కార్బన్-14: కూర్పుల మధ్య తేడాలు

'''కార్బన్-14''', '''¹⁴C''', లేదా రేడియోకార్బన్, [[కార్బన్]] యొక్క రేడియోధార్మిక [[ఐసోటోపులు|ఐసోటోపు.]] దీని పరమాణు కేంద్రకంలో 5 ప్రోటాన్లు, 8 న్యూట్రాన్లూ ఉంటాయి. సేంద్రియ పదార్థాలలో దీని లభ్యత దాని రేడియోకార్బన్ డేటింగ్ పద్ధతిపై ఆధారంగా ఉంటుంది. రేడియో డేటింగ్, శిలాజాల వయస్సును కనుగొనే పద్ధతి. దీనిని విల్లియర్డ్ లిబ్బీ, అతని సహచరులూ 1949లో కనుగొన్నారు. కార్బన్ - 14 ను కాలిఫోర్నియా విశ్వవిద్యాలయంలోని రేడియేషన్ లాబొరేటరీకి చెందిన మార్టిన్, సామ్‌ రూబెన్ లు 1940, ఫిబ్రవరి 27 న కనుగొన్నారు. దీని ఉనికిని 1934లో ప్రాంజ్ కురీ తెలియజేసాడు. <ref>{{cite journal|last=Kamen|first=Martin D.|year=1963|title=Early History of Carbon-14: Discovery of this supremely important tracer was expected in the physical sense but not in the chemical sense|journal=Science|volume=140|issue=3567|pages=584–590|doi=10.1126/science.140.3567.584|url=|accessdate=|pmid=17737092|bibcode=1963Sci...140..584K}}</ref>

భూమిపై కార్బన్ సాధారణంగా మూడు రకాల ఐసోటోపులలో లభ్యమవుతుంది: లభ్యమయ్యే మొత్తం కార్బన్‌లో "కార్బన్-12" రూపం 99%, "కార్బన్-13" రూపం 1% ఉండగా, చాలా తక్కువ పరిమాణంలో కార్బన్-14 శిథిలావశేషాలలో (వాతావరణంలోని కార్బన్‌లో 10¹² అణువులలో 1 లేదా 1.5 అణువులు మాత్రం) ఉంటుంది. కార్బన్-12, కార్బన్-13లు స్థిరమైనవి. కార్బన్ - 14 అర్థ జీవిత కాలం 5730±40 సంవత్సరాలు ఉంటుంది.<ref>{{cite journal|last=Godwin|first=H.|year=1962|title=Half-life of radiocarbon|journal=Nature|volume=195|issue=4845|page=984|doi=10.1038/195984a0|bibcode=1962Natur.195..984G}}</ref> కార్బన్-14 బీటా విఘటనం చెందడం వలన నైట్రోజన్ - 14 ఏర్పడుతుంది. <ref>{{cite web|url=http://www.nosams.whoi.edu/about/carbon_dating.html|title=What is carbon dating?|accessdate=2007-06-11|publisher=National Ocean Sciences Accelerator Mass Spectrometry Facility|archiveurl=https://web.archive.org/web/20070705182336/http://www.nosams.whoi.edu/about/carbon_dating.html|archivedate=July 5, 2007|deadurl=yes}}</ref> ఒక గ్రాము కార్బన్ లో 10¹² అణువులకు ఒక అణువు కార్బన్-14 సెకనుకు ~0.2<ref>(1 per 10^12) * (1 gram / (12 grams per mole)) * (Avogadro's number/mole) / ((5730 years) * (365.25 days per Julian year) * (86400 seconds per day) / ln(2))</ref> బీటా కణాలను ఉద్గారించగలదు. భూవాతావరణంలో కాశ్మిక్ కిరణాలు నైట్రోజన్ వాయువుతో చర్య జరపడం వలన కార్బన్-14 ఐసోటోపు ఏర్పడుతుంది. ఇది భూమిపై లభ్యమయ్యే కార్బన్-14 యొక్క ప్రాథమిక సహజ వనరు.

కార్బన్ యొక్క వేర్వేరు ఐసోటోపులు వాటి రసాయనిక లక్షణాల్లో భిన్నంగా ఉండవు. రసాయన, జీవశాస్త్ర పరిశోధన, కార్బన్ లేబెలింగ్ అని పిలువబడే పద్ధతిలో ఈ ఐసోటోపుల పోలికను ఉపయోగిస్తారు.

కార్బన్-14 అణువులో గల న్యూట్రాన్లలో ఒకటి ఎలక్ట్రాన్, ఎలక్ట్రాన్ ఏంటీ న్యూట్రినోలను ఉద్గారం చేయడం ద్వారా ఒక ప్రోటాన్ విఘటనం చేస్తుంది మరియు, కార్బన్ -14 (అర్థ జీవిత కాలం 5700 ± 40 సంవత్సరాలు<ref name="LNHB-C14">{{cite web|url=http://www.nucleide.org/DDEP_WG/Nuclides/C-14_com.pdf|title=14C Comments on evaluation of decay data|accessdate=22 November 2016|website=www.nucleide.org|publisher=LNHB|last1=Be|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161122225400/http://www.nucleide.org/DDEP_WG/Nuclides/C-14_com.pdf|archivedate=22 November 2016|deadurl=no|df=}}</ref>) విఘటనం చెంది స్థిరమైన నైట్రోజన్-14 ఐసోటోపు ఏర్పడుతుంది. ఉద్గారమైన బీటా కణాలు 156 keV ల అధిక శక్తిని కలిగి ఉంటాయి. అయితే వారి బరువు సగటు శక్తి 49 keV.<ref name="LNHB-C14" /> ఇవి సాపేక్షంగా తక్కువ శక్తులను కలిగి ఉండి అత్యధికంగా గాలిలో సుమారు 22 సెం.మీ మరియు, శరీర కణజాలాలలో 0.27 మి.మీ. దూరం ప్రయాణిచగలవు. మరణించిన చర్మ పొరలలో ప్రయాణించగలిగే రేడియేషన్ భాగం సుమారు 0.11 ఉంటుంది. తక్కువ పరిమాణంలోని కార్బన్ - 14 గ్రిగర్-ముల్లెర్ శోధకాల ద్వారా సులువుగా గుర్తించలేము. గ్రిగర్-ముల్లర్ శోధకాలు సాధారణంగా నిముషానికి 100,000 విఘటనాల కలుష్యాన్ని గుర్తించగలవు. లిక్విడ్ లింథిలేషన్ కౌంటింగ్ పద్ధతి సరైన పద్ధతి <ref>[http://web.princeton.edu/sites/ehs/radmanual/radman_app_b.htm#c14 "Radiation Safety Manual for Laboratory Users, Appendix B: The Characteristics of Common Radioisotopes"] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131002005809/http://web.princeton.edu/sites/ehs/radmanual/radman_app_b.htm|date=2013-10-02}}, Princeton University.</ref> గ్రిగర్ ముల్లర్ కౌంటింగ్ దక్షత సుమారు 3% ఉంటుంది. నీటిలో అర్థ దూర పొర 0.05&nbsp;mm<ref>[http://www.oseh.umich.edu/radiation/c14.shtml "Material Safety Data Sheet. Carbon-14"] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130312103041/http://www.oseh.umich.edu/radiation/c14.shtml|date=2013-03-12}}, University of Michigan.</ref> ఉంటుంది.

సుమారు 60,000 సంవత్సరాల నాటి కర్బనమత పదార్థాల వయస్సును కార్బన్-14 (¹⁴C) ఉపయోగించి గణించుటకు ఉపయోగించే పద్ధతిని రేడియోధార్మిక డేటింగ్ అంటారు. ఈ విధానాన్ని చిగాగో విశ్వావిద్యాలయానికి చెందిన ప్రొఫెసర్ విల్లార్డ్ లిబ్బీ మరియు, అతని సహచరులు 1949లో అభివృద్ధి చేసారు. <ref>{{cite journal|author1=Arnold, J. R.|author2=Libby, W. F.|year=1949|title=Age Determinations by Radiocarbon Content: Checks with Samples of Known Age,|journal=Science|volume=110|pages=678–680|pmid=15407879|doi=10.1126/science.110.2869.678|issue=2869|bibcode=1949Sci...110..678A}}</ref> ఒక గ్రాము స్వచ్ఛమైన కార్బన్ యొక్క మార్చుకోదగిన కార్బన్-14 నిమిషానికి 14 రేడియోధార్మిక పరివర్తనాలు చెందుతుందని లిబ్బీ అంచనావేశాడు. ఇది నవీన రేడియోకార్బన్ ప్రామాణితకు ఇప్పటికీ ఉపయోగపడుతుంది. <ref>{{cite web|url=http://www.c14dating.com/agecalc.html|title=Carbon 14:age calculation|accessdate=2007-06-11|publisher=C14dating.com|archiveurl=https://web.archive.org/web/20070610195000/http://www.c14dating.com/agecalc.html|archivedate=2007-06-10|deadurl=no|df=}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.ldeo.columbia.edu/~martins/isohydro/c_14.html|title=Class notes for Isotope Hydrology EESC W 4886: Radiocarbon ¹⁴C|accessdate=2007-06-11|publisher=Martin Stute's homepage at Columbia|archiveurl=https://web.archive.org/web/20060924135028/http://www.ldeo.columbia.edu/%7Emartins/isohydro/c_14.html|archivedate=2006-09-24|deadurl=no|df=}}</ref> 1960లో ఈ కృషికి రసాయనశాస్త్రంలో నోబెల్ బహుమతి వచ్చింది.

కార్బన్ మామూలుగా రేడియో ఆక్టివ్ ధాతువు కాదు. దాని అణు భారం 12. కానీ దానికి కూడా ఐసోటోప్స్ అనబడే రకాలున్నాయి. కార్బన్ (14) అనేది రేడియో యాక్టివ్ ధాతువు. దీని హాఫ్ లైఫ్ సుమారు 5720 ఏళ్ళు. అంటే.. కొంత కార్బన్ (14) ను తీసుకుంటే అందులో సగం అణువులు విచ్చిన్నమైవిచ్ఛిన్నమై నైట్రోజన్ గా మారుతుంది.

రేడియో యాక్టివ్ కార్బన్ (14) వాతావరణపు పై పొరలలో నైట్రోజన్ ను కాస్మిక్ కిరణాలు ఢీ కొట్టినప్పుడు ఏర్పడుతుంది. మామూలు కార్బన్ (12) ప్రాణ వాయువుతో కలిసి కార్బన్ డయాక్సైడ్ గా ఏర్పడినట్లే, రేడియో కార్బన్ కూడా ప్రాణవాయువుతో కలిసి రేడియో కార్బన్ డయాక్సైడ్ గా ఏర్పడుతుంది.

పురావస్తు ప్రదేశాల నుండి సేంద్రీయ అవశేషాలను తరచుగా డేటింగ్ చేసే పద్ధతులలో ఇది ఒకటి. మొక్కలు వాతావరణంలోని కార్బన్‌ను కిరణజన్య సంయోగక్రియ ద్వారా పొందుతాయి. కనుక మొక్కలు మరియు, జంతువులలో ¹⁴C స్థాయి అవి మరణించేనాటికి అప్పటికి వాతావరణంలో ఉన్న ¹⁴C స్థాయితో సుమారు సమానంగా ఉంటుంది. ఏదేమైనా రేడియోధార్మిక క్షయం వల్ల ఈ స్థాయి క్రమంగా తగ్గిపోతుంది. దీని ఆధారంగా వాటి మరణించే తేదీని అంచనా వేస్తారు. దీని గణన కోసం ప్రారంభ ⁴C స్థాయి అంచనావేయబడుతుంది లేదా 10,000 సంవత్సరాల క్రియం చెట్ల వలయాల సమాచారం నుండి నేరుగా పోల్చబడుతుంది లేదా 45,000 సంవత్సరాల క్రితం నుండి గుహ నిక్షేపాల నుండి అంచనావేయబడుతుంది.

కృత్రిమ రేడియోధార్మికతను ఉపయోగించి శిలాజాల వయస్సును తెలుసుకొనే పద్ధతి రేడియోధార్మిక డేటింగ్. ఇక్కడ ¹⁴C (కార్బన్) ని ఉపయోగిస్తారు. ¹⁴C అర్థజీవిత కాలం సుమారు 5730 సంవత్సరాలు. విశ్వకిరణాలు (కాశ్మిక్ కిరణాలు) చర్య వలన వాతావరణంలో నైట్రోజనులో నుండి ¹⁴C అవిచ్ఛిన్నంగా తయారవుతుంది. ¹⁴C ని జీవరాసులు మరియు, మొక్కలు సహజ ¹²C తో పాటుగా అవిచ్ఛిన్నంగా శోషిస్తాయి. జీవించి ఉన్న జీవరాశులలో ¹⁴C / ¹²C ల నిష్పత్తి ఒక స్థిరాంకం. జీవరాశుల మరణానంతరం, వాటిలో ఉన్న ¹⁴C పరిమాణం ప్రతిక్షేపించబడకుండా విఘటనం చెందును, మరియు, నిష్పత్తి తగ్గును. కావున ¹⁴C / ¹²C ల నిష్పత్తి గణించి శిలాజాల వయస్సును నిర్ణయించవచ్చు. ఈ పద్ధతిని కార్బన్ డేటింగ్ అంటారు.కానీ ఈ రేడియో కార్బన్ అర్ధాయువు చాలా తక్కువ కాబట్టి ఈ పద్దతిపద్ధతి వల్ల సుమారు 50 వేల ఏళ్ల కిందటి అవశేషాల కాలాన్ని మాత్రమే కనుక్కోవటానికి వీలౌతుంది.

3: జీవుల కొరకు తుల్య సమీకరణం మరియు, మృత జీవులకు అసమతుల్య సమీకరణం, ]]

కార్బన్-14 నైట్రోజన్ అణువుల ద్వారా థర్మల్ న్యూట్రాన్లు శోషించుకొనుట వలన ట్రోపో ఆవరణం పై పొరలలో మరియు, స్ట్రాటో ఆవరణంలో ఉత్పత్తి అవుతుంది. విశ్వకిరణాలు వాతావరణంలోనికి ప్రవేశించినపుడు, అవి వివిధ రకాలుగా పరివర్తన చెంది న్యూట్రాన్లను ఉత్పత్తి చేస్తాయి. ఫలిత న్యూట్రాన్లు ఈ క్రింది రసయన చర్యలో పాల్గొంటాయి.

అధిక కార్బన్-14 ఉత్పత్తి రేటు 2 నుండి 15 కి.మీ. ఎత్తులో మరియు, అధిక భూఅయస్కాంత అక్షాంశాలలో ఏర్పడుతుంది.

కార్బన్ - 14 యితర న్యూట్రాన్ల చర్యలలో కూడా ఉత్పత్తి అవుతుంది. ప్రత్యేకంగా థర్మల్ న్యూట్రాన్లతో ¹³C (n, γ) ¹⁴C మరియు, ¹⁷O (n, α) ¹⁴C, మరియు, ఎక్కువ వేగవంతమైన న్యూట్రాన్లతో [[Nitrogen-15|¹⁵N]] (n, d) ¹⁴C మరియు, [[Oxygen-16|¹⁶O]] (n, ³He) ¹⁴C చర్య వలన కార్బన్ 14 ఉత్పత్తి అవుతుంది.<ref>Davis W., Jr. (1977) [https://www.osti.gov/scitech/servlets/purl/7114972 "Carbon-14 production in nuclear reactors"]. U.S. Nuclear Regulatory Commission. January 1, 1977. {{doi|10.2172/7114972}}</ref> కార్బన్ - 14 ఉత్పత్తికి అతి ముఖ్యమైన మార్గం లక్ష్యాలపై వికిరణం చెందే థర్మల్ న్యూట్రాన్లు (ఉదా: నూక్లియర్ రియాక్టరు). వీటిని క్రిందిపట్టికలో చూడవచ్చు.

[[దస్త్రం:Radiocarbon_bomb_spike.svg|కుడి|thumb|300x300px|¹⁴C, న్యూజీలండ్<ref>{{cite journal|url=http://cdiac.esd.ornl.gov/trends/co2/welling.html|title=Atmospheric δ¹⁴C record from Wellington|accessdate=2007-06-11|journal=Trends: A Compendium of Data on Global Change. Carbon Dioxide Information Analysis Center|year=1994|publisher=Oak Ridge National Laboratory|deadurl=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140201222225/http://cdiac.esd.ornl.gov/trends/co2/welling.html|archivedate=2014-02-01|df=}}</ref> మరియు, ఆస్ట్రేలియా.<ref>{{cite journal|url=http://cdiac.esd.ornl.gov/trends/co2/cent-verm.html|author=Levin, I.|title=δ¹⁴C record from Vermunt|journal=Trends: A Compendium of Data on Global Change. Carbon Dioxide Information Analysis Center|year=1994|display-authors=etal|deadurl=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20080923105819/http://cdiac.esd.ornl.gov/trends/co2/cent-verm.html|archivedate=2008-09-23|df=}}</ref> లలో వాతావరణ ¹⁴C. న్యూజీలాండ్ వక్రం దక్షిణ అర్థ గోళాన్ని, ఆస్ట్రేలిఆ వక్రము ఉత్తరార్థ గోళాన్ని తెలియజేస్తుంది. వాతావరణ అణు ఆయుధాల పరీక్షలు ¹⁴C యొక్క గాఢతను ఉత్తరార్థ గోళంలో రెండింతలు చేసాయి. <ref>{{cite web|url=http://www1.phys.uu.nl/ams/Radiocarbon.htm|title=Radiocarbon dating|accessdate=2008-02-19|publisher=University of Utrecht|archiveurl=https://web.archive.org/web/20071209151357/http://www1.phys.uu.nl/ams/Radiocarbon.htm|archivedate=2007-12-09|deadurl=no|df=}}</ref>]]

1955 నుండి 1980 మధ్యలో అనేక దేశాలలో అణు పరీక్షలు జరిగాయి. ఈ చర్యల వల్ల వాతావరణంలో కార్బన్ - 14 నాటకీయంగా పెరిగింది. అదే విధంగా జీవావరణంలో కూడా పెరిగింది. ఈ పరీక్షలు ముగిసిన తరువాత వాతావరణంలోని కార్బన్ - 14 గాఢత క్రమంగా తగ్గుముఖం పట్టింది.

వాతావరణంలో కార్బన్ - 14 ఎక్కువవడం మూలంగా వచ్చే దుష్ప్రభావం మూలంగా ఒక వ్యక్తి పుట్టిన సంవత్సరాన్ని కచ్చితంగా గణన చేయలేము. ప్రత్యేకంగా దంతాల ఎనామిల్ లో, కంటి కటకంలో కార్బన్ 14 పరిమాణం పెరగడం మూలంగా రేడియోధార్మిక డేటింగ్ విధానంలో గణన చేయుటలో కచ్చితత్వం ఉండదు. <ref>{{cite web|url=https://journals.uair.arizona.edu/index.php/radiocarbon/article/view/3713|title=Bomb-Pulse Dating of Human Material: Modeling the Influence of Diet|archiveurl=https://web.archive.org/web/20141020085949/https://journals.uair.arizona.edu/index.php/radiocarbon/article/view/3713|archivedate=2014-10-20|deadurl=no|df=}}</ref>, <ref>{{cite journal|url=http://news.nationalgeographic.com/news/2005/09/0922_050922_nuke_body.html|title=Radiation in Teeth Can Help Date, ID Bodies, Experts Say|journal=National Geographic News|date=2005-09-22|deadurl=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20070425080623/http://news.nationalgeographic.com/news/2005/09/0922_050922_nuke_body.html|archivedate=2007-04-25|df=}}</ref><ref>{{cite journal|vauthors=Spalding KL, Buchholz BA, Bergman LE, Druid H, Frisen J|title=Forensics: age written in teeth by nuclear tests|journal=Nature|date=2005-09-15|volume=437|pages=333–4|pmid=16163340|doi=10.1038/437333a|issue=7057|bibcode=2005Natur.437..333S}}</ref> <ref>{{cite journal|doi=10.1371/journal.pone.0001529|title=Radiocarbon Dating of the Human Eye Lens Crystallines Reveal Proteins without Carbon Turnover throughout Life|year=2008|last1=Lynnerup|first1=Niels|last2=Kjeldsen|first2=Henrik|last3=Heegaard|first3=Steffen|last4=Jacobsen|first4=Christina|last5=Heinemeier|first5=Jan|journal=PLoS ONE|volume=3|pages=e1529|pmid=18231610|issue=1|pmc=2211393|editor1-last=Gazit|editor1-first=Ehud|bibcode=2008PLoSO...3.1529L}}</ref>

వాతావరణంలోని పై పొరలలో ఉత్పత్తి అయిన తరువాత కార్బన్-14 అణువులు వేగంగా చర్య పొంది ఎక్కువగా (సుమారు 93 శాతం) ¹⁴CO (కార్బన్ మొనాక్సైడ్) గా మారుతుంది. తరువాత తక్కువ రేటులో ఆక్సీకరణం చెంది ¹⁴CO₂, గా మారుతుంది. ఇది రేడియోధార్మిక కార్బన్ డై ఆక్సైడ్. ఈ వాయువు వేగంగా మిళితం అయి వాతావరణం అంతా విస్తరిస్తుంది. కార్బన్ డైఆక్సైడ్ కూడా నీటిలో కరుగి సముద్రజలాలలో విస్తరిస్తుంది. కానీ ఇది తక్కువ వేగంగా జరుగుతుంది.<ref name="ramsay">{{cite journal|year=2008|author=Ramsey, C. Bronk|journal=Archaeometry|volume=50|pages=249–275|doi=10.1111/j.1475-4754.2008.00394.x|issue=2|title=Radiocarbon Dating: Revolutions in Understanding}}</ref> వాతావరణంలోని ¹⁴CO₂ యొక్క అర్థ జీవిత కాలం ఉత్తరార్థ గోళంలో సుమారు 12 నుండి 16 సంవత్సరాలు ఉంటుంది. మహాసముద్రపు లోతు పొరల్లో, సముద్ర లోతులలో బైకార్బోనేట్స్ యొక్క పెద్ద రిజర్వాయర్ మధ్య పరిమిత వేగంతో బదిలీ జరుగుతుంది. <ref name="yim">{{cite journal|doi=10.1016/j.pnucene.2005.04.002|url=https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0149197005000454|title=Life cycle and management of carbon-14 from nuclear power generation|year=2006|last1=Yim|first1=Man-Sung|last2=Caron|first2=François|journal=Progress in Nuclear Energy|volume=48|pages=2–36}}</ref> తాజా భూ జీవావరణంలో ఒక కిలోగ్రాం కార్బన్ కు ¹⁴C యొక్క క్రియాశీలకత 238 Bq (బెకరెల్) ఉన్నట్లు 2009లో గుర్తించారు. ఇది వాతావరణంలో అణుపరీక్షకు ముందు గుర్తించిన విలువ 226 Bq/kg కు సుమారు దగ్గరగా ఉంది. <ref>{{cite web|url=http://www.irsn.fr/EN/Research/publications-documentation/radionuclides-sheets/environment/Pages/carbon14-environment.aspx#3|title=Carbon-14 and the environment|publisher=Institute for Radiological Protection and Nuclear Safety|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150418012710/http://www.irsn.fr/EN/Research/publications-documentation/radionuclides-sheets/environment/Pages/carbon14-environment.aspx#3|archivedate=2015-04-18|deadurl=no|df=}}</ref>

భూమి యొక్క బయోస్పియర్ లో కార్బన్ -14 సుమారు 300 మెగా క్యూరీస్ ఉన్నట్లు అన్వేషించబడింది. ఇది సముద్రాలలో ఎక్కువగా ఉంది. <ref>{{cite web|url=http://www.ead.anl.gov/pub/doc/carbon14.pdf|title=Human Health Fact Sheet – Carbon 14|date=August 2005|publisher=Argonne National Laboratory, EVS|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110716164724/http://www.ead.anl.gov/pub/doc/carbon14.pdf|archivedate=2011-07-16|deadurl=yes|df=}}</ref> కార్బన్ - 14 కొరకు ఈ క్రింది వివరాలు ఇవ్వబడ్డాయి:<ref name="Choppin">Choppin, G.R.; [[Jan-Olov Liljenzin|Liljenzin, J.O.]] and Rydberg, J. (2002) "Radiochemistry and Nuclear Chemistry", 3rd edition, Butterworth-Heinemann, {{ISBN|978-0-7506-7463-8}}.</ref>

శిలాజ ఇంధనాలు (పెట్రోలు లేదా నేలబొగ్గు) నుండి మానవుడు తయారుచేసిన రసాయనపదార్థాలో ¹⁴C బాగా తక్కువగా ఉంటుంది. భూవాతావరణంలోని కొంత భాగంలో శిలాజ ఇంధన ఆక్సీకరణ యొక్క సాపేక్ష విలువకు మొత్తం కార్బన్‌డయాక్సైడ్ వినియోగాన్ని ¹⁴CO₂ పరిమాణాన్ని తెలుసుకోవడానికి ఉపయోగిస్తారు.<ref name="NOAA_ESRL_GMD_Education_and_Outreach">{{cite web|url=http://www.esrl.noaa.gov/gmd/outreach/isotopes/c14tracer.html|title=The Basics: 14C and Fossil Fuels|website=NOAA ESRL GMD Education and Outreach|quote=All other atmospheric carbon dioxide comes from young sources–namely land-use changes (for example, cutting down a forest in order to create a farm) and exchange with the ocean and terrestrial biosphere. This makes 14C an ideal tracer of carbon dioxide coming from the combustion of fossil fuels. Scientists can use 14C measurements to determine the age of carbon dioxide collected in air samples, and from this can calculate what proportion of the carbon dioxide in the sample comes from fossil fuels.|archive-url=https://web.archive.org/web/20150925082306/http://esrl.noaa.gov/gmd/outreach/isotopes/c14tracer.html|archive-date=25 September 2015|access-date=9 Dec 2015}}</ref>

మానవుడు తీసుకొనే ఆహారం యొక్క పదార్థాల వనరులు భూసంబంధమైన మొక్కల నుండి వస్తాయి. కనుక మానవ శరీరంలో ఉన్న కార్బన్ లో కార్బన్ -14 పరిమాణం వాతావరణంలో ఉన్న కార్బంబ్ 14 పరిమాణంతో సమానంగా ఉంటుంది. పొటాషియం - 40, కార్బన్ - 12 ల విఘటన రేటు సాధారణ వయోజన శరీరంలో పోల్చదగినవిగా ఉంటాయి.<ref>[http://www.rerowland.com/BodyActivity.htm The Radioactivity of the Normal Adult Body] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110205025628/http://www.rerowland.com/BodyActivity.htm|date=2011-02-05}}. rerowland.com</ref> ప్రతీ వ్యక్తికి అయనీకరణ వికిరణ పరిమాణాన్ని బయటి (పరిసరాల) రేడియో కార్బన్ బీటా విఘటనాల రూపంలో సుమారు సంవత్సరానికి 0.01 mSv సమకూరుస్తుంది. <ref>{{cite book|title=Ionizing Radiation Exposure of the Population of the United States|author=NCRP Report No. 93|publisher=National Council on Radiation Protection and Measurements|year=1987}} ([http://lbl.gov/abc/wallchart/chapters/15/3.html excerpt] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070711052408/http://www.lbl.gov/abc/wallchart/chapters/15/3.html|date=2007-07-11}})</ref> ఇది పొటాషియం - 40, రేడాన్ నుండి అందజేసే పరిమాణం కన్నా తక్కువ.

వైద్యరంగంలో కార్బన్-14 రేడియోధార్మికత గుర్తింపుకు ఉపయోగిస్తారు. యూరియా శ్వాస పరీక్ష యొక్క ప్రారంభ వైవిధ్యంలో, హెలికోబా్కెర్ పైలోరీ నిర్ధారణ పరీక్షలో కార్బన్ - 14 ఉపయోగిస్తారు. <ref>{{cite web|url=http://interactive.snm.org/docs/pg_ch07_0403.pdf|title=Society of Nuclear Medicine Procedure Guideline for C-14 Urea Breath Test|date=2001-06-23|accessdate=2007-07-04|work=snm.org|format=PDF|archiveurl=https://web.archive.org/web/20070926152956/http://interactive.snm.org/docs/pg_ch07_0403.pdf|archivedate=2007-09-26|deadurl=yes|df=}}</ref> .

* [http://www.whoi.edu/nosams/page.do?pid=40138 What is Carbon Dating?], [[Woods Hole Oceanographic Institute]]