చేయని నీరు కూడా సరఫరా అవుతోంది. గ్రామంలో ఏడాది పొడుగునా చేతిపంపుల ద్వారా నీరు అందుతుంది. చెరువు ద్వారా గ్రామానికి తాగునీరు లభిస్తుంది.
పారిశుధ్యం
మార్చుమురుగునీరు బహిరంగ కాలువల ద్వారా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీటిని శుద్ధి ప్లాంట్‌లోకి పంపిస్తున్నారు. గ్రామంలో సంపూర్ణ పారిశుధ్య పథకం అమలవుతోంది. సామాజిక మరుగుదొడ్డి సౌకర్యం లేదు. ఇంటింటికీ తిరిగి వ్యర్థాలను సేకరించే వ్యవస్థ లేదు. సామాజిక బయోగ్యాస్ ఉత్పాదక వ్యవస్థ లేదు. చెత్తను వీధుల పక్కనే పారబోస్తారు.
సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు
మార్చుదగదర్తిలో పోస్టాఫీసు సౌకర్యం ఉంది. సబ్ పోస్టాఫీసు సౌకర్యం గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. పోస్ట్ అండ్ టెలిగ్రాఫ్ ఆఫీసు గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. లాండ్ లైన్ టెలిఫోన్, పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు, మొబైల్ ఫోన్, ఇంటర్నెట్ కెఫె / సామాన్య సేవా కేంద్రం, ప్రైవేటు కొరియర్ మొదలైన సౌకర్యాలు ఉన్నాయి.
గ్రామానికి సమీప ప్రాంతాల నుండి ప్రభుత్వ రవాణా సంస్థ బస్సులు తిరుగుతున్నాయి. సమీప గ్రామాల నుండి ఆటో సౌకర్యం కూడా ఉంది. వ్యవసాయం కొరకు వాడేందుకు గ్రామంలో ట్రాక్టర్లున్నాయి. ప్రైవేటు బస్సు సౌకర్యం గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. రైల్వే స్టేషన్ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది.
జిల్లా రహదారి గ్రామం గుండా పోతోంది. జాతీయ రహదారి, ప్రధాన జిల్లా రహదారి గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. రాష్ట్ర రహదారి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. గ్రామంలో తారు రోడ్లు, కంకర రోడ్లు, మట్టిరోడ్లూ ఉన్నాయి.
మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు
మార్చుగ్రామంలో వాణిజ్య బ్యాంకు, వ్యవసాయ పరపతి సంఘం ఉన్నాయి. గ్రామంలో స్వయం సహాయక బృందం, పౌర సరఫరాల కేంద్రం, వారం వారం సంత ఉన్నాయి. ఏటీఎమ్, సహకార బ్యాంకు గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. రోజువారీ మార్కెట్, వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి.
ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు
మార్చుగ్రామంలో సమీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం, అంగన్ వాడీ కేంద్రం, ఇతర పోషకాహార కేంద్రాలు, ఆశా కార్యకర్త ఉన్నాయి. గ్రామంలో వార్తాపత్రిక పంపిణీ జరుగుతుంది. అసెంబ్లీ పోలింగ్ కేంద్రం, జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం ఉన్నాయి. ఆటల మైదానం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. సినిమా హాలు, గ్రంథాలయం, పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి.
విద్యుత్తు
మార్చుగ్రామంలో గృహావసరాల నిమిత్తం విద్యుత్ సరఫరా వ్యవస్థ ఉంది. రోజుకు 7 గంటల పాటు వ్యవసాయానికి, 10 గంటల పాటు వాణిజ్య అవసరాల కోసం కూడా విద్యుత్ సరఫరా చేస్తున్నారు.
భూమి వినియోగం
మార్చుదగదర్తిలో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది:
- అడవి: 561 హెక్టార్లు
- వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 598 హెక్టార్లు
- వ్యవసాయం సాగని, బంజరు భూమి: 161 హెక్టార్లు
- శాశ్వత పచ్చిక ప్రాంతాలు, ఇతర మేత భూమి: 51 హెక్టార్లు
- వ్యవసాయం చేయదగ్గ బంజరు భూమి: 107 హెక్టార్లు
- సాగులో లేని భూముల్లో బీడు భూములు కానివి: 84 హెక్టార్లు
- నికరంగా విత్తిన భూమి: 898 హెక్టార్లు
- నీటి సౌకర్యం లేని భూమి: 66 హెక్టార్లు
- వివిధ వనరుల నుండి సాగునీరు లభిస్తున్న భూమి: 916 హెక్టార్లు
దర్శనీయ ప్రదేశాలు/దేవాలయాలు
మార్చు
శ్రీ రామాలయం
మార్చుఈ గ్రామంలోని శ్రీరామాలయం బహుళ ప్రాచుర్యం చెందినది. ఈ ఆలయంలో, శ్రీరామనవమి నాడు, శ్రీరామనవమి ఉత్సవాలకు అంకురార్పణ, ధ్వజారోహణ కార్యక్రమాలు, వైభవంగా నిర్వహించెదరు. ఆ రోజు రాత్రి, శేషవాహనంపై, స్వామివారికి గ్రామోత్సవం నిర్వహించెదరు. మరుసటి రోజున (దశమి నాడు) హనుమంతసేవ ఘనంగా జరిపించెదరు. రాత్రికి హనుమ వాహనంపై శ్రీ సీతారాముల గ్రామోత్సవం వైభవంగా నిర్వహించెదరు. మూడవ రోజున (ఏకాదశి రోజున) స్వామివారికి ఎదురుకోల కార్యక్రమం కన్నులపండువగా నిర్వహించెదరు. సీతారాములను ఎదురెదురుగా కూర్చుండబెట్టి, గ్రామ పెద్దలు రెండు పక్షాలుగా విడిపోయి, ఎదురుకోలను అత్యంత వైభవంగా నిర్వహించెదరు. అనంతరం భక్తులు ఒకరిపై ఒకరు, గంధం జల్లుకొనెదరు. నాల్గవరోజున ఒక ప్రత్యేకమైన వేదికపై, శ్రీ సీతారాముల కళ్యాణాన్ని, కమనీయంగా నిర్వహించెదరు. ఈ సందర్భంగా స్వామివారికి ప్రత్యేక పూజలు, అభిషేకాలు జరుగును. ఐదవరోజున శ్రీరామ పట్టాభిషేక కార్యక్రమం వైభవంగా నిర్వహించెదరు. ఈ కార్యక్రమాలలో భక్తులు విశేషంగా పాల్గొని, పూజలు చేసి తీర్ధప్రసాదాలు స్వీకరించెదరు.
శ్రీ భువనేశ్వరీ సమేత రామలింగేశ్వరస్వామి ఆలయం
మార్చుఈ గ్రామములో నూతనంగా నిర్మించిన ఈ ఆలయంలో, విగ్రహ ప్రతిష్ఠా కార్యక్రమాలు 2014, ఫిబ్రవరి-24, సోమవారం నిర్వహించిన శాంతికళ్యాణంతో ముగిసినవి. ఐదురోజులపాటు కన్నుల పండువగా నిర్వహించిన ఈ కార్యక్రమాలకు, స్త్రీల సంఖ్య, భక్తులు విశేషంగా విచ్చేసారు. అనంతరం వేదమంత్రాలమధ్య, స్వామివారి కళ్యాణం అట్టహాసంగా జరిగింది. ఈ ఆలయంలో, 2014, జూన్-25, బుధవారం నాడు, మహాకుంభాభిషేకం నిర్వహించారు. ఈ సందర్భంగా స్వామివారికి అభిషేకాలు, ప్రత్యేకపూజలు నిర్వహించారు. మద్యాహ్నం భక్తులకు అనదానం కార్యక్రమం నిర్వహించారు. ఈ ఆలయంలో 63 అడుగుల ఎత్తయిన ధ్వజస్తంభ ప్రతిష్ఠ, 2014, ఆగస్టు-9.10.11 తేదీలలో నిర్వహించారు. 9,10 తేదీలలో హోమాలు, పూజలు మరియూ 11వ తేదీ సోమవారం నాడు, ధ్వజస్తంభ ప్రతిష్ఠ నిర్వహించారు. ఈ మూడురోజులూ అన్నదానం నిర్వహించారు.
శ్రీ మల్లయ్యస్వామి ఆలయం
మార్చుదగదర్తి మల్లాయమిట్టలోని ఈ ఆలయంలో 2014, జూన్-1 ఆదివారం నాడు రైతులు, గ్రామస్థులు పొంగళ్ళు పెట్టినారు. వర్షాలు సకాలంలో కురిసి, పంటలు బాగా పండాలని వారు పూజలు చేసారు. ఈ సందర్భంగా ఆలయంలో పూలంగిసేవ, ప్రత్యేకపూజలు చేసారు. స్త్రీల సంఖ్య విశేషంగా విచ్చేసి ప్రత్యేకపూజలు నిర్వహించారు. ఈ ఆలయంలో తొలిఏకాదశి సందర్భంగా, 2014. జూలై-8, మంగళవారం రాత్రి స్వామివారికి పల్లకీసేవ ఘనంగా నిర్వహించారు. రైతులు ఆలయం వద్ద పొంగళ్ళు పెట్టి, పంటలు సమృద్ధిగా పండాలని పూజలు చేసారు. స్త్రీల సంఖ్య విశేషంగా విచ్చేసి, ప్రత్యేకపూజలు నిర్వహించారు.
గ్రామ పంచాయతీ
మార్చు2013 జూలైలో ఈ గ్రామ పంచాయతీకి జరిగిన ఎన్నికలలో పైడి ఇంద్రసేన సర్పంచిగా ఎన్నికైంది. తరువాత వీరు దగదర్తి మండల సర్పంచుల సంఘం సంయుక్త కార్యదర్శిగా ఎన్నికైంది.
నీటిపారుదల సౌకర్యాలు
మార్చుదగదర్తిలో వ్యవసాయానికి నీటి సరఫరా కింది వనరుల ద్వారా జరుగుతోంది.
- కాలువలు: 904 హెక్టార్లు
- బావులు/బోరు బావులు: 8 హెక్టార్లు
- ఇతర వనరుల ద్వారా: 3 హెక్టార్లు
ఉత్పత్తి
మార్చుదగదర్తిలో ఈ కింది వస్తువులు ఉత్పత్తి అవుతున్నాయి.
ప్రధాన పంటలు
మార్చుమూలాలు
మార్చు- ↑ 1.0 1.1 2011 ఆంధ్ర ప్రదేశ్ జనగణన డేటా - గ్రామాలు దత్తాంశ సమితి (in ఇంగ్లీష్), భారత రిజిస్ట్రార్ జనరల్, జనగణన కమిషనరు కార్యాలయం, Wikidata Q42501043, archived from the original on 11 July 2017
- ↑ "Office of the Registrar General & Census Commissioner, India - Village amenities of 2011".
- ↑ నెల్లూరుజిల్లా గ్రామనామాలు భాషా సామాజిక పరిశీలన, ఉగ్రానం చంద్రశేఖర్ రెడ్డి, 1989, శ్రీ వేంకటేశ్వర విశ్వవిద్యాలయం, తిరుపతి, పేజీ: 39
- ↑ ఉగ్రాణం, చంద్రశేఖరరెడ్డి (1989). నెల్లూరుజిల్లా గ్రామనామాలు భాషా సామాజిక పరిశీలన. తిరుపతి: శ్రీవేంకటేశ్వర విశ్వవిద్యాలయం. p. 236. Retrieved 10 March 2015.