అమలాపురం
అమలాపురం, ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రం లోని కోనసీమ జిల్లాకు చెందిన పట్టణం, జిల్లా కేంద్రం.
అమలాపురం | |
|---|---|
పట్టణం | |
 | |
.svg)  అమలాపురం ఆంధ్ర ప్రదేశ్ ,భారత దేశం  అమలాపురం అమలాపురం (India) | |
| Coordinates: 16°34′43″N 82°00′22″E / 16.5787°N 82.0061°E | |
| Country | భారత దేశం |
| రాష్ట్రం | ఆంధ్ర ప్రదేశ్ |
| జిల్లా | కోనసీమ జిల్లా |
| విస్తీర్ణం | |
• మొత్తం | 7.20 కి.మీ2 (2.78 చ. మై) |
| ఎత్తు | 3 మీ (10 అ.) |
| జనాభా (2011)[4] | |
• మొత్తం | 53,231[1] |
| భాషలు | |
| • అధికార | తెలుగు |
| కాల మండలం | UTC+5:30 (IST) |
| పిన్‌కోడ్ | 533201 |
| టెలిఫోన్ కోడ్ | 08856 |
| Vehicle registration | AP-05 |
చరిత్ర
మార్చు
అమలాపురం పూర్వనామం అమృతపురి అనీ, కాలక్రమేణా అమ్లీపురిగా, అమ్లీపురి, అమలాపురంగా మారిందని చెప్తారు. అమలాపురంలో ఉన్న అమలేశ్వర స్వామి, సిద్దేశ్వర స్వామి, మల్లేశ్వర స్వామి, రామలింగేశ్వర స్వామి, చంద్రమౌళీశ్వర స్వామి ఆలయాల వల్ల ఈ ఊరు పంచలింగాపురంగా కూడా పిలవబడేది.
భౌగోళికం
మార్చురాష్ట్ర రాజధాని అమరావతి కి తూర్పుదిశలో 202 కి.మీ దూరంలోవుంది. సమీప నగరమైన కాకినాడకు నైరుతి దిశలో 63 కి.మీ దూరంలో వుంది.
జనగణన గణాంకాలు
మార్చు2011 జనాభా లెక్కల ప్రకారం అమలాపురం 53,231 జనాభా ఉండగా అందులో పురుషులు 26,485,మహిళలు 26,746 మంది ఉన్నారు. అమలాపురం మునిసిపాలిటీ పరిధిలో మొత్తం 14,639 ఇండ్లు కలిగిఉన్నాయి. 0-6 సంవత్సరాల వయస్సు గల పిల్లల జనాభా 4635 ఉన్నారు. పట్టణ అక్షరాస్యత 89.78%. ఇది రాష్ట్ర సగటు 67.02% కంటే ఎక్కువ. అమలాపురంలో పురుషుల అక్షరాస్యత 93.24% కాగా, మహిళా అక్షరాస్యత రేటు 86.39% అక్షరాస్యులుు ఉన్నారు.[5]
పరిపాలన
మార్చుఅమలాపురం పురపాలక సంఘం పట్టణ పరిపాలన నిర్వహిస్తుంది.
రవాణా సౌకర్యాలు
మార్చుజాతీయ రహదారి 216 పై అమలాపురం వుంది. ఆంధ్ర ప్రదేశ్ రాష్ట్ర రోడ్డు రవాణా సంస్థ అమలాపురం బస్సు స్టేషన్ నుండి బస్సు సేవలు నడుపుతుంది. రాజమండ్రి, కాకినాడ నాన్ స్టాప్, ప్రతి గంటకు, అలాగే సుదూరమైన ప్రాంతాలు విజయవాడ విశాఖపట్నం హైదరాబాద్ తిరుపతి వంటి సర్వీసులు రోజు నడుపుతున్నారు.[6]
సమీప రైల్వే స్టేషన్ 16 కి.మీ దూరంలోని కోటిపల్లిలో వుంది.
విద్యా సౌకర్యాలు
మార్చు- కోనసీమలో మొట్టమొదటి డిగ్రీ కాలేజ్ అమలాపురంలోని ఎస్.కె.బి.ఆర్. కళాశాల. శ్రీ కోనసీమ భానోజీ రామర్స్ కళాశాల 1951 లో స్థాపించబడింది.
- కోనసీమ మెడికల్ కళాశాల
సంస్కృతి
మార్చుదసరా ఉత్సవాలు
మార్చువిజయదశమి ఉత్సవాలు ప్రసిద్ధిచెందినవి. ప్రతి ఏటా నిర్వహిస్తారు.ఇక్కడ విజయదశమి సందర్భంగా నిర్వహించే తాలింఖానా, వాహన ఊరేగింపు ప్రత్యేకం.
సంక్రాంతి ఉత్సవాలు
మార్చుతెలుగువారికి అన్ని పండగల కంటే సంక్రాంతి చాలా పెద్ద పండుగ రైతులు ఆనందోత్సవాలతో జరుపుకునే పండగ.
పర్యాటక ఆకర్షణలు
మార్చు
- గడియార స్తంభం: దీనిని 1957 లో నిర్మించారు.అమలాపురంలో ఇది ఒక చారిత్రక కట్టడం.
- అమలేశ్వర స్వామి, సిద్దేశ్వర స్వామి, మల్లేశ్వర స్వామి, రామలింగేశ్వర స్వామి, చంద్రమౌళీశ్వర స్వామి ఆలయాలు
ప్రముఖులు
మార్చు- కళా వెంకట్రావు—స్వాతంత్ర్య యోధుడు.
- జి.ఎం.సి.బాలయోగి — (లోక్ సభ మాజీ స్పీకర్), భారతదేశపు 12వ, 13వ లోక్ సభాపతి పదవులను చేపట్టిన అమలాపురం నియోజకవర్గం నుండిగెలుపొందాడు.
- పుత్సా కృష్ణ కామేశ్వర్ ౼ గణితగని, దక్షిణామూర్తి స్తోత్రం - తాత్పర్యం, శ్రీమదాంధ్ర మహాభారతం - సరళవచనం 6 గ్రంథాలు, చంద్రఖని పాస్ ట్రెక్కింగ్ అనుభవాలు, సార్పాస్ ట్రెక్కింగ్ అనుభవాలు, 9రోజులలో శ్రీమద్రామాయణ పారాయణం, సంప్రదాయ వివాహ విధి, నాణేల సేకరణ వంటి దశాధిక గ్రంథ రచయిత. కరోనా నాణేల సేకరణలో లిమ్కా బుక్ ఆఫ్ రికార్డు-2023, తపాలాబిళ్ళల సేకరణలో లిమ్కా బుక్ ఆఫ్ రికార్డు-2024 పొందిన వ్యక్తి. స్టాంపులు, కరెన్సీ నోట్ల సేకరణ కర్త.
- సి.వి.సర్వేశ్వరశర్మ— విజ్ఞానవేత్త, రచయిత.
- ద్వాదశి నాగేశ్వరశాస్త్రి —తెలుగు రచయిత, శ్రీ కోనసీమ భానోజీ కామర్స్‌ కాలేజీ అధ్యాపకులుగా 1972 నుంచి 2004 వరకు పనిచేశారు.
- దార్ల వెంకటేశ్వరరావు—రచయిత
- బొజ్జా తారకం —1952 నుంచి 1962 వరకు అమలాపురం శాసనసభ నియోజకవర్గం సభ్యుడు, హేతువాది.
- కోరాడ రామకృష్ణయ్య— భాషావేత్త, తెలుగు-సంస్కృత భాషా నిపుణులు.
చిత్ర మాలిక
మార్చు-
గోదావరి నది -
పట్టణంలో ఒక దృశ్యం -
పట్టణంలో పొట్టి శ్రీరాములు విగ్రహం -
ప్రభుత్వ భవనం
ఇవీ చూడండి
మార్చుమూలాలు
మార్చు- ↑ http://www.censusindia.gov.in/2011census/dchb/2814_PART_B_DCHB_EAST%20GODAVARI.pdf | 2011 Census
- ↑ "Municipalities, Municipal Corporations & UDAs" (PDF). Directorate of Town and Country Planning. Government of Andhra Pradesh. Archived from the original (PDF) on 28 January 2016. Retrieved 28 January 2016.
- ↑ "Maps, Weather, and Airports for Amalapuram, India". www.fallingrain.com. Archived from the original on 2018-05-25. Retrieved 4 April 2017.
- ↑ "District Census Handbook – East Godavari" (PDF). Census of India. pp. 16, 54. Retrieved 4 April 2017.
- ↑ https://www.census2011.co.in/data/town/802958-amalapuram-andhra-pradesh.html 2011 జనాభా లెక్కలు
- ↑ "Bus in Districts". Andhra Pradesh State Road Transport Corporation. Archived from the original on 22 March 2016. Retrieved 9 March 2016.