రాధికా సాంత్వనము: కూర్పుల మధ్య తేడాలు

సరసం అంటే క్రిష్ణుడుకృష్ణుడు, క్రిష్ణుడుకృష్ణుడు అంటే సరసాలు గుర్తుకొస్తే అది మన తప్పో క్రిష్ణుడికృష్ణుడి తప్పో కానే కాదు. వీనులకు విందుగా, కంటికి ఇంపుగా, మనసుకు హాయిగా, చెప్తున్న కొద్దీ మరీమరీ చెప్పాలని అనిపించేలా చేసిన క్రిష్ణుడికృష్ణుడి రచయితలదే ఆ పాపపుణ్యమంతా. రాధ, సత్యభామ, జాంబవతి మొదలుగాగల క్రిష్ణుడికృష్ణుడి సతుల జాబితాకు ముందో వెనకో గోపికలను చేరిస్తే, చేంతాడు చిన్నపిల్లల మొలతాడు అయిపోతుంది. వీళ్లందరిలోనూ క్రిష్ణకృష్ణ సాహిత్యంలో రాధ పాత్ర ప్రత్యేకమైనది. ఆమె వయసుకూడా అతడి కంటే ఐదో ఆరో ఏళ్లు పెద్ద కాదు. ఆమె ప్రౌఢ కాగా అతడు బాలుడు. మరి మాధవుడు తన పెదవుల్ని రాధ పెదవులకు ఆనించిందెప్పుడు? గోపాలుడితో మనకెవ్వరికీ అంతగా పరిచయం లేదు గాని, మన సరస సార్వభౌముడు శ్రీనాధుడు భీమఖండంలో ఈ మొదటి ముద్దు సీన్ క్రియేట్ చేసాడని ఆరుద్ర అంటారు. అంతవరకు అచుంబితంగా వున్న రాధామాధవుల సంబంధం ముద్దులను దాటించి మురిపాల వరకు చేర్చారు తరువాతి కవులు. ఈ ముద్దు మురిపాలను మరికాస్త ఘాటెక్కించి ఇద్దర్నీ మంచమెక్కించి పఠితలను మత్తెక్కించింది మాత్రం ముద్దుపళని. ఇలా క్రిష్ణులకృష్ణుల భార్యాభర్తల ప్రణయం మధ్యలో రాధిక చేరిందా? లేదంటే రాధాక్రిష్ణరాధాకృష్ణ ప్రేయసీప్రియుల సరససల్లాపాల నడుమ ఇలా చేరిందా? పానకంలో పుడక ఎవరు?

టూకీగా ఈ శృంగార కావ్యాన్ని ఏక వాక్యంలో చెప్పాలంటే ఆరుద్ర మాటల్లోనే చెప్పాలి: '''” ఓ సారి రాధ అలిగింది. ఆ అలుక పెరగడం, మనసు విరగడం, అవమానం కలగడం, అంతరంగం మరగడం, కృష్ణుడు రాగానే చెడామడా చెరగడం, చివరికి అతని కౌగిలిలో కరగడం ”''' ఇదే రాధికా సాంత్వనం కావ్య గాధగాథ.

బాల్యవివాహాలు ముద్దుపళని కాలానికి సహజమైన విషయం. పాపం అదే తీరులో గోపాలుడికీ ఇళా ఈడేరక మునుపే భార్య కావడంతో మేనత్త వరసైన రాధ ఇంటిలో ఇళాతో మకాం పెడతాడు క్రిష్ణుడుకృష్ణుడు. ఇళ సంసారానికి సిద్ధమయ్యేలోగా అందులోని మళకువలన్నీ క్రిష్ణుడికికృష్ణుడికి కంఠతా వచ్చేస్తాయి. రాధ వాటిని నేర్పిందో, క్రిష్ణుడేకృష్ణుడే వాటిని నేర్చుకున్నాడో ముద్దుపళని మనకెక్కడా చెప్పరుగానిచెప్పారు.ాని, ఒకరిని విడిచి మరొకరు ఉండలేనంత ప్రేమ. కామం. ఇళాను రాధే పెంచుతుంది. వయసొచ్చిన ఇళాతో క్రిష్ణుడికికృష్ణుడికి శోభనం ఏర్పాట్లు చేయాలి. చేయడమే కాదు ఇద్దరికీ విడివిడిగా ఎన్నో జాగ్రత్తలు, మెలకువలు చెప్తుంది. ఇళా క్రిష్ణులనుకృష్ణులను ఒకటి చేస్తుంది గాని, రాధ మనసు మనసులో లేదు. ఇంకా తెల్లవారకముందే వారి గదిని చేరుకుని ఇళాను పక్కకు పంపించి కృష్ణుడి చెంత వాలిపోతుంది. తనతో కూడా కూడాక తొలిరాత్రి ముచ్చట్లు అడుగుతుంది. కృష్ణుడు అత్యంత సరసుడు కదా- గడుసుగా లేలేత మొగ్గ, చిన్న పిల్ల ఇళా దగ్గర అంత సుఖమేం ఉంటుందని, రాధకూ ఇళాకు పోలికే లేదని రాదను మెప్పించబోతాడు. విననట్టే నటించిన చిన్నారి, గడసు ఇళా అన్నీ వినేసిందని ముద్దుపళని ఒక్క వాక్యంలో రెండో ఆశ్వాసపు తొలి పద్యంలో చెప్తారు. అదికూడా ఇలా-

ఆనక ఇళా పుట్టింటికి క్రిష్ణుడుకృష్ణుడు వెళ్లాల్సివస్తుంది. తన దరిని గోపాలుడు లేకపోవడం రాధది వెలుతురు లేని ప్రపంచం. విరహ వేదన భరించలేక తప్పనిసరి మానసికావస్థలో చిలకను రాయబారంగా పంపుతుంది. అలా వెళ్లిన చిలక మూడు రాత్రులు ముగిసేనాటికి గడసరి ఇళా తన కొంగున క్రిష్ణునికృష్ణుని కట్టేసుకోవడం చూసి అదే రాధకు విన్నవిస్తుంది. అక్కడితో రెండో ఆశ్వాసం ముగుస్తుంది. ఈ రెండో అధ్యాయంలోనే శృంగారం పాలు శృతిమించిందని విమర్శకులు గగ్గోలు పెడతారు. రసవత్తరమైన మూడో ఆశ్వాసంలో టైటిలుకు న్యాయం చేసే అసలు సిసలు కథ జరుగుతుంది. చిలుక చెప్పిన సంగతులు విని రాధ అసూయతో భగ్గున రగిలిపోతుంది. ఇళా క్రిష్ణులకృష్ణుల సఖ్యత విని కలవరపడుతుంది. అన్నింటిని మించి గడసు ఇళా రాధికను పరిత్యజించమని మాధవుని బతిమాలడం చిలక చేరవేస్తుంది. అంతే రాధకు మండుతుంది. అలకపానుపు ఎక్కుతుంది. నాలుగో ఆశ్వాసంలో రేపల్లె చేరిన గోపాలుడు రాధికను ఇదీ అదీ అని చెప్పలేని విధంగా బతిమాలుకుంటాడు. రగిలిపోతున్న రాధ మాధవుని తూలనాడుతుంది. అవేవీ పట్టించుకోని గోపాలుడు తనదైన శైలిలో కాళ్ల బేరానికి వస్టాడు. అనుకోకుండా ఒక్కసారి హటాత్తుగా క్రిష్ణుడుకృష్ణుడు రాధ కాళ్ల మీద పడిపోతాడు. కావ్యం చదువుతున్న మనం ఒక్కమారు కలవరపడతాం. భార్యల కోపం పోగొట్టే కొత్త టెక్నిక్ కదా అని సంబరపడతాం, కాని తన ప్రియాతి ప్రియమైన ప్రియుణ్ణి రాధ ఎడమ కాలితో తోసేసరికి ఖంగుతింటాం. కాని ఇంతలోనే తేరుకుని ప్రసన్నమవుతుంది. రాధామాధవులు ఒకటవుతారు. ఏకమైన ప్రియ జంట ఆనందంగా ఉంటారు. ఇదీ వివరంగా కథ.

(మొదటి ఆశ్వాసం 65వ పద్యం)

అలాంటి మరి నాలుగు పద్యాలు .

పుట్టింటిలో క్రిష్ణుఇకృష్ణుఇ భోగం గురించి చిలుక రాధకు వర్ణించి చెప్పే ఘట్టం ఇది: (2 లో 139, 140)

తర్వాత ఎమెస్కో సంప్రదాయ సాహితి పేరిట మళ్లీ పాత కావ్యాలను ప్రచురించినప్పుడు రాధికా సాంత్వనం నుసాంత్వనాన్ని ఆరుద్రతో ప్రవేశిక రాయించింది. ఆ పుస్తకమే ప్రస్తుతం మనకు దొరుకుతోంది.

'''మరో మాట''' - ఇదే ఆరుద్ర రాసిన సమగ్ర ఆంధ్ర సాహిత్యంలో మచ్చుకైనా ముద్దుపళని ప్రస్తావన లేదు. ముద్దుపళనిముద్దుపళ గురించి మరిన్ని వివరాలు కావాలంటే సుసీ థారు, కే.లలితల సంపాదకత్వంలో వెలువడిన విమన్ రైటింగ్ ఇన్ ఇండియా (క్రీ.పూ. 600-ఇప్పటివరకు) గ్రంథంలో చదవచ్చు.

'''ఆరుద్ర చెప్పిన ఒక్క మాట''' - కావ్యంలోని గుణంకన్నా కవయిత్రి కులానికి ప్రాముఖ్యం ఇవ్వడం తగని పని. మన పూర్వులు ఆ దృష్టితోనే చిన్నచూపు చూశారు. అయితే తిరుపతి వేంకట కవులు, మల్లాది రమక్రిష్ణరమకృష్ణ శాస్త్రి తదితరులు మాత్రం రాధికా సాంత్వనానికి ఇవ్వవలసిన స్థానం ఇచ్చారు.