నారాయణ్ సడోబా కాజ్రోల్కర్

భారత స్వాతంత్ర్య కార్యకర్త, గాంధీయన్ మరియు సామాజిక కార్యకర్త

నారాయణ్ సడోబా కాజ్రోల్కర్, మహరాష్ట్రకు చెందిన స్వాతంత్ర్య సమరయోధుడు, రాజకీయ నాయకుడు, గాంధేయవాది, సామాజిక కార్యకర్త, సాధారణ ఎన్నికల్లో కాంగ్రెస్ పార్టీ తరపున పోటిచేసి బిఆర్ అంబేద్కర్‌ను ఓడించిన వ్యక్తిగా ప్రసిద్ధి పొందాడు.[1] పుట్టుకతో మరాఠీ అయిన నారాయణ్, అంబేద్కర్‌కు వ్యక్తిగత సహాయకుడిగా కూడా పనిచేశాడు.[2]

నారాయణ్ సడోబా కాజ్రోల్కర్
జననం1896, జూలై 9
బి. అహ్మద్ నగర్, మహరాష్ట్ర, భారతదేశం
మరణం1983
జాతీయతభారతీయుడు
వృత్తిస్వాతంత్ర్య సమరయోధుడు
సుపరిచితుడు/
సుపరిచితురాలు
రాజకీయ నాయకుడు, సామాజిక కార్యకర్త

జననం మార్చు

నారాయణ్ 1896, జూలై 9న మహారాష్ట్రలోని బి. అహ్మద్ నగర్ లో జన్మించాడు. ఇతడి తండ్రిపేరు సడోబా.[3]

వ్యక్తిగత జీవితం మార్చు

నారాయణ్ కు లక్ష్మీబాయితో వివాహం జరిగింది. వారికి నలుగురు కుమారులు, ముగ్గురు కుమార్తెలు.

రాజకీయరంగం మార్చు

1952లో ముంబై నార్త్ సెంట్రల్ నియోజకవర్గం నుండి మొదటి లోక్‌సభ ఎన్నికల్లో పోటీ చేయడానికి ముందు, తరువాత 15,000 పైగా ఓట్ల తేడాతో ఓడిపోయాడు.[4] 1962 ఎన్నికల్లో అదే నియోజకవర్గం నుంచి రెండోసారి కూడా ఎన్నికయ్యాడు.[5]

పదవులు - హోదాలు మార్చు

  1. వైస్ ప్రెసిడెంట్, భారతీయ డిప్రెస్డ్ క్లాసెస్ లీగ్
  2. గౌరవ కార్యదర్శి, అణగారిన వర్గాల మిషన్ సొసైటీ ఆఫ్ ఇండియా
  3. సభ్యుడు, కేంద్ర హరిజన సంక్షేమ బోర్డు, భారత ప్రభుత్వం, హోం మంత్రిత్వ శాఖ, మహారాష్ట్ర రాష్ట్రం
  4. సభ్యుడు, కమిటీ సెంట్రల్ హరిజన సేవా సంఘం, న్యూఢిల్లీ;
  5. అధ్యక్షుడు, హరిజన సేవా సంఘం బొంబాయి
  6. అధ్యక్షుడు, రోహిదాస్ సమాజ్, బొంబాయి
  7. సభ్యుడు, గాంధీ స్మారక్ నిధి, బొంబాయి
  8. ఖాదీ కమిషన్ లెదర్ అడ్వయిజరీ బోర్డు సభ్యుడు
  9. ఎమ్మెల్సీ బొంబాయి (1947-52)
  10. ముంబై నార్త్ సెంట్రల్ లోక్‌సభ నుండిమొదటి లోక్‌సభ సభ్యుడు (1952-57)
  11. ముంబై నార్త్ సెంట్రల్ లోక్‌సభ నుండిమూడవ లోక్‌సభ సభ్యుడు (1962-67)

సామాజికసేవ మార్చు

మహార్ సమాజంలో జన్మించిన నారాయణ్, షెడ్యూల్డ్ కులాలకు ప్రాతినిధ్యం వహిస్తున్న 1953 మొదటి వెనుకబడిన తరగతుల కమిషన్ సభ్యుడిగా పనిచేశాడు.[6][7] 1953, ఏప్రిల్ 5న జగ్జీవన్ రామ్[8] పుట్టినరోజును జరుపుకోవాలని నిర్ణయించుకున్నప్పుడు దళిత వర్గ సంఘ సభ్యుడిగా, వెనుకబడిన తరగతుల ప్రజల సంస్థ కమిటీ కార్యదర్శిగా పనిచేశాడు.

పురస్కారాలు మార్చు

సమాజానికి నారాయణ్ చేసిన కృషికి భారత ప్రభుత్వం 1970లో భారతదేశ మూడవ అత్యున్నత పౌర పురస్కారం పద్మభూషణ్ ప్రదానం చేసింది.[9]

మరణం మార్చు

నారాయణ్ 1983లో మరణించాడు.[10]

మూలాలు మార్చు

  1. "The first Lok Sabha elections (1951–52)". Indian Express. 27 March 2014. Retrieved 3 October 2021.
  2. "B. R. Ambedkar". Times of Maharashtra. 14 November 2014. Archived from the original on 5 ఏప్రిల్ 2016. Retrieved 3 October 2021.
  3. "Members Bioprofile". loksabhaph.nic.in. Retrieved 2021-10-03.
  4. Akshaya Mukul (2015). Gita Press and the Making of Hindu India. HarperCollins Publishers India. p. 552. ISBN 9789351772316.
  5. "Members of the Third Lok Sabha". Empowering India. 2016. Archived from the original on 3 అక్టోబర్ 2021. Retrieved 3 October 2021. {{cite web}}: Check date values in: |archive-date= (help)
  6. Christophe Jaffrelot (2003). India's Silent Revolution: The Rise of the Lower Castes in North India. C. Hurst & Co. Publishers. p. 505. ISBN 9781850656708.
  7. Sankar Ghose (1993). Jawaharlal Nehru, a Biography. Allied Publishers. p. 353. ISBN 9788170233695.
  8. Indrani Jagjivan Ram (2010). Milestones: A Memoir. Penguin Books India. p. 297. ISBN 9780670081875.
  9. "Padma Awards" (PDF). Ministry of Home Affairs, Government of India. 2016. Archived from the original (PDF) on 15 నవంబరు 2014. Retrieved 3 October 2021.
  10. Lok Sabha, India. Parliament (2003). "Indian Parliamentary Companion: Who's who of Members of Lok Sabha".