ఆంధ్ర మహాసభ (తెలంగాణ): కూర్పుల మధ్య తేడాలు

'''ఆంధ్రమహాసభ''' [[నిజాం]] పాలనకు వ్యతిరేకంగా తెలంగాణా ప్రాంతపు తెలుగువారు ప్రారంభించిన సంఘం. [[తెలుగు]] వాళ్లుభాషకు, ప్రారంభించినతెలుగు సంఘంసంస్కృతికి జరుగుతున్న ఆన్యాయాన్ని సహించలేక [[తెలంగాణ]] ప్రజలు ఆంధ్రమహాసభను స్థాపించారు. ఆంధ్రమహాసభను నడిపిన వ్యక్తులలో ముఖ్యులు:

#[[బద్దం యల్లారెడ్డిఎల్లారెడ్డి]]

#[[కాళోజికాళోజీ నారాయణరావు]]

#[[కొండా వెంకటరంగారెడ్డివెంకట రంగారెడ్డి]]

భారతదేశంలోని[[భారతదేశం]]లోని సంస్థానాలలో కెల్లా [[హైదరాబాదు]] సంస్థానం పెద్దది. హైదరాబాదు సంస్థానం లోజనాభా ఒక కోటి ఆరవై లక్షల జనాభా కలరులక్షలు. హైదరాబాదు సంస్థానం కింద తెలంగాణ, మరాట్వాడమరాఠ్వాడ(మహరాష్ట్ర),కర్ణాటక కర్ణాటకలలోని భాగాలు ఉండేవి. 88 శాతం హిందువులు,. మిగిలిన వారువారిలో అధికభాగం ముస్లింలు, క్రైస్తవులు ఉండేవారు.

'''[[===మతస్వాతంత్ర్యం]]''':===

అది [[1922]]. హైదరాబాదు వివేకవర్ధిని థియేటర్ లోథియేటరులో ఒక హిందూ సాంఘిక సభ జరిగింది. ఆ సభలో ప్రసంగాలు అన్నీ ఉర్దుప్రసంగాలన్నీ [[ఉర్దూ]],మహరాష్ట్ర [[మరాఠీ]] భాషలలోనే జరిగాయి. ఒకే ఒక వక్త -ఒక ప్లీడరు, తెలుగులో మాట్లడబోయాడుమాట్లాడబోయాడు. సభ్యులంతా గేలి చేసి, గోల చేసి ఆతనిని మాట్లాడనివ్వలేదు. ఆ రోజుల్లో హైదరరాబాదు నగరంలో మహారాష్ట్రుల సంఖ్య చాల తక్కువ. అయినా అన్ని రంగాలలోను తమ ఆధిక్యతను ప్రదర్శిస్తూ ఉండేవారు. తెలుగు భాషకు మర్యాద, మన్నన ఉండేవికావు. ఆనాటి ఈ దుస్థితిని గూర్చి మాడపాటి హనుమంతరావు గారు తన [[ఆంద్రమహాసభ చరిత్ర]] లో వివరించారువివరించాడు. ఆనాటి సభలో తెలుగు భాషకు, తెలుగు వక్తకు జరిగిన అవమానాన్ని గమనించిన కొందరు యువకులు కలిసి, ఆంధ్రభాషకు, సంస్కృతికి నగరంలో సముచిత స్థానం కల్పించాలన్న ఆశయంతో "ఆంధ్రజనసంఘం"ను స్థాపించారు. నిజాం రాష్త్రంలో ఆంధ్రోద్యమానికి ఆనాడుఅదే నాంది పలికింది. ఆ తర్వాత రెండు సంవత్సరాలకు నిజాం రాష్ట్రం లోని అన్ని తెలుగు సంస్థలను కలిపి ఒక ఆంధ్రజన కేంద్ర సంఘాన్ని ఏర్పాటు చేశారు. ప్రతి సంవత్సరం ఈ సంఘం సమావేశాలు జరుగుతూవుండేవిజరుగుతూ ఉండేవి. ఆంధ్రభాష, ఆంధ్ర సంస్కృతి అభివృద్ధికి తీసుకొనవలసిన చర్యల గూర్చి , సాధక బాధకాలు గురించి చర్చించేవారు. నిజాం రాష్త్రంలోని ఏ తెలుగు సంస్థ ఆయినా సరే, తమ ప్రతినిధిని ఈ కేంద్ర సంఘానికి పంపనచ్చును. ఈ కేంద్ర సంఘానికి మాడపాటి హనుమంతరావు గారు కార్యదర్శిగా వుండేవారువుండేవాడు.రాష్ట్రం లోనిరాష్ట్రంలోని తెలుగు సంస్థల అభివృద్ధికి కేంద్ర సంఘం ప్రాచారకులనుప్రచారకులను పంపించి తోడ్పడుతూ వుండేది. ఈ కాలంలో ఈ సంఘం "వెట్టిచాకిరి", "వర్తక సంఘం" అన్న రెండు ముఖ్యమైన కరపత్రాలను ప్రచురించింది.

;ప్రధమమొదటి ఆంధ్రమహాసభ: