నామేశ్వర దేవాలయం (పిల్లలమర్రి)
నామేశ్వర దేవాలయం (పార్వతి మహాదేవ నామేశ్వర దేవాలయం) తెలంగాణ రాష్ట్రం, సూర్యాపేట జిల్లాలోని పిల్లలమర్రిలో ఉంది. మూసీ నది ఒడ్డున ఉన్న ఈ దేవాలయాన్ని సా.శ 1202 లో ఈ ప్రాంతాన్ని పాలించిన శూద్ర కులంలోని రేచర్ల కుటుంబానికి చెందిన నామిరెడ్డి[1] నిర్మించాడు. వీరుకాకతీయుల భూస్వాములుగా పనిచేశారు.[2][3][4]
| నామేశ్వర దేవాలయం | |
|---|---|
 నామేశ్వర దేవాలయం | |
  తెలంగాణలో గుడి ఉనికి | |
| భౌగోళికం | |
| భౌగోళికాంశాలు | 17°10′09″N 79°35′05″E / 17.169157°N 79.584757°E |
| దేశం | భారతదేశం |
| రాష్ట్రం | తెలంగాణ |
| జిల్లా | సూర్యాపేట |
| స్థలం | పిల్లలమర్రి, సూర్యాపేట |
| వాస్తుశైలి | |
| నిర్మాణ శైలులు | కాకతీయుల నిర్మాణ శైలీ |
| చరిత్ర, నిర్వహణ | |
| నిర్మించిన తేదీ | సి. 1202 సీఈ |
2వ సహస్రాబ్ది తొలినాళ్ళలో కాకతీయుల కాలంలో ఒక ప్రధాన నగరంగా విరసిల్లిన పిల్లలమర్రి గ్రామంలోని నాలుగు రాతి, గ్రానైట్ దేవాలయాలలో ఈ దేవాలయం ఒకటి. దీనికి సమీపంలోనే చెన్నకేశవస్వామి, త్రికూటేశ్వర, ఎఱకేశ్వర దేవాలయాలు ఉన్నాయి.
ప్రదేశం
మార్చుఈ ప్రాంతం సూర్యాపేట పట్టణానికి వాయువ్యంగా 6 కి.మీ.ల దూరంలో ఉంది. రాష్ట్ర రాజధాని హైదరాబాదు నుండి 65వ జాతీయ రహదారి మార్గంలో 153 కి.మీ దూరంలో ఉంది.
చరిత్ర
మార్చుసా.శ 1202 కాలంలో కాకతీయుల దగ్గర సామంతులుగా పనిచేసిన రేచర్ల కుటుంబానికి చెందిన నామిరెడ్డి ఈ దేవాలయాన్ని నిర్మించాడు.[2][3][4]
1926, 1927లో పురావస్తు శాస్త్రవేత్త, ఎపిగ్రాఫిస్ట్ గులాం యజ్దానీ ఆధ్వర్యంలో ఈ దేవాలయ తొలి పురావస్తు సర్వేలు, డాక్యుమెంటేషన్ పూర్తయి, 1929లో ప్రచురించబడ్డాయి. పిల్లలమర్రిలోని నాలుగు దేవాలయాలు శిథిలావస్థలో ఉన్నాయని, వాటికి తప్పుగా పేరు పెట్టబడ్డాయని ఈ అధ్యయనంలో తేలింది.[5]
- సోమేశ్వర గుడి (ఇప్పుడు ఎఱకేశ్వర దేవాలయం)
- నరసింహదేవ దేవాలయం (ఇప్పుడు నామేశ్వర దేవాలయం)
- ముకండేశ్వర దేవాలయం (ఇప్పుడు త్రికూటేశ్వర దేవాలయం)
- రామేశ్వర దేవాలయం (ఇప్పుడు చెన్నకేశవ దేవాలయం)
యజ్దానీ పరిశోధన ప్రకారం, ఈ దేవాలయంలో అనేక శాసనాలు ఉన్నాయి. సా.శ 1195 నుండి అది పూర్తయినప్పుడు తొలి శాసనం వేశారు. ఆలయ ప్రాంగణంలోని ఒక స్లాబ్, స్తంభం వరుసగా సా.శ 1202, 1208 లో నాలుగు వైపులా శాసనాలు చేర్చబడ్డాయి. స్థానిక పాలకుడు, పోషకుడు, ఆలయాన్ని నిర్మించిన వ్యక్తి నామిరెడ్డి అని యజ్దానీ పేర్కొన్నాడు. రాయిపై రాసిన జన్యుశాస్త్రం ప్రకారం అతను శూద్ర కులానికి చెందినవాడని చెప్పాడు.[1]
నిర్మాణ శైలి
మార్చుదేవాలయాని తూర్పు ముఖంగా పోర్టికో ఉంది. దీని వెనుక హాల్ ఉంది. పశ్చిమ దిశలో గర్భగుడి ఉంది. గర్భగుడికి ముందున్న మండపంలోని స్తంభాలు చాలా క్లిష్టంగా చెక్కబడ్డాయి. ఈ దేవాలయ సమకాలీన విమాన నగర నిర్మాణ శైలిలో నిర్మించబడింది.[4][6] 1926లో తీసిన ఈ దేవాలయ ఫోటోల ప్రకారం, విమానం విరిగిపోయి దాని భాగాలు గర్భగుడి పైన ఉన్నాయి.[7]
చిత్రమాలిక
మార్చు-
నామేశ్వర దేవాలయం శిఖరం -
దేవాలయంలోని మండపం -
స్తంభాలమీది శిల్పాలు, హిందూ ఇతిహాసాలను వర్ణిస్తాయి -
స్తంభాల శిల్పాలు -
స్తంభాల శిల్పాలు -
శివలింగం -
మండప ద్వారానికి చెక్కిన శిల్పాలు -
సీలింగ్ కళాకృతి -
దేవాలయంలో శాసనం
ఇవికూడా చూడండి
మార్చుమూలాలు
మార్చు- ↑ 1.0 1.1 Ghulam Yazdani (1929), Annual Report of the Archaeological Department of His Exalted Highness the Nizam's Dominions for 1336 F (1926-1927 AD), Archaeological Department of Hyderabad, Baptist Mission Press, pp. 2–3, Quote: "The genealogy of Namireddi, who was a Sudra by caste, is given in the inscription on the pillar."
- ↑ 2.0 2.1 "Monuments - Archaeology and Museums". tsdam.com. Retrieved 2021-08-09.
- ↑ 3.0 3.1 "Telangana Protected Monuments List - Heritage Act 2017" (PDF). p. 40. Archived from the original (PDF) on 2021-08-09. Retrieved 2021-08-09.
- ↑ 4.0 4.1 4.2 Rao, P. R. Ramachandra (2005). The Splendour of Andhra Art (in ఇంగ్లీష్). Akshara. p. 86.
- ↑ Ghulam Yazdani (1929), Annual Report of the Archaeological Department of His Exalted Highness the Nizam's Dominions for 1336 F (1926-1927 AD), Archaeological Department of Hyderabad, Baptist Mission Press, pp. vi, Plates I, II, V, VI
- ↑ "Ancient murals found in Nameswara temple". The Hans India (in ఇంగ్లీష్). 2017-05-29. Retrieved 2021-08-09.
- ↑ Ghulam Yazdani (1929), Annual Report of the Archaeological Department of His Exalted Highness the Nizam's Dominions for 1336 F (1926-1927 AD), Archaeological Department of Hyderabad, Baptist Mission Press, pp. Plate VI (Yazdani refers to it as Narasimhadeva temple, Pillalmari)
బయటి లింకులు
మార్చు- "Pillalamarri Temples". Archived from the original on 2021-09-25. Retrieved 2021-08-09.
- "Heritage Temple Cluster of Suryapet - Department of Heritage Telangana". Archived from the original on 2020-11-03. Retrieved 2021-08-09.