పురందర దాసు: కూర్పుల మధ్య తేడాలు

'''పురందర దాసు''' ('''Purandara Dasa''') (1484 &ndash; 1564) ([[కన్నడ]]: ಪುರಂದರ ದಾಸ)<ref>A concise history of Karnataka from pre-historic times to the present (1980) by Suryanath Kamath, Published by Jupiter books [[Bangalore]] </ref> ప్రప్రధమప్రప్రథమ కర్ణాటక సంగీత విద్వాంసులు, వాగ్గేయకారుడు, మరియు, కర్ణాటక సంగీత పితామహులు.<ref>A musical tribute was paid to Sri Purandaradasa, http://www.hinduonnet.com/thehindu/2005/02/10/stories/2005021004860300.htm{{Dead link|date=జనవరి 2020 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref><ref>The Music of India (1996) By Reginald Massey,and Jamila Massey foreword by Ravi Shankar, Abhinav Publications ISBN: 8170173329, Page 57</ref> ఇతడు రచించిన కీర్తనలు ఎక్కువగా [[కన్నడం]]లో, కొన్ని [[సంస్కృతం]]లో ఉన్నాయి .<ref>Official website by Government of Karnataka http://www.dasasahitya.org {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160112010212/http://dasasahitya.org/ |date=2016-01-12 }}</ref> అన్ని కీర్తనలు [[విష్ణుమూర్తి]]కి అంకితమిస్తూ 'పురందర విఠలా' తోనే అంతం చేశాడు. కొందరి అంచనా ప్రకారం దాసుగారు 475,000 కీర్తనలు రచించారు. అయితే అందులో ఒక వెయ్యి మాత్రమే మనకు లభించాయి.<ref> http://www.dvaita.org/haridasa/dasas/purandara/p_dasa1.html</ref> పురందర దాసు కీర్తనలు చాలా పుస్తకాలు మరియు, వెబ్ సైటులలో ఉన్నాయి.<ref>Lyrics of songs by Purandara Dasa http://www.cs.toronto.edu/~kulki/kannada/dasa.html {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080105004203/http://www.cs.toronto.edu/~kulki/kannada/dasa.html |date=2008-01-05 }}</ref> వీనిలో ఇంచుమించు 225 బహుళ ప్రాచుర్యం పొందినవి అచ్చువేశారు.<ref> Purandara Daasa Haadugalu (1996) by KavyaPremi, Samaja Publishers, Shivaji Road, [[Dhardwad]]</ref> ఇంచుమించు 100 కీర్తనలు ఇంగ్లీషులో అచ్చువేశారు.<ref>Songs of Three Great South Indian Saints by William J. Jackson (2002), Oxford India Paper, '''ISBN 0-19-566051-X'''</ref> పురందర దాసు సంఘంలో అన్ని తరగతుల వారికి చెందిన కీర్తనలు రచించారు. ప్రతి కీర్తన భాషాపరంగా, సంగీతపరంగా అత్యంత విలువలు కలవిగా ప్రశంసించబడ్డాయి.<ref> T.V.Subba Rao, eminent musicologist http://www.hindu.com/fr/2006/10/20/stories/2006102000060300.htm</ref>

పురందర దాసు క్రీ.శ. 1484లో [[పూనా]] సమీపాన గల గ్రామంలో జన్మించాడు. ఇతని తండ్రి వరదప్ప నాయక్ ప్రముఖ వడ్డీ వ్యాపారి. తల్లిదండ్రులు [[వెంకటేశ్వరుడు|వేంకటేశ్వరుని]] భక్తులగుటచేత పురందరునికి శ్రీనివాస నాయక్ అని నామకరణం చేశారు. శ్రీనివాసుడు బాల్యంలో సంస్కృతం, కన్నడం చదువుకున్నాడు. తరువాత సరస్వతీ బాయినిచ్చి పెండ్లిపెళ్ళి చేశారు. తండ్రి చనిపోయిన తరువాత ఆతని అడుగుజాడలలో వ్యాపారం చేస్తూ లక్షలకు లక్షలు గడించాడు. మిక్కిలి ధనవంతునిగా గణనకెక్కాడు. [[పిసినారి]]గా కూడా ప్రసిద్ధిగాంచాడు. ఒకనాడు పరమేశ్వరుడు భార్యద్వారా జ్ఞానోదయం కలిగించాడు. పిదప తన సర్వస్వం బీదలకు పంచిపెట్టి, కట్టుబట్టలతో విద్యానగరం ([[విజయనగరం (కర్ణాటక)|విజయనగరం]]) చేరాడు. వ్యాసరాయలను ఆశ్రయించాడు. నాటి నుండి శ్రీనివాసులు పురందర దాసుగా దేశం నలుమూలలా హరినామ సంకీర్తనం చేస్తూ తిరిగాడు. సాధారణ భక్తి భావం మొదలుకొని, కీలకమైన తత్త్వబోధ ఆయన కీర్తనలలో కనిపిస్తాయి.

తన వాగ్గేయ కృతులకు ఈయన, సమకాలికులికులైన ఆంధ్ర పదకవిత పితామహుడైన [[అన్నమాచార్య|అన్నమాచార్యులను]] గురువుగా భావించాడు.<ref>[http://www.youtube.com/watch?v=ACaTtl8383U| అన్నామాచార్యులతో పురందరదాసులు] </ref> వ్యాసతీర్థలు, కనకదాసులు ఈయనకు ఇతర సమకాలికులు.

== పురందర దాసు మరియు, కర్ణాటక సంగీతము ==

కర్ణాటక సంగీత సాధనకు పురందర దాసు అనేక శాస్త్రీయ పద్దతులుపద్ధతులు కనుగొనెను. ఏన్నొ వందల సంవత్సరములు గడిచినా, ఈ నాటికి అవే పద్దతులనుపద్ధతులను సంగీత భొధనకు ఉపయోగించడం ఒక విషేశం. ఇతను కర్ణాటక సంగీతంలో ప్రధానమైన "రాగ మాయమాళవగౌళ" పద్ధతిని అవిష్కరించెను. ఇతర భోధనాబోధనా పద్దతులైనపద్ధతులైన స్వరావళులు, జంట స్వరాలు, అలంకారాలు, లక్షణ గీతాలు, ప్రబంధాలు, యుగభోఘలు, దాటు వరసలు,గీతాలు, సూలదిలు, కృతులు వంటి ఆంశాలు కూడా కనుగొనెను.

== పురందర దాసు మరియు, త్యాగరాజు ==

ప్రముఖ వాగ్గేయకారులు అయిన త్యాగరాజు గారు ( 1767 మే 4, 17671847 జనవరి 6, 1847) పురందర దాసు నుండి ప్రేరణ పొందారని చరిత్రలో చెప్పబడింది. త్యాగరాజు గారు తన రచన ప్రహ్లాద విజయంలో పురందర దాసు గారిని ఈ విధముగా శ్లాఘించారు.

दुरितव्रातमुलेल्लनु परिमार्चेडि हरिगुणमुल बाडुचु नेप्पुडुन् परवशुड वेलयु पुरन्दरदासुनि महिमलनु दलचेद मदिलोन्. పాపములను పారద్రోలు ఆ భగవంతుడు అయిన హరి కీర్తించెద ఎల్లపుడు నేను మదిలోన పురందరుని తలుచుకొని. వీరు ఇద్దరు రాముడు మరియు, కృష్ణుడు ఎడల అధిక భక్తి భావం మరియు, ఆరాధనా భావము కలిగి వుండెడి వారు. వారి రచనలు ఎంతో సాధారణముగాసాధారణంగా వున్నను అంతర్లీనముగా ఎంతో తాత్విక ఆధ్యాత్మికతను కలిగివుండెడివి. వారు ఇరువురు నరస్తుతిని చేయలేదు. గొప్ప వాగ్గేయకారులయనప్పటికిని ఏనాడు రాజాశ్రము చేయలేదు మరియు, రాజ కానుకలను ఇష్టపడలేదు. ఫురందర దాసు తమ సమకాలీనుడయిన విజయనగర రాజ అనుగ్రహము మరియు, ఆశ్రయముని ఆశించలేదు. అదే విదముగా త్యాగరాజు కూడా [[మైసూరు]], [[తాంజావురు]], మరియు, ట్రంవెంకొర్ సంస్థానముల రాజ పిలుపులను తిరస్కరించారు. తమ మనసులోని భావాలను సంగీత రూపంలో వ్యక్తపరిచి జాతిని వుద్దరించారు.

తిరుపతి తిరుమల దేవస్థానం ప్రచారం మరియు, దాసా సాహిత్య ప్రాజెక్ట్ కింద పురందర దాసు యొక్క సాహిత్య ప్రచారం చేస్తున్నది. పురందర దాసు విగ్రహం అలిపిరిలో తిరుమల పాదాల వద్ద స్థాపించబడినదిస్థాపించబడింది.