కాళింగ

కళింగ (కులం)

ఉత్తరాన మహనది or వైతరణి, దక్షిణాన గోదావరి, పశ్చిమాన తూర్పు కనుములు తూర్పున బంగాళాఖాతం గలవు

చరిత్ర

వీరు క్షత్రియ/రాజులు వర్గానికి చెందినవారు. వీరు జందెము వేసుకుంటారు. కాళింగులలో కింతలకాళింగ, బూరగానకాళింగ, పందిరికాళింగ అనే మూడు తెగలకు చెందినవారు ఉన్నారు. వీరు ఒకప్పటి అశోకుని సామ్రాజ్యమైన మగధ సామ్రాజ్యానికి ఆనుకుని వున్న కళింగ సామ్రాజ్యాన్ని పాలించేవారు.

వృత్తి, సామాజిక జీవనం

ప్రధాన వృత్తి వ్యవసాయం.ప్రస్తుతం వీరు వ్యవసాయమే కాకుండా వివిధ వృత్తులను అవలంభిస్తున్నారు.

నేపధ్యం

కళింగ రాజ్యం, మౌర్య సామ్రాజ్యం(నీలం)

కళింగ రాజ్యంపై మౌర్యులు దండెత్తడానికి రెండు కారణాలున్నాయి. రాజకీయపరమైన కారణం ఒకటి కాగా, మరొకటి ఆర్థిక కారణం. కళింగ రాజ్యంగ్ ఎంతో సంపన్న దేశం. అంతేకాక, అక్కడి ప్రజలు కళాత్మకంగా అద్భుతమైన నైపుణ్యం కలవారు. పైగా అది ఎంతో ప్రశాంతమైన రాజ్యం. ఇక్కడి ప్రజలు మంచి కళా నైపుణ్యం కలవారు కాబట్టే ఈ ప్రాంతానికి "ఉత్కళ" అని పేరు వచ్చింది.^[1] ఈ ప్రాంతం మొత్తం మీద, దేశానికి ఆగ్నేయంగా ప్రయాణించి అక్కడి దేశాలతో వాణిజ్య సంబంధాలు కలిగిన మొట్టమొదటి రాజ్యం కళింగ కావడం విశేషం. దాంతో ఈ రాజ్యానికి ముఖ్యమైన రేవు పట్టణాలు, బలమైన నౌకాదళం ఉండటం కూడా ఈ దండయాత్రకు ఒకానొక కారణం. వీరి సంస్కృతి ఎంతో విశాలమైనది. అలాగే వారు అందరికీ సమానమైన పౌర స్మృతిని (యూనిఫాం సివిల్ కోడ్) పాటించేవారు.^[2]

321 బిసిలో సామ్రాజ్య పతనం జరిగేంతవరకూ కళింగ రాజ్యాన్ని నంద వంశం పరిపాలించేది.^[3] అశోకుని ముందు అతని ముత్తాత చంద్రగుప్త మౌర్యుడు కళింగ రాజ్యాన్ని ఆక్రమించడానికి ప్రయత్నించి విఫలమయ్యాడు. అందుకే అశోకుడు, కొత్తగా స్వాతంత్ర్యం పొందిన కళింగాన్ని, పట్టాభిషిక్తుడైన వెంటనే గెలవాలని ముందే నిర్ణయించుకున్నాడు. అతని రాజ్యంలో తన స్థానం సుస్థిరం కాగానే కళింగ రాజ్యం మీదకి దండెత్తాడు.^[2] ప్రస్తుత ఒడిశా తీరప్రాంతాన్నే అప్పట్లో కళింగ రాజ్యంగా వ్యవహరించేవారు. కళింగ యుద్ధం మౌర్య సామ్రాజ్యానికి, కళింగ రాజ్యానికి మధ్య జరిగింది. దీనికి అశోక చక్రవర్తి సారథ్యం వహించాడు. కళింగ రాజ్యం ఇప్పటి భారతదేశం యొక్క ఒడిషా రాష్ట్ర ప్రాంతంలో వుండేది. భారత చరిత్రలో కళింగ యుద్ధం అతిపెద్ద, అతి ఎక్కువ రక్తపాతం జరిగిన యుద్ధాలలో ఒకటిగా నిలిచింది. కళింగులు తీవ్రమైన ప్రతిఘటన చేసినా, ఆఖరుకి మౌర్యులే యుద్ధాన్ని గెలిచి, కళింగ రాజ్యాన్ని ఆక్రమించారు. సాంస్కృతికంగా కళింగ రాజ్యాన్ని రాజు లేకుండా నిర్వహించే పద్ధతి ఒకటి ఉన్నందున కళింగ ప్రాంతం/రాజ్యానికి ప్రత్యేకించి ఒక రాజు అంటూ ఎవరూ లేరు.^[4]

అశోకుడు పట్టాభిషిక్తుడైన తరువాత చేసిన ఏకైక అతిపెద్ద యుద్ధం ఇదే. ఈ యుద్ధంలో జరిగిన రక్తపాతం చూసి తట్టుకోలేక, బౌద్ధంలోకి మారాడని లోక ప్రతీతి.

ఒడిశా రాష్ట్రంలోని భువనేశ్వర్‌లోని ధౌలి కొండల నుండి కళింగ యుద్ధభూమిగా భావించే దయా నది ఒడ్డు దృశ్యం

శాంతి స్థూపం, ధౌలి కొండ కళింగ యుద్ధం జరిగిన ప్రాంతంగా భావించబడుతుంది.

చరిత్ర

వీరు క్షత్రియ/రాజులు వర్గానికి చెందినవారు. వీరు జందెము వేసుకుంటారు. కాళింగులలో కింతలకాళింగ, బూరగానకాళింగ, పందిరికాళింగ అనే మూడు తెగలకు చెందినవారు ఉన్నారు. వీరు ఒకప్పటి అశోకుని సామ్రాజ్యమైన మగధ సామ్రాజ్యానికి ఆనుకుని వున్న కళింగ సామ్రాజ్యాన్ని పాలించేవారు. ఈ ప్రాంతం పేరు అదే పేరుగల తెగ నుండి వచ్చింది. పురాణ గ్రంథం మహాభారతం ఆధారంగా కళింగుల పూర్వీకులు, వారి పొరుగు తెగల సోదరులు. ఈ పొరుగువారిలో అంగాలు, వంగాలు, పుండ్రాలు, సుహ్మాలు ఉన్నారు.^[5]

కళింగులు ఒడిశాలోని వైతరిణి నది నుండి విశాఖపట్నం జిల్లాలోని వరాహనంది వరకు విస్తరించి ఉన్న భూభాగాన్ని ఆక్రమించారు. ^[6] పురాతన కాలంలో దీని రాజధాని దంతకురా లేదా దంతపుర నగరం (ప్రస్తుతం గంజాం జిల్లాలోని చికాకోలు సమీపంలో ఉన్న దంత్రవక్త కోట, లంగులియా (లంగులిని) నది చేత కొట్టుకుపోయింది).^[6]

నందిరాజ అనే రాజు గతంలో అక్కడ ఒక జలాశయాన్ని త్రవ్వినట్లు హతిగుంప శాసనం సూచిస్తుంది. నందరాజవంశం రాజును నందరాజుగా సూచిస్తున్నాడని ఊహిస్తే కళింగ ప్రాంతం ఏదో ఒక సమయంలో నందులచేత ఆక్రమించబడిందని తెలుస్తుంది.^[7] ఇది నందుల పతనం తరువాత మళ్ళీ స్వతంత్రంగా మారినట్లు కనిపిస్తుంది. దీనిని మెగస్తనీసు ఇండికాలో (క్రీ.పూ. 3 వ శతాబ్దం) "కాలింగే" గా వర్ణించారు:

ప్రినాసు, కైనాసు (గంగా ఉపనది) రెండూ నౌకాయానానికి అనుకూలంగా ఉండే నదులు. గంగానదీ తీరంలో నివసించే తెగలలోని కాలింగే ప్రజలు సముద్రానికి సమీపంలో ఉన్నాయి. మండే (మల్లి) పైన ఎత్తైనప్రాంతంలో ఉన్నారు. వీరిలో మల్లసు పర్వతం కూడా ఉంది. ఈ ప్రాంతానికి గంగా సరిహద్దుగా ఉంది
—-మెగాస్తేన్స్ ఫ్రాగ్. XX.B. ప్లినీలో. హిస్ట్. Nat. V1. 21.9-22. 1.^[8]

కాలింగే రాజ నగరాన్ని పార్థాలిసు అంటారు. వారి రాజుకు 60,000 మంది సైనికులు, 1,000 మంది గుర్రపు సైనికులు, 700 ఏనుగులు "యుద్ధ ప్రాంగణంలో" చూస్తూ ఉంటారు
—-మెగాస్తేన్స్ ఫ్రాగ్. LVI. ప్లిన్లో. హిస్ట్. Nat. VI. 21. 8–23. 11.^[8]

క్రీస్తుపూర్వం 3 వ శతాబ్దంలో కళింగను మౌర్య చక్రవర్తి అశోకుడు సామ్రాజ్యంలో చేర్చుకున్నాడు. మౌర్య భూభాగం కళింగ ప్రధాన కార్యాలయం తోసాలిలో ఉంది. మౌర్య సామ్రాజ్యం క్షీణించిన తరువాత ఈ ప్రాంతం మహామేఘవాహన కుటుంబం నియంత్రణలోకి వచ్చింది. దీని రాజు ఖరవేల తనను తాను "కళింగ సుప్రీం ప్రభువు" గా అభివర్ణించాడు.^[9]

4 వ శతాబ్దంలో కళింగ గుప్తా ఆధిపత్యం కిందకు వచ్చింది. గుప్తుల ఉపసంహరణ తరువాత, దీనిని అనేక చిన్న రాజవంశాలు పరిపాలించాయి. దీని పాలకులు కళింగధిపతి ("కళింగ ప్రభువు") అనే బిరుదును కలిగి ఉన్నారు.^[10]

7 వ శతాబ్దంలో శైలోద్భవ రాజు రెండవ మాధవరాజా, తూర్పు గంగా రాజు ఇంద్రవర్మను సకల-కళింగాధిపతి అనే బిరుదును పొందారు. ^[11]

8 వ -10 వ శతాబ్దాలలో భౌమా-కారా రాజవంశం ఈ ప్రాంతాన్ని పరిపాలించింది. అయినప్పటికీ వారు తమ రాజ్యాన్ని "తోసాలా" అని పిలిచారు (కళింగ పురాతన రాజధాని తోసాలి నుండి తీసుకోబడింది).^[12] తరువాతి సోమవంశి రాజులు తమను కళింగ, కోసల, ఉత్కళ ప్రభువు అని పిలిచారు.^[13]

11 వ -15 వ శతాబ్దంలో తూర్పు గంగా ఈ ప్రాంతంలో ఆధిపత్య శక్తిగా మారింది. కళింగాధిపతి అనే బిరుదు ఉంది. వారి రాజధాని మొదట కళింగనగర (ఆధునిక ముఖలింగం) వద్ద ఉంది. తరువాత 12 వ శతాబ్దంలో అనంతవర్మను చోదగంగా పాలనలో కటకా (ఆధునిక కటకు) కు బదిలీ చేయబడింది.^[14]

శ్రీలంక పురాణ చరిత్రలో కళింగ కూడా ఒక ముఖ్యమైన భాగం. ఎందుకంటే ఇది మహావంశం ప్రకారం పురాణ యువరాజు విజయ జన్మస్థలం.^[15]

పురాణాలలో ఉన్నది

మహా సంకల్పం లో అంగ వంగ కళింగ కాళింగ అనే వరుసలో ఉన్నది దుర్యోదన తరుపున యుద్ధంలో పాల్గొన్నారు కళింగ రాజులు

మూలాలు

http://andhrabhoomi.net/content/skm-2464^{[permanent dead link]}

↑ Das, Manmatha Nath (1949). Glimpses of Kalinga History. Calcutta: Century Publishers. p. VII; 271. Retrieved 16 May 2016.
↑ ^2.0 ^2.1 Ramesh Prasad Mohapatra(1986) Page 10. Military History of Orissa. Cosmo Publications, New Delhi ISBN 81-7020-282-5
↑ (Raychaudhuri & Mukherjee 1996, pp. 204-209, pp. 270–271)
↑ "Detail History of Odisha". Archived from the original on 2013-04-12. Retrieved 2018-03-30.
↑ Dineschandra Sircar 1971, p. 168.
↑ ^6.0 ^6.1 K. A. Nilakanta Sastri 1988, p. 18.
↑ Jagna Kumar Sahu 1997, p. 24.
↑ ^8.0 ^8.1 Megasthenes Indica Archived 21 మార్చి 2015 at the Wayback Machine
↑ Dineschandra Sircar 1971, p. 167.
↑ Snigdha Tripathy 1997, p. 219.
↑ Snigdha Tripathy 1997, pp. 64–65.
↑ Umakanta Subuddhi 1997, p. 32.
↑ Walter Smith 1994, p. 25.
↑ Dineschandra Sircar 1971, p. 169.
↑ Thera Mahanama-sthavira (1999). Mahavamsa: The Great Chronicle of Sri Lanka. Jain. p. 196. ISBN 978-0-89581-906-2.

[mndas-1] Das, Manmatha Nath (1949). Glimpses of Kalinga History. Calcutta: Century Publishers. p. VII; 271. Retrieved 16 May 2016.

[Ramesh_Prasad_Mohapatra_1986_Page_10-2] 2.0 ^2.1 Ramesh Prasad Mohapatra(1986) Page 10. Military History of Orissa. Cosmo Publications, New Delhi ISBN 81-7020-282-5

[3] (Raychaudhuri & Mukherjee 1996, pp. 204-209, pp. 270–271)

[4] "Detail History of Odisha". Archived from the original on 2013-04-12. Retrieved 2018-03-30.

[FOOTNOTEDineschandra_Sircar1971168-5] Dineschandra Sircar 1971, p. 168.

[FOOTNOTEK._A._Nilakanta_Sastri198818-6] 6.0 ^6.1 K. A. Nilakanta Sastri 1988, p. 18.

[FOOTNOTEJagna_Kumar_Sahu199724-7] Jagna Kumar Sahu 1997, p. 24.

[Megasthenes_Indica-8] 8.0 ^8.1 Megasthenes Indica Archived 21 మార్చి 2015 at the Wayback Machine

[FOOTNOTEDineschandra_Sircar1971167-9] Dineschandra Sircar 1971, p. 167.

[FOOTNOTESnigdha_Tripathy1997219-10] Snigdha Tripathy 1997, p. 219.

[FOOTNOTESnigdha_Tripathy199764–65-11] Snigdha Tripathy 1997, pp. 64–65.

[FOOTNOTEUmakanta_Subuddhi199732-12] Umakanta Subuddhi 1997, p. 32.

[FOOTNOTEWalter_Smith199425-13] Walter Smith 1994, p. 25.

[FOOTNOTEDineschandra_Sircar1971169-14] Dineschandra Sircar 1971, p. 169.

[15] Thera Mahanama-sthavira (1999). Mahavamsa: The Great Chronicle of Sri Lanka. Jain. p. 196. ISBN 978-0-89581-906-2.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]