మధుసూదన సరస్వతి

మధుసూదన సరస్వతి వేదాంత సంప్రదాయంలో భారతీయ తత్వవేత్త ఇంకా కృష్ణుడి భక్తుడు. ఆయన విశ్వేశ్వర సరస్వతి, మాధవ సరస్వతి శిష్యుడు. ఇతడు వేదాంతంలోని ద్వైత-అద్వైత సాంప్రదాయాల మధ్య జరిగిన గొప్ప చర్చల చరిత్రలో అత్యంత ప్రసిద్ధి చెందిన పేరు. అద్వైత దృక్పథాన్ని విమర్శిస్తూ వ్యాసతీర్థడు వ్రాసిన న్యాయమిత్ర అనే గ్రంథం అద్వైత సమాజంలో తీవ్ర గందరగోళానికి కారణమైంది, ఫలితంగా శతాబ్దాలుగా విద్వాంసుల చర్చలు కొనసాగాయి. మధుసూదన అద్వైతసిద్ధి అనే గ్రంధాన్ని రచించాడు, ఇది న్యాయామిత్రకి భాష్యంగా భావిస్తారు. దీనికి ప్రతిస్పందనగా, ద్వైత పండితులు, వ్యాస రామాచార్య ఇంకా ఆనంద భట్టారక, న్యాయమిత్ర తరంగిణి, న్యాయమిత్ర కాంతకోద్దారా అను గ్రంధాలను వ్రాసి, మధుసూదన సరస్వతిని సవాలు చేశారు.

మధుసూదన సరస్వతి
వ్యక్తిగతం
జననం	1540 CE బెంగాల్
మరణం	1640 CE బెంగాల్
మతం	హిందూ మతము
Philosophy	అద్వైతం, వైష్ణవం

జీవిత విశేషాలు

బంగ్లాదేశ్ ఫరీద్ పూర్ సమీపంలోని గోపాల్గంజ్ జిల్లా ప్రస్తుత కోటాలిపారా డివిజన్లో ఉన్న ఉనాషియా అనే గ్రామంలో వైష్ణవ బ్రాహ్మణ కుటుంబంలో మధుసూదన పండితులు జన్మించారు. ఆయన తండ్రి ప్రమోద్ పురందర ఆచార్య అనే సంస్కృత పండితుడు, కమలనాయన అన్న పేరుతో ఈయన ప్రసిద్ధి గాంచారు. ఆయన ఆ రోజుల్లోని హరిరామ తర్కవగీష ఇంకా మథురనాథ్ తర్కవగీష వంటి ప్రముఖ పండితుల వద్ద నబద్విప్ నవ్య-న్యాయ సంప్రదాయంలో చదువుకున్నాడు, కాని తరువాత విశ్వేశ్వర సరస్వతి అనే దశనామీ సంప్రదాయం యొక్క సన్యాసి నుండి సన్యాసం చేపట్టాడు. అటుపై అద్వైత వేదాంత అధ్యయనం చేయడానికి వారణాసి వెళ్ళాడు. మధుసూదనుడు అద్వైత వేదాంత రక్షణపై అనేక రచనలను రచించాడు, వీటిలో అతి పెద్దది ఇంకా అత్యంత గౌరవనీయమైనది అద్వైతసిద్ధి. ఇది వ్యాసతీర్థ రచన న్యాయమిత్ర ద్వైత వేదాంత స్థానాలు , వారి వాదనలను వ్యతిరేకిస్తుంది. మధుసూదనుడు కనీసం తొమ్మిది ఇతర రచనలను కూడా రచించాడు, వాటిలో ఐదు వ్యాఖ్యానాలు (భగవద్గీత, భాగవతపురాణం కొన్ని భాగాలపై). ఆయన ఈశ్వరప్రతిపత్తి-ప్రకాష్, వేదాంతకల్పలతిక, సర్వజ్నతా యొక్క సంక్షేప-సారీకా, సిద్ధాంతాబిందు శాంకరాచార్యుల దశశ్లోకిపై రచనలు రాశారు.మొత్తం ఇరవై ఒక్క పుస్తకాలు మధుసూదన సరస్వతి రచనలుగా ఆపాదించబడ్డాయి. వాటిలో పందొమ్మిది పుస్తకాలు నిస్సందేహంగా ఆయనవి, కానీ మిగిలిన రెండు రచనలు సందేహాస్పదంగా ఉన్నాయి. ఆయన రాసిన పన్నెండు పుస్తకాలు తత్వశాస్త్రంపై ఉన్నాయి, మిగిలినవి కవితలు, నాటకాలు ఇంకా కొన్ని ఇతర ఇతివృత్తాలు. తాత్విక పుస్తకాలలో వ్యాఖ్యానాలు ఉన్నాయి.

మధుసూదన సరస్వతి కృష్ణుడి గొప్ప భక్తుడు. శివద్వైతాన్ని అద్వైత వేదాంతంలో విలీనం చేసిన అప్పయ్య దీక్షితులుమాదిరిగానే, మధుసూదనుడు పంచరాత్ర వైష్ణవ మతం ఇంకా అద్వైత వేదాంతం తత్వశాస్త్రం యొక్క విశ్వాశాలను-సిధ్దాంతాలను కలుపారు. ఆది శంకర, సురేశ్వర అత్యంత గౌరవప్రదమైన పదాలతో అభివర్ణించినప్పటికీ, బ్రహ్మ సూత్రాలు, గీత గురించి ఆయన చేసిన కొన్ని వివరణలలో మధుసూదనుడు ఆది శంకర భిన్నంగా ధైర్యం వివరించారు. మధుసూదనుడు భక్తి మార్గానికి ఎక్కువ ప్రాధాన్యత ఇస్తుండగా, శంకరుడు జ్ఞాన విముక్తినే ప్రాథమిక మార్గంగా నొక్కిచెప్పాడు. శుద్ధద్వైత పాఠశాలకు చెందిన వల్లభ కుమారుడు విఠ్ఠలసేవుడు మధుసూదన సరస్వతి ఆధ్వర్యంలో చదువుకున్నారని, ఆ విధంగా అద్వైత వేదాంత ఇంకా ఉత్తరాన అనేక వైష్ణవ శాఖల మధ్య కీలకమైన సంబంధాన్ని ఏర్పరుస్తుందని సంప్రదాయం వివరిస్తుంది.

స్వయం-సాక్షాత్కారానికి, అవిద్య (అజ్ఞానం) ముగింపుకు దారితీసే యోగ సాధన యొక్క ఏడు దశలను వివరించే యోగవాశిష్టంపై మధుసూదన సరస్వతి రచనలు ఆధారపడినాయి అని కొందరి అభిప్రాయము. ఇది జ్ఞానాన్ని పొందడం, నిర్లిప్తత వంటి సన్నాహక పద్ధతులతో ప్రారంభమవుతుంది, ప్రతిబింబ సంభాషణలు, లోతైన ధ్యానం, వాస్తవికత యొక్క ద్యోతకం వంటి వాటిలో నిమగ్నమై ముందుకు సాగుతుంది. చివరి మూడు దశల్లో, జీవన ముక్తి (జీవిస్తున్నప్పుడు విముక్తి) స్థితిని సాధించడంపై దృష్టి కేంద్రీకరించబడింది. చివరి మూడు దశల్లో నిర్ణీత సమాధి ద్వారా పూర్తి నిర్లిప్తతను సాధించడం (స్వచ్ఛందంగా ప్రాపంచిక చైతన్యానికి తిరిగి రావడం-ఉన్నతమైన నిర్లిప్తతతో జీవించడం, పూర్తి సౌలభ్యాన్ని సూచిస్తాయి) ఉంటుంది. చివరి దశలో జీవన ముక్తి సాధనను సూచించే జీవుడు శారీరక విధులను కూడా కొనసాగిస్తాడు. .

అక్బరుతో సంబంధం

దశనమీ గ్రంధ ప్రకారం, హిందూ సన్యాసులపై ముస్లింల దాడుల గురించి మధుసూదన సరస్వతి మొఘల్ చక్రవర్తి అక్బర్ ఫిర్యాదు చేసాడని, అక్బర్ సభ్యుడైన బీర్బల్, తన సమూహంలో బ్రాహ్మణేతర సభ్యులను వినియోగించి వారికి ఆయుధాలు అందించాలని సూచించాడు అని వివరిస్తున్నది. ఈ కధ మౌఖిక సంప్రదాయం ద్వారా సంక్రమించింది, కానీ దీనిని ఎటువంటి చారిత్రక గ్రంథాల ద్వారా ధృవీకరించబడలేదు. అయితే, దీనికి కొంత చారిత్రక ఆధారం ఉందని జె. ఎన్. ఫర్కుహర్ విశ్వసించాడు.

పైన పేర్కొన్న కధకి వివాదాస్పద రుజువును అందించే యాదృచ్చిక చారిత్రక సమాచారం ఉన్నట్లు తెలుస్తోంది. మధుసూదన సరస్వతి ఆగ్రా నుండి తిరిగి వచ్చిన వెంటనే, "నాగ-సన్యాసులు" (నాగసాధువులు) వారణాసిలో ఒక సభను ఏర్పాటు చేసి, ముస్లిం యోధుల దారుణమైన దాడుల నుండి హిందూ యాత్రికులను రక్షించుటకు ప్రోత్సహించారు అన్నదానికి కొన్ని వివరణ రచనలు లభిస్తున్నాయి.

రచనలు

• అద్వైత-సిద్ధి (अद्वैतसिद्धिः) [1][2][3]
• అద్వైత-మంజరీ (अद्वैतमञ्जरी)
• అద్వైత-రత్న-రక్షణ (अद्वैतरत्नरक्षणम्)
• ఆత్మ-బోధ-టీకా (आत्मबोधटीका)
• ఆనంద-మందాకిని (आनन्दमन्दाकिनी)
• ప్రస్థానభేదః [4] (प्रस्थानभेदः)
• భగవద్గీత-భగవద్గీత-దీపికా (भगवद्गीता-गूढार्थदीपिका)
• వేదాంత-కల్ప-లతిక [5][6] (वेदान्तकल्पलतिका)
• శాస్త్రసిద్ధాంత-లెస్స-టీకా (शास्त्रसिद्धान्तलेशटीका)
• సంక్షేప -సారికా-సారా-సంగ్రహ (सङ्क्षेपशारीरकसारसङ्ग्रहः)
• సిద్ధాంత-తత్వ-బిందు (सिद्धान्ततत्त्वबिन्दुः / सिद्धान्तबिन्दुः)
• పరమహంస-ప్రియ (परमहंसप्रिया - भागवताद्यश्लोकव्याख्या) [7]
• వేద-స్తుతి-టీకా (वेदस्तुतिटीका)
• అష్ట-వికృతి-వివరణ (अष्टविकृतिविवरणम्)
• ఈశ్వర-ప్రతిపత్తి-ప్రకాశ (ईश्वरप्रतिपत्तिप्रकाशः)
• భాగవత-భక్తి-రసాయన (भगवद्भक्तिरसायनम्)
• కృష్ణ-కుతూహల-నాటకము (कृष्णकुतूहलम्)
• భక్తి-సామాన్య-నిరుపణ (भक्तिसामान्यनिरूपणम्)
• శాండిల్య-సూత్ర-టీకా (शाण्डिल्यभक्तिसूत्रटीका)
• హరి-లీలా-వాక్య (हरिलीलाव्याख्या)
• శివమహిమ్నస్త్రోత్ర-టీకా (शिवमहिम्नःस्तोत्रटीका)

  

మూలాలు

• కార్ల్ హెచ్. పాటర్, "మధుసూదనా సరస్వతి" (రాబర్ట్ ఎల్. ఆర్రింగ్టన్ లో [ed.]). తత్వవేత్తలకు ఒక సహచరుడు. ఆక్స్ఫర్డ్ః బ్లాక్వెల్, 2001. ISBN ISBN 0-631-22967-1
• సర్వేపల్లి రాధాకృష్ణన్, మరియు ఇతరులు, , హిస్టరీ ఆఫ్ ఫిలాసఫీ ఈస్టర్న్ అండ్ వెస్ట్రన్ః వాల్యూమ్ వన్ (జార్జ్ అలెన్ & అన్విన్, 1952) [edd]
• సురేంద్రనాథ్ దాస్గుప్తా, మధుసూదనా సరస్వతి (a. d. 1500) ఎ హిస్టరీ ఆఫ్ ఇండియన్ ఫిలాసఫీ, వాల్యూమ్ 2
• Gupta, Sanjukta (2013). Advaita Vedanta and Vaisnavism The Philosophy of Madhusudana Sarasvati. Routledge. ISBN 978-0415864602.
• Sharma, B. N. Krishnamurti (2000). A History of the Dvaita School of Vedānta and Its Literature, 3rd Edition. Motilal Banarsidass (2008 Reprint). ISBN 978-8120815759.
• Gambhirananda, Swami (1998), Madhusudana Sarasvati Bhagavad Gita: With the annotation Gūḍhārtha Dīpikā, Calcutta: Advaita Ashrama, ISBN 81-7505-194-9