శానపల్లి లంక
శానపల్లి లంక , డాక్టర్ బి.ఆర్. అంబేద్కర్ కోనసీమ జిల్లా, అయినవిల్లి మండలానికి చెందిన గ్రామం.[1].
| శానపల్లి లంక | |
| — రెవిన్యూ గ్రామం — | |
.svg)  శానపల్లి లంక |
|
| అక్షాంశరేఖాంశాలు: 16°39′43″N 82°00′48″E / 16.6620°N 82.0132°E | |
|---|---|
| రాష్ట్రం | ఆంధ్రప్రదేశ్ |
| జిల్లా | కోనసీమ |
| మండలం | అయినవిల్లి |
| ప్రభుత్వం | |
| - సర్పంచి | |
| జనాభా (2011) | |
| - మొత్తం | 6,210 |
| - పురుషులు | 3,139 |
| - స్త్రీలు | 3,071 |
| - గృహాల సంఖ్య | 1,708 |
| పిన్ కోడ్ | 533 211 |
| ఎస్.టి.డి కోడ్ | |
ఇది మండల కేంద్రమైన ఐనవిల్లి నుండి 5 కి. మీ. దూరం లోను, సమీప పట్టణమైన అమలాపురం నుండి 12 కి. మీ. దూరంలోనూ ఉంది.
గణాంకాలు మార్చు
2001 వ.సంవత్సరం జనాభా లెక్కల ప్రకారం గ్రామ జనాభా 6,470.[2] ఇందులో పురుషుల సంఖ్య 3,253, మహిళల సంఖ్య 3,217, గ్రామంలో నివాస గృహాలు 1,516 ఉన్నాయి.
2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 1708 ఇళ్లతో, 6210 జనాభాతో 843 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 3139, ఆడవారి సంఖ్య 3071. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 2578 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 25. గ్రామం యొక్క జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 587772.[3] పిన్ కోడ్: 533211.
గ్రామ చరిత్ర మార్చు
19వ శతాబ్ది ద్వితీయ అర్థభాగంలో పిఠాపురం సంస్థానాన్ని పరిపాలించిన రావు వేంకట మహీపతి గంగాధర రామారావు పరిపాలన కాలంలో ఈ గ్రామానికి సంబంధించిన ఒక చమత్కారం జరిగింది. కడియం గ్రామానికి చెందిన వేద పండితుడు, వేదాధ్యయనంలో సుప్రఖ్యాతుడు అయిన బులుసు పాపయ్యశాస్త్రికి గంగాధర రామారావు ఈనాం ఇస్తామని చెప్పారు. దానిపై తమకు నెలకు ఒక పుట్టిగా సంవత్సరానికి 12 నెలలకు 12 పుట్ల భూమి కావాలని అడిగారు. పుట్టి అంటే 8 ఎకరాలు కనుక 12 పుట్లు 96 ఎకరాలు అవుతుంది. పైగా అదీ సుక్షేత్రమైన లంక భూమి కనుక ఈ శానపల్లి లంకలో పుచ్చుకున్నారు.
ఆపైన స్వీకరించిన భూమిని కొలిపించే క్రమంలో ఠాణేదారును తన పాండిత్యంతో వశుణ్ణి చేసుకుని 18 పుట్ల భూమి కొలిపించుకున్నారు. ఈ అవినీతి తెలుసుకుని జమీందారు తన ఉద్యోగియైన ఠాణేదారును తొలగించారు. ఠాణేదారు ద్వారా ఈ విషయాన్ని తెలుసుకున్న పాపయ్యశాస్త్రి వెళ్ళి నా వద్ద స్వీకరించిన భూమి మళ్ళీ మీరే తీసుకోండన్నారట. దానికి కారణమడిగితే శాస్త్రి మాకు భూమిని కొలిచిన ఠాణేదారుణ్ణి బర్తరఫు చేశారంటే యిక దాని అర్థం మాపై అభియోగమనే కదా అని జవాబిచ్చారు. మా ఉద్యోగస్థుడు మా మాటను ఉల్లంఘించి వేరేగా ప్రవర్తించడం అక్రమం కనుక తీసివేశాం తప్ప మీపై లేశమూ అనాదరం లేదే అన్నారు జమీందారు. మీరు మాకెంత ఇమ్మన్నారో అతను అంతే కొలిచియిచ్చారు దీనిలో ఉల్లంఘన ఏముంది అని తిరగవేయగా సంస్థానాధీశులు మేము 12 పుట్ల భూమి యివ్వడమూ అతను 18 పుట్లు కొలిచి అధీనం చేయడమూ జరిగింది మరి యిది ఉల్లంఘన కాదా అన్నారు. కాదు. ఎందుకంటే మీరు మాకెందుకు ఈ భూమి యిచ్చనది అని ప్రశ్నించగా వేదశాస్త్రాలలో తిరుగులేని పండితులు కావడంతో, మిమ్మల్ని గౌరవించడం శాస్త్రాన్ని గౌరవించినట్లు కాబట్టి తద్వారా తరించేందుకు అని సమాధానమిచ్చారు రామారావు. ఐతే మీరన్న వేదాలు దేవతల వాణియైన గీర్వాణ భాషలో వున్నాయి కదా, గీర్వాణులంటే దేవతలు కాదా అనగా అవునని జవాబు వచ్చింది. మేము ఆ భూమి దేవమానం చేత కొలిపించుకుంటాం కాని మనుష్యమానం చేత ఎందుకు కొలిపించుకుంటామని తమరనుకున్నారు? అని ఎలాగైతేనేం చమత్కారంతో ఒకటికి ఒకటిన్నర పుట్టి చొప్పున దేవమానమని లెక్కకట్టి తీసుకున్నారు. ఈ చమత్కారానికి, ఆయన పాండిత్యానికి తలఒగ్గి గంగాధర రామారావు ఈ గ్రామంలో ఆయన కొలిపించుకున్న భూమిని వారికి స్థిరపరిచి, ఠాణేదారును తిరిగి ఉద్యోగంలోకి తీసుకున్నారు. అప్పట్లో ఆయన స్వీకరించిన భూమిని తమ కాలంలో కూడా వారి వారసులు అనుభవిస్తూనే వున్నారని చెళ్ళపిళ్ళ వేంకట శాస్త్రి వ్రాశారు.[4]
విద్యా సౌకర్యాలు మార్చు
గ్రామంలో ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాలలు ఏడు, ప్రభుత్వ ప్రాథమికోన్నత పాఠశాలలు మూడు, ప్రభుత్వ మాధ్యమిక పాఠశాలలు రెండు ఉన్నాయి. ఒక ప్రభుత్వ జూనియర్ కళాశాల, ఒక ప్రైవేటు జూనియర్ కళాశాల ఉన్నాయి. సమీప బాలబడి తోతరమూడిలో ఉంది. సమీప ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్ / సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల ముమ్మిడివరంలోను, ఇంజనీరింగ్ కళాశాల అనంతవరంలోనూ ఉన్నాయి. సమీప వైద్య కళాశాల, మేనేజిమెంటు కళాశాల అమలాపురంలోను, పాలీటెక్నిక్ ఐనవిల్లిలోనూ ఉన్నాయి. సమీప వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల ఐనవిల్లిలోను, అనియత విద్యా కేంద్రం, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాలలు అమలాపురంలోనూ ఉన్నాయి.
వైద్య సౌకర్యం మార్చు
ప్రభుత్వ వైద్య సౌకర్యం మార్చు
సానపల్లి లంకలో ఉన్న ఒక ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రంలో డాక్టర్లు లేరు. ఇద్దరు పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు. సమీప సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రం, ప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. పశు వైద్యశాల, సంచార వైద్య శాల గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. మాతా శిశు సంరక్షణ కేంద్రం, టి. బి వైద్యశాల గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. అలోపతి ఆసుపత్రి, ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి, డిస్పెన్సరీ, కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి.
ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం మార్చు
గ్రామంలో2 ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యాలున్నాయి. డిగ్రీ లేని డాక్టర్లు ఇద్దరు, ఒక నాటు వైద్యుడు ఉన్నారు. ఒక మందుల దుకాణం ఉంది.
తాగు నీరు మార్చు
గ్రామంలో కుళాయిల ద్వారా రక్షిత మంచినీటి సరఫరా జరుగుతోంది. బావుల నీరు కూడా అందుబాటులో ఉంది. గ్రామంలో ఏడాది పొడుగునా చేతిపంపుల ద్వారా నీరు అందుతుంది.
బోరుబావుల ద్వారా కూడా ఏడాది పొడుగునా నీరు అందుతుంది.
కాలువ/వాగు/నది ద్వారా, చెరువు ద్వారా కూడా గ్రామానికి తాగునీరు లభిస్తుంది.
పారిశుధ్యం మార్చు
గ్రామంలో మురుగునీటి పారుదల వ్యవస్థ లేదు. మురుగునీటిని నేరుగా జలవనరుల్లోకి వదులుతున్నారు. గ్రామంలో సంపూర్ణ పారిశుధ్య పథకం అమలవుతోంది. సామాజిక మరుగుదొడ్డి సౌకర్యం లేదు. ఇంటింటికీ తిరిగి వ్యర్థాలను సేకరించే వ్యవస్థ లేదు. సామాజిక బయోగ్యాస్ ఉత్పాదక వ్యవస్థ లేదు.
చెత్తను వీధుల పక్కనే పారబోస్తారు.
సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు మార్చు
సానపల్లి లంకలో పోస్టాఫీసు సౌకర్యం, సబ్ పోస్టాఫీసు సౌకర్యం ఉన్నాయి. పోస్ట్ అండ్ టెలిగ్రాఫ్ ఆఫీసు గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. లాండ్ లైన్ టెలిఫోన్, పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు, మొబైల్ ఫోన్ మొదలైన సౌకర్యాలు ఉన్నాయి. ప్రైవేటు కొరియర్ గ్రామానికి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. ఇంటర్నెట్ కెఫె / సామాన్య సేవా కేంద్రం గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. గ్రామానికి సమీప ప్రాంతాల నుండి ప్రభుత్వ రవాణా సంస్థ బస్సులు తిరుగుతున్నాయి. సమీప గ్రామాల నుండి ఆటో సౌకర్యం కూడా ఉంది. వ్యవసాయం కొరకు వాడేందుకు గ్రామంలో ట్రాక్టర్లున్నాయి. ప్రైవేటు బస్సు సౌకర్యం గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. రైల్వే స్టేషన్ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. జిల్లా రహదారి గ్రామం గుండా పోతోంది. రాష్ట్ర రహదారి, ప్రధాన జిల్లా రహదారి గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉన్నాయి. జాతీయ రహదారి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది.
గ్రామంలో తారు రోడ్లు, కంకర రోడ్లు, మట్టిరోడ్లూ ఉన్నాయి.
మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు మార్చు
గ్రామంలో వ్యవసాయ పరపతి సంఘం ఉంది. గ్రామంలో స్వయం సహాయక బృందం, పౌర సరఫరాల కేంద్రం, వారం వారం సంత, వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ ఉన్నాయి. ఏటీఎమ్, వాణిజ్య బ్యాంకు, సహకార బ్యాంకు గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉన్నాయి.
ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు మార్చు
గ్రామంలో సమీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం, అంగన్ వాడీ కేంద్రం, ఇతర పోషకాహార కేంద్రాలు, ఆశా కార్యకర్త ఉన్నాయి. గ్రామంలో ఆటల మైదానం, గ్రంథాలయం, పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం ఉన్నాయి. గ్రామంలో వార్తాపత్రిక పంపిణీ జరుగుతుంది. అసెంబ్లీ పోలింగ్ కేంద్రం, జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం ఉన్నాయి. సినిమా హాలు గ్రామం నుండి 5 కి.మీ.లోపు దూరంలో ఉంది.
విద్యుత్తు మార్చు
గ్రామంలో గృహావసరాల నిమిత్తం విద్యుత్ సరఫరా వ్యవస్థ ఉంది. రోజుకు 7 గంటల పాటు వ్యవసాయానికి, 14 గంటల పాటు వాణిజ్య అవసరాల కోసం కూడా విద్యుత్ సరఫరా చేస్తున్నారు.
భూమి వినియోగం మార్చు
సానపల్లి లంకలో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది:
- వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 173 హెక్టార్లు
- నికరంగా విత్తిన భూమి: 670 హెక్టార్లు
- నీటి సౌకర్యం లేని భూమి: 483 హెక్టార్లు
- వివిధ వనరుల నుండి సాగునీరు లభిస్తున్న భూమి: 186 హెక్టార్లు
నీటిపారుదల సౌకర్యాలు మార్చు
సానపల్లి లంకలో వ్యవసాయానికి నీటి సరఫరా కింది వనరుల ద్వారా జరుగుతోంది.
- కాలువలు: 135 హెక్టార్లు
- బావులు/బోరు బావులు: 51 హెక్టార్లు
ఉత్పత్తి మార్చు
సానపల్లి లంకలో ఈ కింది వస్తువులు ఉత్పత్తి అవుతున్నాయి.
ప్రధాన పంటలు మార్చు
మూలాలు మార్చు
- ↑ "భారత ప్రభుత్వం నిర్వహించిన 2011 గణాంకాల జాలగూడు". Archived from the original on 2014-07-19. Retrieved 2013-12-10.
- ↑ "ఆర్కైవ్ నకలు". Archived from the original on 2014-07-19. Retrieved 2013-12-10.
- ↑ "Office of the Registrar General & Census Commissioner, India - Village amenities of 2011".
- ↑ వేంకట శాస్త్రి, చెళ్ళపిళ్ళ (1 డిసెంబరు 2011). కథలు గాథలు 1. హైదరాబాద్: ఎమెస్కో బుక్స్. ISBN 978-93-80409-97-9. Retrieved 6 December 2014.